سەنبى, 23 قاراشا 2024
بيلىك 3633 78 پىكىر 10 قىركۇيەك, 2020 ساعات 12:07

«Nur Otan»: پارتيالىق رەفورماتسيا ءداۋىرى

پارتيالىق گەنەزيس

ەستەرىڭىزدە بولسا وتكەن عاسىردىڭ 90 جىلدارى سان الۋان  ساياسي كۇشتەردىڭ پايدا بولۋىمەن ەرەكشەلەندى. توتاليتاريزم بۇعاۋىنان بوساعان قوعامدىق سانادا تاۋەلسىزدىك رۋحىمەن بىرگە دەموكراتيالىق وزگەرىستەرگە دە قۇلشىنىس زور بولدى. سەميۋەل حانتينگتون كورسەتكەن  دەموكراتيانىڭ «ءۇشىنشى تولقىنى» پوستسوتسياليستىك ەلدەرگە ۇلكەن ءۇمىت اكەلدى.

وسى كەزدە قازاقستاندا دا ءارتۇرلى ساياسي كۇشتەر پايدا بولدى. ساياسي الاڭدا كوپتەگەن پارتيالار كەلدى. 1999 جىلى 1 ناۋرىزدا رەسپۋبليكالىق «وتان» پارتياسىنىڭ ءبىرىنشى سەزدى وتكىزىلىپ، ونىڭ قۇرامىنا قازاقستان حالىق بىرلىگى پارتياسى، قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق پارتياسى، قازاقستاننىڭ ليبەرالدىق قوزعالىسى بىرىگىپ،  پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ  توراعالىعىمەن جاڭا پارتيا پايدا بولدى.

2006 جىلى قۇرامىنا اگرارلىق پارتيا، ازاماتتىق پارتيا جانە اسار پارتياسى قوسىلىپ «وتان» رەسپۋبليكالىق ساياسي پارتياسى  - «نۇروتان» حالىقتىق-دەموكراتيالىق پارتياسىنا اتاۋىن وزگەرتتى. ايتا كەتۋ قاجەت، قۇرىلعان كەزدەن باستاپ پارتيا ءىرى ىقپالدى كۇشكە اينالدى. بۇل ءبىرىنشى كەزەكتە ەلباسىنىڭ قوعامداعى بەدەلىمەن ايقىندالدى. قۇرىلعان كەزدەگى پارتيانىڭ مىندەتى بارلىق ىقپالدى ساياسي كۇشتەردى مەملەكەت باسشىسى جۇرگىزگەن ساياسات توڭىرەگىندە بىرىكتىرىپ ساياسي، الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق رەفورمالارعا قولداۋ كورسەتۋ بولدى.

پارتيا جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان ەكى ونجىلدىقتىڭ ىشىندە ونىڭ قۇرىلىمىندا بىرنەشە ينستيتۋتتار پايدا بولدى:

  • 2000 جىلى جاسوتان جاستار قاناتى قۇرىلدى. بۇل قانات جاستارمەن جۇمىستى ۇيلەستىرەتىن پارتيانىڭ ۇلكەن قولعاناتىنا اينالدى.
  • 2007 جىلى پارلامەنتاريزم ينستيتۋتى قۇرىلدى. كەيىن بۇل ينستيتۋت ستراتەگيالىق باستامالار ينستيتۋتىنا اينالدى. پارتيانىڭ ستراتەگيالىق قۇجاتتارى وسى جەردە دايىندالادى.
  • 2008 جىلى ەكى ماڭىزدى قۇرىلىم پايدا بولدى: پارتيا جانىندا سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەس جونىندەگى رەسپۋبليكالىق قوعامدىق كەڭەس جانە پارتيالىق باقىلاۋ قىزمەتى. وسى قۇرىلىمداردىڭ پايدا بولۋى وكىنىشكە وراي قوعامنىڭ وزەكتى ماسەلەسى بولىپ وتىرعان سىبايلاس جەمقورلىق پەن پارتيا ىشىلىك ءتارتىپتى كۇشەيتۋ مىندەتىمەن بايلانىستى بولدى.
  • 2010 جىلى جوعارى پارتيا مەكتەبى پايدا بولدى. بۇل مەكتەپ پارتيالىق كادرلاردى دايىنداۋ مەن كاسىبي بىلىكتىلىگىن جوعارىلاتۋدا ماڭىزدى ورىن الىپ كەلەدى. قازىر بۇل قۇرىلىم ساياسي مەنەدجمەنت مەكتەبى دەپ اتالادى.
  • 2016 جىلى قوعامدىق ساياسات ينستيتۋتى قۇرىلدى. ينستيتۋت قوعامدىق-ساياسي جانە ەكونوميكالىق احۋالدى، حالىقارالىق پروتسەستەر مەن ترەندتەردى ساپالى جانە پرواكتيۆتى تالداۋدى قامتاماسىز ەتەدى. الەۋمەتتىك كوڭىل-كۇيدىڭ تۇراقتى مونيتورينگىن جۇزەگە اسىرادى، ماڭىزدى ستراتەگيالىق مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋدا مەملەكەتتىك ورگاندار قىزمەتىنىڭ تيىمدىلىگىن باقىلاۋمەن اينالىسادى.

2013 جىلى قابىلدانعان دوكترينادا پارتيانىڭ ميسسياسى ەۆوليۋتسيالىق دامۋدى قامتاماسىز ەتۋ جانە العا قويىلعان ماقساتىنا ۇمتىلاتىن، زاڭ تالابىن ساقتايتىن ءارى ەڭبەكقور ازامات رەتىندە وزىنە دە، قوعامعا دا پايدا كەلتىرە الاتىن دەموكراتيالىق، وركەندەگەن، باسەكەگە قابىلەتتى جانە الەۋمەتتىك باعدارلى مەملەكەت قۇرۋ دەپ كورسەتىلگەن.

وسى كەزدەردەگى پارتيا ەلباسىنىڭ ستراتەگيالىق رەفورمالارىنا قولداۋ كورسەتىپ ءوزىنىڭ ميسسياسىن تابىستى ورىندادى دەپ ايتۋعا بولادى. نۇروتان پارتياسى ەلىمىزدە جۇرگىزىلگەن بارلىق سىرتقى جانە ىشكى ساياساتتىڭ جۇزەگە اسۋىمەن بايلانىستىراتىن سيمۆولىنا اينالدى. سونىمەن بىرگە پارتيا كوپپارتيالىق جۇيەدە نەگىز قۇرۋشى كۇشكە اينالدى.

پارتيالىق «جاڭعىرۋ» جانە ونىڭ العىشارتتارى 

2019 جىلى پارتيا توراعاسى ساياسي كەڭەستىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا پار­تيا­نىڭ جۇمىسىن جۇيەلى جاڭعىرتۋ باعدارلاماسىن ۇسىنىپ، ونى «سەنىم. ديالوگ. بولاشاققا نىق قادام – Nur Otan پارتياسىنىڭ 7 سەرپىنى» دەپ اتادى:

  • پارتيا ورگاندارىنىڭ الەۋەتىن بارلىق دەڭگەيدە ارتتىرۋ;
  • بيلىكتىڭ بارلىق دەڭگەيىندە پارتيالىق جاۋاپكەرشىلىكتى ارتتىرۋ;
  • قارقىندى اقپاراتتىق-يدەولوگيالىق جۇمىستى جانداندىرۋ;
  • پارتيانىڭ بەلسەندى مۇشەلەرىن توپتاستىرۋ;
  • اۋىرتپالىقتاردان ارىلۋ;
  • حالىقتىڭ ءار الەۋمەتتىك توبىمەن جۇمىس ىستەۋ قاعيداتىن ەنگىزۋ;
  • پارتيا توڭىرەگىندە جاستاردى بىرىكتىرۋ.

نۇرسۇلتان نازارباەۆ پارتيا جۇ­مىسىنداعى اشىقتىقتى قام­تاماسىز ەتۋگە توقتالىپ، جە­تەكشى ۇيىمنىڭ الەۋەتىن بارلىق جەردە ارتتىرۋ قاجەتتىگىن كورسەتتى. الدىمەن پارتيانىڭ بەلسەندى مۇشەلەرىن توپتاستىرۋعا ءمان بەرۋگە، ياعني، قوعامدىق ماسە­لەلەردى ۇدايى كوتەرىپ جۇرگەن، ونى شەشۋدىڭ جولدارىن ۇسىنا بىلەتىن، ءوز ءسوزىن دالەلدەي الاتىن ازاماتتاردى پارتياعا تار­تۋ­دى تاپسىردى. پار­تيا مۇشەلەرىنىڭ قوعامدا بولىپ جاتقان جاعدايلارعا نەمقۇ­رايدى قارا­ماي، دەر كەزىندە ءۇن قاتۋى، ناقتى ءىس-شارالار قول­دانۋى نازارعا الۋ قاجەتتىگىنە توقتالدى.

