«اۋىلدا تۇراتىن حالىقتى جايىلىمسىز قالدىرۋ - گەنوتسيدپەن تەڭ». وسىلاي دەپ مالىمدەگەن جەر كوميسسياسىنىڭ مۇشەسى مۇحتار تايجان «جەر قورعانى» اتتى ۇيىم قۇراتىنىن مالىمدەدى.

اتالعان ۇيىمنىڭ ماقساتى:

1. ا/ش جەرلەردى قر-نىڭ ازاماتتارىنا جەكە مەنشىككە ساتۋعا تۇبەگەيلى تىيىم سالۋ. شەتەلدىكتەرگە جەردى ساتۋعا/جالعا بەرۋگە قاتاڭ تىيىم سالۋ.

2. جەردىڭ اشىق كاداسترىن ورناتۋ. جەردى كىم جالداپ وتىرعانى تۋرالى  اقپارات اشىق بولۋى ءتيىس.

3. بوس جاتقان جەرلەردى كوسمومونيتورينگ ارقىلى جانە تسيفرلىق تەحنولوگيامەن مەملەكەتكە قايتارۋ.

4. ءار اۋىلدىڭ مانايىنداعى 5-20 راديۋسىندا جايىلىم جەرلەرىن مەملەكەتتىڭ مەنشىگىنە قايتارۋ. قوعامدىق جايىلىمداردى ورناتۋ.

5. جەردىڭ ءبولۋ مەن بەرۋ پروتسەسىن تسيفرلاندىرۋ، اشىق قىلۋ. بۇل پروتسەسكە اكىمدەر جانە اكىمدەردىڭ كوميسسيالارى بۇدان بىلاي ارالاسپاۋ كەرەك.

6. سۋبارەنداعا جول جابۋ، سۋبارەنداتورلاردى جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ.

7. بانكتتەردىڭ كەپىلدىكتەرىندە تۇرعان جەرلەرىن مەملەكەتتىك مەنشىگىنە قايتارۋ.

8. قر ازاماتتارىنا جەردى جالعا بەرۋ ءتارتىبىن كۇشەيتۋ. قر ازاماتتىعىن بەرۋ ءتارتىبىن قاتاڭداتۋ.

9. جەردىڭ پايدالانۋ قۇقىقتارىن جال مەرزىمدەرى بىتكەن سوڭ تەك اشىق كونكۋرس ارقىلى ۇزارتۋى.

10. باسقا جەردىڭ پروبلەمالارى ءبىزدىڭ نازارىمىزدا بولادى: دەماركاتسيا پروتسەسى، اسكەري پوليگوندار، ورماندار، كولدەر، وزەندەر، ءوندىرىس جەرلەر، 10 سوتىق جەر تب.

تايجان مىرزانىڭ ايتۋىنشا، اۋىلداعى اعايىننىڭ مال جاياتىن جەرلەرى - لاتيفۋنديستەردىڭ قولىندا. «سوندىقتان حالىق جايىلىم جەر تاپپاي قينالىپ وتىر» دەيدى.

- «اۋىلدا تۇراتىن اعايىندارىمىزدىڭ جاعدايى ابدەن مۇشكىل بولىپ كەتتى. ءبىرىنشى پروبلەما - ول مالدى جاياتىن جەرلەردىڭ جوقتىعى. ەلىمىز كەڭ عوي، جايىلىمدار بار، جوق ەمەس، بىراق ولار - بلاتنوي لاتيفۋنديستەردىڭ قولىندا عانا. قاراپايىم حالىققا جايىلىمدار جوق. البەتتە بۇل پروبلەما - سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ سالدارى.

مەنىڭ ويىمشا، اۋىلدا تۇراتىن حالىقتى جايىلىمسىز قالدىرۋ - گەنوتسيدپەن سالىستىرۋعا بولادى. سەبەبى اۋىلداعى جۇرت نەمەن كۇن كورەدى؟ مالمەن كۇن كورەدى! ال بوس جايىلىمدار جوق بولسا، حالىق مالدى ۇستاي المايدى. دەمەك بالالارىن اسىراي الماي، ولارعا ساپالى ءبىلىمدى بەرە الماي، وزدەرىنىڭ دەنساۋلىقتارىنا قاراي الماي، كەدەيشىلىككە باتىپ كەتەدى.

