قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىن الاقايلاتىپ ايتىپ-اق، جاتىرمىز. كەڭەستەن كورگەن قورلىعىمىزدى جىرداي عىپ، ەڭىرەگەندە ەتەگىمىزدەگى جاسقا كەمە جۇزدىرەمىز! جاھاندانۋ دەگەن جالماۋىز جەلكەمىزدە ءتونىپ تۇر. رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك دۋماسىنىڭ دەپۋتاتتارى ءالسىن-ءالسىن «قازاق دەگەن ەل بولماعان، ولاردا جەر دە جوق» دەپ دوڭىزايبات شەگىپ قويادى. قۇلاعىمىزدى قاعىپ تاستاپ، العا شۇلعي باسىپ جۇرگەن بولامىز.

ءيا، راس تاۋەلسىزدىككە 30 جىل! قازاق بوتاسىندا كورمەگەنىن اتاسىندا كورىپ، بولىپ-تولعانداي توقمەيىل كوڭىلمەن، قۋانىشقا مايمىلدەگەن سەزىممەن كەكىرىك اتا پاڭدانامىز. ارقاعا اقوردا تۇرعىزدىق، تاماشا، التىنوردانىڭ زاڭدى جالعاسى – قازاق ەلى جاساي بەرسىن! سول قازاق ەلىنىڭ جۇرەگى – نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ ءبىلىم باسقارماسىنا قاراستى ءدال قازىرگى تاڭدا 36 قازاق مەكتەبى، 53 ارالاس مەكتەپ، 18 تازا ورىس تىلىندە ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ بار. ارالاس مەكتەپتەردە وقيتىن بالالاردى اۆتوماتتى تۇردە ورىس مەكتەبىنىڭ تۇلەكتەرى دەپ ساناۋعا بولادى. ال ەندى ارالاس مەكتەپتەر قالانىڭ قاق ورتاسىندا، جاڭادان سالىنعان، جاعدايلارى وتە جاقسى عيماراتتاردا ورنالاسقان. تازا قازاق مەكتەپتەرىنىڭ كوبى شەتپۇشپاقتاعان، قالانىڭ انا شەتى، مىنا شەتى، يتولگەن مەكەندەردە عانا اشىلعان. ياعني، ارزان پاتەر جالداعان، بازار جاعالاعان جارلى-جاقىبايلار مەن ءار وبلىستان كوشىپ كەلىپ، ءالى بۇل قالاعا ءسىڭىستى بولا الماعانداردىڭ مەكەنى. ارالاس مەكتەپتەر قالانىڭ ەڭ كورىكتى جەرلەرىندە، باي-باعلانداردىڭ، باسشى، قوسشى، شەنەۋنىكتەردىڭ ماي كەكىرىپ جاتقان سۇيىكتى اۋماقتارىندا ورنالاسقان. ولاردىڭ بالالارى ارالاس نە ورىس مەكتەپتەرىندە وقيدى. سەبەبى، مەملەكەت ساياساتىنىڭ استارىن دا، بۇگىنگى باعىت-باعدارىن دا كورىپ، سەزىپ وتىرعان جاڭا قازاقتار بالالارىن ورىسشا وقىتادى. ويتكەنى قازاق ءتىلىنىڭ بولاشاعىنا اتا-انالارى دا سەنبەيدى! ال ءبىزدىڭ مەملەكەتتىڭ «ءماسىنىڭ قونىشىن كەسىپ كەبىس قىلعان» قوجاناسىر ساياساتىن قاراڭىز! قالالىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ ءبىر شارۋاسىنا ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى ارالاسا المايدى! اكىمدىك – جارتى پاتشالىق! ول از دەسەڭىز، قالانىڭ ءبىلىم باسقارماسىنا قارامايتىن نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى، جەكەمەنشىك مەكتەپتەر قازاق ءتىلىنىڭ كوسەگەسىن كوگەرتىپ وتىر دەي الاسىز با؟! وسى جاقىندا عانا نۇر-سۇلتاننىڭ قاق ورتاسىندا اشىلعان 89, 91-شى مەكتەپتەردى قالا اكىمى التاي كولگىنوۆ اشتى، ولار دا ارالاس! 92-ءشى مەكتەپتى ارالاس جاساماق. التاي مىرزا، قازاق مەملەكەتىنىڭ بولاشاعىنا بالتا شاپپاۋ كەرەك جانە ول بالتا بولاشاقپەن وقىپ كەلگەن ازاماتتىڭ قولىمەن شابىلماۋى كەرەك! كەشەگى جوق دەگەندە قاراوتكەلدە ورىستىڭ قامالىن قيراتقان كەنەسارىنىڭ ارۋاعىنان ۇيالۋ كەرەك قوي؟! پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت كەمەلۇلى سوڭعى كەزدەردەگى سۇحباتتارىندا، ماقالالارىندا قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ كەرەك دەگەندى ايتۋداي-اق ايتىپ، جازۋداي-اق جازىپ كەلەدى. مىنا قالاداعى ءبىلىمنىڭ ارا سالماعىن كورىپ-ءبىلىپ وتىرعان ءار ادام قازاق ءتىلىنىڭ بولاشاعىن قالاي ەلەستەتەتىنىن مەن بىلمەيمىن. قازاقستاننان ورىس باستاتقان وزگە ۇلتتار كوشىپ جاتقانى قايدا، نەگە سانى ازايمايتىن ورىسشا جانە ارالاس مەكتەپتەر؟! اتا-انالاردا جالعىز ماقسات – اقشا تابۋ، ولمەستىڭ كۇنى. كۇنىن ارەڭ كورىپ وتىرعان ادام بالاسىن ىرگەسىندەگى ورىس نەمەسە ارالاس مەكتەپكە بەرمەگەندە قايتەدى؟! مەملەكەتتىڭ يدەولوگياسى ءادىرام قالعان زامان بولىپ تۇر! اركىم ءوز وتىرعان جۇمساق كرەسلوسىنا عانا مىعىم. ءبىر مەكتەپتى تازا قازاقشا جاسايىن دەسە «ەكى ادام ورىسشا جاسامادىڭ» دەپ شۋ كوتەرەدى ەكەن دەپ، شۋىمىزدى سۇيرەتىپ، باسىمىزدى شۇلعىپ، ارالاس جاساي سالعاندا قۇدا دا، قۇداعي دا تىنىش! سوعان ءمازبىز، مەكتەپتى قاتىرىپ سالىپ، اشىپ جاتىرمىز، مازمۇنىندا، كەلەشەگىندە شارۋامىز جوق، «سەن تيمەسەڭ مەن تيمەن بادىراقكوز» ساياساتكەرلەرمىز!

