سارسەنبى, 9 قازان 2024
بۇ نە مازاق؟ 5852 14 پىكىر 4 اقپان, 2022 ساعات 14:25

داۋلەتتى داۋلەر ءۇنسىز: بۇل ساراڭدىق پا، نيگيليزم بە؟

پرەزيدەنت توقاەۆ پارمەن بەرىپ، سونان سوڭ ىلە-شالا قۇرىلعان «قازاقستان حالقىنا» قورىنا تۇسكەن قاراجاتتىڭ جالپى سوماسى 16-31 قاڭتار ارالىعىندا 109,8 ملرد تەڭگەگە جەتكەن. قورعا جينالىپ جاتقان قارجى قازاقستاننىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارىن قولداۋعا، حالىق يگىلىگىنە، دەنساۋلىق ساقتاۋ، الەۋمەتتىك سالا، ءبىلىم بەرۋ، مادەنيەت جانە سپورت پروبلەمالارىن شەشۋگە جۇمسالادى دەلىنگەن.

بۇگىنگە دەيىن 16 167 قازاقستاندىقتان 29,3 ملن تەڭگە تۇسكەن. 75 زاڭدى تۇلعا مەن ءىرى كاسىپكەرلەردەن 19,2 ملرد تەڭگە، كومپانيالاردان 16,5 ملرد تەڭگە ءتۇسىپتى. قوردىڭ توراعاسى بولات جامىشەۆتىڭ ايتۋىنشا جالپى سوما 150 ملرد تەڭگەدەي بولادى. بۇل تۋرالى ulysmedia.kz سايتى جازدى.

«قوردا شامامەن 100 ميلليارد تەڭگە بولادى دەپ ەسەپتەيمىز جانە وسى 100 ميلليارد نەگىزگى جانە ماڭىزدى ماسەلەلەردى شەشۋگە جۇمسالۋى ءتيىس. سونىمەن قاتار تاعى 50 ميلليارد تەڭگە باسقا دا ەكىنشى كەزەكتەگى مىندەتتەردى ورىنداۋعا جۇمسالماق. ول كەزگە دەيىن قورعا 150 ميلليارد تەڭگەگە دەيىن ءتۇسۋى مۇمكىن»، - دەيدى جامىشەۆ.

سونىمەن بۇگىنگە دەيىن (16-19 قاڭتار ارالىعىندا) اتالعان قورعا كىم، قانشا اۋداردى؟ قاراڭىز:

«Kaspi Bank» اق – 7 ملرد تەڭگە،

«Kaspi ماگازين» جشس – 3 ملرد تەڭگە،

«Halyk Bank»  – 3 ملرد تەڭگە،

«حالىق» قايىرىمدىلىق قورى – 2 ملرد تەڭگە،

«YDD Corporation» جشس، «AsiaFerroAlloys» جشس جانە ولاردىڭ اكتسيونەرلەرى (ەرلان نيگماتۋلين مەن داۆيد كەمەرتەليدزە) – 1 ملرد تەڭگە،

«نۇرسۇلتان نازارباەۆ» قورى – 500 ملن تەڭگە،

«LANCASTER GROUP KAZAKHSTAN» حولدينگى – 500 ملن تەڭگە،

«قازاقستاننىڭ مۇناي مەن گاز ينستيتۋتى» – 500 ملن تەڭگە،

قر ۇلتتىق وليمپيادا كوميتەتىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى دانيار ابىلعازين – 500 ملن تەڭگە،

«BAZIS CONSTRUCTION» جشس – 400 ملن تەڭگە،

«ستەپنوگورسك تاۋ-كەن حيميالىق كومبيناتى» جشس – 350 ملن تەڭگە،

الماس سۇلتانعازين (Sulpak جانە Alser كومپانيالارىندا ماجوريتارلىق ۇلەستەرگە يە) – 200 ملن تەڭگە،

«قاراتاس ماينينگ» جشس – 100 ملن تەڭگە.

سونىمەن قاتار، «قازاقستان قورى» 20-25 قاڭتار ارالىعىندا 100 ملن تەڭگە اۋدارعان مۇحامەد ىزباستينگە، 50 ملن تەڭگە اۋدارعان راشيت ماحاتقا «قايىرىمدىلىققا ەلەۋلى ۇلەس قوسقانى» ءۇشىن العىس ايتتى.

تاعى دا تومەندەگى جشس-تەر اقشا اۋدارعان:

«Kaz Minerals Aktogay» - 6,2 ميلليارد تەڭگە،

Kaz Minerals Bolzshakol - 6,2 ميلليارد تەڭگە،

Kazakhmys Smelting - 5 ميلليارد تەڭگە،

«ۆوستوكتسۆەتمەت» - 3,1 ميلليارد تەڭگە،

«ءسابي» جەكەمەنشىك قايىرىمدىلىق قورى» - 1 ميلليارد تەڭگە،

«استانا-موتورس» - 550 ميلليون تەڭگە،

«BI-Development» - 300 ميلليون تەڭگە،

«سارىارقا اۆتوونەركاسىپ» - 250 ميلليون تەڭگە،

«Nak Development» - 100 ميلليونوۆ تەڭگە.

28-31 قاڭتار ارالىعىندا بىرقاتار كومپانيالاردان، قايىرىمدىلىق قورلارىنان اقشا تۇسكەن. ولار:

«ERG كومەك» كورپوراتيۆتى قورى – 30 ملرد تەڭگە،

«حالىق» قايىرىمدىلىق قورى – 10 ملرد تەڭگە،

سۇلەيمەنوۆ دياس تولەۋتايۇلى – 450 ملن تەڭگە،

«بانك تسەنتر كرەديت» اق– 200 ملن تەڭگە،

«كولىك سەرۆيس ورتالىعى» اق – 150 ملن تەڭگە،

«Altyntau Kokshetau» اق - 6 ميلليارد 470 ميلليون تەڭگە،

«قازتسينك»  جشس- 5 ميلليارد 855 ميلليون تەڭگە،

«كار-تەل» جشس- 2 ميلليارد تەڭگە،

«جايرەم تاۋ-كەن بايىتۋ كومبيناتى»  - 675 ميلليون تەڭگە،

تسحاي ياكوۆ اندرەەۆيچ – 500 ملن تەڭگە،

«MabetexGroup» كومپانياسى - 500 ميلليون تەڭگە،

«Genesis Digital Assets» Ltd. جشس - 300 ميلليون تەڭگە،

«ساۋتس ويل» جشس - 200 ميلليون تەڭگە.

كىشىگىرىم كاسىپكەرلەردەن باستاپ ەل ازاماتتارىنا دەيىن «قازاقستان قورىنا» اقشا اۋدارىپ جاتقاندا، ەلىمىزدە ءۇنسىز وتىرعان ەڭ باي تۇلعالار دا بارشىلىق.

ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن «Nur Otan» پارتياسىنىڭ سەزىندە پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ قايىرىمدىلىق جاساۋعا اسىقپاي وتىرعان ءىرى بيزنەس وكىلدەرىن قاتاڭ سىنعا العان.

«وليگوپوليانىڭ مۇشەلەرى بولىپ وتىرعان بيزنەستەگى كەيبىر تانىمال ادامدار مەملەكەت باسشىسى باستاعان قايىرىمدىلىق اكتسياسىنا قاتىسۋعا اسىقپايدى. بۇل ساراڭدىق پا، نيگيليزم با، نەمقۇرايدىلىق پا الدە مەنسىنبەۋشىلىك پە؟ مەملەكەتتىڭ بۇل سۇراققا جاۋاپ الۋعا جەتەرلىك وكىلەتتىگى بار»، - دەدى پرەزيدەنت.

«Forbes» جۋرنالىنىڭ ەڭ باي 50 كاسىپكەرى ىشىنەن 24 كاسىپكەر قاڭتاردىڭ اياعىنا دەيىن «قازاقستان قورىنا» قاراجات اۋدارىپ ۇلگەرىپتى.

ال، قالعان وليگارحتار ءۇنسىز وتىر. ولار كىمدەر؟

سارسەنوۆتەر وتباسى

72 جاستاعى راشيد سارسەنوۆكە «نۇربانك» اق اكتسيالارىنىڭ كەمىندە 88%-ى  («JPFinance Group LLP» جشس جانە «كاستينگ» جشس ارقىلى), «ۆيكتوريا» ساقتاندىرۋ كومپانياسىنىڭ 100%-ى ، «فرانتسۋز ءۇيى BSB» جشس («فرانتسۋز ءۇيى»، «Beautymania»، «Imperial Home» ساۋدا جەلىلەرى، «سۇلۋلىق پلانەتاسى»), «Oil Real Estate» جشس (ترك، سو باسقارماسى), «Caspian Riviera» قوناق ءۇيى، «Vita» سۋدى ءوندىرۋ جانە وتكىزۋ كومپانياسى، شاراپ جاساۋ كەشەنى جانە ت.ب. تيەسىلى. تۇركىستان وبلىسىنداعى «Chateau Silk alley»، «KSP Steel» جانە «كاستينگ» زاۋىتتارىندا ۇلەسى بار.

