قازاق وسى كۇنگە دەيىن تاياقتى كەنەۋى كەڭ پەيىلى مەن كەرەناۋ قىلىعىنان جەپ كەلەدى. ارىداعىنى بولجاپ، ءاربىر ىستە سۇڭعىلالىق تانىتسا، الاش بالاسى الدەقاشان ۇشپاققا شىعار ەدى-اۋ. ايتالىق، ءبىزدىڭ بيلىك تاۋەلسىزدىكتىڭ تارتپاسىن تارتقان توقسانىنشى جىلدارى توباناياق كۇيگە ءتۇسىپ، كىم كورىنگەننىڭ ىعىنا جىعىلا بەردى. اركىمنىڭ كوڭىلىنىڭ كىلتىن تابامىن دەپ جۇرگەندە، ۇلت مۇددەسى  ادىرا قالدى. اسىرەسە، رۋحانيات سالاسىندا بىرىڭعاي ستراتەگيالىق ۇستانىم بولماعاننان كەيىن، حالىقتىڭ دۇنيەتانىمى توبارشاق سازداي توڭازىپ، تۇتاستىعىن جارىقشاق ءتۇستى. تاۋەلسىزدىكتىڭ قۇنداعىنداعى نارەستەنى قىرقىنان شىعارماي جاتىپ، قىرىق كونفەسسيالى ءدىني قوعامدى قۇرۋعا شەشىم قابىلدادىق. ءسويتىپ، اتى الاش، كەرەگەسى اعاش، تەگى تۇرىك، ءدىنى يسلام قازاق بالاسىنىڭ بار-جوعى بەس-ون جىلدىڭ ىشىندە رۋحاني الاجاڭقا تۇرگە بولەنىپ، التى الاۋىز ەلگە اينالۋىنا زاڭدىق تۇرعىدان جاعداي جاسالدى.

قازاق وسى كۇنگە دەيىن تاياقتى كەنەۋى كەڭ پەيىلى مەن كەرەناۋ قىلىعىنان جەپ كەلەدى. ارىداعىنى بولجاپ، ءاربىر ىستە سۇڭعىلالىق تانىتسا، الاش بالاسى الدەقاشان ۇشپاققا شىعار ەدى-اۋ. ايتالىق، ءبىزدىڭ بيلىك تاۋەلسىزدىكتىڭ تارتپاسىن تارتقان توقسانىنشى جىلدارى توباناياق كۇيگە ءتۇسىپ، كىم كورىنگەننىڭ ىعىنا جىعىلا بەردى. اركىمنىڭ كوڭىلىنىڭ كىلتىن تابامىن دەپ جۇرگەندە، ۇلت مۇددەسى  ادىرا قالدى. اسىرەسە، رۋحانيات سالاسىندا بىرىڭعاي ستراتەگيالىق ۇستانىم بولماعاننان كەيىن، حالىقتىڭ دۇنيەتانىمى توبارشاق سازداي توڭازىپ، تۇتاستىعىن جارىقشاق ءتۇستى. تاۋەلسىزدىكتىڭ قۇنداعىنداعى نارەستەنى قىرقىنان شىعارماي جاتىپ، قىرىق كونفەسسيالى ءدىني قوعامدى قۇرۋعا شەشىم قابىلدادىق. ءسويتىپ، اتى الاش، كەرەگەسى اعاش، تەگى تۇرىك، ءدىنى يسلام قازاق بالاسىنىڭ بار-جوعى بەس-ون جىلدىڭ ىشىندە رۋحاني الاجاڭقا تۇرگە بولەنىپ، التى الاۋىز ەلگە اينالۋىنا زاڭدىق تۇرعىدان جاعداي جاسالدى.

