كەشەلى بەرى WhatsApp جەلىسىندە مويىندارىنا ۇيالى تەلەفوندارىنىڭ نومىرلەرى مەن «ءبىز – اشپىز» دەگەن ءسوزدى پاراقشا قاعازدارعا جازىپ العان ادامداردىڭ جالپى حالىققا ۇندەۋى جاريالانىپ جاتىر. بۇل كورىنىستى ءبىزدىڭ قۇزىرلى ورىندار بىردەن «ۇرەي تۋدىرۋشىلاردىڭ ءىسى»، «ارانداتۋشىلاردىڭ ارەكەتى» دەپ، كەلتە قايىرىپ، شولاق شەشىم قابىلداۋى مۇمكىن. بالكىم، مىناۋ بەينەجازباداعى كومەككە ءزارۋ مۇقتاج جانداردىڭ ارجاعىندا رەسمي بيلىككە: «شوق، شوق، بالەم، ساعان وسى كەرەك!» – دەيتىن بىرەۋلەر تۇرسا، تۇرعان دا شىعار. بىراق ماسەلە قازىر وندا ەمەس، ماسەلە – وسىنداي جاداۋ ءحالدى ادامداردىڭ ءىرى قالالاردا، سونىڭ ىشىندە نۇر-سۇلتان، الماتى، شىمكەنت سياقتى قالالاردا ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىندا. ال بۇل – بۇلتارتپاس شىندىق.

وسىدان ءۇش جىل بۇرىن Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىنىڭ تىلشىلەرى الماتى قالاسىن ارالاپ، «بوسقىندار ەلىنە ساپار» اتتى ماقالا جازعان بولاتىن. سۋرەتتەرگە قاراڭىز:

سۋرەتتەردەن كورىپ وتىرسىزدار، وسىناۋ جاداۋ كورىنىستى Abai.kz پورتالىنىڭ ءتىلشىسى ءبىر جاقتان كوشىرىپ اكەلگەن جوق، اسەم الماتى شاھارىنىڭ شەتكەرى اۋداندارىن، ءتىپتى، «وپتوۆكا» اتالىپ كەتكەن ورتالىق كوشەنىڭ (روزىباكيەۆ – رايىمبەك) قالتارىسىنداعى جاتاق ۇيلەردى ارالاپ ءجۇرىپ ءتۇسىردى. تايعا تاڭبا باسقانداي ەتىپ كورسەتتى. جانە تىلشىلەر «بوسقىندار ەلىنە ساپارى» بارىسىندا 2017 جىلى ۋاقىتشا تىركەۋ كەزىندە 690 مىڭ ىشكى ميگرانتتىڭ تۇراقتى قونىس تاپپاي كوشىپ جۇرگەنىن انىقتاعان بولاتىن. ال 2016 جىلدى قورتىندىلاعان الماتى قالاسىنىڭ سول كەزدەگى اكىمى باۋىرجان بايبەك مەگاپوليس تۇرعىندارىنىڭ جانسانى 2 ميلليوننان اسقانىن حابارلاعان ەدى. الايدا الماتىنى توڭىرەكتەپ جۇرگەن باسپاناسىز جۇرت اكىمنىڭ الگى ەسەبىنە ەندى مە، ەنبەدى مە – بەلگىسىز. سول «بەلگىسىزدەر» بۇگىنگى الاساپىران زاماندا الماتىدان الىسقا كەتە قويعان جوق. نۇر-سۇلتان مەن شىمكەنتتەگى، وزگە قالالارداعى احۋال دا – وسى. وكىنىشتىسى، سانعا دا، ساناتقا دا ىلىنبەگەن بۇل قاۋىم – ۇكىمەت تاراپىنان بەرىلەتىن الەۋمەتتىك جەڭىلدىكتەر مەن جاردەماقىلاردان دا قاعىلعان قاۋىم. مىنە، ءبىراز كۇن بوپ قالدى، قالالىق اكىمشىلىك قىزمەتكەرلەرى مەن ەرىكتىلەر جاساعى (ۆولونتەرلار) بۇرىننان تىزىمدە بار، تۇرمىس-تىرشىلىگى بەلگىلى ۇيلەرگە، سونىڭ ىشىندە جالعىزباستى قارتتارعا: نينا اپايعا، باب زيناعا، ت.ب. ازىق-تۇلىكتى جەتكىلىكتى ەتىپ جەتكىزىپ بەرىپ جاتىر. ءدارى-دارمەكپەن دە قامتاماسىز ەتۋدە. سوندا مىنا جۇرت شە؟ ولار قازاقستاننىڭ حالقى ەمەس پە؟..