حالقىمىز تاۋەلسىز ەلدە ءومىردى باقىتتى ءسۇرۋدىڭ ورنىنا - بانكتاردىڭ قۇلى بولىپ جۇرەدى. اۋىلدا تۇراتىن ادامداردىڭ ءومىرى وتە قيىن، ساپاسىز تۇردە الادى دا ءوتىپ كەتەدى. ال بالالارى امال جوقتان قالاعا بارىپ جۇمىسسىزدىقتان قينالىپ، ۇيلەنە الماي قاتتى دەپرەسسياعا باتادى. مىنە حالىقتىڭ بۇگىنگى جاعدايى، مىنە ءلاتيفۋنديزمنىڭ سالدارى.

بيىلعى قۇرعاقشىلىقتى دا ءبارىمىز كورىپ وتىرمىز. ۇلى دالامىزعا ۇلكەن جۇت كەلدى. ۇكىمەتتىڭ ناتيجەلى شارالارىن ءوز باسىم كورىپ جاتقان جوقپىن. نەگە بۇنداي قاسىرەتتى الدىن الا بولجامادى؟ نەگە الدىن الا دايىندالعان جوق؟ مۇنى دارمەنسىزدىك دەپ بىلەم. مۇنداي دارمەنسىزدىكتى حالىققا جاساعان قىلمىس دەپ ايتۋعا بولادى. اقشانى ۇرلاۋدان باسقا ناقتى جۇمىستى قولعا الۋ كەرەك قوي!

بۇنىن ءبارىن ەسەپكە الىپ مەن جانە جانىبەك قوجىق مىنانداي قورىتىندىعا كەلدىك: ءبىز تەك قانا ىنتىماقتاستىقپەن ناتيجەگە كەلە الامىز. ويتكەنى لاتيفۋنديستەردىڭ - ياعني جەرلەرى بارلاردىڭ جانە ءتۇبى سول جەردى ساتقىسى كەلەتىندەردىڭ - ۇيىمدارى وتە كوپ. ال جەرى جوقتاردىڭ ءبىر دە ءبىر ۇيىمى جوق! بۇنداي قوزعالىستى ءبىز قۇرامىز!» ،- دەپ جازدى ول.

ال، ۇيىم قاتارىنا قوسىلعىسى كەلەتىندەر https://jerqorgany.kz/ سىلتەمەسى ارقىلى تىركەلۋگە بولادى.

ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن پرەزيدەنت توقاەۆ 46 ميلليون گەكتار جايىلىمدىق جەر بوس جاتقانىن ايتىپ، ۇكىمەتكە باس پروكۋراتۋرامەن بىرلەسىپ، بيىلعى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن وسى جەرلەردى قايتارىپ الۋدى تاپسىرعان بولاتىن.

- «جايىلىمدار ماسەلەسىنە ارنايى توقتالعىم كەلەدى. بۇل جەرلەر، ەڭ الدىمەن، اۋىل تۇرعىندارىنا قولجەتىمدى بولۋى كەرەك. جەرگىلىكتى اكىمدىكتەر جۇمىستى دۇرىس ۇيىمداستىرماي وتىر. سونىڭ سالدارىنان، اۋىل تۇرعىندارى مال جاياتىن جايىلىم تاپپاي قينالۋدا. اسىرەسە، الماتى، تۇركىستان وبلىستارىنان ارىز-شاعىمدار كوپ تۇسۋدە. جايىلىمداردىڭ 99 پايىزى شارۋا قوجالىقتارىنىڭ يەلىگىندە. الايدا، ونىڭ 36 پايىزىندا عانا مال جايىلادى. قالعان 46 ميلليون گەكتار جايىلىمدىق جەر بوس جاتىر. ۇكىمەتكە باس پروكۋراتۋرامەن بىرلەسىپ، بيىلعى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن وسىنداي جايىلىمداردى قايتارىپ الۋدى تاپسىرامىن. ونى اۋىل تۇرعىندارىنىڭ يگىلىگىنە بەرگەن ءجون»، — دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

Abai.kz