ۇلت زيالىلارى «كوپ تۋدىڭ كوك تۋدى قۇلاتۋى» مۇمكىن ەكەنىن قانشاما مارتە قاداپ ايتىپ، ەسكەرتتى-اق. الايدا، ەل تىزگىنىن ۇستاعان ءاپايتوس اعالارىمىز بەينە كوزى كور، قۇلاعى ساڭىراۋ كەيىپ تانىتتى. ءوستىپ جۇرگەندە ءدىننىڭ اتىن جامىلعان كونى-اياق، كەششەلەر كوپشىلىكتىڭ قۇتىن قاشىرىپ، جەر-جەردە «جيحاد» دەپ جارىلىستار جاساي باستادى. سوندا بارىپ، يەگىنىڭ استىنا قىبىرلاپ كەلىپ قالعان قاۋىپتى كورگەن ماڭعاز بيلىك شۇعىل تۇردە ءدىن تۋرالى زاڭدى قايتا قاراۋعا قارار قابىلدادى. ءيا، مۇنى ەستىپ، كەتەۋى كەتكەن سالا كەمەرىن تاباتىن بولدى دەپ قاتتى قۋاندىق. «اللا-ھاي» دەپ مالاقايدى اسپانعا اتتىق...

كلەريكالدى جۇيەگە وتكەنىمىز ابزال ەدى

مەجەلى كۇندە جەتىپ، كەشەگى اپتادا «ءدىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى» زاڭ ءماجىلىس قاراۋىنان ءوتتى. قانشاما تەزدەن ءوتىپ ءماجىلىس قاراۋىنا كەلگەن زاڭنىڭ نوبايىن جالپى وڭ باعالاۋعا بولادى. دەسەك تە، زاڭنىڭ اتتەگەن-اي دەگىزەتىن جەرلەرى دە، قيقۋ قوسىپ قولدايتىن تۇستارى دا بارشىلىق. ەندى وسىلارعا ناقتى توقتالار بولساق.

بىرىنشىدەن، «ءدىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى» زاڭنىڭ پرەامبۋلاسىندا مەملەكەتتىڭ «حانافي باعىتىنداعى يسلامنىڭ جانە پراۆوسلاۆتىق حريستياندىقتىڭ تاريحي ءرولىن» مويىندايتىندىعى ايتىلىپتى. ءبىر قاراعاندا بۇل باتىل ۇستانىمعا جاتادى. ايتسەدە، زاڭنىڭ 3 بابىنىڭ 3 تاراماعىندا: «ەشبiر دiن مەملەكەتتىك نەمەسە مىندەتتى ءدىن رەتىندە بەلگىلەنبەيدى» دەگەن نورما ادەپكىدەگى «ءاپ-بارەكەلدىمىزدى» سيىرقۇيىمشاقتاتىپ جىبەردى.

