كەيدە، قاي دەڭگەيدەگى بولسىن، مەملەكەتتىك قىزمەت قۇلاعىندا جۇرگەن جانداردىڭ كورگەن كۇنىن ويلاعاندا كادىمگىدەي جانىڭ اشىپ كەتەدى. كەرىسىنشە، سىرتقا شىعارىپ باتتيتىپ ايتپاسا دا، ولاردىڭ ءسىز بەن ءبىزدى «وسى بايعۇستار شىنىمەن قالاي كۇن كورىپ ءجۇر ەكەن؟» دەپ ىشتەي مۇسىركەيتىنى سياقتى. بۇل ەكى جاق ەشقاشان ورتاق ويدىڭ اياسىنا بىرىگىپ، تابىسقان ەمەس. ارينە، ولاردى اقىل، وي، ورە، ءبىلىم، پاراسات جاعىنان بىرتەكتى قۇباتوبەلدەر قاتارىنا قويا الماس ەدىك. ىشىندە نەبىر مارعاسقالار ءجۇر. سول ءۇشىن ءبارىن ءبىر دويىرمەن شىقپىرتا بەرۋ دۇرىس بولا بەرمەيدى.

سىزگە ۇناي ما، مەنىڭ بۇل ويىما قوسىلاسىز با، جوق پا، ول جاعىن بىلمەدىم. ءوز باسىم بۇلاردىڭ دەنىن بويىنا بەلگىلى ءبىر قاسيەتتەر مەن بەيقاسيەتتەر توبىن جيناقتاۋ ارقىلى دارالانعان قوعامداعى ەرەكشە تيپتەر قاتارىنا جاتقىزۋدى ءجون كورەمىن. نەسىن ايتاسىز، سوناۋ اقوردادان باستاپ اۋىل اكىمدىگىنىڭ دالىزىنە دەيىنگى ارالىقتاعى سان ءتۇرلى نارسەنى - مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى ءىرى ارەكەتتەر مەن كادۋىلگى تۇرمىستىق ماسەلە اراسىنداعى شىم-شىتىرىقتىڭ ءبارىن ءبىلىپ، ەستىپ، كورىپ، سەزىپ، ونىڭ اينالاسىنداعى تاعى تالاي دۇنيەنىڭ كۇندە كۋاسى بولىپ جۇرگەن سوڭ ىشتەرى قامبا تولى قانار قاپتاي بولىپ كەتسە دە قاسقالاردىڭ اۋزى مىقتاپ بۋلى عوي. كەيدە سول - ەكىنىڭ بىرىندە كەزدەسە بەرمەيتىن الگى مىزعىماس «قاسيەتىنە» ريزا بولاسىڭ.

ءيا، قانداي دا بولسىن قىزمەت تۇتقاسىن ۇستاپ تۇرعان كەزدە ولار ءوزىنىڭ ۇستىنەن قارايتىن، ايتەۋىر شىبىن قاعۋعا قاۋقارلى باسشىدان اسىپ ءوز بەتىنشە پىكىر ايتىپ، باستاماشى بولىپ، ارتىق-اۋىس اڭگىمە، ءسوز، شەشىمگە ارالاسا بەرمەيدى. تىم جۋاس قوڭىر بولساڭ، ول دا قيىن. ارينە، بۇل ولاردىڭ ءبىلىمسىز، ءالسىز، دارمەنسىز حالىنەن ەمەس، اكىمدىك دالىزىندە ەجەلدەن قالىپتاسقان جارتىلاي اسكەري جازىلماعان زاڭ سولاي. وزدەرىن بۋددالىق جاڭعىرۋدىڭ («پروسۆەتلەننىي») جوعارى دەڭگەيىنە جەتكەن ەرەكشە قاۋىمنان سانايتىنداردىڭ دەنى وسى جەردە.

كەيدە ءتىپتى سەمىز قىزداي سەرپىپ سىلكىپ، ۇستىنەن قايداعى جوق جۋىندى مەن كۇرەسىندى شەلەكتەپ قوتارىپ جاتقاندا دا مىڭق ەتپەيدى عوي، شابازدار. بۇل نە دەگەن شەكتەن شىققان شىدام؟ سوندىقتان دا، اكىمدىك تابالدىرىعىن كورگەن «بالانى» ول جەردەن بوساعا كورمەگەن شالا قارپىلعانمەن سالىستىرۋعا ءھام ولارعا ەش وكپە ارتۋعا بولمايدى. ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ جالپاق تىلمەن ايتقاندا، بۇلار جاسىنان «جالماۋىز» بولادى.