قۇرمەتتى قالامگەرلەر، اقىن-جازۋشىلار! باسقا ساياساتقا ارالاسپادىق، ءسوزىمىزدىڭ ەشكىمگە كەرەگى جوق. مىنا جەردە اش جاتساڭىز دا، اۋرۋشاڭ بولساڭىز دا، ءبىر باس كوتەرىپ ءماۋ دەيتىن كەزىمىز كەلدى. ەرتەڭ قازاقشا جازعان شىعارمامىزدى كىم وقيدى، كىمگە كەرەك؟! ەلورداسىنداعى مەكتەپتە وقيتىن ەرتەڭگى ۇرپاقتىڭ الدىندا باسىمىز تومەن سالبىراپ قالماسىن! قازاقستان جازۋشىلار وداعى دەيتىن قوعامدىق ۇيىمدى تىڭداپ جاتقان مەملەكەت جوق! سەبەبى قازاقستانداعى 22 مىڭ ءيتتىڭ دە، ءبيتتىڭ دە قۇقىعىن قورعايتىن قوعامدىق ۇيىمداردىڭ قاتارىندا عانامىز! سوندىقتان ارقايسىڭىز بولماعاندا قازاق مەكتەپتەرىنىڭ بولاشاعىنا الاڭداپ دابىل قاعىڭىزدار، ەرتەڭ كەش بولادى! ەستيتىن ءبىر قۇلاق تابىلىپ قالار...

سونشا كوپ ورىسشا جانە ارالاس مەكتەپتەردە ءبىز بۇگىن قاي مەملەكەتتىڭ بولاشاعىن وقىتىپ جاتىرمىز. 30 جىلدا جۇيەلەنبەگەن، بىرىزگە تۇسپەگەن نەعىلعان مەملەكەتتىك يدەولوگيا؟! نۇر-سۇلتان بولاشاقتا كىمدەردىڭ قالاسى بولماق؟! ويلان، قازاق، ويلان شەندىلەر!

داۋلەتكەرەي كاپۇلى،

اقىن، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى. حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى. دارىن مەملەكەتتىك جاستار سىيلىعىنىڭ  لاۋرەاتى. قازاقستان جازۋشىلار وداعى نۇر-سۇلتان قالالىق فيليالىنىڭ توراعاسى

Abai.kz