1969 جىلى نەگىزىن پاۆلودار قالاسىنداعى №3 مەكتەپ-ينتەرناتتىڭ (قازىرگى گيمنازيا-ينتەرنات) ۇلتشىل وقۋشىلارى قالاعان «جاس ۇلان» ۇيىمى جونىندە ءبىرشاما زەرتتەۋ ماقالالارى جازىلدى. ءتۇرلى باق-تا جارىق كورگەن جاريالانىمداردا 1964 جىلى ماسكەۋدە قازاق ستۋدەنتتەرى اراسىندا اۋەزوۆ مۇرات مۇحتارۇلى قۇرعان «جاس تۇلپار» ۇيىمىن ونەگە تۇتقان وقۋشى جاسوسپىرىمدەردىڭ كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ، كوممۋنيستىك پارتيانىڭ ۇلتتىق ساياساتىنا قارسى باعىتتالعان استىرتىن ساياسي ءىس-ارەكەتتەرى باياندالعان. سونداي-اق ۇيىمدى مقك (مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتى) باسقارماسى اشكەرلەگەننەن كەيىنگى ولاردىڭ قيىن تاعدىر-تالايلارى جانە ءىس-ارەكەتتەرىنىڭ ناتيجەلەرى دە ايتىلعان.

جۋىردا پاۆلودار وبلىستىق مەملەكەتتىك مۇراعاتتار باسقارماسى قورىنان «جاس ۇلان» ۇيىمىنا قاتىستى تىڭ ماتەريالدار تابىلدى. بۇدان 2 جىلداي بۇرىن «قۇپيا» بەلگىسى الىنىپ تاستالعان ەكەن. جارتى عاسىر بويى بويى جۇرتشىلىقتىڭ نازارىنا ىلىكپەگەن ءىستى مۇراعات قىزمەتكەرلەرىنىڭ كومەگىمەن ىزدەستىرىپ تاپقان – ءبىر كەزدەگى «جاس ۇلان» ۇيىمىنىڭ بەلسەندى مۇشەسى بولعان، قازىرگى كەزدەگى ەڭبەك ارداگەرى، شەجىرەشى، ولكەتانۋشى قايروللا كاجەنوۆ.

ءىس 56 بەتتەن تۇرادى. كەيبىر قۇجاتتار 2 دانادان جيناقتالعان، ولاردى ساناماعاندا ءىس 41 بەتتى قۇرايدى. ماتەريالدارمەن تانىسقانىمىزدا ءبىزدىڭ وزىمىزگە بەلگىسىز ءبىرشاما جايتتىڭ انىق-قانىعىنا كوز جەتكىزدىك.
بۇرىنىراق «قك پاۆلودار وبكومىنىڭ ءى حاتشىسى بۋروۆ يۆان ميحايلوۆيچ (1965-1975 ) جاس ۇلانداردىڭ بەلسەندىلەرىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسىنا كەسۋ جونىندە قك وك ءى حاتشىسى د.ا. قوناەۆقا ۇسىنىسپەن شىعىپتى، بىراق ول كىسى قولداماپتى» دەگەن سىبىستى ەستىگەنبىز. شىندىعىندا، ءبىزدىڭ ىسىمىزگە دىنمۇحامەد احمەتۇلىنىڭ ءوزى ارالاسىپ، تاعدىرىمىزعا اراشا تۇسكەنىن ەندى عانا اڭعارىپ وتىرمىز.

ەگەر قىلىشىنان قان تامىپ تۇرعان كەڭەستىك كەزەڭدە قازاقستان كومپارتياسىنىڭ ءى حاتشىسى نار تاۋەكەلگە بەل بۋماسا ءوزىمىز سونشالىق كوكسەگەن وسىناۋ ەگەمەندىك كەزەڭىنە ءتىرى جەتەر مە ەدىك، جەتپەس پە ەدىك، كىم ءبىلسىن؟.. دەگەنمەن، وبلىس پروكۋراتۋراسى مقك باسقارماسىنىڭ تەرگەۋ ماتەريالدارىنا سۇيەنىپ جاساعان ارنايى بايانداماسىندا ۇيىم مۇشەلەرىنىڭ، اسىرەسە، جەتەكشى قۇرامىنىڭ ءىس-ارەكەتتەرى، ءتىپتى مىنەز-قۇلىقتارى دا كوممۋنيستىك يدەولوگيالىق تۇرعىسىنان باعالانىپ، بارىنشا قارا بوياۋمەن بەرىلگەن. وسىنىڭ ءوزى «جاس ۇلاننىڭ» بەلسەندىلەرىن كومسومول قاتارىنان، مەكتەپتەن شىعارىلىپ، وقۋ-ۇلگەرىم تابەلىنە ءتارتىبى «3» دەگەن بەلگى سوعىلۋىنا جانە ۇزاق جىلدار بويى قۋدالاۋعا ۇشىراۋىنا جەتكىلىكتى بولدى.

