11 قازان كۇنى ەۋروپارلامەنت قابىرعاسىندا ۇلكەن وتىرىس ءوتتى. وتىرىس تاقىرىبى "ەۋرووداق جانە قازاقستان". جيىن پارلامەنتارالىق ارىپتەستىك تاقىرىبى اياسىندا وربىگەن بولاتىن. وعان قازاقستان اتىنان ليننيك، سارىم، سقاقوۆا، ايتپاەۆا سىندى دەپۋتاتتار قاتىستى.

ەۋروپارلامەنتتەگى جيىن جايلى parlam.kz سايتى قازاق تىلىندە قىسقا عانا اقپارات بەردى.

ء"ماجىلىس دەپۋتاتتارى ايگۇل قۇسپان، سنەجاننا يماشەۆا، ايدوس سارىم، ايجان سقاقوۆا جانە اندرەي ليننيك بەلگيادا وتكەن "قازاقستان رەسپۋبليكاسى – ەۋروپالىق وداق" (قر-ەو) پارلامەنتتىك ىنتىماقتاستىق كوميتەتىنىڭ كەزەكتى 18-ءشى وتىرىسىنا قاتىستى. ءىس-شارا بارىسىندا قر-ەو جەلىسى بويىنشا بولاشاق ىنتىماقتاستىق ءۇشىن بىرقاتار پەرسپەكتيۆالىق باعىتتار تۋرالى ايتىلدى. اتاپ ايتقاندا، ەكونوميكا، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ، كولىك، ەكولوگيا جانە سۋ رەسۋرستارى سالالارىنداعى ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى تالقىلاندى. ءماجىلىس دەپۋتاتتارى ەۋروپالىق ارىپتەستەرىن مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ قازىرگى ساياسي باستامالارى، كوروناۆيرۋس پاندەمياسى جاعدايىنداعى ۇكىمەتتىڭ داعدارىسقا قارسى شارالار كەشەنى، ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ قىزمەتى جايىنان حاباردار ەتتى. ءوز كەزەگىندە، ەۋروپالىق پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ تاراپىنان ەلىمىزدىڭ ساياسي جۇيەسىن جاڭعىرتۋعا، ءولىم جازاسىن جويۋعا، سايلاۋ زاڭناماسىن جەتىلدىرۋ سياقتى قازاقستاندىق ساياسي رەفورمالارعا جوعارى باعا بەرىلدى", - دەپ جازدى.

ال ورىس تىلىندە تاباقتاي ەتىپ ماقالا شىعاردى. وندا ەۋروپارلامەنت قابىرعاسىندا نە ايتىلىپ، نە تالقىلانعانىنا دەيىن ناقتى كورسەتىلگەن. مەملەكەتتىك تىلدە قىسقا اقپارات قانا بەرىپ، ورىس تىلىندە تولىقتاي مالىمەت بەرگەنىنە قاراپ-اق مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ جاعدايىن باعامداۋعا بولاتىن شىعار.

كەزدەسۋدى قازاقستان تاراپى بارىنشا جاقسى فورماتتا ءوتتى دەسە دە، ەۋروپارلامەنت بىرقاتار سۇراقتاردىڭ جاۋاپتارىنا قاناعاتتانباعان سياقتى. مىسالى ادام قۇقىعى ماسەلەسى بويىنشا. ەۋروپارلامەنت دەپۋتاتى رۋزا تۋن ءوز تۆيتتەر پاراقشاسىندا كەزدەسۋدەن كەيىن بىلاي دەپ جازبا قالدىردى.

“كەشەگى كەزدەسۋ: ەۋروپارلامەنت دەپۋتاتتارى مەن قازاقستاندىق دەپۋتاتتار. ولار (قازاقستان دەپۋتاتتارى): ادام قۇقىعىنا كەپىلدىك بەرىلگەن. مەن: بۇگىن 13 ساياسي بەلسەندى سوتقا تارتىلدى عوي.
ولار: ءبىز تۇرمەدەگى جاعدايدى جاقسارتىپ جاتىرمىز.
مەن: نەگە قامالعان بەلسەندىلەر “جۇرەك تالماسىنان” كوز جۇمادى؟! ءبىز ارىپتەستىكتى قالايمىز، الايدا ءبىز سانكتسيانى تالاپ ەتۋگە ءماجبۇرمىز”.

