ۋكراينادا نە بولىپ جاتىر؟  كۇندە تاڭەرتەڭ وسى سۇراقپەن ويانامىز. وسى سۇراقپەن كەشكە باسىمىز جاستىققا تيەدى. بالا-شاعامىزدىڭ اڭگىمەسى دە وسى توڭىرەكتە. ۋكراينانىڭ ۇرىس قيمىلدارى بولىپ جاتقان وڭتۇستىك، وڭتۇستىك شىعىس جاقتارىنىڭ جاعراپياسىن دا ءبىرشاما ءبىلىپ قالدىق. «باتكو ناش باندەرا، ۋكراينا –مات!» دەپ باستالاتىن ۋكراين اۋەندەرى دە قۇلاعىمىزعا مايداي جاعاتىن بولدى. ويتكەنى، باۋىرلاس ۋكراينادا قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىك تاعدىرى دا شەشىلىپ جاتىر. 24-اقپاننان بەرى اسكەري قيمىلدار سيپاتى كوز الدىمىزدا. ۋكراينا حالقى مەن ۋكراينا قارۋلى كۇشتەرىنىڭ قاھارماندىق كۇرەسى ەرەسەن قۇرمەت سەزىمىن وياتسا، اگرەسسور رەسەي مەملەكەتىنىڭ «سپەتسوپەراتسيا» سىلتاۋىمەن جاساپ جاتقان وپاسىز ارەكەتتەرى اشۋ-ىزامىزدى ەسەلەي تۇسەدى.

«سوعىس بولعان سوڭ ءولىم-ءجىتىمسىز بولمايدى» دەمەكشى، ەكى جاقتىڭ دا ادام شىعىندارى از ەمەس. باسقىنشى جاق ادەتتە ءوز شىعىندارىن ەسەلەپ كەمىتىپ، ازايتىپ كورسەتەدى. پۋتين وتكەندە: «ەكى جاقتىڭ اسكەري شىعىندارى 5000-عا جەتىپ قالدى» دەپ كۇلبىلتەلەيدى. كەشە ينتەرنەت الەمىنەن ءبىزدىڭ قولىمىزعا ەستونيالىق «سۆوبودنايا ۋكراينا» ۇيىمىنىڭ تۇپنۇسقاسى «MTU Vaba Ukrainaنىڭ» تۋيتتەر پاراقشاسىندا جاريالانعان قۇپيا قۇجاتتارى ءتۇستى.
وندا رف قارجى مينيسترلىگىنەن رف قورعانىس مينيسترلىگىنە 1922 جىلدىڭ بيۋدجەتىنە وزگەرىستەر ەنگىزۋ تۋرالى 2022 جىلى 26-تامىزداعى №09-0-06/ 90526 حاتىنا سايكەس ۇكىمەت اپپاراتىنا جولداعان حابارلاماسىندا 2022 جىلى ۋكراينادا ارنايى وپەراتسيا كەزىندە قازا تاپقان اسكەري قىزمەتكەرلەردىڭ وتباسىنا فەدەرالدىق تۇرعىدان وتەماقى تولەۋ ءىسىن قارجىلىق قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى مەن 20023 جىلعى وسىنداي شىعىنداردى جوسپارلاۋ ءسوز ەتىلىپتى.

وسى قۇجاتتا التى اي سوعىستا «2022 جىلعى 24-تامىزداعى جاعداي بويىنشا رەسەي ارمياسىنىڭ 48 759 (قىرىق سەگىز مىڭ جەتى ءجۇز ەلۋ توعىز) اسكەري قىزمەتشىسى قازا تاپتى» دەپ كورسەتىلگەن. رف ۇكىمەتىنىڭ 1998 جىلعى 27-شىلدەدەگى №855 قاۋلىسىنا سايكەس قازا تاپقان ءار اسكەري قىزمەتشىنىڭ وتباسىنا ءبىر جولعى 7,4 ملن رۋبل (بۇل بىزدىڭشە بۇگىنگى كۋرس بويىنشا 57, 7 ملن تەڭگە) وتەماقى تولەۋ كوزدەلگەن. وسى ماقساتتا ءبارىن قوسقاندا «فەدەرالدىق بيۋدجەتتەن 362 ملرد رۋبل تولەنۋگە ءتيىستى» ەكەندىگى كورسەتىلگەن. ءبىر قىزىعى ارى قاراي ەسەپ-قيساپتى ىڭعايلاپ جۇرگىزۋ ءۇشىن ۋكرايناداعى ارنايى وپەراتسيا كەزىندە ءار ايدا قازا تاباتىن رەسەيلىك اسكەريلەردىڭ ورتاشا كورسەتكىشى شىعارىلىپ، ول 8132 (!!!) سولدات پەن وفيتسەر بولىپ بەلگىلەنىپتى. مۇنداي وراسان شىعىنداردى رەسەي تاراپى قولدان كەلگەنگە جاسىرىپ باعاتىنى ايدان انىق.