اتالعان قۇجاتتاردىڭ كوشىرمەلەرى تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور جاننا قىدىراليناعا جولداندى. سسسر كەزەڭىندە كوممۋنيستىك ۇلتتىق ساياساتقا قارسى كۇرەسكەن ۇيىمدار مەن جەكە ازاماتتار تۋرالى ونداعان عىلىمي-زەرتتەۋ ەڭبەكتەرىن جازعان جاننا ۇركىنبايقىزى بۇل كۇندەرى «جاس ۇلان» ۇيىمىنا قاتىستى وزگە دە مۇراعاتتىق قۇجاتتاردى ىزدەستىرۋدە.
الداعى ۋاقىتتا ۇيىم مۇشەلەرىنىڭ مقك وبلىستىق باسقارماسىنداعى تەرگەۋ بارىسىندا بەرگەن تۇسىنىكتەمەلەرى دە تابىلۋى مۇمكىن دەگەن ۇمىتتەمىز. ايتەۋىر، قالاي بولعان كۇندە دە، كەلەشەكتە «جاس ۇلان» ۇيىمى تۋرالى جاڭا زەرتتەۋ ەڭبەگى جارىق كورەتىنىنە سەنىمدىمىز.

سونىمەن، كەڭەس ۇكىمەتى كەزەڭىندە «قۇپيا» دەگەن بەلگى باسىلىپ، تەك ءتيىستى لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ عانا وقۋىنا رۇقسات ەتىلگەن قۇجاتتاردىڭ فوتوكوشىرمەلەرىن العاشقى رەت جۇرتشىلىققا جاريا ەتىپ وتىرمىز.

1.1970 جىلدىڭ ساۋىرىندە مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتى پاۆلودار وبلىستىق باسقارماسىنىڭ وبلىس پروكۋراتۋراسىنا جولداعان ماتەريالدارىنىڭ ءتىزىمى.
2. 1970 جىلدىڭ 7 مامىرىندا سسسر پروكۋرورىنىڭ مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك ورگاندارىنداعى تەرگەۋدى قاداعالاۋ جونىندەگى ورىنباسارى ۆاسيلەۆتىڭ پاۆلودار وبلىسىنىڭ پروكۋرورى ل.ن. يۆانوۆقا جولداعان سۇراۋ حاتى. وندا «جاس ۇلان» ۇيىمى بويىنشا قازاق سسر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ قانداي بابى بويىنشا كىمدەردىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس كوتەرىلگەنى جونىندە سۇراۋ سالىنعان. سونىمەن قاتار، كوتەرىلگەن قىلمىستىق ءىستىڭ كوشىرمەسىن سسسر پروكۋراتۋراسىنا دەرەۋ جولداۋىن سۇراعان.
3. 1970 جىلدىڭ 25 مامىرىندا قازاق سسر پروكۋرورىنىڭ مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك ورگاندارىنداعى تەرگەۋدى قاداعالاۋ جونىندەگى كومەكشىسى ا. چۋربانوۆتىڭ پاۆلودار وبلىسىنىڭ پروكۋرورى ل.ن. يۆانوۆقا جولداعان حابارى. وندا پاۆلودار وبلىسى پروكۋرورىنىڭ 1970 جىلدىڭ 4 مامىرىندا قىلمىستىق كودەكستىڭ 58, 56 باپتارىنىڭ بەلگىلەرى بويىنشا قىلمىستىق ءىس اشۋ جونىندەگى قاۋلىسىنىڭ كۇشى جويىلعانى ايتىلعان.
4. 1970 جىلدىڭ 4 ماۋسىمىندا پاۆلودار وبلىسىنىڭ پروكۋرورى ل.ن. يۆانوۆتىڭ سسسر پروكۋرورىنىڭ مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك ورگاندارىنداعى تەرگەۋدى قاداعالاۋ جونىندەگى ورىنباسارى گ.ا. ۆاسيلەۆكە جولداعان حابارى. وندا پاۆلودار وبلىسىنىڭ پروكۋرورى سول جىلدىڭ 4 مامىرىندا قىلمىستىق ءىس اشۋ جونىندە قاۋلى قابىلداعانىن، ايتسە دە 22 مامىردا قازاق سسر پروكۋراتۋراسى بۇل قاۋلىنىڭ كۇشىن جويعانى جونىندە باياندالعان.

RS: «جاس ۇلان» ۇيىمى جايىنداعى قۇپيا قۇجاتتاردىڭ تابىلۋىنا بارىنشا اتسالىسىپ، كولەڭكەدە قالعان تاريحىمىزدى جارىققا شىعارعان پاۆلودار وبلىستىق مەملەكەتتىك مۇراعاتتار باسقارماسى قىزمەتكەرلەرىنە شەكسىز العىسىمىزدى بىلدىرەمىز!

ارمان قانيدىڭ facebook پاراقشاسىنان

Abai.kz