ارينە، ول بۇلاردىڭ ءبارىن بىردەي سابىردىڭ سۋىنا توعىتىپ العاندىقتان پايدا بولعان يممۋنيتەت ەمەس، ارينە. ونىڭ ۇستىنە ول تيپتەرگە مىندەتتى تۇردە «سولاي بول» دەپ جانىن قيناپ جاتقان دا جان بالاسى جوق. اقيقاتىنا باقساڭىز، «باستىق ايتتى» دەگەن جالعىز اۋىز ءسوز جەتىپ جاتىر. وسى ستەرەوتيپ-داعدى ءبارىن شەشەدى. ەستىدى، بولدى، ساۋلى ىنگەندەي قايقاڭ ەتە قالادى، قاسقالار. ءارى قاراي كوپ ارامتەر بولىپ قاجەتى شامالى. بۇل مورزالىق كودتى تۇسىنبەگەن كەششەنىڭ قىزمەتتىك عۇمىرى تىم قىسقا. جو-جوق، كەتىرمەيدى، ءوز ەركىڭمەن كەتىپ تىناسىڭ. ونداي كەزدە ءالىپتىڭ ارتىن باعا الماي، سوتقا جۇگىنەتىندەر بار. ولاي ەتسەڭ، ومىردەگى العاشقى ءھام سوڭعى قاتەلىگىڭ سول بولۋى بەك مۇمكىن. ويتكەنى، ولاي ەتۋگە مۇلدەم بولمايدى، ءارى قاراي ءجوندى ءومىر سۇرگىڭ كەلسە. دۇرىسى - دىمىڭدى بىلدىرمەگەن!

قالاي دەسەك تە، قانداي دەڭگەيدە بولسىن، بەلگىلى ءبىر قىزمەت اتقارىپ، بيلىك تۇتقاسىن ۇستاپ تۇرعان كەزەڭدە ولار اڭگىمە، ءسوز بىلاي تۇرسىن، سىنىق مالىمەت كوزىن سىرتقا شىعارماۋعا تىرىسادى. كەرىسىنشە، ەستىگەنىن ەستىگەندەي جۇتا بەرەدى، قىلعىتىپ جۇتا بەرەدى. قايتىپ شاشالىپ ولمەيتىنىن ءبىر قۇدايدىڭ ءوزى ءبىلسىن. وسى جاعىنا تاڭىم بار. بىراق ادام بالاسى سونىڭ ءبارىن بويىنا ءسىڭىرىپ، تۇتىپ، ۇستاپ تۇرا بەرەتىن ءبۇتىن ەمەس قوي. بۇيىرسا، كوپ ادام زاڭدى زەينەتكە شىعىپ العان سوڭ، مويىنداعى قامىتتى سىپىرعان كەزدەن باستاپ تەگەنەمەن توككەندەي ەتەدى. بىراق، كونەرگەن مالىمەتتىڭ كىمگە، نە ورىنعا كەرەگى بار دەيسىڭ؟ قانشا جىل بويى قانىنا قاتىپ قالعاسىن شىعار، ول دا وڭاي ءجىبىپ، اقتارىلا المايدى. دەگەنمەن، ءبىزدىڭ قوعامدا قانداي نارسە بولسىن، ءىلىپ شىعارۋدىڭ تەتىكتەرى جاسالعان.

اسىلى، ادامنان ايلا اسپاعان عوي. وڭاشا قالعاندا ولاردىڭ دا ساۋساق بۇگىپ جىلىن، كۇنىن، ءاربىر ءساتىن ساناپ، الگى مولدالار ايتا بەرەتىن كۇندى كۇتكەندەي زەينەت كۇنىن كۇتەتىنىن بىلە بەرمەيسىز عوي. كوپ ادامعا سول زەينەت كۇنىن كورۋ باقىتى بۇيىرمايدى. قاتاڭ ءتارتىپتى تۇرمە، يتجەككەندەگى اۋىر جۇمىسپەن سالىستىرۋعا كەلمەس، ول ءسال-ءپال ارتىقتاۋ بولار. دەسە دە ولار قىزمەتتىك عۇمىر اياسىندا سوعان وتە قاتتى ۇقسايتىن ەرەكشە كۇيدى كەشۋمەن جۇرەدى. تۇيە سويعاندا عانا كورەتىن قۋىرداقتاي، ايتىلماعان مالىمەت قاتارىنىڭ قانداي تۇرىنە بولسىن سول كۇندى كورگەن جاننان ءبىر قارىق بولىپ قالۋىڭىز بەك مۇمكىن.

بەرىك جءۇسىپوۆ

Abai.kz