قانقۇيلى سوعىستى ناسيحاتتاپ، حالىقتى وتىرىكپەن سۋارىپ وتىرعان رەسەي تەلەارنالارىن قازاق مەدياكەڭىستىگىنەن قۋ كەرەك دەگەندى ايتىپ ءجۇرمىز عوي. "موسكوۆسكي كومسومولەتس", "كومسومولسكايا پراۆدا" سياقتى گازەتتەردىڭ دە تارالۋىن شەكتەيتىن كۇن تۋدى. بۇل سياقتى رەسەيلىك گازەتتەر قاراڭعىلىق پەن ناداندىقتى ناسيحاتتايتىنى، جۋرناليستيكامەن ەمەس، سوعىسقۇمار، يمپەرياليستىك پروپاگاندامەن، كونسپيرولوگيالىق تەوريالاردى تاراتۋمەن اينالىسىپ وتىرعانى بەلگىلى.

ءبىزدىڭ كەڭەس وداعىنان كەلە جاتقان ەسكى كوز وقىعانداردىڭ كوبى وسىنداي گازەتتەردى وقىپ، سولارعا سەنىپ ادەتتەنگەن، كەيبىرىنىڭ ميى اتالا بولىپ ءپۋتيندى قولداپ وتىرعانى دا سودان.

مەن سانالىلىق جونىنەن، جاپپاي العاندا، قازاق قوعامى رەسەي قوعامىنان الدەقايدا وزىپ كەتتى دەپ ويلايمىن، بىراق اقپاراتتىق تۇرعىدا ءالى دە قاۋىپسىزدىگىمىزگە جۇمىس ىستەۋ كەرەك. ورىس مەدياسى ناداندىقتان باسقا ەشتەڭە بەرمەيدى. ولاردى وقۋ قاراڭعىلىقتىڭ بەلگىسى عانا.
وعان بۇگىنگى سوعىستا عانا ەمەس، كەشەگى كوۆيد كەزىندە دە كوزىمىز جەتكەن. كلاسسيك اتالىپ جۇرگەن جازۋشىمىزدىڭ ءبىرى "كوۆيدتى اقش، ادامزاتتى چيپتەۋ ءۇشىن ويلاپ تاپقان" دەپ "جاس الاشقا" ماقالا جازعانى بار. كەيىن ودان ازاتتىق ءتىلشىسى "نەگە ولاي جازدىڭىز؟" دەگەندە "مك"-دان سولاي وقىدىم" دەپ جاۋاپ بەرگەنى ەستە. سوندا بۇل كىسىلەر ءۇشىن "مك" سەنىم ستاندارتى بولىپ تۇر.

ەكى-ءۇش كۇن بۇرىن وتە زيالى ءبىر كىسىمەن اڭگىمەلەسىپ ەدىم. "ناتو-نىكى دە دۇرىس ەمەس، ۋادەسىن بۇزدى" دەپ قويادى. "قايداعى ۋادە؟ ءپۋتيننىڭ قىرىق سىلتاۋىنىڭ ءبىرى عانا ول، ايتپەسە ۋكراينانى جاقىن كۇندە ناتو-عا المايتىنى دا، ۋكراينا جەرىنە راكەتالارىن اكەلمەيتىنى دە انىق ەدى، جالپى رەسەيدىڭ ەشكىمگە كەرەگى جوق. بۇل سوعىسقا يمپەرياليزممەن اۋىراتىن، ورىستان وزىپ بارا جاتقان ۋكرايندى تالقانداۋدى ماقسات قىلعان ءپۋتيننىڭ شوۆينيستىك ەگوسى عانا كىنالى، وعان دايىندىق تۋرالى 2005 جىلى نەمتسوۆ تا، ودان بۇرىن دۋداەۆ تا، تب. دا ايتقان، يۋتۋبتان قاراڭىز" دەپ جاتىپ ارەڭ بەتىن بەرى قاراتىپ الدىم.

جالپى، رەسەيلىك مەديا ايتىپ جاتقان وتىرىك، اسىرەسە بۋچادان كەيىن، شەكتەن شىعىپ بارادى. ءتىپتى بۇعان تىلىمىزدە جاڭا سوز/تەرمين كەرەك سياقتى. ويتكەنى ولار تاراتىپ جاتقان مارازمنىڭ جانىندا وتىرىكتىڭ ءوزى سۇيكىمدى بولىپ قالادى. اعىلشىنتىلدىلەر پۋتين پروپاگانداسىنا قاتىستى"پوست-شىندىق/post-truth" سياقتى جاڭا تەرمين ويلاپ تابار دەپ ويلايمىن جاقىندا.

ءاسيا باعداۋلەتقىزى

Abai.kz