مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە وراي ۇندەۋى

قۇرمەتتى وتانداستار!

حح عاسىردىڭ 20-50 جىلدارىنداعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن زوبالاڭى – حالقىمىزدىڭ تاريحىنداعى قاسىرەتتى كەزەڭ.

قازاقستان تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن وسى ناۋبەتتىڭ قۇرباندارىن ماڭگى ەستە قالدىرۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى ءتيىستى شارالاردى جۇزەگە اسىرا باستادى.

1993 جىلى «جاپپاي ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ تۋرالى» زاڭ قابىلداندى.

1997 جىلى ەلباسى ن.نازارباەۆتىڭ جارلىعىمەن 31 مامىر ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى رەتىندە بەلگىلەندى.

كەڭەس زامانىندا ءومىر سۇرگەن حالىقتارعا «ۇلكەن تەرروردىڭ» وراسان زور قاسىرەت اكەلگەنى ەسىمىزدە. زۇلمات جىلداردا قازاقستانعا كسرو-نىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن بەس ميلليوننان استام ادام جەر اۋدارىلدى.

100 مىڭعا جۋىق ازاماتىمىز قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراپ، سونىڭ 20 مىڭنان استامى اتىلدى.

جازىقسىز جازالانعانداردىڭ قاتارىندا ءا. بوكەيحان، ا. بايتۇرسىنۇلى، م. تىنىشباەۆ، م. دۋلاتۇلى، ت. رىسقۇلوۆ، م. جۇماباەۆ، س. سەيفۋللين، ءى. جانسۇگىروۆ، ب. مايلين، س. اسفەندياروۆ سياقتى كورنەكتى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى، باسقا دا ۇلت زيالىلارى بار.

وتانىن ساتقاندار ايەلدەرىنىڭ اقمولا لاگەرى («الجير») سول جىلدارداعى قاتىگەزدىك پەن جاۋىزدىقتىڭ قارا تاڭباسىنداي بولدى. مۇندا ساياسي تۇتقىنداردىڭ جاقىن تۋىستارى، ايەلدەرى مەن بالالارى قامالدى.

بۇگىن ءبىز ۇجىمداستىرۋ جىلدارىندا اشتىققا ۇشىراعانداردى، سونداي-اق تۋعان جەرىنەن كەتۋگە ءماجبۇر بولعانداردى دا ەسكە الامىز. بۇل زوبالاڭنىڭ قاسىرەتىن ءۇش ميلليونعا جۋىق ادام تارتتى.

سول جىلدارداعى وراسان زور ادام شىعىنى مەن تاعدىر تاۋقىمەتى ءاربىر ازاماتتىڭ جۇرەگىنە جارا سالدى.

توتاليتاريزمنەن زارداپ شەككەن كوپتەگەن ۇلت وكىلدەرى ءۇشىن قازاق جەرى قۇتتى مەكەنگە اينالدى. اتا-بابالارىمىزدان دارىعان قايسارلىق پەن توزىمدىلىكتىڭ ارقاسىندا قاتاڭ سىننان ابىرويمەن ءوتىپ، ءبىرتۇتاس ۇلت رەتىندە بىرىگۋگە مۇمكىندىك الدىق.

بۇگىندە رەسپۋبليكا وڭىرلەرىندە «قازاق حالقىنا – مىڭ العىس» مونۋمەنتتەرى ورناتىلعان. بۇل – قازاق جۇرتىنىڭ اق پەيىلى مەن دانالىعىنا دەگەن شەكسىز ريزاشىلىقتىڭ بەلگىسى.

تاريحي ادىلدىكتى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن اياقتاپ، ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ ءۇشىن ارنايى مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرۋدى تاپسىردىم.

ءبىز جازىقسىز جازالانعانداردىڭ ارقايسىسىن ەستە ساقتاۋ ارقىلى عانا كەمەل كەلەشەككە جول اشامىز. بولاشاقتىڭ بەرىك نەگىزى تاۋەلسىزدىكتەن باستاۋ الادى.

وتكەن عاسىرداعى ەڭ قيلى كەزەڭنىڭ بىرىندە جازىقسىز جاپا شەككەندەردىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتۋ –  بارشامىزدىڭ پەرزەنتتىك بورىشىمىز.

قاسىم-جومارت توقاەۆ،

قازاقستان پرەزيدەنتى.

Abai.kz