زاڭنىڭ ءماتىنى ازىرلەنىپ جاتقاندا، ءبازبىر ساياساتتانۋشىلار ەلىمىز ءۇشىن جۇمساق زايىرلىقتى ۇستانۋ ءتيىمدى ەكەنىن العا تارتىپ، وسى كۇنگە دەيىنگى تۋىنداعان ءدىني كەرەعارلىقتى كورمەگەندەي كەيىپ تانىتتى. راس، دەموكراتيالىق قۇندىلىقتار ءھام ازاماتتىق قوعام تۇرعىسىنان العاندا ءدىني قاتىناستاردى رەتتەۋگە مەملەكەت ماشيناسىن كىرىكتىرۋ ادىلەتسىزدىك سەكىلدى كورىنەدى. دەگەنمەن، سەنىم بوستاندىعىنىڭ مەملەكەت مۇددەسىنەن جوعارى تۇرۋى، مەملەكەتتىڭ بولاشاعى ءۇشىن اسا قاۋىپتى. سوندىقتان، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا زايىرلىقتىڭ قاتقىلداۋ تۇرپاتىن ۇستانعانى نەمەسە «كلەريكالدى» (مەملەكەت ءدىندى باسقاراتىن) جۇيەگە كوشكەن ءتيىمدى دەپ بىلەمىز. ياعني، زاڭنىڭ 3 بابىنىڭ 3-ءشى تاراماعىندا جوعارىدا كورسەتىلگەن نورما الىنىپ تاستالىپ، ونىڭ ورنىنا «حانافي باعىتىنداعى يسلام مەن حريستياندىقتىڭ پراۆوسلاۆتىق باعىتى حالىقتىڭ نەگىزگى ءدىني سەنىمىن قۇرايتىندىقتان، مەملەكەت وسى ەكى ءدىني باعىتقا قولداۋ بىلدىرەدى» دەگەن نورمانى ەنگىزگەن ءجون. بۇل دەگەنىمىز وزگە ءدىني بىرلەستىكتەرگە قىسىم جاساۋ دەگەن ءسوز ەمەس. ولاردىڭ دا مەملەكەتتىك تىركەۋدەن ءوتىپ، ءوز ءدىني قىزمەتىن جاساۋعا مۇمكىندىك تۋدىرامىز. بىراق، انگليا، نورۆەگيا، پولشا مەملەكەتتەرى سەكىلدى تاريحي نەگىزى بار جانە حالىقتىڭ باسىم كوپشىلىگى ۇستاناتىن ءدىني باعىتتى مەملەكەتتىك تۇرعىدان قولدايمىز. بىزدىڭشە بۇل ۇستانىمنىڭ زايىرلىققا ەشقانداي دا ءبىر قايشىلىعى جوق.

تۇبىندە مەملەكەتتىك مەكەمەلەردە قۇلشىلىق جاساۋعا رۇقسات بەرگەن ءجون

ەكىنشىدەن، زاڭنىڭ جوباسىنداعى 7 باپتىڭ 3 تارماعىنداعى «قۇدايعا قۇلشىلىق ەتۋدى،  دىني جورالاردى، راسىمدەردى جانە (نەمەسە) جينالىستاردى وتكىزۋگە (جاساۋعا), سونداي-اق ميسسيونەرلىك قىزمەتتى جۇزەگە اسىرۋعا: قارۋلى كۇشتەردىڭ، باسقا دا اسكەرلەر مەن اسكەري قۇرالىمداردىڭ، سوت جانە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ، قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋمەن، جەكە تۇلعالاردىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىن قورعاۋمەن بايلانىستى باسقا دا قىزمەتتەردىڭ، ءدىني ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىن قوسپاعاندا، ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ اۋماعىندا جانە عيماراتتارىندا جول بەرىلمەيدى» دەگەن نورما قوعامنىڭ ەڭ كوپ قارسىلىعىن تۋعىزىپ، تۇيتكىلدى ماسەلەگە اينالىپ وتىر. زاڭنىڭ نوبايىن جاساعان اۆتورلار مەملەكەتتىك مەكەمەلەردە ءمىناجات بولمەسىن اشۋعا رۇقسات بەرىلسە، وزگە كونفەسسيانىڭ وكىلدەرى دە عيبادات ۇيلەرىن اشۋدى سۇرايدى دەگەن ءۋاجدى ايتىپ، ازار دا بەزەر بولۋدا. ال قازىر مەملەكەتتىڭ مەكەمەلەردە، ەمحانالاردا، اسكەري ورىنداردا، جوعارى وقۋ ورىندارىنداعى ناماز وقيتىن ازاماتتاردىڭ قاراسى قالىڭ. ەگەر، قىزمەتكەر قۇدايعا قۇلشىلىق جاساعانى ءۇشىن ديستسيپلينارلىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلىپ، جۇمىستان شىعىپ جاتسا، مۇنىڭ ارتى ۇلكەن داۋعا اينالۋى ابدەن مۇمكىن. وسى ماسەلەلەردى ەسكەرسەك، شىنىندا دا ءوز قولىمىزبەن قاۋىپتى تۋدىرىپ وتىرعان سەكىلدىمىز. ءدىن جاناشىرلارى «وزگە دىندەردە يسلام دىنىندەگىدەي بەس ۋاقىت ناماز وقۋ ءۇردىسى جوق. ولاردىڭ قۇلشىلىق كۇندەرى سەنبى جانە جەكسەنبى كۇندەرىنە تۋرا كەلەدى. سوندىقتان، زاڭدا قاراستىرىلعان بۇل نورما مۇلدە ورىنسىز» دەپ جوبا اۆتورلارىنىڭ جوعارىداعى ءۋاجىن تەرىسكە شىعارىپ وتىر.

