«قاسىرەتتى قاڭتار» وقيعاسى ەلىمىزدە تۇتقىنداۋلار مەن ايىپتاۋلارعا ۇلاستى. ەڭ العاش بولىپ ۇقك باسشىسى كارىم ءماسىموۆ تۇتقىندالدى. ءماسىموۆ 6 قاڭتار كۇنى تۇتقىنعا الىنعان ەدى. وعان «مەملەكەتتىك بيلىكتى باسىپ الماق بولدى جانە توڭكەرىس ۇيىمداستىردى» دەگەن ايىپ تاعىلدى. 

بۇگىندە ءماسىموۆتىڭ ءىسىن تەرگەۋ جانە تەكسەرۋ قۇپيا ساناتىندا جۇزەگە اسۋدا. ال باس پروكۋرور ونىڭ كىناسى دالەلدەنسە 17 جىلعا سوتتالۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتتى. ءماسىموۆ ىسىنە قاتىستى وزگە دە دەرەكتەر شىقتى. باس پروكۋراتۋرا:

«جىلجىمايتىن مۇلىكتى زاڭسىز الۋ دەرەكتەرى، قىمبات سىيلىقتار، ونىڭ ىشىندە مادەني قۇندىلىقتار، وتاندىق بيزنەس-قوعامداستىق وكىلدەرىنەن جانە شەتەلدىك سۋبەكتىلەردەن قوماقتى قاراجات الۋ دەرەگى قۇجاتقا ءتۇستى.

اتاپ ايتقاندا، ۇقك توراعاسى لاۋازىمىندا ءماسىموۆتىڭ جابىق كەلىسىمشارتتاردىڭ ءبىرى بويىنشا شەت مەملەكەت وكىلدەرىنەن 2 ميلليون اقش دوللارى سوماسىندا پارا الۋ دەرەگىنە تەرگەۋ ءجۇرىپ جاتىر»، - دەلىنگەن حابارلاما تاراتقان ەدى.

اتالعان قاراجاتتىڭ گونكونگتان قازاقستان ۇلتتىق بانكىنە قايتارىلۋى قامتاماسىز ەتىلەتىنى ايتىلدى. ءماسىموۆ پرەمەر-مينيستر لاۋازىمىندا بولعاندا ەلوردادا بيزنەس-قۇرىلىمداردىڭ بىرىنەن قۇنى 2,5 ميلليارد تەڭگەگە جۋىق ەليتالىق قوناق ءۇي مەن جەر ۋچاسكەسىن الۋ دەرەگى بويىنشا تەرگەۋ باستالدى. ءماسىموۆ ۇستالعاننان كەيىن، 2022 جىلدىڭ قاڭتارىندا بۇل قوناق ۇيدەن 17,2 ميلليون اقش دوللارى، سونداي-اق، كوپتەگەن ءساندى زاتتار - ەليتالىق ساعاتتار، التىن قۇيمالار، انتيكۆاريات جانە تاعى باسقا زاتتار تاركىلەنگەنى حابارلاندى. ودان بولەك، بيزنەس-كلاسس ساناتىنداعى 11 قىمبات اۆتوكولىك تاركىلەندى.

سونىمەن قاتار ونىڭ اقش-تا جۇزدەگەن ميلليون دوللار تۇراتىن 16 ءزاۋلىم ءۇيى بارى داي ايتىلۋدا. تەرگەۋ جۇمىستارى ءماسىموۆتىڭ مۇلكىن تاركىلەۋ، سىرتتاعى قارجىسىن ەلگە قايتارۋ جۇمىستارىن جالعاستىراتىنى ايتىلدى.

13 ناۋرىز كۇنى قايرات ساتىبالدى ۇستالىپ، ۋاقىتشا تەرگەۋ يزولياتورىنا قامالدى. «سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەت لاۋازىمدىق وكىلەتتىكتەرىن اسىرا پايدالانۋ جانە «قازاقتەلەكوم» اق-نىڭ قاراجاتىن اسا ءىرى كولەمدە ۇرلاۋ فاكتىلەرى بويىنشا قىلمىستىق ءىستى تەرگەۋدە. اتالعان قىلمىستاردى جاسادى دەگەن كۇدىكپەن قايرات ساتىبالدىۇلى ۇستالىپ، ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورىنا قامالدى. ق. ساتىبالدىۇلىنىڭ مەملەكەت قاۋىپسىزدىگىنە نۇقسان كەلتىرەتىن باسقا دا قىلمىستارعا قاتىستىلىعى تەكسەرىلۋدە», – دەلىنگەن اگەنتتىك حابارلاماسى تاراتىلدى. تەرگەۋ جالعاسۋدا. قپك-ءنىڭ 201-بابىنا سايكەس وزگە اقپارات تەرگەۋ مۇددەسىندە جاريا ەتۋگە جاتپايدى.

