ورالمانداردى ويرانداپ كەتتى
اقسۋ اۋدانىنا قاراستى قازالى اۋىلىندا ايماقتى شۋلاتقان وقيعا بولدى. ءبىر تۇندە بىرەۋلەر وسى اۋىلدا تۇراتىن موڭعوليادان كوشىپ كەلگەن قانداستارىمىزدىڭ ءۇي-جايىن تالقانداپ كەتكەن. كەيىن بەلگىلى بولعانداي، قيراتۋشىلار اۋىلدىڭ تۇرعىلىقتى جىگىتتەرى بولىپ شىقتى. اۋىلدىڭ ەلۋ شاقتى جاستارى جينالىپ، شەتتەن ورالعان اعايىندار تۇراتىن كوشەنى «سىپىرىپ» شىققان. ۇيلەردىڭ اينەكتەرى مەن قورشاۋلارىن سىندىرىپ، دالادا تۇرعان كولىكتەردى قيراتىپ كەتكەن. ابىروي بولعاندا ولاردىڭ الدىنان ادام جولىقپاپتى. ايتپەگەندە وقيعانىڭ سوڭى نەمەن تىنارىن ءبىر اللانىڭ ءوزى عانا بىلەدى. قازىر كەرەكۋلىك ۇقك-ءنىڭ ماماندارى مەن ىشكى ىستەر ورگاندارى قازالىنى شارلاپ، تەكسەرۋ جۇرگىزىپ جاتىر. تۇنگى ويرانعا قاتىسقانداردىڭ ازىرگە سەگىزى قولعا تۇسكەن كورىنەدى. قازالىداعى قانداستارىمىزدىڭ ايتۋىنشا، وسى وقيعا بولاردان ەكى كۇن بۇرىن جەرگىلىكتى جىگىتتەر مەن ورالمان جاستارى اراسىندا توبەلەس بولعان.
بۇل اقسۋداعى ورلاماندارعا قارسى باعىتتالعان ءبىرىنشى «جورىق» ەمەس. وسىدان بىرنەشە اي بۇرىن پاۆلودار وبلىسىنداعى ماي اۋدانىنىڭ ورالماندار كوپ تۇراتىن اقجار اۋىلىندا دا كەلەڭسىز وقيعا بولدى. بۇل جولى تۇرعىلىقتى قىزدار مەن ورالمان قىزدار توبەلەسكەن. جالپى، سوڭعى جىلدارى اقجار اۋىلىندا اعايىندارعا «موڭعولدار» دەپ ءتىل تيگىزىپ، ارتىنان تاياق جەگەن سوڭ، سوتقا ارىزدانىپ، اقشا تابۋ «بيزنەسى» جاندانعان. كوگەرگەن كوزى ءۇشىن قورقىتىپ-ۇركىتىپ 4-5 مىڭ اقش دوللارىن بوپسالاپ الادى.
اقسۋ اۋدانىنا قاراستى قازالى اۋىلىندا ايماقتى شۋلاتقان وقيعا بولدى. ءبىر تۇندە بىرەۋلەر وسى اۋىلدا تۇراتىن موڭعوليادان كوشىپ كەلگەن قانداستارىمىزدىڭ ءۇي-جايىن تالقانداپ كەتكەن. كەيىن بەلگىلى بولعانداي، قيراتۋشىلار اۋىلدىڭ تۇرعىلىقتى جىگىتتەرى بولىپ شىقتى. اۋىلدىڭ ەلۋ شاقتى جاستارى جينالىپ، شەتتەن ورالعان اعايىندار تۇراتىن كوشەنى «سىپىرىپ» شىققان. ۇيلەردىڭ اينەكتەرى مەن قورشاۋلارىن سىندىرىپ، دالادا تۇرعان كولىكتەردى قيراتىپ كەتكەن. ابىروي بولعاندا ولاردىڭ الدىنان ادام جولىقپاپتى. ايتپەگەندە وقيعانىڭ سوڭى نەمەن تىنارىن ءبىر اللانىڭ ءوزى عانا بىلەدى. قازىر كەرەكۋلىك ۇقك-ءنىڭ ماماندارى مەن ىشكى ىستەر ورگاندارى قازالىنى شارلاپ، تەكسەرۋ جۇرگىزىپ جاتىر. تۇنگى ويرانعا قاتىسقانداردىڭ ازىرگە سەگىزى قولعا تۇسكەن كورىنەدى. قازالىداعى قانداستارىمىزدىڭ ايتۋىنشا، وسى وقيعا بولاردان ەكى كۇن بۇرىن جەرگىلىكتى جىگىتتەر مەن ورالمان جاستارى اراسىندا توبەلەس بولعان.
بۇل اقسۋداعى ورلاماندارعا قارسى باعىتتالعان ءبىرىنشى «جورىق» ەمەس. وسىدان بىرنەشە اي بۇرىن پاۆلودار وبلىسىنداعى ماي اۋدانىنىڭ ورالماندار كوپ تۇراتىن اقجار اۋىلىندا دا كەلەڭسىز وقيعا بولدى. بۇل جولى تۇرعىلىقتى قىزدار مەن ورالمان قىزدار توبەلەسكەن. جالپى، سوڭعى جىلدارى اقجار اۋىلىندا اعايىندارعا «موڭعولدار» دەپ ءتىل تيگىزىپ، ارتىنان تاياق جەگەن سوڭ، سوتقا ارىزدانىپ، اقشا تابۋ «بيزنەسى» جاندانعان. كوگەرگەن كوزى ءۇشىن قورقىتىپ-ۇركىتىپ 4-5 مىڭ اقش دوللارىن بوپسالاپ الادى.
مۇنىڭ ءبارى اۋىل مەن اۋدانداعى ىشكى ساياسات بولىمىندەگىلەردىڭ حالىقپەن قويان-قولتىق جۇمىس ىستەي الماي قاۋساپ وتىرعانىن كورسەتەدى.
ال قازالىداعى وقيعادان سوڭ اۋىل اكىمى ەرمەك ماقانوۆ تاعىنان ءتۇسىپ، ورنىن بۇرىنعى ساقشىعا بوساتىپ بەردى. توبەلەس ءجيى بولىپ تۇراتىن اۋىلعا وسىنداي باسشى قاجەت دەپ شەشسە كەرەك، زەينەتتەگى پوليتسەي جامبىل قايىرحانوۆ اۋىل اكىمى بولىپ تاعايىندالدى.
ەسەنبەك سانات، پاۆلودار
«الاش ايناسى» گازەتى 17 ماۋسىم 2009 جىل