كورونوۆيرۋس دەگەن ىندەتتىڭ بوي بەرمەي جاتقانداعى بارشا حالىقتىڭ قاتتى الاڭداۋشىلىعىن تۋدىرىپ وتىر. قاي جەردە دە وزدەرىنىڭ ءالى كەلگەنشە مۇنىمەن كۇرەسىپ تە جاتىر. ءبىر جەردە ءساتتى، ءبىر جەردە ساتسىزدەۋ دەگەن سەكىلدى. دەگەنمەن اتالمىش ىندەتپەن كۇرەسۋدىڭ وبەكتيۆتى دە، سۋبەكتيۆتى دە سەبەپتەرى بار. كەي-كەيدە مۇنىڭ سۋبەكتيۆتى جاعى، ياعني قولدان كەلەتىن نارسەنى ىستەۋدىڭ ورنىنا وتىرىك كوزبوياۋشىلىققا سالىنىپ، جوعارى جاققا جاقسى اتپەن تانىلىپ قالسام دەگەن نيەتپەن جوقتى بار دەۋ سەكىلدى جامان ادەتتىڭ سالدارى ەرەكشە بولاتىندىعىن ايتىپ جاتۋدىڭ ءوزى دە ارتىق.

ءدال وسىنداي جاعداي، ءبىزدىڭ قوستاناي وڭىرىندە دە بايقالىپ قالىپ وتىرعاندىعى اسا وكىنىشىتى. ماسەلەن، الگى كورونوۆيرۋس دەرتى ماۋسىم ايىنىڭ اياعىندا بىزدە مۇلدەم بوي بەرمەي كەتتى. جەرگىلىكتى بيلىك مۇنىمەن جەتكىلىكتى دارەجەدە كۇرەسە الماي، دارمەنسىزدىك تانىتتى. سول ءۇشىن دە، وبلىسىمىزدىڭ اكىمى ارحيمەد مۇقانبەتوۆ ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتان ەسكەرتۋ العاندىعى بار. دەمەك، قولدا بار رەسۋستاردى ءتيىمدى پايدالانىپ، ۆيرۋس جۇقتىرعانداردىڭ تەزىرەك ساۋىعىپ كەتۋىنە بار مۇمكىندىك جاساۋىنا ءتيىستى ەدى. ءبىز، ارينە، قازىر دە ەشتەڭە ىستەمەي، قول قۋسىرىپ قاراپ وتىر دەۋدەن اۋلاقپىز. قوستاناي نۇر-سۇلتان نەمەسە الماتى سەكىلدى مەديتسيناسى ءبىر سىدىرعى جاقسى دامىعان شاھارلارعا ىلەسە الماسى، تاعى دا بەلگىلى. قول قىسقا، كادرلار جەتكىلىكسىز، ءدارى-دارمەك تە جەتىمسىز. الايدا، سول قولدا باردى سارقا پايدالانىپ، ال ەڭ باستىسى وسىنداي قيىندىقتى حالىقتان جاسىرماي، جوقتى جوق، باردى بار دەپ ايتىپ، بۇل اۋىرتپالىقتى سول حالىقپەن بىرگە ءبولىسۋدىڭ ورنىنا سول باياعى «قول سىنسا، جەڭ ىشىندە، باس سىنسا، بورىك ىشىندە» دەگەن وزدەرىنە ىڭعايلى ساياسات ۇستاپ وتىرعاندىعى قاتتى ويلاندىرادى. 

ماسەلەن، وسى ايدىڭ باسىندا قوستاناي قالاسىنداعى جالعىز اۋرۋحانانى جاۋىپ، ونى كورونوۆيرسپەن اۋىرعان جاندارعا ارناپ، پروۆيزورلىق ستانتسيونار دەگەندى اشتى. نەسى بار، وتە دۇرىس باستاما. الايدا، «اجەپتاۋىر ءان ەدى، پۇشىق شىركىن ءبۇلدىردى» دەگەندەي، سالعاننان-اق وسى ستانتسيونار قاتتى داۋعا اينالدى. وسىندا جىبەرىلگەن 30 سىرقاتقاتتى ەمدەيدى دەگەن اينالدىرعان ەكى دارىگەر مۇندا جۇمىس ىستەۋدەن مۇلدەم باس تارتتى. ايتاتىندارى، قورعانىس كوستيۋمدەرى مۇلدەم ەسكى، پايدالانۋعا جارامايدى، ونىمەن قوسا قاجەتتى باسقا قۇرال-جابدىقتار جوق. بۇل جاعدايدى ولار وسىنداعى باس دارىگەرگە دە ەسكەرتكەن. قورىتىندى بولماعاسىن، امال جوق، ەشكىمنەن جاسىرىنباي-اق، بۇل حاباردى ەل-جۇرتقا الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى تاراتىپ جىبەرگەن.