وڭتۇستىك-باتىستا دنەپردىڭ ساعاسىنان سولتۇستىك شىعىستاعى لۋگانسك مەن دونەتسك وبلىستارىنا دەيىن ۇزىندىعى 2400 شاقىرىمدى الىپ جاتقان مايدان شەبىندە قىركۇيەكتىڭ باسىندا پوزيتسيالىق ۇرىس سيپاتى باسىم بولىپ كورىنگەن. سوڭعى اپتادا ۋقك-ءنىڭ حاركوۆ پەن حەرسون وبلىستارىنا جايدىڭ وعىنداي قارسى شابۋىلى ورىستاردى ەسىنەن تاندىردى. ۋكراينا اسكەرى الدىن الا ويلاستىرىلعان باتىل قارسى شابۋىلعا شىعىپ 300-دەن استام ەلدى مەكەنىن جاۋدان ازات ەتتى، قارسىلاستارىن وبلىس اۋماعىندا رەسەي شەكاراسىنا شەگەرىپ تاستادى.

رەسەيدىڭ اسكەري شىعىندارى تۋرالى باسقا دەرەك كوزدەر نە دەيدى؟ ۋقك باس شتابىنىڭ حابارلاۋىنشا ۋكرايناعا قارسى كەڭ كولەمدى سوعىس بارىسىندا رەسەيدىڭ اسكەري ادام شىعىندارى 50 مىڭنان اسقان. دالىرەك ايتقاندا 6-قىركۇيەككە دەيىن 50150 سولداتى مەن وفيتسەرىنەن ايىرىلعان. باتىستىق اسكەري ساراپشىلار دونباستاعى باسقىنشىلىق باستالعالى بەرى ولگەنى بار، جارالانعانى بار 80 مىڭنان استام رەسەيلىك اسكەريلەر مەن سەپاراتيستەر قاتاردان شىعارىلدى دەپ ەسەپتەيدى.

ۋكراينا قارجى مينيسترلىگىنىڭ 13-قىركۇيەك كۇنگى دەرەكتەرىنە قاراعاندا رەسەي اسكەرىنىڭ جەكە قۇرامى 53300 ادامىنان ايىرىلعان. ادەتتە سوعىس قيمىلدارى كەزىندە قازا بولعاندار مەن جارالانعانداردىڭ ارا قاتىناسى 1:3 بولادى. ياعني رەسەيدىڭ بۇگىنگى تاڭداعى 53300 ادامدىق اسكەري شىعىنىن ۇشكە كوبەيتسەك، جارالانعاندار سانى 160 مىڭعا جۋىقتايدى. رەسەيدىڭ پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە ۋكرايناداعى سوعىستا حابار-وشارسىز كەتكەن سولداتتار تۋرالى دەرەك سۇراعان 41 666 ءوتىنىش تۇسكەن. حايمارس زىمىراندارى تيگەن تانك ەكيپاجىنان ادەتتە ەشبىر ءىز قالمايدى، بۋ سياقتى جوق بولىپ كەتەدى ەكەن. دەنەسى تابىلماعاندىقتان ولاردى حابار-وشارسىز كەتكەندەر قاتارىنا قوسا سالادى. ءارى ول وتەماقى تولەمەۋ ءۇشىن رەسەي تاراپىنا ءتيىمدى. سوندا قاراپ وتىرساڭىز رەسەي اسكەرىنىڭ كۇللى شىعىندارى 200 مىڭنان اسىپ كەتەتىنىن كورەسىز. وراسان اسكەري تەحنيكالىق شىعىندارى تۋرالى ايتپاي-اق قويا تۇرالىق.

رەسەي تاراپى قازىر 18-گە تولعان جاستاردى، تۇرمەدە جاتقان قىلمىسكەرلەردى، اقشا ءۇشىن قولىنا قارۋ العان 45-50 جاستاعى ەرىكتىلەردى ەكى-ءۇش اپتا وقۋ-جاتتىعۋدان وتكىزىپ سوعىسقا اتتاندىرىپ جاتىر. تاجىريبەسىز سولداتسىماقتار بولسا زەڭبىرەكتىڭ جەمىنە اينالۋدا. سوعىستاعى باستى بەتبۇرىس ەندى لۋگانسك مەن دونباسس ءۇشىن شايقاستاردا جاسالادى دەپ كۇتىلۋدە. مايدان دالاسىنان جاعىمدى جاڭالىقتار كۇتەمىز!

مارات توقاشباەۆ

Abai.kz