ءجا، قازىر كىنالاساتىن ۋاقىت ەمەس، تار كەزەڭ. تار كەزەڭگە تاپ بولدىق. سوندىقتان قۇزىرلى مەكەمەلەر Abai.kz پورتالىنىڭ رەداكتسياسىنا قوڭىراۋ شالىپ، ادەتتەگىدەي «ماقالا مەن بەينەجازبالاردى الىپ تاستاڭدار» دەپ، اكىرەڭدەمەي ماسەلەنىڭ مانىنە كوز جىبەرىپ، ويلانسىن، وڭ شەشىم قابىلداسىن دەيمىز. جۇمىسى جوق، اسىراۋشىسى جوق اشىققان انالار مەن بالالار ەرتەڭ كارانتينگە قاراماي كوشەگە اقتارىلسا قايتەمىز؟ ولاردى باسقا سوعىپ، بوكسەگە تەۋىپ جالدامالى پاتەرلەرىنە قۋىپ تىعۋعا بولاتىن شىعار. الايدا قاعىنىپ تۇرعان مىناۋ ىندەت باسپاناسىزدار اراسىندا تاراپ كەتسە، وعان توقتام بولا قويۋى قيىن. ەندەشە، اكىم قارالار، جەرگىلىكتى بيلىك وسىعان دەيىن جاردەماقى الىپ جۇرگەندەردى جارىلقاي بەرمەي جالدامالى پاتەرلەردە تۇراتىن جاندارعا دا كوڭىل بولۋگە ءتيىس. ول ءۇشىن اۋلاسىندا باراك ۇيلەر سالىنعان اۋداندارداعى احۋال الدىمەن قاتاڭ باقىلاۋعا الىنىپ، ازىق-تۇلىك پەن وزگە دە كومەككە ءزارۋ ادامداردىڭ مۇقتاجدىقتارى انىقتالۋى قاجەت. ونى انىقتاۋ بيلىككە مىندەت.

جاڭاعىداي جىرتىق ءۇي، جالاڭ توسەكتە كۇنەلتىپ جۇرگەن قاراپايىم حالىقتىڭ دەنىندە تۇراقتى جۇمىس جوق. ءبىرى - تاكسيست، ەكىنشىسى - ساتۋشى، ءۇشىنشىسى - جالدامالى جۇمىسشى...

قۇزىرلى بيلىك قوس قالادا، الماتى مەن نۇر-سۇلتاندا كارانتين جاريالاپ، ساربازداردى ساپقا قويىپ، كۇنى كەشە عانا ول ءتارتىپتى ودان ءارى قاتايتىپ، قىتاي ۆيرۋسىمەن (كوروناۆيرۋس) كۇرەستى كۇشەيتتى، بىلەمىز. اناۋ كارى قۇرلىقتاعى قاتەر (ىندەتتىڭ جاپپاي تارالۋى) بىزدە دە قايتالانباۋى ءۇشىن، ءبىزدىڭ بيلىك كورشى ەل (قىتاي) كورسەتكەن ۇلگىنى جەتەككە الىپ، تەمىردەي ءتارتىپ ورناتۋدى قۇپ كورگەن ەكەن. قوش! مۇنداي قوعامدىق ءتارتىپ كەرەك تە شىعار. تەك، ودان كەيىن نە بولماق؟ كارانتيندەگى حالىق قازىر ەپتەپ-سەپتەپ كۇنىن كورەر. ال سول كارانتين تاعى ءبىر ايعا جالعاساتىن بولسا شە؟ باسپاناسىز، جۇمىسسىز، رەسمي تىركەۋدە جوق، اس-اۋقاتىن ازەر تاۋىپ ءىشىپ جۇرگەن حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى ءبىر اي ۇيقاماقتى كوتەرە مە؟ جوق! دەمەك، قوعامدىق نارازىلىقتار سوندا باستالادى. بىزدىكى قاۋىپتىڭ ءسوزى. الەۋمەتتىك جارىلىس ۆيرۋستان دا قاۋىپتى بولماق.

سوندىقتان، بۇل ازاماتتارعا الەۋمەتتىك جاعدايلار قاراستىرىلۋى كەرەك. الەۋمەتتىك ازىق-تۇلىك پاكەتتەرى ازىرلەنىپ، تەگىن ازىق-تۇلىك تاراتىلۋى كەرەك، جالدامالى پاتەردىڭ جامباسپۇلىن تولەي الماي وتىرعان ادامداردىڭ ماسەلەسىن جەدەل قاراستىراتىن ارنايى call center-لەر ىسكە قوسىلۋى كەرەك، ولار ارزان ارەندالىق ۇيلەرمەن قامتاماسىز ەتىلۋى ت.ب. كەرەك.

جوعارىداعى: «ءبىز - اشپىز»، - دەپ دابىل قاعىپ جاتقان انالاردىڭ جانايقايى - ەلدەگى جۇمىسسىزداردىڭ رەالدى كارتيناسى. بۇل رەتتە ۇكىمەتتىڭ ءوز ەسەبى بار شىعار. دەسە دە، ءبىزدىڭ مىندەت رەسمي اقپاراتتار مەن قاتار ەل ىشىندەگى وسىنداي جايتتاردى دەر كەزىندە جاريالاپ تۇرۋ كەرەك ەكەندىگىن مالىمدەيمىز.

الاش جۇرتى امان بولسىن!

Abai.kz