وتباسىنا «Helios» اۆتوجانارماي قۇيۋ ستانتسيالارىنىڭ جەلىسى، «AltynEx Company» اق التىن كەن ورنىنداعى ۇلەسى، «اقساي» نان-توقاش كومبيناتى» جشس، «shahar تەلەراديوكومپانياسى» جشس، كاسپي قوعامدىق ۋنيۆەرسيتەتى جانە الماتى قۇرىلىس جانە مەنەدجمەنت كوللەدجى تيەسىلى. راشيت سارسەنوۆ – «ۆيكتوريا» سك ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى.

قايرات بورانباەۆ

قايرات بورانباەۆ قازاقستان، رەسەي جانە بەلارۋستەگى «McDonald's» ءفرانچايزيى بولىپ تابىلادى. سونداي-اق، ول «المالى» اكتيۆتەردى باسقارۋ كومپانياسى» جشس، «كەميكال «قازاقستاندىق مۇناي-حيميا كومپانياسى» جشس، «الەكس» جشس («الەكس-سارىاعاش» مينەرالدى سۋى), «Phystech II» مۇناي اق-دا ۇلەسى بار» قازتۋربوجوندەۋ «حولدينگ كومپانياسى» جشس-عا يەلىك ەتەدى.

سونىمەن قاتار، بيزنەسمەنگە الماتىداعى «aparking» اقىلى كولىك تۇراعىن باسقاراتىن «RR2» جشس، «Fitnation» فيتنەس-كلۋبتار جەلىسى، «راحات پالاس» قوناق ءۇيى، «Esentai Mall» سوو 50%-ى، «Esentai Tower» بو 50%-ى، لاتۆياداعى «Jurmala Golf Club & Hotel»، «قايرات» فۋتبول كلۋبىنىڭ ماجوريتارلىق ۇلەسى تيەسىلى.

رەسەيلىك ميللياردەر ۆيكتور حاريتونينمەن جانە تاعى ەكى سەرىكتەسپەن بىرگە «سپۋتنيك V» كوۆيدكە قارسى رەسەيلىك ۆاكتسينانى قۇيىپ جاتقان «قاراعاندى فارماتسەۆتيكالىق كەشەنى» جشس كىرەتىن «نەوتەكفارم» جشس مەنشىك يەسى بولىپ تابىلادى.

عالىمجان ەسەنوۆ

عالىمجان ەسەنوۆكە جامبىل وبلىسىنداعى «قازفوسفات»جشس تيەسىلى. اۋديتتەلگەن ەسەپتىلىككە سايكەس، 2019 جىلى كومپانيا 68 ملرد تەڭگە (سول جىلعى ورتاشا باعام بويىنشا $177,9 ملن) مولشەرىندە ديۆيدەندتەر تولەدى، 2018 جىلى ديۆيدەندتەر كولەمى 6,9 ملرد تەڭگەدەن استى (تيىسىنشە $20 ملن).سونداي-اق، كاسىپكەر «Jýsan Bank»اق-نىڭ 19,67%-ىن يەلەنگەن.

ءنۇرالى اليەۆ

«Capital Holding» ينۆەستيتسيالىق جشس يەسى، ماجوريتارلىق اكتسيونەر جانە «ترانستەلەكوم» اق ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى، «Darmen Holding» جانە «nd Capital» ۆەنچۋرلىق قورىنىڭ قۇرىلتايشىسى. سونداي-اق، «ەۋروپا پليۋس قازاقستان» جشس، «نەزاۆيسيمىي تەلەۆيزيوننىي كانال» جشس، دۋبايداعى ء(باا) «Donatello Hotels and Resorts» قوناق ۇيىندە، الماتى مەن نۇر-سۇلتانداعى بىرقاتار مەيرامحانا كەشەندەرىندە ۇلەستەرگە يە. «بيزنەسمەن-Zhanartu» قايىرىمدىلىق قورىنىڭ جانە «Snow Leopard Foundation» حالىقارالىق قورىنىڭ قۇرىلتايشىسى.

تاعى باسقا دا «Forbes» تىزىمىندەگى باي-باعلاندار قاڭتار اياقتالعانشا قايىرىمدىلىق جاساۋعا اسىقپادى. اقپاندا بۇل تىزىمدەگى «قازاقستان حالقىنا» قاراجات اۋدارۋشىلار سانى كوبەيە تۇسەر مە؟ جۇرە كورەرمىز...

ايجان تەمىرحان

Abai.kz

14 پىكىر