بيىل مامىر ايىنىڭ باسىندا داريعا نازارباەۆا سەنات سپيكەرى قىزمەتىنەن كەتتى. بۇل جاعدايدى كوپشىلىك قاۋىم توسىن وقيعا رەتىندە قابىلداعانى راس. بيلىككە شىنداپ ورنىققان، ءساتى كەلسە ساياسي قىزمەتىن ءتىپتى دە جوعارلاتۋعا قارسى ەمەس داريعا نۇرسۇلتانقىزىنىڭ ءبىر ساتتە «جۇمىسسىز قالعانى» جۇرتتى تاڭقالدىرعان. بىراق ساراپشىلار بۇل جاعدايدى ەكس-سپيكەر ءۇشىن تراگەدياعا بالامايدى. ول ءالى دە ەلدەگى ەڭ ىقپالدى ادامداردىڭ ءبىرى رەتىندە اتالادى.

داريعا نازارباەۆا بيلىك مىنبەرىندەگى ءارتۇرلى قىزمەتتەردە جۇرگەندە ەلدى «ەسىنەن تاندىراتىن» مالىمدەمەلەر جاساۋمەن اتى شىققانىن بىلەمىز. ونىڭ سويلەگەن سوزدەرى باسپاسوزدە، ەل اراسىندا ءجيى تالقىلانىپ جاتاتىن. اسىرا ايتىلعان، كەيدە ءتىپتى اقىلعا قونىمسىز پىكىرلەرى كوبىندە سىنعا ۇشىرايتىن. ەلدىڭ جاي-كۇيىن جاقسارتۋدىڭ جالعىز جولى شەتەلگە جالتاقتاۋ دەپ بىلەتىن داريعا حانىم جاستارعا «ورىس ءتىلىن ۇمىتپاي، قىتاي ءتىلىن ۇيرەنىڭدەر» دەپ اقىل ايتۋدان دا جالىققان ەمەس.

داريعا حانىم داۋلى ماسەلەلەرگە دە ءجيى ۇشىرايتىن شەنەۋنىك بولدى. ماسەلەن، 2016 جىلى پاناما وففشورلارىنىڭ ءتىزىمى جاريا بولىپ، ءبىزدىڭ ءبىراز مىرزالار مەن حانىمداردىڭ اتى اتالعان. سول تىزىمدە نازارباەۆا دا بولدى. ودان كەيىن 2019 جىلدىڭ ناۋرىزىندا داريعا نۇرسۇلتانقىزىنىڭ اۆسترياداعى اقشاسى دا اشكەرە بولعان.

ال بيىل جىل باسىندا ەكس-سپيكەردىڭ ۇلى ايسۇلتان راحات تۇتاس حالىقتى تىكسىندىردى. ايسۇلتاننىڭ مالىمدەمەسىن سول كەزدەگى اقپارات ءمينيسترى داۋرەن اباەۆ: «بۇل - ءبىرىنشى كەزەكتە ونىڭ اناسىنىڭ تراگەدياسى»، دەپ باعالاعان بولاتىن.

بۇل داۋدىڭ قولامتاسى سونە باستاعاندا لوندونداعى «كۇدىكتى اقشاعا الىندى» دەگەن ءزاۋلىم سارايلاردىڭ ماسەلەسى شىقتى. اعىلشىن اقپاراتى لوندون سوتى تاركىلەگەن ءزاۋلىم سارايلاردىڭ قوجايىنى داريعا نازارباەۆا مەن ونىڭ ۇلى ءنۇرالي اليەۆ ەكەنىن جازدى. نەگىزى ۇلىبريتانيانىڭ قىلمىسپەن كۇرەس جونىندەگى اگەنتتىگى لوندونداعى بايلار تۇراتىن اۋدانداعى ءۇش قىمبات ءۇيدى وتكەن جىلى بۇعاتتاعان ەكەن. بىراق لوندون جوعارعى سوتى بيىل ءساۋىر ايىندا اكتيۆتەرگە قويىلعان بۇعاتتىڭ كۇشىن جويدى. ال ماۋسىم ايىندا وتكەن اپەللياتسيالىق سوتتىڭ شەشىمى دە نازارباەۆا مەن ونىڭ ۇلىنىڭ ءسوزىن سويلەدى.

ءبىز ناۋرىز ايىنىڭ باسىندا داريعا نۇرسۇلتانقىزىنىڭ سەنات توراعالىعىنا كەلگەلى سويلەۋ مانەرى وزگەرتىپ، «ويلانىپ سويلەي باستاعانىنا» نازار اۋدارعان ەدىك. اسىرەسە جاڭا جىلدان باستاپ داريعا حانىم بيلىكتەگى كەمشىلىكتى سىناپ، «حالىقتىڭ ءسوزىن سويلەپ»، ءباسپاسوز بەتىنە ءجيى شىقتى. تەلەارنالار دا ول كىسىنىڭ «جارقىن سوزدەرىن» جالپى جۇرتقا جاريالاپ جاتتى. وسىعان قاراپ كوپشىلىك نازارباەۆا بيلىك تىزگىنىنە ءبىر تابان جاقىنداعىسى كەلەدى دەپ بولجاعان. بىراق ءبارى باسقاشا بولدى. ەكى ايدان بەرى داريعا حانىم ەل نازارىنان شىعىپ قالدى...

بىراق بۇگىن الەۋمەتتى جەلىدە ءبىر ۆيدەو جاريالاندى. وندا داريعا نازارباەۆا ءبىر توپ اداممەن بىرگە «جەڭىس كۇنى» اتتى ءاندى ايتىپ، كوڭىل كوتەرىپ ءجۇر. بۇل ۆيدەونىڭ قاشان، قايدا تۇسىرىلگەنى بەلگىسىز. ارينە ول قازىر بيلىكتەگى ادام ەمەس، ءان ايتا ما، بيلەي مە ءوزى بىلەدى. بىراق ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا ارنالعان ءاندى ايتىپ، «پاراتتان ءوتىپ جۇرگەنى» تاڭدانىس تۋدىرماي قويمايدى. ەلدىڭ ويى «ەكس-شەندى قاي جەڭىستى تويلاپ ءجۇر ەكەن، بەرليندەگى مە، الدە لوندونداعى ما؟».

نازارباەۆانىڭ كوپتەن بەرى كورىنبەي كەتكەنى راس. سەناتتان كەتكەلى ەل الدىنا ءبىر رەت قانا شىعىپتى. 2016 جىلدان بەرى ءوزى جەتەكشىلىك ەتەتىن قازاقستان جاستارى كونگرەسىنىڭ ماۋسىم ايىندا وتكەن وتىرىسىنا قاتىستى. بىراق ول جينالىس بۇگىنگى ۆيدەوجازباداي ەل نازارىن اۋدارا الماعان ەدى...

قۋانىش قاپپاس

Abai.kz