قايرات ساتىبالدى ەلباسى اۋلەتىندەگى ەڭ ىقپالدى تۇلعالاردىڭ ءبىرى سانالادى. ونىڭ قاڭتار وقيعالارانا تىكەلەي قاتىسى بولۋى مۇمكىن دەگەن اقپاراتتى سان ءتۇرلى باق كوزدەرى جازۋدا. ال ۇزاق جىلدار بويى ساتىبالدى ەلىمىزدەگى راديكاليزمگە تىكەلەي قاتىسى بار ادام رەتىندە اتالىپ كەلەدى.

قايرات ساتىبالدىنىڭ Kaspi.kz اقمىندا اكتسيالارى بولعان. سونىمەن بىرگە ول «الاتاۋ كاپيتال ينۆەست» جشس ارقىلى «قازاقتەلەكوم» اق-دا ۇلەسى بار. «امير لتد» جشس، «دۇنيە كورپورەيشن» جشس، «دۇنيە-كۇزەت» جشس، «دۇنيە-اگرو» جشس يەلىك ەتكەن. «تۇركى حالىقتارىنىڭ ءداستۇرلى سپورت تۇرلەرىنىڭ حالىقارالىق قاۋىمداستىعى» زاڭدى تۇلعالار بىرلەستىگىنىڭ پرەزيدەنتى قىزمەتىن اتقارعان. اشىق دەرەككوزدەر بويىنشا بايلىعى 167 ملن دوللار كولەمىندە. قايرات ساتىبالدى 2 ايعا قاماۋعا الىندى.

ارتىنشا قايرات ساتىبالدىنىڭ جۇبايى گۇلميرا ساتىبالدى دا ۇستالدى. ول 16 ناۋرىزدا ۇستالىپ، نۇر-سۇلتانداعى تەرگەۋ يزولياتورىنا قامالدى. وعان رەيدەرلىكپەن اينالىستى دەگەن ايىپ تاعىلۋدا.

قايرات ساتىبالدىدان كەيىن اراعا ەكى كۇن سالىپ، قايرات بورانباەۆ تۇتقىندالدى. ايگىلى «قايرات» فۋتبول كلۋبىمەن كوپشىلىككە تانىمال بورانباەۆ سوت شەشىمىمەن ەكى ايعا قاماۋعا الىندى.

«2022 جىلعى 17 ناۋرىزدا نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق تەرگەۋ سوتى كۇدىكتى قايرات بورانباەۆقا قاتىستى ەكى اي مەرزىمگە قاماۋعا الۋ تۇرىندەگى بۇلتارتپاۋ شاراسىن سانكتسيالادى»، - دەلىنگەن ارنايى حابارلامادا.

سوتالى تەرگەپ-تەكسەرۋدىڭ باسقا دەرەكتەرى قىلمىستىق ءىس جۇرگىزۋ كودەكسىنىڭ 201-بابىنا سايكەس جاريا ەتۋگە ​جاتپايدى.

قايرات بورانباەۆ قازاقستان ۇلتتىق پاراليمپيادا كوميتەتىنىڭ باسشىسى. Forbes Kazakhstan-نىڭ 2021 جىلعى «قازاقستاننىڭ ەڭ ىقپالدى 50 كاسىپكەرى» رەيتينگىنە ەنەدى. Forbes مالىمەتىنشە، ول قازاقستان، بەلارۋس جانە رەسەيدىڭ بىرنەشە وڭىرىندەگى McDonald's فرانشيزاسىنا، سونداي-اق، «الەكس-سارىاعاش» مينەرالدى سۋ قۇيۋ كومپانياسى، «المالى» اكتيۆتەردى باسقارۋ كومپانياسى» جشس، «كەميكال» قازاقستاندىق مۇناي-حيميا كومپانياسى» جشس، «قازتۋربوجوندەۋ» حولدينگ كومپانياسى» جشس-نا يەلىك ەتەدى. بايلىعى 590 ملن دوللاردى قۇرايدى.

بۇل سوڭعى تۇتقىنداۋلار ەمەس دەيدى ساراپشىلار. ولاردىڭ پايىمداۋىنشا «قاسىرەتتى قاڭتار» وقيعاسىنان كەيىن جۇمىسىنان الىنعان كەز كەلگەن تۇلعاعا قاتىستى قىلمىستىق ءىس اشىلۋى مۇمكىن. بارلىعى دا تەرگەۋ جۇمىستارىنىڭ قانداي اقپارات تاباتىنىنا تىكەلەي بايلانىستى بولماق.

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz