مەن دە كوپتىڭ ءبىرىمىن. قازاقتىڭ بالاسىمىن. سوندىقتان جۇرتتىڭ ءبارى ءوزىم سياقتى شىعار دەپ ويلاۋعا دا قاقىم بولسا كەرەك. دەگەندە ايتپاعىم  مىناۋ: وسى جولداردىڭ اۆتورى 22 ناۋرىز - ۇلىستىڭ ۇلى  كۇنى دوستارى مەن تۋىستارىنىڭ تاراپىنان جان تەبىرەنتەر جاقسى ءسوز بەن تىلەككە بولەندى. سوعان وراي ەتجاقىندارىمدى ەلجىرەتىپ مەن دە كوسىلدىم. بۇنىڭ سىرتىندا ۇيالى تەلەفون ارقىلى اعىلعان حاتتار قانشاما؟!! بىلتىرعى، بۇدان ارعى جىلداعى ناۋرىز مەرەكەسىندە وسىنشالىقتى  جىلى لەپەسكە قارىق بولدىم با، جوق پا - ەسىمدە قالماپتى. شاماسى، ءدال بيىلعىداي بولماسا كەرەك.

مەن دە كوپتىڭ ءبىرىمىن. قازاقتىڭ بالاسىمىن. سوندىقتان جۇرتتىڭ ءبارى ءوزىم سياقتى شىعار دەپ ويلاۋعا دا قاقىم بولسا كەرەك. دەگەندە ايتپاعىم  مىناۋ: وسى جولداردىڭ اۆتورى 22 ناۋرىز - ۇلىستىڭ ۇلى  كۇنى دوستارى مەن تۋىستارىنىڭ تاراپىنان جان تەبىرەنتەر جاقسى ءسوز بەن تىلەككە بولەندى. سوعان وراي ەتجاقىندارىمدى ەلجىرەتىپ مەن دە كوسىلدىم. بۇنىڭ سىرتىندا ۇيالى تەلەفون ارقىلى اعىلعان حاتتار قانشاما؟!! بىلتىرعى، بۇدان ارعى جىلداعى ناۋرىز مەرەكەسىندە وسىنشالىقتى  جىلى لەپەسكە قارىق بولدىم با، جوق پا - ەسىمدە قالماپتى. شاماسى، ءدال بيىلعىداي بولماسا كەرەك.

قۇرمەتتى وقىرمان، ءسىز مەنى «ناۋرىز كوجەگە تويىڭقىراپ» قالىپ، سونىڭ توعىن باسا الماي وتىرعان بىرەۋ ەكەن دەگەن بايلام جاساماڭىز. راسىندا وسى جولعى ۇلىستى حالىق بيلىكتىڭ تاپسىرۋىمەن، مەكەمە-ۇيىمداردىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن اتاپ وتەتىن ءماجبۇرلى مەرەكە ەمەس، ءوزىنىڭ: وتباسىنىڭ، جاقىن-جۇراعاتىنىڭ مەرەكەسى رەتىندە اتاپ ءوتتى. دەمەك، ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىن اتاپ ءوتۋ  ءداستۇرى ەل ىشىنە  قايتا ورالا باستاعان ەكەن. ايتكەنمەندە، ءالى دە بولسا، ناۋرىزدىڭ اكىمشىلىك سيپاتى ساقتالىپ وتىر. مىسالى، الماتى قالاسىنداعى  ورتالىق الاڭدا ادەتتەگىدەي اقبوز ۇيلەر تىگىلدى. تەمىرقازاندىق پەشتەردەن ءتۇتىن بۋداقتاي كوتەرىلىپ، لاپكەلەردەن ىستىق ساماسا مەن باۋىرساقتىڭ ءيسى لاپ بەردى. اكىمشىلىك پەن مەكەمە قىزمەتكەرلەرى ويۋ-ورنەكتى كيىمدەر كيىپ، ازعانا ۋاقىتقا قازاقتىڭ «قىز-كەلىنشەگى» نەمەسە «باتاگوي شالى» مەن «بايىپتى بايبىشەسى» بولىپ جاسانىپ جاتتى. ناۋرىز كوجە دە سول كۇنگى قىمبات ءدامنىڭ ءبىرى بولىپ شىعا كەلدى. قاي مەكەمە ەكەنىن ەسىمە ساقتاي قويماپپىن، ءبىر ۇلكەن مەكەمە اكىمشىلىگى اكەلىپ تىككەن ءۇيدىڭ الدىندا ناۋرىزكوجەنىڭ ءجۇز گراممى(!) 40 تەڭگەدەن ساتىلدى. ءبىر ليتر كوجە ىشسسەڭىز، پاجالىستا، 400 تەڭگە (سالىستىرۋ ءۇشىن ايتا كەتەيىك الماتىنىڭ سىراحانالارىندا ءبىر ليتر سىرا 150-200 تەڭگە دەسەدى). ناۋرىزدىڭ قۇنارى مول ءدامدى كوجەسىن اڭساپ كەلگەن جۇرت باعاسى قانداي بولسا دا تالاسا- تاراماسا ساتىپ الىپ ىشەدى ەكەن، ءبىز دە سويتتىك. وسىندايدا اكىمشىلىك ناۋرىزدى تويلاۋدىڭ فورماتىن جاڭالاپ، قالىبىن وزگەرتسە عوي دەپ ويلايدى ەكەنسىڭ. نەگە بۇلاي دەيمىز؟ ويتكەنى، جوعارىدان تاپسىرما بەرىلگەن 1991 جىلدان باستاپ اكىمشىلىك وتكىزەتىن ناۋرىزدىڭ ءتۇرى - وسى: ءۇي تىگىلەدى، ارتىستەر ويىن كورسەتەدى، اكىم بايانداما وقىپ، ەلدى قۇتتىقتاعان بولادى. ءبىتتى شارۋا. سودان سوڭ جاۋ قۋىپ كەلە جاتقانداي جانتالاسا قيمىلداپ كيىز ۇيلەردى جىعادى دا تايىپ تۇرادى. ايتپاقشى، ناۋرىز تويىندا ۇلتتىڭ ۇلتتىق ساناسى ويانىپ كەتىپ پالە قىلادى دەپ ويلايتىن سياقتى -  اكىم-قارالاردىڭ قاراۋىل-جاساقتاردى ءتوندىرىپ قوياتىن اسىرە ساقتىقتارى دا بار. ال، بۇل تۇبىرىمەن قاتە. بىرىنشىدەن، حالىق جيىندى جەرگە (الاڭدارعا، وزگە دە مەرەكەلىك شارالار ءوتىپ جاتقان ورتالىقتارعا) اعىلىپ بارسا، الدىمەن كوكتەم مەرەكەسىن - ناۋرىزدى ساعىنىپ بارادى. ەكىنشىدەن، ناۋرىز تويىنا جينالاتىن حالىققا رەسەيدىڭ پوپ-جۇلدىزدارىنا تابىناتىن  فاناتتارعا قاراعانداي قاراۋ - كوپتى قورلاۋ دەگەن ءسوز. فانتتاردىڭ اراسىنان ءبارى دە تابىلادى. ولاردىڭ اراسىندا ەسىنەن تانعان ناشاقور، مەديتاتسياعا ءوتىپ ميى اققان ميعۇلا، ءتىپتى جەمتىگىن توراۋىلداپ شىققان قانسورعىشتا بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان فاناتتار جينالاتىن سارايلار مەن الاڭداردى مىقتتى باقىلاۋعا العان ءجون. ال، ناۋرىزشىل حالىق - ول بەيبىت حالىق. ول - يگى تىلەكتىڭ حالقى. سول يگى تىلەكتى حالىقتىڭ الدىنان بيىل ءيىن تىرەسكەن پوليتسيا جاساعى شىقتى. كيگەندەرى دە  مىسىق تىرناعانداي تارعىل-تارعىل، الاباجاق اسكەري كيىمدەر. كوزى ۇيرەنگەن ۇلكەندەردى قويشى، جاس جەتكىنشەك بالالارعا ۇرەيلى كورىنەدى ەكەن. مەنىڭ دوسىمنىڭ كىشكەنتايى الگىندەي الاباجاقتىڭ ءبىرى ارباڭداپ الدىنان شىعا كەلگەندە شىرقىراپ جىلاپ جىبەردى. بۇل جايتتى كورگەن جۇرت ناۋرىز مەرەكەسىن اتاپ ءوتۋ ءۇشىن اسكەري نىسانداردان قوسىمشا كۇش سۇراپ، قۇتى قاشقان الماتى قالاسىنىڭ اكىمى ەسىموۆكە قاتتى كەيىدى.

الماتىداعى اكىمشىلىك وتكىزگەن ناۋرىزدىڭ وزگە قالالاردا دا ءباز-باياعى كۇيىندە اتالىپ وتكەنىنە كۇمانىمىز شامالى. بالكىم، «ساياسي توڭى ءالى ءجىبي قويماعان» ايماقتاردا ناۋرىزدىڭ بۇقارالىق مازمۇن يەلەنۋىن ەسكەرىپ وتىرعان ءجون شىعار، بىراق ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىن ۇلىقتاۋدىڭ ەندى ۇلتتىق، ازاماتتىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ قاجەت.  سونداي بەلسەندىلىك، دۇرىسىن ايتساق، ۇلىس كۇنىن جاڭا جىل نەمەسە 8 ناۋرىز سياقتى جالپىحالىقتىق مەرەكە رەتىندە ساعىنا كۇتىپ، قارسى الۋ - حالىقتىڭ رۋحىنا ابدەن ءسىڭىپ ۇلگەرىپتى. ءبىز بۇنى ۇلتتىڭ ءوزىن-ءوزى تانۋعا دەگەن ۇمتىلىس، تۇبەگەيلى بەتبۇرىس دەپ قابىلدايمىز. بۇلاي دەۋىمىزگە سەبەپ - ءبىر-بىرىمىزگە ايتقان اقجارما تىلەگىمىز، قۋانا سوققان قوڭىراۋلارىمىز، جازعان حاتتارىمىز بولسا كەرەك. ءبىزدى ەشكىم كۇشتەپ «ءبىر-بىرىڭە تىلەك ايتىڭدار، جاقسىلىق، بەرەكە، ىرىس تىلەڭدەر، جاراتقاننان سونى سۇراڭدار» دەگەن جوق قوي. ەندەشە، ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىن ۇلىقتاۋ، اعايىننىڭ كەڭپەيىلدى كەشىرىمشىل بولۋى، باۋىرمال بولۋى وسىلايشا  جالعاسقانى جالعاسقان. مەيىرلەن، قازاق بالاسى!

P.S. جاڭا جىل قارساڭىندا ساۋدا ورىندارى ءارتۇرلى اكتسيالار جاريالاپ، بۇيىمداردىڭ باعاسىن ارزانداتىپ الەۋمەتكە الىنشە سىيلىق جاساۋعا تىرىسادى. ناۋرىز مەرەكەسىندە وسى ۋاقىتقا دەيىن بۇنىڭ ءبىرى دە بولعان ەمەس. بۇل - ساۋدا-ساتتىق بيلىگىندەگىلەردىڭ بەزبۇيرەكتىگىنە نەمەسە تۇتىنۋشىلارىنىڭ باسىم بولىگى كىمدەر ەكەندىگىن ەسكەرەمەي، سوعان وراي ەسكىرگەن مەنەدجمەنت «مەكتەبىندە» جۇرگەندەرىن بىلدىرسە كەرەك. بيىل ۇلىس كۇنى قارساڭىندا ازىق-تۇلىكتىڭ، سونىڭ ىشىندە ەتتىڭ باعاسى ەسەلەنىپ شىعا كەلدى. بىراق وعان حالىق جاسىپ-جۇدەي قويمادى.

«الماتى»، «قازاقستان»، «حابار» ارناسىنان وزگە ارنالار كورەرمەندەرىنە مەرەكەلىك كوڭىل-كۇي تارتۋ ەتۋدى قاپەرلەرىنە دە العان جوق.  مىسالى، قازاقستاننىڭ قارجىسىمەن كۇن كورەتىن كتك ارناسى «مۋزىكالنىي فەستيۆال «الما-اتا - مويا پەرۆايا ليۋبوۆ»، «كونتسەرت زۆيوزد روسسيسكوي ەسترادى "پاراد زۆيوزد»، ت.ب. «قىزىقتى» كونتسەرتتەرىمەن دويدالاعا لاعىپ كەتتى. بىراق، كوپشىلىك وعان دا پىسقىرعان جوق.   ءبىر-بىرىنە جاقسى تىلەگىن ايتتى، رەنجىسكەندەر كەشىرىستى، كەتىسكەندەر تابىستى. ۇلىس ۇلتتى ۇيىستىرا ءتۇستى.

«اباي-اقپارات»