ءاننىڭ دە ەستىسى بار...
«ايقايلاعاننىڭ» ءبارى ءانشى ەمەس. باتىستان ەسكەن «جەلدىڭ» اسەرى مە، حالىق كەيىنگى كەزدە «داڭعىرلاقتان» شىنايى ونەردى اۋىستىرىپ العان سىڭايلى. قازاقي ءمان-ماعىناعا تولى ءان كەشتەرىنە بارا قالساڭىز، زالداعى كورەرمەندەردى ساناپ شىعۋعا بولادى. ال شەتەلدەن نەمەسە كورشى ەلدەن كەلگەن «داڭعىرلاق» وكىلدەرىنىڭ كەشتەرىنە ەڭبەكتەگەن بالادان ەڭكەيگەن شالدارعا دەيىن قالماي بارادى، تىپتەن ينە شانشار جەر تاپپايسىز. قازاقتىڭ ءداستۇرلى انشىلەرىنە تابيعات تارتۋ ەتكەن دارىنى ولاردان اسىپ تۇسپەسە، قاي جەرى كەم؟!
حالقىمىزدىڭ ماقتانىش ەتەر اسىل مۇراسى، رۋحاني ءجادىگەرلەرى ىشىندە قازاق ءان-جىرلارىنىڭ ورنى بولەك. قازاق ونەرىنىڭ قايماعى سانالاتىن ءداستۇرلى اندەرىن، حالىق كومپوزيتورلارى شىعارمالارىن كوزىمىزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ، كەلەسى ۇرپاقتىڭ بويىنا ءسىڭىرۋ - بۇگىنگى كۇننىڭ ءىسى. وسىعان وراي، استانا قالاسىنداعى مەملەكەتتىك فيلارمونيانىڭ ءداستۇرلى ءان ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى سەكەن سىزدىقوۆ استانالىق انشىلەردىڭ باسىن قوسىپ، «ءجۇرەگىمنەن قوزعايىن...» اتتى شىعارماشىلىق كەش ۇيىمداستىرىپ، دانا ابايدىڭ اندەرىن اۋەلەتتى.
ەڭ الدىمەن ابايدىڭ «ولسەم ورنىم قارا جەر سىز بولماي ما» ءانىن بەلگىلى ءانشى دانيار مۇقان تامىلجىتسا، «وزگەگە كوڭىلىم تويارسىڭ» ءانىن جازگۇل داڭىلباەۆا شىرقادى. قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى قايرات بايبوسىنوۆتىڭ ورىنداۋىنداعى ابايدىڭ «قۇداي-اۋ، قايدا سول جىلدار» ءانىن، بەلگىلى ءانشى سەكەن سىزدىقوۆ ورىنداعان «سەگىزاياقتى» حالىق جىلى قابىلدادى. ابايدىڭ «قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ» ليريكاعا تولى ءانىن بايان مۇساەۆا مەن كۇنسۇلۋ تۇرلىبەكوۆا تامىلجىتا ورىنداپ شىقتى. كەش بارىسىندا - كىرپىك قاقپاي تىڭداعان كورەرمەندەردىڭ نازارىنا ابايدىڭ جيىرماعا جۋىق اندەرى ۇسىنىلدى. كەشتى «سارىارقا» ۇلت-اسپاپتارى ءانسامبلى سۇيەمەلەپ وتىردى.
قايرات بايبوسىنوۆ، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى:
- جالپى، مەملەكەتتىك فيلارمونيانىڭ انشىلەرى ءار توقسان سايىن حالىق اندەرىنىڭ ءىنجۋ-مارجاندارىنان شاشۋ جاساپ، قازاقي ءمان-ماعىناعا تولى كەشتەر ۇيىمداستىرىپ تۇرادى. الايدا، قازاقي سيپاتقا يە جيىندارعا حالىق وتە از كەلەدى. زالدىڭ ءار-ءار جەرلەرىندە شوقيىپ وتىرعان كورەرمەندەردى كورگەندە، قارنىڭىز اشادى. سوندىقتان مۇنداي جيىنداردى استانادا حالىق كوپ شوعىرلانعان «كونگرەسس-حول» سارايىندا، «قازاقستان» كونتسەرتتىك زالىندا، «جاستار» سارايىندا، «پرەزيدەنت مادەنيەت ورتالىعىندا» وتكىزسە، قاراشا حالىق كوپ جينالار ما ەدى؟ وسى جاعىنان كەلگەندە حالىقتىڭ ءتول ونەرىنە جاناشىرلىق تانىتىپ، جالداۋ اقىسىنا جەڭىلدىكتەر جاسالسا، قازاق ونەرىنە دەگەن كوپ قولداۋ بولارى ءسوزسىز. ءسوز جوق، ءداستۇرلى اندەر كونتسەرتتەرىنىڭ جارناماسى دا اقساپ تۇر. اي سايىن وتكىزىلەتىن كونتسەرتتەرگە جارناما بەرىپ تۇرۋعا فيلارمونيانىڭ شاماسى جەتپەيدى.بۇل جاعىنان كەلگەندە مەملەكەتتىڭ جاناشىرلىعى، دەمەۋى اۋاداي قاجەت.
سەكەن سىزدىقوۆ، استانا قالاسىنىڭ مەملەكەتتىك فيلارمونياسى ءداستۇرلى ءان ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى:
- ءاننىڭ دە ەستىسى بار، ەسەرى بار دەيدى عوي. تازا داۋىسپەن ورىنداپ شىققان اندەردى حالىق كىرپىك قاقپاي تىڭدادى. قۇر ايقاي، باقىرعان «داڭعىرلاقتان» حالىقتىڭ قۇلاعى دەمالىپ، رۋحاني اسەر الىپ قايتتى. البەتتە، ابايدىڭ بۇكىل اندەرىن ءبىر كونتسەرتكە سىيدىرۋ مۇمكىن ەمەس. ابايدىڭ اندەرىن كۇندە ناسيحاتتاساق تا ارتىق ەمەس. «مەن ءبىر جۇمباق اداممىن، ونى دا ويلا» دەپ اقىننىڭ ءوزى ايتپاقشى، ابايدىڭ ولەڭدەرىنەن الاتىن وسيەت-ۇلاعاتتار كوپ.
مازارالى ءجۇسىپجانوۆ، كورەرمەن:
- ابايدىڭ ءار ءانىن حالىق ۇيىپ تىڭدادى. جيىن بارىسىندا ءار ولەڭنىڭ شىعۋ تاريحىنان از-كەم ماعلۇماتتار بەرىلدى. جالپى، قازاقتىڭ سال-سەرىلەرىنىڭ، كومپوزيتورلارىنىڭ جازىپ قالدىرعان اسىل مۇرالارىن، ۇلتتىق ونەردى، ءداستۇرلى اندەردى حالىققا ناسيحاتتاۋ جاعى كەمشىن سياقتى. ماسەلەن، فيلارمونيا انشىلەرى ساۋاتتى. داۋىستارى تازا. سولاي بولا تۇرا، ولاردىڭ كەشتەرىنە كورەرمەندەر از جينالادى. شىنايى ونەردى باعالايتىن تالعامپاز كورەرمەندەر ازايىپ كەتكەن بە، الدە، وسىنداي مازمۇنعا تولى كەشتەردىڭ جارناماسى ءالسىز بە؟ زالداعى ساناۋلى كورەرمەندەرگە كوزىم ءتۇسىپ، جانىم قىنجىلدى.
اۆتور: اقمارال بايازيتوۆا
"الاش ايناسى" گازەتى