پارتيانىڭ قانداي سەبەپتەرمەن «قايتا جاڭعىرتۋ» رەفورماسىنا بارعانىن قاراستىراتىن بولساق، ونىڭ بىرنەشە العىشارتتارى بولدى. الەمدە اقپاراتتىق قوعامنىڭ ودان ءارى قارقىندى دامۋىمەن بايلانىستى قوعامدىق ساناداعى وزگەرىستەر پارتيانىڭ ساياسي جۇيەدە ءوز ورنىن قايتا قاراستىرۋعا ماجبۇرلەدى. ەندى بۇرىنعىشا ساياسي ۇراندارمەن، تىكەلەي ورتالىقتان باسقارۋ ارقىلى جۇمىس ىستەۋ ءوز ءمانىن جوعالتتى. وسى پارتيانىڭ جاڭعىرتۋ باعدارلاماسى جاريالانعان ساياسي كەڭەستەن كەيىن وتكىزىلگەن Nur Otan trends پىكىرتالاس الاڭىندا قاتىسقان ساياساتتانۋشىلار بۇل پارتيالىق وزگەرىستى وزدەرىنشە باعالادى. ورازعالي سەلتەەۆ «پار­­تيا قوعام­نىڭ قىزىعۋشى­لى­عىن وياتۋى ءتيىس. قوعام­داعى الەۋ­مەت­تىك توپ پارتيا ىقپالىن سە­زىن­گەنى ءجون. مىسالى، قوستاناي وب­لى­سىن­داعى 30 شارۋا قوجا­لى­عىنىڭ يەسى كەلىپ، ماسەلەنىڭ ءتۇيى­نىن تارقاتۋ ءۇشىن پار­تياعا جۇگىنۋى كە­رەك. پارتيا اپپاراتى ما، فراك­تسياسى ما تىعىرىقتان شىعۋ جو­­لىن ۇسىنسا، جۇرتتا يەك ارتۋ، سە­نىم پاي­دا بولادى. پارتيا شە­شىم تاۋىپ، با­عىت بەرەدى. كەز كەل­گەننىڭ جوباسى جەردە قال­ماي­تىنىن، ماسەلە شەشىلەتىنىن ءدا­لەل­­دەۋ قاجەت. دەپۋتاتتار ناقتى قو­عام ءۇشىن، پارتيا يگىلىگى ءۇشىن جۇ­مىس ىستەي­تىن­دەردەن قۇرالسا، ءىس ءور­گە باسادى» دەگەن پىكىر ايتسا، ايدوس سارىم «پارتياعا دەگەن حالىق سەنىمى مۇ­قال­عان. قالپىنا كەلتىرۋ كەرەك. مىسالى، ءبىر مينيستر كەلىپ جاڭا مەملەكەتتىك باع­دار­لاما قۇرادى. ەكىنشىسى ءۇش باعدارلاما ۇسى­نادى. جۇزەگە اسپاعاننان كەيىن حالىق سە­نىمى جوعالادى. سەنىمگە يە بولۋ قيىن، شى­عىپ كەتۋ وپ-وڭاي. ءبارى پارتيا جىگەرى­نە بايلانىستى. ەگەر ناقتى قادام جاساي بىلسە، ناتيجە شىعارۋعا بولادى. باي­قا­ساق، Nur Otan پارتياسى بىرنەشە رەت جاڭ­عىرتۋ جۇمىسىن جۇرگىزدى. وزگەرىس باي­قالعان جوق. وسى جولى وڭ وزگەرىس ورىن الاتىن بولار. ال­دىمەن، جاڭا­شىل­دىققا پارتيا دايىن بولۋى كەرەك. Nur Otan جاڭ­عىرۋعا دايىن بولسا، حالىق كوش­­كە ىلەسەدى» دەپ حالىقتىڭ سەنىمىن بەكىتۋ ءۇشىن، پارتيالىق جاڭارۋدىڭ قاجەت ەكەنىن ماقۇلدادى.

ياعني، قازاقستاندىق ساياسي جۇيەنىڭ دامۋ بارىسىندا ەكى جول تۇردى. ءبىرىنشى باعىتتىڭ لوگيكاسى 90 جىلدارى ءوز جەمىسىن بەرگەن «الدىمەن ەكونوميكا، سودان كەيىن ساياسات» ۇستانىمىن جالعاستىرىپ ساياسي رەفورمالاردى كونسەرۆاتيۆتىك جولمەن شەكتەۋ. مۇمكىن تۇراقتىلىق پەن تىنىشتىق ءۇشىن بۇل دۇرىس تا بولار ەدى. بىراق قوعامداعى وزگەرىستەر بۇل ساياساتتىڭ ودان ءارى ءتيىمدى جالعاسۋىنا كۇمان كەلتىردى. «جەر ماسەلەسىنە» بايلانىستى باستالىپ، «كوپ بالالى انالار» داۋىمەن جالعاسقان قوعامدىق نارازىلىقتار ەكىنشى نۇسقانىڭ ىسكە اسۋىن جەدەلدەتتى. ەگەر ءسال سوزاتىن بولساق «ءتۇرلى ءتۇستى رەۆوليۋتسيالار» تەحنولوگياسىنىڭ ىسكە اسۋ مۇمكىندىگىن دە جوققا شىعارۋعا بولمايتىن ەدى. وعان مۇددەلى ىشكى جانە سىرتقى توپتار دا بار ەكەنى جاسىرىن ەمەس.

ەكىنشى جول  ساياسي رەفورمالار ەۆوليۋتسياسىن ساباقتاستىقپەن باتىل جالعاستىرۋمەن بايلانىستى بولدى. بۇل تاريحي جولدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ تاجىريبەلى ساياساتكەر رەتىندە دۇرىس تاڭدادى. ارينە تاۋەكەل دە بار ەدى. جانە قانداي تاۋەكەل. جاڭا پرەزيدەنت سايلاۋى قارساڭىندا ءارتۇرلى ساياسي كۇشتەر جاندانىپ تۇراقسىزدىق قاۋىپى تۋىنداۋى مۇمكىن ەدى. بىراق، دەگەنمەن دە حالىقتىڭ كوپشىلىگى ساياسي ساباقتاستىقتى قولدادى. ساياسي جۇيەدەگى رەفورمالار مەن ساباقتاستىق جەتەكشى پارتيانىڭ ىشكى جاڭعىرۋىنا نەگىز بولدى. جاڭعىرۋ  - قوعامدىق سۇرانىسقا ساي كەلدى.

پارتيالىق جاڭعىرۋ جانە قوعامعا قاجەت پرايمەريز

بۇگىنگى كۇندە پارتيا ەلباسىنىڭ «سەنىم. ديالوگ. بولاشاققا نىق قادام – Nur Otan پارتياسىنىڭ 7 سەرپىنى» جۇيەلى قايتا جاڭعىرتۋ بويىنشا جۇمىستاردى بەلسەندى جۇرگىزۋدە. پارتيا ءوز قاتارىندا «تازالاۋ» جۇمىستارىن جۇرگىزىپ، 227 مىڭ بەلسەندى ەمەس ادام مۇشەلىگىنەن  شىعارىلعان. بۇگىندە پارتيا قاتارىندا 840 مىڭنان استام ازامات بار.

جۇيەلى جاڭعىرۋ باستاۋىش پارتيا ۇيىمدارىن دا قامتىپ، ولاردىڭ باسشىلىعى 20 %-عا جاڭارتىلعان جانە 1 300 ۇيىم وڭتايلاندىرىلعان. 10 مىڭ پارتيالىق كادرلىق رەزەرۆ جاساقتالدى. ولاردىڭ ىشىنە ءارتۇرلى الەۋمەتتىك ستراتالار كىرگەن: 36 %-ى ايەلدەر، 25 %-ى 35 جاسقا دەيىنگى جاستار، 10 % -ى عانا زەينەت جاسى الدىنداعى مەن زەينەت جاسىنداعى ادامدار. كادرلىق رەزەرۆتىڭ ىشىندەگى 5 مىڭنان استام ادام پارتياىشىلىك ىرىكتەۋگە قاتىسۋ ءۇشىن دايىندىقتان وتكەن.

پارتيالىق باقىلاۋ كوميتەتى مەن پارتيا جانىنداعى رەسپۋبليكالىق سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قوعامدىق كەڭەس ءوز جۇمىس ادىستەرى مەن جۇمىس جوسپارلارىن جاڭارتقان. 2025 جىلعا دەيىنگى سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى پارتيالىق باعدارلامانىڭ ىسكە اسىرۋ بويىنشگا ەكىنشى جول كارتاسى بەكىتىلگەن. رەسپۋبليكالىق سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قوعامدىق كەڭەس باستاۋىمەن وتكىزىلگەن وتىرىستاردا ءبىلىم سالاسى، حالىقتى اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ سالاسىنداعى جەمقورلىققا قارسى تاۋەكەلدەردى ازايتۋ بويىنشا 3700 ۇسىنىس بەرىلگەن. سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەس بويىنشا اگەنتتىكپەن بىرلەسە وتىرىپ جوعارى وقۋ ورىندارىنداعى سىبايلاس جەمقوررلىقتىڭ الدىن الۋ بويىنشا «تازا سەسسيا» اكتسياسى وتكىزىلگەن. سونىڭ ناتيجەسى بويىنشا جوو-دا جۇيەلى زاڭ بۇزۋشىلىقتار انىقتالىپ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە جولدانعان.

ءارتۇرلى ارەكەتتەر ءۇشىن 329 پارتيا مۇشەسى جاۋاپقا تارتىلدى. سونىڭ ىشىندە، اقتوبە، الماتى، اتىراۋ، شىعىس قازاقستان، جامبىل، باتىس قازاقستان جانە قوستاناي وبلىسى اكىمدەرىنىڭ ورىنباسارلارى دا بار.

ماليحاتتارداعى پارتيالىق فراكتسيا جۇمىستارى بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ بويىنشا جۇمىستار دا جەمىسىن بەرەدى دەپ ويلايمىن. وسى فراكتسيالاردى اكىمدەردىڭ جۇمىسى بويىنشا ەسەپ قابىلدانۋى جاۋاپكەرشىلىكتى كۇشەيتۋى ءتيىس. جىل باسىنان بەرى 1 قىركۇيەككە دەيىن  پارتيانىڭ قوعامدىق قابىلداۋ بولمەلەرىنە 303.8 مىڭ ادام حابارلاسقان. بۇل وتكەن جىلعىمەن سالىستىرعاندا 3,6 ەسەگە كوپ. پاندەمياعا بايلانىستى پارتيا فيليالدارىندا اشىلعان ونلاين بايلانىس جۇيەلەرىنە 269 مىڭنان استام  حابار كەلىپ تۇسكەن. جالپى حالىقتىڭ پارتياعا حابارلاسۋى 5 ەسە وسكەن. بۇل پارتيانىڭ قوعام اراسىندا ماسەلەلەردى شەشۋ قۇرالىنا اينالىپ كەلە جاتقانىن كورسەتەدى.

2019 جىلى Nur Otan پارتياسى جانىنداعى وتباسى، ايەلدەر جانە بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى رەسپۋبليكالىق قوعامدىق كەڭەستىڭ جۇمىس توبى مونيتورينگ جۇرگىزۋ ماقساتىندا 220 ەلدى مەكەندە بولىپ 1350-دەن استام ءبىلىم بەرۋ، الەۋمەتتىك قورعاۋ جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرىن، مەكتەپتەردى، بالالار ينتەرناتتارى، اۋرۋحانالار، ەمحانالار، داعدارىس ورتالىقتارى جانە كامەلەتكە تولماعانداردى بەيىمدەۋ ورتالىقتاردى ارالاعان. وسى كەڭەستىڭ ءتورايىمى دينارا زاكيەۆانىڭ ايتۋىنشا وڭىرلەردەگى ومىرلىك قيىن جاعدايدا وتباسىلارعا كومەك كورسەتۋ ءۇشىن قۇرىلعان 2182 جۇمىس توبىمەن بىرلەسە پارتيا جانىندا «شۇعىل قىزمەت 111» بايلانىس ورتالىعى قۇرىلعان. سونىمەن قاتار، كەڭەس بالا مەن وتباسىلىق-تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىقتى قورعاۋ جونىندەگى زاڭناماعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ بويىنشا ءماجىلىس توبىندا جۇمىس ىستەيدى.

پاندەميا جاعدايىندا نۇروتاندىقتار حالىقتىڭ مۇقتاج توپتارىنا كومەكتەسۋ ءۇشىن ەلباسىنىڭ «ءبىز بىرگەمىز» قوعامدىق قورى اياسىنا بىرىگە الدى. بۇل قوردا كاسىپكەرلەر اتسالىسىپ بۇگىنگى كۇنگە دەيىن 28.7 ملرد قارجى جيناقتالعان. قور قاراجاتىنا 2 ملن. استام ادامدى قامتيتىن 555 مىڭ وتباسىعا، نۇر-سۇلتان مەن الماتى قالاسىنىڭ 2 مىڭنان استام دارىگەرلەرىنە 50 مىڭ تەڭگەدەن ەسەپتەگەەندە 28 ملرد تەڭگەگە كومەك كورسەتىلدى. 300 مىڭ وتباسىعا 3,9 ملرد. تەڭگەگە  ازىق-تۇلىك قورجىندارى تاراتىلدى. 5 ملن مەديتسينالىق ماسكا تاراتىلدى. سۋ تاسقىنىنان زارداپ ماقتارال اۋدانى دوستىق اۋلىندا 20 ءۇي سالىنىپ بەرىلدى، تاعى دا 12 ءۇي سالىنباقشى.

|سايلاۋعا ۇسىنىلاتىن پارتيالىق تىزىمگە ۇسىنىلاتىن ۇمىتكەرلەردى انىقتاۋ ءۇشىن پارتياىشىلىك ىرىكتەۋدىڭ جاڭا مودەلى ەنگىزىلدى. پرايمەريز باسەكەلەستىك جانە اشىقتىق جاعدايىندا وتكىزۋگە پارتيا بارلىق كۇشىن جۇمىلدىرادى دەپ ويلايمىن. پرايمەريز جۇيەسى ورتالىق ازيا ەلدەرىندە العاش رەت قولدانىلايىن دەپ وتىر. قىرعىزستاندىق ساياساتتانۋشى مارس ساريەۆ Nur Otan پارتياسىنىڭ ۇيىمداستىرىپ جاتقان پارتياىشىلىك ىرىكتەۋىنە وڭ باعا بەرە وتىرىپ، ءوز ەلىنىڭ رەۆوليۋتسيالىق جولدى ەمەس، قازاقستانداعىداي ەۆوليۋتسيالىق جولدى تاڭداعاندا قوعام ءۇشىن پايداسى كوبىرەك بولار دەپ پايىمدايدى.

پرايمەريزدى وتكىزۋ بارىسى قوعام اراسىندا دا قىزىعۋشىلىق تۋدىرىپ وتىر. 5 قىركۇيەك پەن 8 قىركۇيەك ارالىعىندا پارتيانىڭ قوعامدىق قابىلداۋ بولمەلەرىنە 24 758 سۇراق كەلىپ تۇسكەن. سونىڭ 47 %-ى پرايمەريزدىڭ ماقساتىن جانە مىندەتتەرىن تۇسىندىرۋمەن بايلانىستى بولسا، 22 %-ى ۇمىتكەرلەردى تىركەۋ بويىنشا بولعان. Primaries.kz رەسۋرسىنداعى بۇگىنگى كۇنگى مالىمەت بويىنشا پرايمەريزگە قاتىسۋ بويىنشا 11 249 ءوتىنىش كەلىپ تۇسسە، سونىڭ 10 965 ۇمىتكەر بولىپ تىركەلگەن.

پرايمەريز پارتيانىڭ قايتا جاڭارۋ باعىتىنداعى ترانسفورماتسياسىنىڭ نەگىزى بولماق. وسى ىرىكتەۋدىڭ اشىق جانە شىنايى باسەكەلەستىك جاعدايىندا ءوتۋى پارتيا ءۇشىن وتە ماڭىزدى دەپ ويلايمىن. پارتيا توراعاسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ايتقان «ەگەر ءبىز ءوز مىندەتىمىزبەن دۇرىس اينالىسپاساق، ءبىزدىڭ ورنىمىزدى باسقا پارتيا باسادى» دەگەن ءسوز NurOtan-تارعا شابىت بەرەدى دەپ ويلايمىن.

ەلدوس جۇماعۇلوۆ،

ساياساتتانۋشى

Abai.kz

78 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1470
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3246
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5415