بۇگىنگى الەم بەتپە-بەت كەلىپ وتىرعان، ءتىپتى، اتاۋىن جەر بەتىندەگى ءاربىر جان يەسى جاتقا بىلەتىن جاھاندىق ىندەتتىڭ تارالۋى ادامزات قوعامداستىعىنىڭ اجىراماس بولىگى بولعاندىقتان، ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ دە الدىنا كۇرمەۋى قيىن سىناق رەتىندە قويىلۋدا. تاۋەلسىزدىگى كەزەڭىندە جاس مەملەكەتىمىز بۇعان دەيىن دە بىرنەشە دۇركىن ەكونوميكالىق، ساۋدا، قارجى داعدارىستارىن، سونداي-اق تابيعي اپاتتاردى باسىنان وتكەرگەن.

الايدا، «سەگىز ۇلىم ءبىر توبە..» دەمەكشى، بۇل جولعى جايتتىڭ ءجونى بولەكتەۋ كورىنۋدە. مۇنىڭ باستى ەرەكشەلىگى – ول بالاباقشاداعى سابيدەن باستاپ، ۇيدەگى قاريالارعا دەيىن تۇرعىنداردىڭ بارلىق بۋىنىن، انىعىندا بارشا حالىقتىڭ ادەتتەگى تىنىس-تىرشىلىگىن، قاجەت دەسەڭىز تاعدىرىن تۇتاس قامتىدى.

ەڭ باستىسى، قازاقستان بيلىگىنىڭ كورشىلەس قىتايدا باستالىپ، كوپ ۇزاماي وزگە ەلدەرگە دەرەۋ تاراي باستاعان بۇل ىندەتتىڭ قاتەرىنىڭ اۋقىمىن جان-جاقتى مۇقيات باقىلاي بىلگەندىگىنەن، دەر كەزىندە قاجەتتى جەدەل شارالار قابىلداۋىنىڭ ناتيجەسىندە ەل ىشىندە تارالۋ قاۋپىن تەجەۋگە قول جەتكىزىلدى. ارينە، عالامشارداعى الەۋەتتى، ىقپالدى، الپاۋىت ەلدەردىڭ ءوزىن ەسەڭگىرەتۋگە جەتكىزگەن بۇل قۇبىلىستىڭ ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىز ءۇشىن دە وتە ۇلكەن كولەمدەگى اۋىرتپالىق اكەلىپ وتىرعانى ايان.

اسىرەسە ءومىر سۇرۋگە كەرەكتى قاراجاتىن كۇندەلىكتى ايىرىپ وتىرعان ميلليونداعان قاراپايىم ادامدار مەن ولاردىڭ وتباسى جاندارى ءۇشىن كۇتپەن جەردەن قيىندىقتار تۋعىزدى. مىنەكي، ءدال وسى ساناتتاعى ەل تۇرعىندارىنا پرەزيدەنت ق.توقاەۆتىڭ پارمەنىمەن قاجەتتى قاراجات كولەمىنىڭ ءبولىنۋى باتىل دا ىزگىلىك شەشىم بولعاندىعى ەل تاراپىنان زور قاناعاتپەن قابىلداندى. وسى جايت بيىلعى ۇزاق قىستان كەيىن جۋاننىڭ جىڭىشكەرەتىن اۋىر مەرزىمىنە تۇسپا-تۇس كەلگەندىگىن دە ايتقانىمىز لازىم. قاتاڭ كارانتيندىك امالدار كوكتەم ۋاقىتىنا، ياعني اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ەڭ ماڭىزدى كەزەڭدە ەلەۋلى قيىندىقتار تۋعىزعاندىقتان، ۇكىمەت تاراپىنان ديحاندار مەن شارۋا قوجالىقتارىن قولداۋعا ارنالعان شارالاردىڭ ماڭىزى دا تالاسسىز. ءساتىن سالسا، بارلىق ناۋقاندىق ىستەر ۋاقتىلى اتقارىلىپ، دارحان قازاق دالاسى جايقالعان استىعى مەن مىڭعىرعان مالىنا تولاتىن ىرىسى ورالارى انىق. مۇنداي باتىل سەنىمدى رياسىز جاريالاپ وتىرۋىمىزعا بارشامىز قاپىسىز كوز جەتكىزىپ وتىرعانداي، تاۋبەلى، تەكتى جۇرتىمىزدىڭ وسىناۋ كۇردەلى كەزەڭدە دە تاربيە مەن ءتارتىپتىڭ بيىك ۇلگىسىن پاش ەتىپ، مەملەكەت باسشىلىعى، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورىندار تاراپىنان امالسىز ۇسىنىلعان بارلىق ءىس-شارالارعا ءبىرتۇتاس قولداۋ ءبىلدىرىپ، «ءبىر جەڭنەن قول، ءبىر جاعادان باس شىعارىپ» وتىرعان بىرلىگى مەن ىنتىماعى ايقىن دالەل بولا الادى. ءيا، ەڭكۋ-ەڭكۋ جەر شالعان اسىل تەكتى بابالار جەرىندە ەلدىك مۇراسىن كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ كەلە جاتقان قاسيەتتى حالقىمىز ءوز تاريحىندا بۇدان ءجۇز، مىڭ ەسە اۋىر قيانات پەن ناۋبەتتەردى باستان وتكەرسە دە، جىگەرى جاسىماعان جاسامپازدىعىمەن بۇل جولعى سىناقتى دا سۇرىنبەي لايىقتى ەڭسەرىپ اكەتەرى كامىل!