ايتكەنمەن، مەملەكەت مۇددەسى تۇرعىسىنان قاراساق، بۇل قۇقىقتىق نورمانىڭ استارىندا ۇلكەن ءمان جاتقان ءتارىزدى. ءاسىلى، ءدال قازىر بايىبىنا بارا بىلسەك، نامازحانا دەگەنىمىز ءدىني يدەولوگيالىق ورىنعا اينالىپ بارادى. ال، اسكەري قۇرىلىمدار مەن سوت جانە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىندا قۇلشىلىق جاساۋعا ەركىندىك بەرىلسە، مەملەكەت مەحانيزمىنىنىڭ ءوزى ەرتەڭ كەيبىر ەلدەردەگىدەي مەملەكەتتىك توڭكەرىس جاساۋ وشاعىنا اينالىپ كەتۋى عاجاپ ەمەس. ەلىمىزدەگى سوڭعى ۋاقىتتا ورىن العان ءدىني ەكسترەميستىك ارەكەتتەردى ءھام قۇزىرلى ورىندارداعى ءدىني ۇيىمداردىڭ لاۋازىمدى تۇلعالارى قىزمەت ەتەتىنىن ەسىمىزگە الساق، 7 باپتىڭ 3 تارماعى ۋاقىتشا بولسا دا مەملەكەتتىڭ بىرتۇتاستىعىن ساقتاۋ ءۇشىن كەرەك سياقتى. سوندىقتان، جوبا اۆتورلارىنىڭ ۋاجىنە دە تۇسىنىستىكپەن قاراعان ءجون دەپ بىلەمىز. ياعني، ەرتەڭ ەلىمىزدەگى ءدىني احۋال ءبىرشاما رەتكە كەلگەننەن كەيىن، دالىرەك ايتساق، مەملەكەتتىك قىزمەتتەگى ءدىني ەكسترەميستىك توپتاردىڭ وكىلدەرىن بۇعاۋلاعاننان سوڭ، قالاي بولعاندا دا زاڭنىڭ بۇل بابىنا قايتا تۇزەتۋ ەنگىزىپ، اتالمىش قۇزىرلى ورىنداردا ۋاعىز-ناسيحات ايتۋعا شەكتەۋ قويۋ شارتىمەن ءمىناجاتحانا اشۋعا رۇقسات بەرگەن ءجون.

