وسكەمەن حالقىنىڭ سانى 333 مىڭ، ونىڭ ىشىندە 51% ورىس، 45% قازاق بار ەكەن. ياعني ورىس قالاسى دەۋگە بولادى. ول 45% قازاقتىڭ قانشاسىنىڭ بۇيرەگى "ورىس الەمىنە" بۇرىپ تۇرعانىن بىلمەدىم.

جالپى وسكەمەن سەپاراتيزم قاۋپى بار ايماق. 1994 جىلى 10 مىڭ ورىس حالقىنىڭ وكىلى قالادا ميتينگ جاساپ، ورىس تىلىنە مەملەكەتتىك ءتىل ستاتۋسىن بەرۋدى، ورىس اۆتونومياسىن قۇرۋدى سۇرادى. 1999 جىلى قاراشادا وسكەمەندە "قارۋلى كوتەرىلىس جاساماق بولدى" دەگەن كۇدىكپەن 22 ازامات ۇستالدى. ونىڭ 12-ءسى رەسەي ازاماتى بولاتىن. جالپى وسىنداي سەپاراتيستىك قادامداردان كەيىن ءبىرىنشى پرەزيدەنت ن.نازارباەۆ سەمەي وبلىسى مەن شىعىس قازاقستان وبلىسىن قوسىپ، ۇلكەن شقو جاسالدى.

سەمەي وبلىسىندا قازاق باسىم، ال شقو-دا ورىس باسىم بولاتىن. قوسىپ، ورتالىقتى وسكەمەن قالاسى ەتكەن سوڭ، اكىمشىلىك ورتالىقتار مەن كۇشتىك قۇرىلىمدار وسكەمەنگە توپتاستى. ياعني مەنىڭ ويىمشا ەڭ الدىمەن وسى سەپاراتيزمدى اۋىزدىقتاۋ ءۇشىن جاسالدى. ول كەزدە "لاد", "ورىس قاۋىمداستىعى" دەگەن اتىشۋلى ۇيىمدار بەلسەندى ەدى. قازىر ەندى وسكەمەندە كوشە اتاۋى، ساياباق اتاۋى قازاقشالانسا بۇرق-بۇرق ەتەتىن ورىستار جەتەرلىك، بىراق 90-جىلدارداعىداي ارىندى ەمەس. تالاي بولدىم وسكەمەندە، ءالى دە قازاقتى ءۇيىپ-توگۋ كەرەك. تابيعاتى تاماشا قالا، قانداستاردى توپتاستىرىپ، ءۇي مەن جۇمىس بەرسە بولدى.

سەمەي مەن شقو-نى ءبولۋ كەرەك دەگەن يدەيانى قولدايمىن، بىراق قازىر ەمەس. الەۋمەتتىك ماسەلە ماڭىزدى ارينە، دەي-تۇرا مەملەكەت تۇتاستىعى بارىنەن جوعارى. وسكەمەندەگى قازاق سانىن 75% جاسايىق، سوسىن بولۋگە بولادى وبلىستى. وعان دەيىن ينە ۇستىندە وتىرعانداي بولامىز.

اسحات قاسەنعاليدىڭ جازباسى

Abai.kz