ەلوردانىڭ سولتۇستىك جاعىندا 30 شاقىرىمداي جەردە توڭكەرىس دەگەن اۋىل بار. وسى اۋىلدىڭ قورىمىندا داڭقتى بالۋان قاجىمۇقان اتامىزدىڭ اجەسى اقىش (ايسارى) جەرلەنگەن.

بيىل بالۋان اتامىزدىڭ تۋعانىنا 150 جىل تولعان داتالى مەرەكەسىنە بايلانىستى استانالىق مىرزابەك كۇجيموۆ دەگەن ازاماتتىڭ باستاماسىمەن اپامىزدىڭ باسىنا بەلگى تاس قويۋعا باردىق. زيرات باسىندا ءبىزدى بايقاستاپ اۋىل يمامى كەنجەباي ساديموۆ ءجۇر ەكەن. بۇل جىگىت ءبىزدىڭ كەلگەن ماقساتىمىزدى بىلگەن سوڭ:

– مىنا زيراتتا اقىش اجەمىزدەن باسقا قاجىمۇقاننىڭ تۋعان اناسى كابيرانىڭ دا زيراتى جاتىر، - دەگەنى. ءبىز ارينە، تاڭداندىق. ويتكەنى، وسىدان 20 جىل بۇرىن اقىش اجەمىزدىڭ جامباسى تيگەن جەردى كورسەتكەن حالىق قاريا مەن دايرابايۇلى قۋات ەكەۋى اتالمىش زيراتتا كابيرانىڭ جەرلەنگەنى جايلى ايتاقانىمەن ءدال مىناۋ دەپ نۇقىپ تۇرىپ كورسەتە الماعان-تىن.

سودان كەنجەبايدىڭ ىزىمەن ەرىپ ءجۇرىپ، ادامزات بالاسىنىڭ الىبى، جويقىن كۇش يەسى قاجىمۇقاندى دۇنيەگە اكەلگەن اپامىزدىڭ (كابيرانىڭ) باسىنا بارىپ ايات وقىدىق. كەنجەبايدىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، وسى اۋىلدا راحىمبەردى دەگەن ادام بولىپتى.

رۋى –قىپشاق. وسى كىسىنىڭ كابيرا جانە ءسابيرا دەگەن ەكى قىزى بولعان ەكەن. كابيرا قاجىمۇقاننىڭ اكەسى مۇڭايتپاسقا جار بولسا، ءسابيرانىڭ كۇيەۋىنىڭ اتى سارسەنباي ەكەن. ونىڭ كوكىم دەگەن بالاسى بولعانى جايلى بىلەمىز.

ال كوكىمنىڭ ۇرپاعى مۇندا تۇرمايدى. ياعني، سارسەنباي مەن مۇڭايتپاس باجا. ال سارسەنبايدىڭ اكەسى ايگىلى لۇق باتىر. لۇق پەن ەرناق اتتاسقان دوس بولعان...

جوعارىداعى اڭگىمەگە قانىققان ءبىز كەنجەبايعا: - كابيرانىڭ زيراتىن قايدان بىلەسىز، - دەپ سۇرادىق.

ول:

– مەنىڭ تۋعان جەرىم وسى توڭكەرىس اۋىلى. اكەلەرىمىز قاجىمۇقان اۋلەتى، اپاسى اقىش پەن تۋعان اناسى كابيرانىڭ كوزىن كورگەن ادامدار ەدى. بۇل ادامدار ءبىزدىڭ بالا كەزىمىزدە «قاجىمۇقاننىڭ اناسى كابيرانىڭ زيراتى مىناۋ، اجەسى اقىشتىڭ زيراتى اناۋ» دەپ بىزگە ايتىپ، تاپسىرىپ وتىراتىن. ءتىپتى بالا كۇنىمىزدە ۇلكەن كىسىلەر باسىنا كەلىپ قۇران باعىشتايتىن. ءوز باسىم كەيىنگى جاستارعا دا امانات رەتىندە ايتىپ ءجۇرمىن، - دەدى.

ر.S. قاجىمۇقان بالۋان جايلى جازىلعان كوركەم ادەبي شىعارمالاردىڭ ىشىندەگى ەڭ شىندىققا جاقىنى جازۋشى قالماقان ابدىقادىروۆ (1901-1964)  جازعان "قاجىمۇقان" پوۆەسى. وسىندا ايتىلعان  كوركەم-دەرەككە سۇيەنسەك، كابيرا جارىقتىق بالاسى مۇقاندى (قاجىمۇحان) جارىق دۇنيەگە اكەلىپ، ءوزى ماڭگىلىككە اتتانىپ كەتكەن.

ياعني، قاجىمۇقان 1871 جىلى تۋدى دەسەك، اناسى دا وسى جىلى 18-19 جاسىندا دۇنيەدەن وتكەن. دەمەك، كابيرا اپامىزدىڭتۋعان جىلى - 1853 جىلدار شاماسى.

بەكەن قايراتۇلىنىڭ جازباسى

Abai.kz