ال ەندى بۇدان كەيىن نە بولدى دەيسىزدەر عوي. تەز ارادا قورىتىندى شىعارىلىپ، مۇنداي جاعدايدىڭ نە سەبەپتى ورىن الىپ وتىرعاندىعىن جەرگىلىكتى بيلىك بار، دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى بار، تاپتىشتەپ ءتۇسىندىرىپ، قالىڭ جۇرتشىلىقتى تىنىشتاندىردى دەپ ويلاساڭىزدار، قاتتى قاتەلەسىزدەر. بيلىك باياعى اۋرۋىنا باستى. اۋرۋحاكنانىڭ باس دارىگەرى بولسا، شىنىمەن وسىنداي كەمشىلىك بولدى ما، بولسا نە سەبەپتى ورىن العان دەگەندى ءتۇسىندىرۋدىڭ ورىنا، بىردەن «ولاردىڭ جۇمىس ورىنىن تاستاپ كەتۋگە قۇقىلارى جوق. ءبىز ولاردى قۇقىقتىق جاۋاپقا تارتامىز» دەپ قوقان-لوققى جاساپ وتىر. 

ارينە، ونداعى جاتقان اۋرۋلاردىڭ مىندەتتى تۇردە ەمدەلۋى قاجەت ەكەندىگى بەلگىلى. الايدا وزدەرىندە ىسكە جارارلىق قورعانىس كيىمدەرى جوق دارىگەردىڭ جاعدايىن كىم ويلايدى؟ ولاردىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىن كىم قورعايدى؟ مىقتى قورعانىس قۇرىلىنسىز ىندەتتىڭ وزىنە جۇعاتىندىعىن انىق بىلەتىن دارىگەردىڭ وسىنداي تاۋەكەلگە بارۋى كەرەك دەگەندى كىم ايتتى؟ ايتپاقشى، «توي وتكەن سوڭ - داڭعىرا» دەگەندەي وسى داۋدان كەيىن ءبىزدىڭ وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى ىلە-شالا ءباسپاسوز ارقىلى «ءبىز وسى اۋرۋحاناعا 2 مىڭ ءبىر رەت قولداناتىن جانە 500 كوپ رەت قولداناتىن كوستيۋم جىبەردىك» دەپ ايداي الەمگە جار سالىپ جاتىر. ولار قاشان جىبەرىلدى؟ ستانتسيونار اشىلعان بويدا ما، الدە الگى داۋدان كەيىن بە؟ ول تۋرالى، ارينە، ەشكىم دە جاق اشپايدى. ءسىرا، بۇل جۇمباقتىڭ شەشۋىن تابۋ قيىن دا بولماس.

ايتپاقشى، ارادا ونشاقتى كۇن وتەر-وتپەستەن وسى ستانتسيوناردا جاتقان 50 جاسار تانزيلا ەسىمدى ايەل ادام الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى وسىنداعى دارىگەرلەر مەن مەدبيكەلەرگە العىس ءبىلدىرىپ، ولداردى تەز ارادا جەكە قورعانىس قۇرالدارىمەن قامتاماسىز ەتۋ قاجەتتىگىن ايتىپ، ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە ۇندەۋ جولدادى.

«دارىگەرلەر اسا قاۋىپتى جاعدايدا جۇمىس ىستەيدى. ولارعا جەكە قورعانىس قۇرالدارى جەتىسپەيدى. مەديكتەر ەسكى، كۇيدىرىلگەن ماقتالى حالاتتارمەن ءجۇر. 30 ادامعا ءبىر مەدبيكە بولعاندىقتان، بارىنە سيستەما قويۋعا دا ۇلگىرمەيدى. ولاردىڭ دا تۋعان-تۋىستارى مەن جاقىن-جۋىقتارى بار ەمەس پە؟ ويلانىڭىزدار! ونسىز دا از دارىگەرلەرگە قامقورلىق كورسەتڭىزدەر», - دەپ جان ايقايىن جەتكىزگەن.

