اۋىلداعى ەلدىڭ جەرىن ەندى ارابتار الاتىن بولدى.

اۋىلداعى ەلدىڭ جەرىن ەندى ارابتار الاتىن بولدى.

ۇكىمەت باسشىسى كارىم ءماسىموۆتىڭ قاتىسۋمەن وتكەن استاناداعى قازاقستان مەن ساۋدتىق اراب كاسىپكەرلەرنىڭ اراسىنداعى فورۋمدا وسى ءبىر جايتتىڭ بەتى اشىلدى. قازتاگ تاراتقان اقپاراتقا سۇيەنسەك، قازاقستان شەتەلدىك ينۆەستورلارعا، ونىڭ ىشىندە ساۋدتىق ينۆەستورلارعا 3,5 ملن گەكتار كولەمىندە اۋىلشارۋاشىلىق جەرلەرىن بەرۋگە دايىن كورىنەدى. اتالعان اقپارات كوزى بۇل دەرەكتى قر اۋىلشارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ ۆيتسە-ءمينيسترى ارمان ەۆنيەۆتىڭ سوزىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ جاريالادى. 
- اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ شارۋاشىلىق جەرلەرگە جاساعان ساراپتاۋلارىنىڭ ناتيجەسىندە ءار ءتۇرلى سەبەپتەرگە بايلانىستى بۇگىنگى كۇنگە دەيىن اينالىسقا ەنبەگەن 3,5 ملن گەكتار جەردىڭ بار ەكەندىگى انىقتالدى. بىراق بۇل جەرلەر اۋىلشارۋاشىلىعىندا اينالىستا بولعان جەرلەر جانە ول جەرلەردە نەگىزىنەن اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىن وندىرۋگە جانە مال ازىعىن وسىرۋگە بولادى، - دەيدى ارمان ەۆنيەۆ. بايقاپ وتىرعان شىعارسىز، ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتىڭ ءسوزى كادىمگى جاڭىلتپاش سياقتى. «ءارتۇرلى سەبەپتەرگە بايلانىستى بۇگىنگى كۇنگە دەيىن اينالىسقا ەنبەگەن 3,5 ميلليون گەكتار جەر بار» دەگەن ول ىزىنشە الگى جەرلەردىڭ اۋىلشارۋاشىلىعىنىڭ يگىلىگىندە ەكەنىن ايتىپ جانە اقتالادى. سوندا ارمان مىرزا كىمدى الداپ، كىمدى اقىماق ساناپ وتىر؟ قازاق جەرىن ءيىتىپ، تابىس تابۋعا مۇددەلى ساۋدارابتىق ينۆەستوردى ما، الدە، ءوز جەرىنە ءوزى يە بولۋ قۇقىعىنان ايرىلعان قازاقتى ما؟ شاماسى ارەكەڭ ءبارىمىزدى اقماق ساناپ، ءبارىمىزدى بىردەي الداعىسى كەلەتىن سياقتى. قيسىن مىنادا: قازاققا جەردىڭ بوس جاتقانىن جانە ول جەردى يگەرۋدىڭ قيىندىعىن ايتۋ كەرەكتە، ارابقا قازاق جەرىنىڭ تۇگىن تارتساڭ ماي تاماتىن مىرزالىعىن جارنامالاپ جالعا وتكىزىپ جىبەرۋ كەرەك. ال، ارباتار بولسا جەردى جالعا ەمەس، جەكەمەنشىككە الۋدى ءجون سانايدى. قازتاگ-تىڭ حابارلاۋىنشا، فورۋم بارىسىندا ساۋدتىق بيزنەس وكىلدەرى قازاقستان ۇكىمەتىنە ساۋدتىق ينۆەستورلار ءۇشىن ەكونوميكانىڭ بىرقاتار سەكتورلارىندا جەكە مەنشىكتىك قۇقىق پەن سالىقتىق جەڭىلدىك سۇراپ ءوتىنىش جاساعان. ساۋداعا شەبەر ساۋدتىقتاردىڭ ءماسىموۆ ۇكىمەتىنە مۇنداي ءوتىنىش جاساۋىندا ءبىر جىڭىشكە سەبەپ بار. سەبەبى، ارمان ەۆنيەۆتىڭ سوزىمەن ايتساق، شەتەلدىك ينۆەستور قازاقستان تەرريتورياسىندا زاڭدى تۇلعانى تىركەۋدەن وتكىزسە،  جەرلەردى جەكە مەنشىگىنە الا الادى. دەمەك، كوپ كۇتۋدىڭ قاجەتى جوق، تاياۋ ۋاقىتتا سەلەۋلى قازاق دالاسىن سالدەلى اراب باساتىن بولادى. ايتپاقشى، 3,5 ملن گا جەر تەك ارابتارعا عانا ەمەس، وزگە دە شەتەلدىك ينۆەستورلارعى جالعا نەمەسە جەكەمەنشىككە بەرىلۋى ابدەن مۇمكىن. ءماسىموۆ قاتىسقان فورۋمدا جاريا بولعان جايتتىڭ نەگىزگىسى  – وسى. ەندەشە، قۇمىرسقانىڭ يلەۋىندەي قايناعان قىتاي ارابتارمەن ارالاسىپ، وزبەك ديحاندارى ۇندىلەرمەن ۇندەسىپ الاتاۋ مەن ارقانىڭ اراسىندا ءورىپ جۇرسە، وعان قازىردەن تاڭقالماۋدىڭ قامىن كۇيتتەگەن ابزال. ولارمەن بىرگە بايابان بايتاق ولكەگە كەلىپ سىڭەتىن ءداستۇر مەن جورالعىلارعا دا، قايشىلاسقان پروبلەمالارعا دا، دۇنيەتانىم مەن كوزقاراستاردىڭ كەراعارلىعىنا دا، جەرگە تالاسىپ بيلىككە ىقپال جاسايتىن سىرتقى كۇشتەردىڭ ساياساتىنا دا، قۇداي بەتىن ارى قىلىسىن، بىراق تۇبىندە جەر ءۇشىن بۇرق ەتە قالۋى ىقتيمال قاقتىعىستارعا دا وسى باستان قاپسىز دايىن بولۋعا ءتيىسپىز. ويتكەنى، بىزدە الگىندەي ماسەلەلەردىڭ شەت جاعاسى كورىنىس تاۋىپ تا ۇلگەردى عوي. ەكى ءۇش جىلدىڭ شەگىندە ەل ءىشىن قاتتى اشىندىرعان شەلەك،  مالوۆودنوە، شاڭىراق، باقاي، ماياتاس وقيعالارىن ەسكە ءتۇسىرىڭىز. سونىڭ ءبارى بيلىكتىڭ قازاق مۇددەسىن ەسكەرمەگەندىگىنىڭ، ەسكەرۋ بىلاي تۇرسىن، مەنسىنبەگەندىگىنىڭ سالدارىنان تۋعان ايانىشتى احۋال ەدى. مىنە، بيلىك تاعى دا سونداي قادامعا اياق باستى. بۇل جولعىسى تىم ءىرى، تىم ارشىندى قادام. بيلىكتى وسىنداي ارشىندى قادام جاساۋعا جەر الپاۋىتتارى – لاتيفۋنديستەردىڭ يتەرمەلەۋى مۇمكىنبە. ابدەن مۇمكىن. جەرگە جەكەمەنشىك فورماسىن ەنگىزىپ، وكىمەتكە زاڭ شىعارتىپ، ميلليونداعان گەكتار ايماقتى باۋىرىنا بۇكتەپ باسقان تەرەششەنكو، كۋلاگين، مادينوۆ باستاعان شونجارلار ەندى جەردى جالعا بەرۋدىڭ ناتيجەسىندە بايلىققا كەنەلە تۇسپەك. ارينە، شەتەلدىك ينۆەستورلارمەن بىرگە اۋىلشارۋاشىلىعىنا جاڭا تەحنولوگيا ەنەر. جۇمىس كوزدەرى اشىلىپ، جەر ەمىپ پايدا تابۋدىڭ جولدارى كوبەيەر. الايدا، سونىڭ ءبىرى قازاققا جۇعا قويار ما ەكەن؟ نەگە دەسەڭىز، قازاقتا جەر جوق. جەردى جالعا الىپ وتىرعانىنىڭ ءوزى نەكەن-ساياق. جەردىڭ شۇرايلىسى تەرەششەنكو مەن مادينوۆتە. دەمەك، ينۆەستورلاردىڭ قىزىعىن دا الدىمەن سولار كورەدى. قىسقاسى، ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ جيىرما جىلدىعىن تويلاۋعا كىرىسىپ قىزىلتاناۋ بولىپ جۇرگەن قاسقا قازاق جەر استىنىڭ بايلىعى مەن بەتىندەگى بەدەسىنەن ايرىلىپ سىمپيىپ قالدى. بۇندايدا ويىڭا ءبىر كەزدەگى تۇيە مىنگەن جالاڭاش اراب بالاسىنىڭ بۇگىنگى حال-قادىرى ورالادى ەكەن. ساۋدتىق ارابتارمەن اتاسى ءبىر امىرىلىك ارابتارى 1970 جىلدارى تاۋەلسىزىدىگىن جاريا ەتكەننەن كەيىن قىپ-قىزىل قۇمنان قۇنارلى توپىراق جاساپ ساعىم اۋناعان ساحارانى ماڭگى جاسىل پالمالاردىڭ سالاتاناتىنا اينالدىردى. مۇناي مەن گازدان وزگە بايلىعى كەم امىرىلىك ارابتارى قازىر تەڭىزدەردىڭ بەتىنە جاساندى ارال «جاپسىرىپ» عاجايىپ قالاشىقتار سالۋدا. ال ءبىز جيىرما جىلدىڭ شيرەگىندە مۇنىڭ بىرىنە جەتە المادىق. جەردىڭ استىن قازىپ بۇرعىلاپ تاستادىق، ستراتەگيالىق نىسانداردى، سىناق الاڭدارىن جالعا وتكىزىپ، ساتىپ جىبەردىك. بىزگە سوندا دا شىر بىتپەدى. ەندى قايتەر ەكەنبىز؟..

داۋرەن قۋات