«جەلتوقسان كوتەرىلىسى – ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىس دەپ تانىلۋى قاجەت»

«اق جول» فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتتارى قر پرەمەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ە.ل.توعجانوۆقا «جەلتوقسان كوتەرىلىسى – ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىس رەتىندە تانىلىپ، باعالانۋى قاجەت»، - دەگەن دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.  

دەپۋتاتتاردىڭ ايتۋىنشا، بيىل 35 جىل بولاتىن جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە لايىقتى باعا بەرىلۋى تيىس.

«ۇلت مۇددەسىن قورعاپ الاڭعا شىققان جەلتوقساندىقتاردىڭ باستى تالابى – «ءار حالىققا ءوز باسشىسى» دەگەن ۇران بولدى. بۇل 70 جىلدىق كەڭەس يمپەرياسى تاريحىندا بيلىككە قارسى العاشقى اشىق ايتىلعان تاۋەلسىزدىك يدەياسى، العاشقى ايقاس ەدى. مىڭداعان جاستاردىڭ اياۋسىز جازالانىپ، قۋدالانۋى دا، بۇل جاي وقيعا ەمەس، ناعىز كوتەرىلىس بولعاندىعىنىڭ ايقىن بەلگىسى! ەندەشە نەگە كەڭەس وداعىنىڭ قىزىل يمپەرياسىنا قارسى شىققان جەلتوقسان كوتەرىلىسى – ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسى رەتىندە تانىلمايدى؟!.

الماتىداعى جەلتوقسان كوتەرىلىسىنەن كەيىن بولعان، قازاق جاستارىنىڭ قاھارماندىعىنان قۋات العان باكۋ، تبيليسي، ۆيلنيۋس قالالارىنداعى وقيعالار ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىس رەتىندە زاڭدى تانىلىپ، يۋنەسكو دەڭگەيىندە مويىندالدى.

رەسەي 1991 جىلعى 19 تامىزدا ماسكەۋدە بولعان گكچپ بۇلىگىندە توپالاڭدا تانكىنىڭ استىنا ءتۇسىپ قالعان ءۇش ادامعا «رەسەي باتىرى» اتاعىن بەردى. ەل تاۋەلسىزدىگى جولىنداعى ناعىز كوتەرىلىستە الاڭعا شىققانى ءۇشىن مەرت بولعان ءلاززات اسانوۆا، ەربول سىپاتاەۆ، ءسابيرا مۇحامەدجانوۆالارعا «حالىق قاھارمانى» اتاعىن نەگە بەرمەسكە؟», - دەلىنگەن دەپۋتاتتىق ساۋالدا.

سونداي-اق، «اق جول» پارتياسى جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىستى بيىل اتقارىلۋى ءتيىس بىرنەشە ۇسىنىستارىن جولداعان.

سونىمەن «اق جولدىڭ» ۇسىنىسى قانداي؟ قاراڭىز:

1. 1986 جىلعى 17-18 جەلتوقسانداعى كەڭەستىك قىزىل يمپەرياعا قارسى شىققان جەلتوقسان كوتەرىلىسى – ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىس رەتىندە تانىلىپ، باعالانۋى قاجەت. جەلتوقساندىقتارعا «جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسۋشى» قۇقىقتىق مارتەبەسى بەرىلۋى كەرەك.

2.  قازاقستان پرەزيدەنتى ق.توقاەۆ ەلىمىزدەگى ايرىقشا اتاۋلى كۇندەر قاتارىندا اتاعان جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ 35 جىلدىعى رەسمي دەڭگەيدە اتاپ ءوتىلۋى كەرەك.

3. جاپپاي ساياسي قۋعىن-سۇرگىندەر قۇرباندارىن اقتاۋ تۋرالى زاڭعا جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسۋشىلاردى قولداپ، كوتەرمەلەيتىن ارنايى وزگەرىس ەنگىزىلۋى كەرەك.

4. جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسىپ، وقۋدان، جۇمىستان شىعىپ قالعانىن ءالى راستاي الماي جۇرگەن ازاماتتاردى «جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسۋشى» رەتىندە تانۋدا قولدان جاسالعان كەدەرگىلەردى جويىپ، انىقتاما الۋدى جەڭىلدەتۋ كەرەك.

5. ازاتتىقتىڭ العاشقى قارلىعاشتارى – جەلتوقسان قاھارماندارىنىڭ ازاماتتىق ەرلىگى لايىقتى باعاسىن الىپ، جوسپارلى تۇردە ناسيحاتتالۋى ءتيىس. جاستارىمىزعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ ءۇشىن وقۋلىقتاردا جەتكىلىكتى جازىلۋى قاجەت.

قازاقستان قالالارىندا جەلتوقسان قاھارماندارىنا ارنالعان الاڭدار اشىلىپ، مونۋمەنتتەر ورناتىلۋى ءتيىس.

دەپۋتاتتاردىڭ ايتۋىنشا، قازىر جەلتوقسان كوتەرىلىسىن دارىپتەۋ جۇمىستارى وتە ناشار دەڭگەيدە.

«قازاقستان پرەزيدەنتى ارنايى اتاپ ايتقان جەلتوقساننىڭ 35 جىلدىعىن ءبىزدىڭ ۇكىمەت قالاي اتاپ وتپەكشى؟ ازىرگە ءبىز بىلەتىن العاشقى «سىيلىق»- سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى بويىنشا جەلتوقسان اتىنداعى جالعىز كوشەنىڭ اتىن الىپ تاستاۋ بولدى!؟ مىنە، وسىنداي ماسقاراعا دا كۋا بولىپ وتىرمىز!؟»،- دەيدى دەپۋتاتتار.

Abai.kz