ەۋروپارلامەنت دەپۋتاتىنىڭ سوزىنە قاراپ، ولاردىڭ قازاقستانداعى ادام قۇقىعىنا قاتىستى كوڭىلدەرى تولمايتىنىن اڭعارۋ قيىن ەمەس.

بۇل رۋزا تۋننىڭ "قازاقستانعا سانكتسيا سالۋ كەرەك" دەگەن العاشقى مالىمدەمەسى ەمەس. بۇعان دەيىن دە ول قازاقستانداعى ادام قۇقىعىنىڭ ورەسكەل بۇزىلۋىنا بايلانىستى بىرقاتار تۇلعالارعا سانكتسيا سالۋ كەرەك دەگەن ويىن ايتقان بولاتىن.

"كەشە مەن قازاقستاننىڭ ادىلەت ءمينيسترى مارات بەكەتاەۆ مىرزامەن كەزدەستىم. ول رەفورمالار بويىنشا ۇلكەن جوسپارىن تانىستىردى. مەن وعان ساياسي تۇتقىنداردىڭ جانە قۋدالاۋعا ۇشىراعان بەلسەندىلەردىڭ ءتىزىمىن ۇسىندىم. ءبىز ارىپتەستىكتى قالايمىز، بىراق ادام قۇقىعىن بۇزۋشىلارعا سانكتسيانى تالاپ ەتەمىز", - دەپ ءوز Twitter پاراقشاسىنا 30-قىركۇيەكتە جازبا قالدىرعان بولاتىن.

سانكتسيا سالۋعا قاتىستى قازاقستان دەپۋتاتتارى ءوز پىكىرلەرىن ءبىلدىردى. قازاقستان حالىقتىق پارتياسىنىڭ وكىلى ايقىن قوڭىروۆ بىلاي دەيدى:

"ولاردىڭ ءوز ماسەلەلەرى جەتەرلىك قوي، مەنىڭ ويىمشا ولار وزدەرىنىڭ سايلاۋشىلارىنىڭ نازارىن، مۇمكىن تۇتاس قوعامنىڭ نازارىن باسقا باعىتقا بۇرۋ ءۇشىن وسىنداي باستامالاردى كوتەرۋى مۇمكىن. مەن ادام قۇقىعى ماسەلەسى بويىنشا بىرقاتار كەمشىلىكتەر بارىمەن كەلىسەمىن. بىزگە ءجيى ارىزدار كەلىپ تۇسەدى. ءبىز ولاردى قاراپ، بارىنشا شەشۋگە تىرىسامىز. ال ەكىنشى جاعىنان بۇل ماسەلەلەردىڭ ەۋروپارلامەنتتە كوتەرىلۋى ولاردىڭ قالاۋىندا. ولاردىڭ ونداي قۇقىعى بار. ارينە الەمدىك داعدارىس كەزىندە، اسىرەسە ەۋروپا بارىنشا داعدارىسقا ەنىپ جاتقان ساتتە ولار الدىمەن ءوز ماسەلەسىن رەتتەپ، ارتىنشا بىزگە قاراعانى دۇرىس سياقتى. ويتكەنى ەۋرووداقتا ەكى ءتۇرلى ستاندارت بار، ونى ەۋروپارلامەنتتەن دە كورۋگە بولادى", - دەدى ول.

جامبىل احمەتبەكوۆ بولسا بىلاي دەيدى:

"ەگەر قازاقستان حالىقارالىق قۇقىقتى تاپتاسا، وندا ارينە سانكتسيا سالۋ كەرەك. الايدا ءبىز قۇقىقتى بۇزعان ەمەسپىز. ەگەر سانكتسياعا ىلىكسەم مەن قاپالانبايمىن. ەگەر مەن زاڭدى بۇزسام، وندا زاڭ الدىندا جاۋاپ بەرۋگە ءتيىسپىن".

سوڭعى ۋاقىتتا قازاقستانداعى ادام قۇقىعى ماسەلەسى ەۋروپارلامەنت قابىرعاسىندا ءجيى ايتىلاتىن بولدى. بەلسەندىلەر جەكەلەگەن تۇلعالارعا سانكتسيا سالىنۋى ءتيىس دەسە، بيلىك باتىسقا "بارىنشا رەفورمانى ىسكە اسىرامىز" دەپ ۋادە ەتۋدە.

كا مىرزا

Abai.kz