جالپى ءبىزدىڭ قازاق كەرەي-جانىبەك زامانىنان بەرى ورتالىق بيلىككە باعىنباي، حانداردىڭ ۇكىم-بۇيرىقتارى 100% وتپەي، ءار قازاق وزىنە بي وزىنە قوجايىن بولعان سياقتى. “حانعا رەنجىپ، كوشىپ كەتتى” دەگەندى تاريحتان ءجيى ەستيمىز. قازىر دە، پاتەرلەرى مەن ۇيلەرىنىڭ ورنىنا كيىز ۇيلەرى بولسا، ءبىراز قازاقتار كوشىپ كەتەر ەدى دەپ ويلايمىن. كەنەسارىعا 100% قوسىلماعانى دا سول قىرسىق تاكاپپار مىنەز. بۇل قازاقتى ابىلاي مەن ءاليحان دا وزگەرتە الماعان. اباي مەن قۇنانباي دا جازا-جازا، ايتا-ايتا جالىعىپ تۇڭىلگەن ءتارىزدى.

وسى جاعدايدى كورىپ، كوشپەندى وركەنيەتتىڭ زياندى جەرلەرىن بايقاۋعا بولادى. باعىنۋ جوق. مويىنداۋ جوق. “قاتەلەسىپ تۇرمىن-اۋ”، “وسى كىسىنىڭ ءسوزى دۇرىس شىعار” دەگەن وي ساناعا قونبايدى. تەك “مەن بىلەمىن”، “مەنىكى دۇرىس”، ء“بىزدىڭ جىگىت”، “كەلىمسەك” دەگەن كوزقاراستى جۇكتەپ العان قوعام.

وزبەك پەن تۇرىكمەن بۇرىڭعى قوقاند پەن حيۆانىڭ مۇراگەرلەرى - قالا كورگەن، قالا سالعان وتىرىقشى حالىق. ناتيجەسىندە بۇگىن باسشىلىقتارىنىڭ بۇيرىقتارى ەكى ەتپەي ورىندالىپ جاتادى. سەبەبى ءبىر ورتالىققا باعىنۋ، باسشىنىڭ ءسوزىن كۇمانسىز ورىنداۋ گەنەتيكالارىنا سىڭگەن.

قىرعىز دا ءبىز سياقتى. جابايىلاۋ. تاۋ-تاستا جۇرگەن حالىق. ماناپ دەمەسەڭ، حانى بولماعان. ۇناماي ما - تاۋ-تاستىڭ اراسىنا كەتىپ قالعان، ياكي ماناپتى توڭكەرىپ تاستاعان. سونىڭ اسەرى بۇگىنگى كۇندە كورىنىس بەرىپ جاتىر. قىرعىز ءوزىنىڭ “باتىر” مىنەزىنەن پايدا ەمەس، زيان كورۋدە.

قىتاي دا سول باعىنۋدىڭ، قاتاڭ ءتارتىپتىڭ ارقاسىندا يمپەريا بولدى. پاندەميا كەزىندە بۇكىل ۋحاندى ۇيگە تىقتى. 11 ميلليون حالقى بار ۋحان ۇيدەن شىقپاي وتىردى. كومەندانت ساعاتىندا ءتارتىپ بۇزعانداردى اسكەريلەر اتتى (سوتتاۋ بىلاي تۇرسىن). ارينە ونداي قاتالدىق تا تىم ارتىق شىعار، قۇدايعا قاراعان قازاق وندايعا بارا قويماس، بىراق قىتايدىڭ قاتاڭ زاڭى مەن قاتالدىعى ناتيجە بەرگەنىن دۇنيەجۇزى كورىپ وتىر. قازىر ۋحاندا اۋرۋ جوق.

جالپى تۇسىنگەنىم، قازاق قورىققانىن سىيلايدى. اقاەۆ سياقتى جۇمساقتى باسىنادى، كاريموۆ سياقتى قاتىگەزدەن يمەنەدى. مايدالاپ سويلەسسەڭ “ەز” دەيدى. دىكەڭدەپ، اكىرەڭدەپ، كوزى اقشايىپ شىعا كەلەدى. ال كۇشپەن كەلسەڭ، مىسىڭ باسادى. مەنتاليتەت سونداي. عاسىرلار بويى اتتىڭ ۇستىنەن تۇسپەگەن قازاق، تەك تەمىر تارتىپكە عانا باعىنادى دەگەن تۇجىرىمعا كەلدىم.

سامات نۇرتازا

Abai.kz