بەيسەنبى, 28 ناۋرىز 2024
46 - ءسوز 3309 2 پىكىر 15 شىلدە, 2019 ساعات 11:13

قوعامدىق جاۋاپكەرشىلىك ارقالاعان جازۋشى دەپ كىمدى ايتا الاسىز؟

ءبىر اڭگىمە وقىپ وتىرىپ اياق استى ەسىمە قىتايدىڭ نوبەل سىيلىعىن العان جازۋشىسى مو ياننىڭ ء"ولى مەن ءتىرى اراسىنداعى قالجىراۋ"- اتتى رومانى ەسىمە ءتۇسىپ كەتتى. مو يان مىرزانىڭ ەكى-اق رومانىن تولىق وقىپ كوردىم. بىرەۋى -"ماقتا", ەكىنشىسى جوعارىدا اتى اتالعان رومانى. "شاراپ ەلى"-اتتى رومانىن باستاپ وقىپ جالعاستىرا الماپ ەدىم. قازاقشا اۋدارماسى ۇنامادى. كىتاپ ارى قاراي جۇرمەدى.

ايتارىم باسقا. مو ياننىڭ ء"ولى مەن ءتىرى اراسىنداعى قالجىراۋ" - اتتى شىعارماسىن وقي وتىرىپ ونىڭ ءوزى ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قوعامدى، سول قوعامدى قولدان جاساپ وتىرعان بيلىكتى، سوتسياليزمدى ايىزى قانا سويىپ وتىرعانىن سەزىنەسىڭ. قارابايىرلاۋ ايتسام ەمىن-ەركىن بوقتاپ، كەكەپ وتىر. ءوزىم وقي العان شىعارمالارىندا دەرلىك مو ياننىڭ اشىق قارسىلىعىن، كەكەسىنىن، ادەمى تىلدەۋىن سەزىنەمىن." مو يان"-دەگەن ءسوزدىڭ ماعاناسى "ۇنسىزدىك"-دەگەن ءسوز عوي." مىنا قوعامعا ايتارىم جوق"-دەپ وتىرعان جازۋشى قىزىل قاساپشى بيلىككە وسىنشاما اشىنا ءتيسۋى ايتقىزباسقا قويماعان جاۋاپكەرشىلىگى بولسا كەرەك. ۇلكەن جازۋشى بولاتىن ادامدا ۇلكەن ار، ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك بولۋ كەرەك. ول جاۋاپكەرشىلىك بەرىدە ءوز ۇلتىنىڭ الدىندا، ارىدا ادامزاتتىڭ الدىندا بولۋى ءتيىستى مىندەتى.

مو يان پارتيزانعا دا ۇقسايدى. قاشا سوعىسادى، جاسىرىنىپ جاتىپ اتادى. ءوزىن قورعاي ءجۇرىپ، باس اماندىعىن ويلاي ءجۇرىپ جاۋشىلىق ارى ايتپاسقا قويماعان شىندىقتى، قالىپسىزدىقتى ايتقىزادى. مو يان نوبەل سىيلىعىن الۋعا قام-قارەكەت ەتىپ، بار شىعارمالارىن اعىلشىن تىلىنە اۋدارتىپ دايىندالسا دا، سول سىيلىق وزىنە شىن بۇيىرعان كەزدە شوشىپ تا كەتكەن سياقتى.ايتەۋ وزىمە سولاي سەزىلدى. قاتتى ساقتاندى. كوزگە تۇسپەۋگە، پىكىر ايتپاۋعا تىرىستى. ويتكەنى وعان ەڭ ۇلكەن قاتەر وتانىنان،ۇكىلەپ وتىرعان پارتياسىنان ەدى...

ەكىنشى وقىعان كىتابىم - يان گىليڭ دەگەن ايەل جازۋشىنىڭ ادامنىڭ "توعىزىنشى جەسىر" - اتتى رومانى. وسى كىتاپتى وقي وتىرىپ "كوممۋنيستەردى كومپارتيانىڭ سىيلىعىن الا وتىرىپ ءوستىپ تە تىلدەۋگە، كەسپىرىن اشۋعا بولادى ەكەن! "-دەپ تاڭقالىپ ەدىم. جانە بۇل كىتاپتىڭ ۇلكەن سىيلىقتار الۋى، ەل ىشىندە كوپ تارالىممەن شىعۋىنىڭ ءوزى قارا يۋمور. تالداپ ايتار بولسا ءوز الدىنا ۇلكەن اڭگىمە. بالكىم ولاردىڭ زيالىلارى دا ءبىرىنىڭ سىرىن ءبىرى كۇپتەپ، ساڭلاۋعا تۇسەر جارىقتى مولايتۋعا امال جاساۋدا.ەندى جاسىرسا ءولىمى اشكەرە بولاتىن قوعامدىق، جۇيەلىك كەسەلدى ءوز الدەرىنشە ەمدەۋدە.ايتا باستاۋدا...

سوندا ءبىزدىڭ ۇلكەن جازۋشىلار نە ىستەۋدە؟ جاڭا زامان ادەبيەتىندە، قازاقستاندا قايسى جازۋشىنى ۇلتتىق، قوعامدىق جاۋاپكەرشىلىگى بار جازۋشى دەپ ايتا الامىز؟! ءسىز كىمدى كورسەتەر ەدىڭىز؟ قايسى شىعارماسىن؟
جازۋشى بولۋ ءۇشىن دارىن عانا ەمەس باتىرلىق، جاۋاپكەرشىل، ءادىس -ايلادا قوسا كەرەك ەكەن، تۇيگەنىم. كىم بار بىزدە؟ ءسوز ەركىندىگى قىتايدان كوپ جاقسى، كوپ ەركىن ەلىمىزدە ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىگى بار جازۋشىدان كىمدەر بار؟

قاناتبەك  قالىمحانۇلىنىڭ facebook پاراقشاسىنان

Abai.kz

2 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1561
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2251
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3504