مىنەكەي، بىزدەگى جاعداي وسىنداي. كوزبوۋشىلىقا سالىنۋ مەن وتىرىك اقپارات بەرىپ، جاقسى اتقا يە بولۋ - بىزدەگى بيلىكتىڭ ابدەن قانىنا ءسىڭىپ كەتكەن ادەتى. ونسىز جۇمىس ىستەي المايدى. ولار تەك ماقتاۋعا عانا ۇيرەنگەن. ونسىز ءومىر ءسۇرۋى قيىن. وتكەندە اكىمىمىز دە كورونوۆيرۋسقا ۇشىراپ، ەمدەلگەنى بار. قۇدايعا شۇكىر، كوپ ۇزاماي قۇلان-تازا جازىلىپ شىقتى. عۇمىرى ۇزاق بولسىن، ارينە. مۇنىسىن ول ءوزىنىڭ ينستاگرامىنا ەكى تىلدە قۇلاشتاي ەتىپ جازدى دا. سودان ءبىزدىڭ قوستانايدىڭ جاعىمپازدارىنىڭ جارىسى باستالىپ كەتسىن. ونىڭ ساۋىعىپ كەتۋىنە بايلانىستى ايتىلعان تىلەكتەردەن كوز تۇنادى. اسىرەسە قازاقتىلدى  وقىرماندارىنىڭ بەلسەندىلىگى ەرەكشە. قۇداي ساقتاسىن، ەگەر مەشىتىمىز جۇمىس ىستەپ تۇرعاندا الگى جاعىمپازداردىڭ ۇلكەن توبى سول جەردەن شىقپاي، اكىمنىڭ تىلەۋىن تىلەپ، كۇندىز-ءتۇنى دۇعا قىلدار ما ەدى. بۇل مازاقتان كارانتين قۇتاقاردى.

سوندا دەيمىز-اۋ بىردە-بىرەۋىنىڭ: «ارحيمەد مىرزا. ەندى ءوزىڭىز دە وسى ىندەتتى باسىڭىزدان كەشىردىڭىز. دەمەك، ونىڭ قانشالىقتى قاۋىپتى ەكەندىگىن انىق سەزىندىڭىز عوي دەپ ويلايمىز. ەندى سول ىندەتتى وبلىستىمىزدان تەزىرەك ارىلتۋ ءۇشىن قانداي پارمەندى شارالدار قابىلدايسىز؟» دەگەن سۇراقتى قويۋعا دا جارامادى. ءاي، قايدام، بىراق ول بۇل سۇراققا دا جاۋاپ قايتارارى كاماندى. جالپى، بۇل ازاماتتىڭ حالىقپەن اشىق سويلەسۋدەن ىرگەسىن اۋلىق سالعالى قاشان. ونىڭ وسى ايماقتى جەتى جىل باسقارعان ۋاقىتىندا وبلىستىڭ كەمشىن تۇستارىن ايتىپ، پروبلەما كوتەرگەن جيىن وتكىزگەنىن كورگەن دە، ەستىگەن دە ەمەسپىز. باس قوسۋ بولسا، سول باياعى ماقتاۋ مەن ماداقتاۋ، داراقىلىق پەن قۇلدىق ۇرۋ.

ايتپاقشى ارحيمەدتىڭ 9 شىلدە كۇنى وتكىزگەن ونلاين-بريفينگىسىندە وسىنداعى بيلىككە اسا جاعا قويمايتىن گازەتتىڭ ءتىلشىسىنىڭ الگى پروۆيزورلىق ستانتسيونار جايى تۋرالى قويعان سۇراعىنا مۇلدەم جاۋاپ تا بەرگەن جوق. سونداي-اق تاعى ءبىر ءتىلشىنىڭ وبلىسىمىزدا  كورونوۆيرۋسقا ارنالعان قانشا تەست-سيستەما بار، سونداي-اق وبلىسىمىزدا جەتكىلىكتى بولۋ ءۇشىن ەندى قانشا قورعانىس كوستيۋمىن ساتىپ الۋ كەرەك دەگەن ساۋالى دا مۇلدەم ەسكەرۋسىز قالدى.

جالپى، بۇعان تاڭقالۋعا دا بولماس. ءومىرىنىڭ كوپ بولىگىن تەك اكىم بولۋمەن وتكىزگەن، سوندىقتان دا حالىقتىڭ مۇڭ-مۇقتاجى دەگەنننەن مۇلدەم حابارسىز ادامنان باسقا بىردەڭەنى، ياعني جاڭاشىل باسقارۋ ءتاسىلىن كۇتۋ قيىن شىعار. ەل پرەزيدەنتى توقاەۆ مىرزانىڭ وتكەندەگى ءبىر سوزىندە بارلىق وبلىس اكمىدەرى مەن مينيسترلەردى تۇگەل اۋىستىرۋ تۋرالى ايتىپ قالعان پىكىرىنىڭ جانى بار سەكىلدى. زامان تالابى وسىنداي.

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz