وتكەن اپتاداعى ەل-جۇرت قىزۋ تالقىلاعان تاقىرىپتىڭ ءبىرى – الەكسەي تسوي باسقاراتىن دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ جىنىس اۋىستىرۋعا رۇقسات بەرۋ تۋرالى بۇيرىعى بولدى.

قازاقستاننىڭ دەنۋساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى 2020 جىلدىڭ 25 قاراشاسىندا: «گەندەرلىك سايكەستىلىگى بۇزىلعان ادامداردى مەديتسينالىق كۋالاندىرۋ جانە جىنىسىن اۋىستىرۋ ەرەجەسىن بەكىتۋ» تۋرالى بۇيرىق شىعارىپتى.

سوڭعى ءۇش-ءتورت كۇننىڭ شەڭبەرىندە ەلدەگى باق وسى ءبىر سولقىلداعى كوپ سولاقاي تاقىرىپتى جارىسا جازىپ جاتىر. جاڭاعى مينيسترلىكتىڭ بۇيرىعى بويىنشا ەندى، ەر بولعىسى كەلەتىن ايەلگە، ايەل بولعىسى كەلەتىن ەركەككە وتا جاساپ، جىنىس اۋىستىرۋعا رەسمي رۇقسات بەرىلەدى-ءمىس. ول رۇقساتتى الەكەي تسوي باسقاراتىن مينيسترلىك بەرگەن جانە. ءبىر تالاپ – جىنىس اۋىستىرۋ ءۇشىن ادامنىڭ جاسى 21-دەن اسۋى كەرەك جانە پسيحيكالىق جانە مىنەز-قۇلىق اۋىتقۋلارى بولماۋى كەرەك ەكەن.

وسىعان وراي جۋىردا قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى جىنىس اۋىستىرۋعا قاتىستى قمدب ءپاتۋاسىن جاريالاپتى. مىنە قاراڭىز:

قمدب ءپاتۋاسى: جىنىس مۇشەسىن اۋىستىرۋدىڭ ۇكىمى

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ وَالصَّلاةُ وَالسَّلامُ عَلَي أَشْرَفِ الْمُرْسَلِين وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ أَجْمَعِين

اسا مەيىرىمدى، ەرەكشە راقىمدى اللانىڭ اتىمەن باستايمىن. بارشا ماداق الەمدەردىڭ راببىسى اللاعا ءتان. ادامزاتتىڭ ارداقتىسى  مۇحاممەدكە، ونىڭ وتباسى مەن ساحابالارىنا سالاۋات پەن سالەم بولعاي!

قازىرگى زاماناۋي مەديتسينادا ادامنىڭ جىنىستىق اعزالارىن اۋىستىرۋ وزەكتى ماسەلەلەردىڭ بىرىنە اينالدى. شاريعي تۇرعىدان جىنىستىق مۇشەنى اۋىستىرۋعا تىيىم سالىنادى. وعان تومەندەگى مىنا ايات-حاديستەر ايعاق بولادى.

1) جىنىستىق مۇشەنى اۋىستىرۋ – جاراتۋشىنىڭ جاراتىلىسىن وزگەرتكەنمەن تەڭ. اللا تاعالا مۇنداي وزگەرتۋلەردى حارام ەتكەن. سەبەبى، مۇنداي سوراقى ءىس-ارەكەت ءىبىلىس شايتاننىڭ دىتتەگەن ماقساتىنا كىرەدى. اللا تاعالا قۇراندا ءىبىلىس شايتاننىڭ بىلاي دەپ انت ىشكەندىگىن ەسكەرتەدى:

 ﴿وَلآمُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللَّهِ﴾

 «مەن، ولارعا (ادامزاتقا) اللانىڭ جاراتىلىسىن وزگەرتسىن دەپ، ءسوزسىز، ءامىر ەتەمىن»[1].

2) شاريعاتتا ەر كىسىنىڭ ايەلگە، ايەلدىڭ ەر كىسىگە ۇقساۋىنا قاتاڭ تىيىم سالىنعان. ابدۋللا يبن ابباس (ر.ا.): «پايعامبارىمىز  (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) ايەلگە ۇقساعىسى كەلگەن ەركەكتەرگە جانە ەركەكتەرگە ۇقساعىسى كەلگەن ايەلدەرگە لاعىنەت ايتتى»، – دەگەن[2].

3) مۇنداي جىنىستىق وزگەرتۋلەر ەر مەن ەردىڭ، ايەل مەن ايەلدىڭ ۇيلەنۋىنە جول اشادى. ال شاريعاتىمىز مۇنداي سوراقى ءىستى حارام ەتكەن. ەر مەن ەردىڭ نەمەسە ايەل مەن ايەلدىڭ جىنىستىق قاتىناسقا بارۋى – لۇت پايعامباردىڭ داۋىرىندە جاسالعان ازعىندىقتىڭ جالعاسى.

دۇنيەجۇزىلىك مۇسىلمان ليگاسىنا قاراستى يسلامي فيقھ اكادەمياسى ءوزىنىڭ ون ءبىرىنشى وتىرىسىندا وسى ماسەلە جونىندە: «اتالىق جىنىس مۇشەلەرى تولىق جەتىلگەن ەر كىسىنىڭ نەمەسە انالىق جىنىس مۇشەلەرى تولىق جەتىلگەن ايەلدىڭ جىنىس مۇشەسىن قارسى تاراپتىڭ جىنىس مۇشەسىنە اۋىستىرۋى – حارام ءىس. بۇل ۇلكەن كۇنالاردىڭ قاتارىنا جاتادى. مۇنداي سوراقى ىسكە قادام باسقان ادام جازاعا لايىق بولادى. ويتكەنى بۇل ءىس اللانىڭ جاراتقان جاراتىلىسىن وزگەرتكەنمەن تەڭ»، – دەگەن شەشىم شىعارعان[3].

ۇكىم:

شاريعات بويىنشا ەر كىسىنىڭ جىنىس مۇشەسىن ايەلدىڭ جىنىس مۇشەسىنە اۋىستىرۋى نەمەسە ايەلدىڭ جىنىستىق مۇشەسىن ەر كىسىنىڭ جىنىستىق مۇشەسىنە اۋىستىرۋى – حارام.

ايتا كەتەيىك، ەلدە جىنىس اۋىستىرام دەۋشىلەرگە رۇقسات سوناۋ 2003-ءشى جىلى-اق بەرىلگەن ەدى. كازىر تەك، وزگەرىستەر ەنگىزىلىپتى.

Abai.kz