ەلدىڭ ىشىندە وسىناۋ ىزگىلىك پەن مادەنيەتتىلىكتىڭ جارقىن بەلگىسىمەن العا باسساق، ءارتۇرلى سەبەپتەرمەن شەتتە، سىرتتا جۇرگەن ونداعان مىڭ وتانداستارىمىزعا، سونىڭ ىشىندە وقۋشى ستۋدەنتتەردىڭ، جاستاردىڭ ۋاقتىلى قازاقستانعا، اتا-اناسى مەن جاقىندارىنىڭ ورتاسىنا ورالۋىنا ءتيىستى مۇددەلى مەمورگاندارمەن ىسكەرلىك بىرلىكتە ەلىمىزدىڭ ديپلوماتيالىق، كونسۋلدىق مەكەمەلەرى قىزمەتكەرلەرىنىڭ جانقيارىق كۇشىمەن بارلىق قاجەتتى كومەك كورسەتىلىپ، ورايىمەن جۇزەگە اسىرىلدى. وسى ارادا ەل باسىنا قيىندىق تۇسكەن كەزدە دۇنيەجۇزىندەگى مەملەكەتتەردىڭ باسىم كوپشىلىگى، ءتىپتى وركەنيەتتىڭ وزىق ۇلگىسىنە جەتتىك دەيتىن، ول ازداي تۇتاس وداقپىز دەگەن ەلدەردىڭ ءوزى جەمە-جەمگە كەلگەندە ىرگەسىن بولەك سالۋعا بەت قويىپ، ءبىرىنشى كەزەكتە تەك ءوز ازاماتتارىن قورعاۋعا ۇمتىلعانى بارشاعا سەزىلدى. دەمەك، دانا حالقىمىزدىڭ «وزگە ەلدە سۇلتان بولعانشا، ءوز ەلىڭدە ۇلتان بول» دەيتىن ۇلاعاتىنىڭ تەرەڭىنە تاعى ءبىر كوز جەتكەن ءساتى دە وسى. 

تۇجىرىمداي كەلگەندە، وسىناۋ ايتپاي كەلگەن الەمدىك اۋقىمدى اپات، قانداي كۇردەلى قيىندىقتار بولماسىن، شىن مانىسىندە «تىڭدايتىن مەملەكەت» قاعيداتى ورنىعىپ، بيلىك پەن حالىق اراسىندا ەش جاسىرىنسىز، اشىق ءھام سىندارلى، تۇسىنىكتى سۇحبات جۇرگىزىلەتىن بولعاندا كەز كەلگەن كەدەرگىدەن، قيىندىقتان جوعارى جاسامپازدىقپەن، پايىمدى پاراساتتىلىقپەن كەۋدەنى بيىك ۇستاپ وتۋگە بولاتىندىعىن ۇقتىردى.

ارينە، جەكەلەگەن ءبىر ەل ەمەس، عالامدى قامتىعان بۇل قاتەرلى ىندەت بارشا ادامزات قوعامداستىعىنىڭ بۇگىنگى تىم قارقىندى بەت الىسى مەن ەرتەڭگى ءومىرىنىڭ مانىسىنە تۇپكىلىكتى قايتا ءۇڭىلىپ، ءتاڭىرىنىڭ ءوزى قازاق اقىنى قاسىمنىڭ شامىرىعا ايتقان: "ەي، تاكاپپار دۇنيە، ماعان دا ءبىر قاراشى" ۇرانىن، ءسال وزگەرتىپ، "ەي، ادامزات بالاسى، وزىڭە ءبىر قاراشى" دەپ تۇرعانداي. ەندەشە، ءوزىمىزدىڭ دە حاكىم اباي ايتقان «بەس دۇشپانىمىزدى ءبىلىپ، بەس اسىل ىسكە كونۋىمىز»، تولىق ادامعا اينالۋ، كەرەگەمىزدى كەرى تارتتىرىپ كەلگەن ماعىناسىز داڭعويلىق پەن كەردەڭدىك، ورىنسىز وتىرىس-جيىندار، ىسىراپشىلدىق پەن استامشىلىقتان ارىلىپ، مۇلدە وزگە ساپالى مازمۇنداعى بولمىستى قالىپتاستىرۋعا ۇمتىلۋىمىز – بۇل ارينە وزگە تاقىرىپ!

مۇحتار كارىباي

Abai.kz