جاسىرىن ميسسيونەرلىك قىزمەكتە تيىم سالۋىمىز كەرەك

ۇشىنشىدەن, زاڭنىڭ 8 بابىنىڭ 1 تارماعىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى، شەتەلدىكتەر مەن ازاماتتىعى جوق ادامدار ميسسيونەرلiك قىزمەتتi تiركەۋدەن وتكەننەن كەيiن جۇزەگە اسىرادى» نورما قاراستىرىلعان. دەسەك تە، وسى كۇنگە دەيىن ەلىمىزدە كوپتەگەن ءدىني ۇيىمدار ءبىلىم بەرۋ، بيزنەس جانە وزگە دە سالالاردا ءدىني ميسسيونەرلىك قىزمەت اتقارىپ كەلە جاتقانى امبەگە ايان. ولاردىڭ ەشقايسىسى ءوزىنىڭ شىنايى بەينەسىن الاۋلاتىپ كورسەتىپ، مەملەكەتتىك تىركەۋدەن ءدىني بىرلەستىك رەتىندە تىركەلەۋگە قۇلىقسىز. ءوزىنىڭ تۇپكى نيەتىن جاسىرىپ، قالىڭ ەلدىڭ ىشىنە سىنامالاپ ەنە بەرۋدى كوزدەيدى. دەمەك، ءدىني ۇيىمداردىڭ جاسىرىن ميسسيونەرلىك قىزمەتى جالعاسپاس ءۇشىن زاڭعا «ءدىني ۇيىمداردىڭ وزگە سالالاردا ءارتۇرلى قۇرىلىم قۇرىپ، ميسسيونەرلىك قىزمەت اتقارعاندىعى اشكەرەلەنسە، ول ءدىني ۇيىم مەملەكەت اۋماعىنان الاستاتىلادى» دەگەن قۇقىقتىق نورمانى كىرىكتىرگەنىمىز ءجون. ەگەر، ءدىن تۋرالى زاڭىمىز ءدىني ميسسيونەرلىك قىزمەتتىڭ مۇنداي نازىك تۇستارىن بويلاي الماسا، ەلىمىزدەگى ءدىني احۋال شيەلەنىسكەن ۇستىنە شيەلىنەسە تۇسەدى. سوندىقتان، ءدىني ميسسيونەرلىك قىزمەتتىڭ جاسىرىن بولۋىنىڭ قاتاڭ تۇردە الدىن-الۋىمىز شارت.

ءدىني بىرلەستىكتەردى ساياسي كۇشتەر قولداماۋى ءتيىس

تورتىنشىدەن، زاڭنىڭ 20 بابىنىڭ 4 تارماعىندا «دiني بiرلەستiكتەر ەرiكتi تۇردە قارجىلاي جانە باسقا دا قايىرمالدىقتار سۇراۋعا جانە ولاردى الۋعا قۇقىلى» دەگەن نورما قاراستىرىلىپتى. الايدا، زاڭنان ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ قارجىلىق قورىنا مەملەكەتتىك باقىلاۋ جاساۋ جونىندە ەشقانداي ءبىر قۇقىقتىق نورمانى كورە الماي وتىرمىز.  جارايدى، ءدىني بىرلەستىكتەر قايىر-كومەك سۇراۋعا قۇقىلى دەلىك، بىراق ولاردىڭ قارجىلاي كومەكتى كىمدەردەن الۋى كەرەكتىگى ايقىندالماعان. مىسالى، ەلىمىزدەگى ءبازبىر ءدىني بىرلەستىكتەردى الەمنىڭ الپاۋىت مەملەكەتتەرى مۇناي-گاز سالاسىنداعى شەتەلدىك ينۆەستيتسيالىق كومپانيالار ارقىلى قارجىلاندىرادى دەگەن سىبىستى جۇرتتىڭ ءبارى ەستىگەن. ياعني، ءدىني ميسسيونەرلىك قىزمەتكە ساياسي كۇشتەر ارالاسسا دا، «ءدىني بىرلەستىكتەر قايىرمال سۇراۋعا قۇقىلى» دەپ وتىرا بەرمەكپىز بە؟ سوندىقتان، زاڭعا «ۋاكىلەتتى ورگان مەن وزگەدە قارجىلىق باقىلاۋ ورگاندارى ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ قارجىلىق قورىنا ۇدايى باقىلاۋ جاساپ وتىرادى». «ءدىني بىرلەستىكتەر قارجىلاي كومەك سۇراۋعا قۇقىلى، بىراق قارجىلاي كومەك ساياسي سيپات الماۋى ءتيىس». «ساياسي كۇشتەردەن قارجىلىق كومەك العانى انىقتالسا، ءدىني بىرلەستىكتىڭ قىزمەتىنە توقتاۋ سالىنادى» دەگەن قۇقىقتىق نورمانى ەنگىزگەنىمىز ابزال.

