قۋىقتاي ءبىر بولمەلى پاتەر جالداپ تۇرىپ جاتقانبىز، بالا-شاعامىزبەن كەشكى تاماقتى «ۇرىپ» جاتقانبىز.  ەسىك ەڭىرەي اشىلىپ، قوجايىننىڭ  ايەلى كىرىپ كەلدى. شاماسى، بىردەڭەنى ءبىلىپ كەلدى.

– پاتەردى بوساتىڭدار، رەسەيدەن قاشقان ورىستارعا بەرەمىن، –دەدى بىلش ەتكىزىپ. مەن شايعا شاشالىپ، ايەلىم ۆەرميشەلگە قاقالىپ، ەرەسەك ەكى بالامنىڭ شاشتارى  ءۇرپيىپ كەتتى. ايسارا اپاي قابىرعاعا قادالا قارادى.

– مىنا ءىلىنىپ تۇرعان قانداي  پورترەتتەر؟ – دەپ سۇرادى.

– پورترەت ەمەس، ەكى كىشكەنتاي بالامىز عوي، – دەدى ايەلىم.

– ەڭبەكتەپ،  ءتۇس قاعازدى جىرتا ما دەپ، قابىرعاعا پولزۋنكالارىمەن ءىلىپ قويدىق، –دەدىم مەن.

– داۆاي، شىعىڭدار! تەز بوساتىڭدار! «پورترەتتەرىڭدى» ۇمىتپاي، الىپ كەتىڭدەر! –دەپ ايقاي سالدى ول. ءتۇن ىشىندە قايدا بارامىز ؟ پۋتينگە جىنىم كەلدى. رەسەي پرەزيدەنتىنە. ۋكرايناعا سوعىس اشىپ، موبيليزاتسيا جاريالاپ نەسى بار ەدى؟ سوعىستان قاشقان جىگىتتەردىڭ كەسىرىنەن كەسپە كوجەمىزدى دە ىشە الماي، پاتەردەن قۋىلىپ بارامىز!

«ولار قانشا تولەيدى؟» –دەپ سۇرادىم مەن. «600 مىڭ تەڭگە!» –دەگەندە، ايەلىم شالقاسىنان ءتۇسىپ، تالىپ قالدى. بەتىنە  پىستە ماي جاعىپ، ارەڭ جانىن الىپ قالدىم. پىستە مايعا عانا ويانادى ءوزى.  امال جوق، بالالارىمىزدى كيىندىرىپ، سوڭعى رەت پاتەر قابىرعالارىن قيماستىقپەن سيپالاپ، سوڭعى رەت دارەتحاناسىنا وتىرىپ، سوڭعى رەت ءبىر ستاقان سۋ ءىشىپ، ەسىكتەن شىعا بەردىك.  بۇرىلىپ اپايعا قاراپ ەدىم، قولىن بۇلعاپ تۇر ەكەن، شىداي الماي، جۇگىرىپ كەلىپ، قۇشاقتاي الدىم. قيماستىقپەن.

– ويباي، نە بولدى؟ –دەپ سۇرادى ول.

– ءسىزدى قيماي بارامىز!

– قۇرىپ كەتىڭدەرشى! –دەدى ول. قۇرىپ كەتەيىك دەپ، ەسىكتەن شىعا بەرىپ، ايەلىم ايسارا اپايعا قيماستىقپەن قارادى. ول قولىن بۇلعاپ تۇر ەكەن. شىداي الماي، جۇگىرىپ بارىپ، قۇشاقتاي الدى.

– وي، نەمەنەگە قۇشاقتاي بەرەسىڭدەر؟

– قازاق قازاقتى قۋىپ شىققانىنا  ريزا بولىپ بارامىز،–دەدى ايەلىم.

– ماعان اقشا كەرەك، اقشا!

ايەلىم كوز جاسىن سىعىپ الدى. ايسارا اپاي جىلاعان  جوق، «نەگە جىلادىڭ؟» دەپ ايەلىمنەن سۇراعان جوق. «ەۆرورەمونت» بەتىنەن (بوياۋىن ايتامىن) اياۋشىلىق تا بىلىنبەدى. پاتەردەن شىعىپ بارا جاتىپ، ايسارا اپايعا قارادىم. ول بۇل جولى قولىن بۇلعاعان جوق، جاقتىرماي، اۋزى-باسىن قيساڭداتىپ، ەرنىن جىبىرلاتتى. كوتەرىپ تۇرعان بالامدى جەرگە قويا سالىپ، جۇگىرىپ كەلدىم.

– ايسارا اپاي، ءتۇرىڭىز بۇزىلىپ كەتتى عوي، اۋىرىپ قالدىڭىز با؟ جەدەل جاردەم شاقىرايىن با؟ – دەپ بايەك بولدىم. ىشىمنەن:

– «ءتۇن ىشىندە الماتى ۆوكزالىنا قاڭعىتپاس، ەرتەڭگە دەيىن قوندىراتىن بولار؟» – دەپ ويلادىم. ول مەنىڭ جاعىما سالىپ قالدى.

– نە دەگەن ادامسىڭدار؟ قازىر كۆارتيرانتتار كەلەدى! ەسىكتى جابىڭدار! –دەدى ول ايقاي سالىپ. سوندا دا، ايسارا اپايدى قيمايمىز. قانشا دەگەنمەن، ءوز  قازاعىمىز عوي. «ءار قازاق مەنىڭ جالعىزىم» دەمەۋشى مە ەدى، ءبىر ايدىڭ ىشىندە باۋىر باسىپ قالىپپىز. وسىدان پاتەرگە قول جەتكىزەر بولسام، اپايدى ۇيىمە قوناققا شاقىرىپ، تەك ءشاي بەرە بەرەر ەدىم. ءشاي ۇيات بولادى. تاماققا تويدىرار ەدىم! قيمايمىن. كەيدە كەلىپ:

– «مىنا تاراقاندار وزدەرىڭدىكى مە؟» – دەيتىنى بار. الماتىدا جالعىز ءبىز ەمەس، تالايى تاس كوشەدە تاپىراقتاپ ءجۇر ەكەن.  ايسارا اپايىم ەسىكتى ىشىنەن ەندى ىلەيىن دەپ جاتقاندا، باسىمدى بۇرىپ:

– اپاي، ساۋ بولىڭىز!  ءبىز ءسىزدى ۇمىتپايمىز! –دەدىم. جانارىم جاسقا تولىپ. بەۋ، قازاعىم-اي، ادامگەرشىلىك اشارشىلىعى باياعىدان باستالىپ كەتىپتى عوي!

مۇحتار شەرىم

Abai.kz