قمدب-نىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ قاجەت

بەسىنشىدەن، زاڭنىڭ 9 بابىندا 2 تارماعىندا «ءدىني ادەبيەتتى، ءدىني مازمۇنداعى وزگە دە اقپاراتتىق ماتەريالداردى، ءدىني ماقساتتاعى زاتتاردى تەك قانا عيبادات ۇيلەرىندە (عيماراتتارىندا), ءدىني ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا، سونداي-اق وبلىستاردىڭ، رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالاردىڭ جانە استانانىڭ جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارى ارنايى بەلگىلەگەن تۇراقتى ءۇي-جايلاردا تاراتۋعا جول بەرىلەدى» دەگەن نورمانىڭ پروگرەسسيۆتىك ماڭىزى زور. مىنا نورمادان كەيىن ءدىني ادەبيەتتەرىن كوشە كەزىپ تاراتاتىن ءبازبىر دەسترۋكتيۆتى ءدىني توپتاردىڭ قىزمەتىنە توقتاۋ سالىنايىن دەپ وتىر. دەسەك تە، زاڭدا ءدىني ادەبيەتتەردى وندىرۋمەن اينالىساتىن باسپالار جونىندە ەشتەڭە ايتىلماعان. زاڭنىڭ 9 بابىنىڭ 4 تارماعىندا «دiني بiرلەستiك شىعاراتىن جانە (نەمەسە) تاراتاتىن دiني ادەبيەتتە جانە دiني مازمۇنداعى باسقا دا اقپاراتتىق ماتەريالداردا ءدىني بىرلەستىكتىڭ تولىق اتاۋى بولۋعا تيiس» دەپ كورسەتىلىپتى. ال، سوندا ءدىني ادەبيەتتەردى كوممەرتسيالىق ماقساتتا وندىرەتىن باسپالار دا بەلگىلى-ءبىر ءدىني بىرلەستىكتىڭ قۇرامىنا ەنۋى كەرەك پە؟ زاڭنىڭ وسى تۇسى تۇسىنىكسىز...

جالپى، زاڭنىڭ تۇسىنىكسىز تۇستارى وتە كوپ. مىسالى، 3 باپتىڭ 8 تارماعىندا «ازاماتتاردى الداۋ جولىمەن ءدىني بىرلەستىككە تارتۋعا بولمايتىندىعى» ايتىلعانىمەن، بۇل جەردە الداۋدىڭ نە ەكەنى ايقىندالماعان. بۇل نورمانى «ارباۋمەن، الاياقتىقپەن، بوپسالاۋمەن، گيپنوز جاساۋمەن، ماتەريالدىق قاجەتتىلىكتى وتەۋمەن ت.ب ادامگەرشىككە جاتپايتىن ءادىس-تاسىلدەرمەن ءدىني بىرلەستىككە تارۋعا بولمايدى» دەپ كەڭەيتىپ كورسەتسە، قۇبا قۇپ بولار ەدى. زاڭنىڭ «ءدىني بىرلەستىكتەردى قۇرۋ، مەملەكەتتىك تىركەۋ» جونىندەگى تاراۋىنىڭ 14 بابىنداعى «ءدىني بىرلەستىكتىڭ اتاۋى ۇستاناتىن ءدىنى مەن مارتەبەسىن قامتۋعا ءتيىس» دەگەن نورما حاق ءدىننىڭ اتىن جامىلعان تالاي ءدىنبۇزاردىڭ بەت-پەردەسىن سىپىرىپ بەرەتىنى انىق. دەسەك تە، وسى تاراۋعا «يسلامدىق باعىتتاعى ءدىني بىرلەستىكتەر قمدب-نىڭ ساراپتاماسىنان كەيىن مەملەكەتتىك تىركەۋگە الىنادى» دەگەن نورمانى ەنگىزسەك، ەلىمىزدە ورىن الىپ وتىرعان ءدىني الاجاڭقالىقتى ءبىر ىزگە تۇسىرۋگە مۇمكىندىك تۋعان بولار ەدى.

مەملەكەت مۇددەسى ايقىن ەسكەرىلىپتى

التىنشىدان، بۇرىنعى ءدىن تۋرالى زاڭىمىزعا قاراعاندا، جاڭا زاڭنىڭ جوباسىندا مەملەكەت مۇددەسى ايقىن ەسكەرىلگەن. زاڭنىڭ 3 بابىنىڭ 7 تارماعىنداعى «ەشكىمنىڭ دە ءوز ءدىني نانىمدارى سەبەپتەرى بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسى مەن زاڭدارىندا كوزدەلگەن مىندەتتەرىن اتقارۋدان باس تارتۋعا قۇقىعى جوق»، 9 تارماقشاداعى ءدىني بىرلەستىكتەر; «قازاقستان رەسپۋبليكاسى زاڭناماسىنىڭ تالاپتارىن ساقتاۋعا مiندەتتi»، 11 تارماقتاعى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ  زاڭدارىندا بەلگiلەنگەن تارتiپپەن تiركەلمەگەن دiني بiرلەستiكتەردiڭ قىزمەتiنە تيىم سالۋى»، 12 تارماقتاعى «...ازاماتتاردى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسى مەن زاڭدارىندا كوزدەلگەن مىندەتتەرىن اتقارۋدان باس تارتۋعا ماجبۇرلەۋمەن جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىن وزگە دە بۇزۋشىلىقپەن ۇشتاساتىن ءدىني بىرلەستىكتەر قىزمەتىنە جول بەرىلمەيدى»، 4 باپتىڭ 1 تارماعىنداعى «دiني بiرلەستiكتەرمەن ءوزارا iس-قيمىل سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ نەگiزگi باعىتتارىن قالىپتاستىرۋعا جانە iسكە اسىرۋعا قاتىسادى»، 9 تارماقتاعى «رەسپۋبليكا اۋماعىنداعى شەتەلدىك ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ قىزمەتىنە، شەتەلدىك ءدىني ورتالىقتاردىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ءدىني بىرلەستىكتەر باسشىلارىن تاعايىنداۋىنا كەلىسىم بىلدىرەدى» دەگەن نورمالاردان زاڭنىڭ مەملەكەت مۇددەسىن جوعارى قويعاندىعى اڭعارىلادى. ال، بۇرىنعى زاڭىمىزدا ءدىني قىزمەكەت كەڭ ەركىندىك بەرىلىپ، مەملەكەت مۇددەسى كەيىنگى كەزەككە ىعىستىرىلعان بولاتىن. سوندىقتان، ءسوز جوق، بۇل قۇقىقتىق نورمالاردى جاڭا زاڭنىڭ يگى جاڭالىعى دەپ قابىلدايمىز. دەسەك تە، ءبىزدىڭ جوعارىدا ايتىپ وتىرعان ۇسىنىستارىمىز قاپەرگە الىنسا، مەملەكەت مۇددەسى اناعۇرلىم كوبىرەك ەسكەرىلىگەن بولار ەدى.

ءتۇيىن

البەتتە، جاڭا زاڭنىڭ ەسكى زاڭعا قاراعاندا جاڭالىعى مەن دارالىعى باسىم. وسى زاڭدى قولدانىسقا جىبەرە وتىرىپ، ءالى دە كەمشىن تۇستارىن قايتا جەتىلدىرۋىمىز قاجەت. ەڭ باستىسى، بيلىكتىڭ ءدىن ماسەلەسىنە ءجىتى نازار اۋدارا باستاعاندىعى كوڭىلىمىزگە قۋانىش ۇيالاتىپ وتىر. بىتەۋ جارانىڭ كوزى اشىلدى، ياعني، ءدىن سالاسىنداعى ناعىز كۇرەس ەندى باستالدى دەگەن ءسوز...

«اباي-اقپارات»