قوعامدا ۇلكەن تالقىنىڭ بىرىنە اينالعان تاقىرىپ - قازاقستاندا اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن سالۋ.

وتكەن ايداعى ۇكىمەت وتىرىسىندا پرەزيدەنت نازارباەۆ: «قازاقستاندا اتوم ەلەكتر ستانتسياسى بولۋى كەرەك. ونىڭ ءارتۇرلى سەبەپتەرى بار. ءدال قازىر سەبەپتەرىن تالقىلاپ جاتپايىق. ءبىز مۇنى (اەس) قازىردىڭ وزىندە جاساي الامىز. ەندەشە، كىرىسەيىك. سالىناتىن جەردى انىقتاڭدار. جانە بىرلەسىپ جۇمىس ىستەيتىن تاراپتارمەن سويلەسۋدى باستايىق»، دەگەن ەدى.

ال، ناۋىز ايىنىڭ باسىندا «قازاتومپروم» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ يننوۆاتسيالىق جوبالار جونىندەگى باسقارۋشى ديرەكتورى ۆالەري شەۆەلوۆ: «اەس سالۋعا بايلانىستى ساياسي شەشىم قابىلداندى. ءبىرىنشى ستانتسيا ماڭعىستاۋ وبلىسىندا بولۋى مۇمكىن", دەپ مالىمدەگەن بولاتىن.

ءسويتىپ، جۋىقتا قازاقستاندا اەس سالۋعا حالىقارالىق تەندەر جاريالانباقشى.

بۇل ماسەلەگە وراي ەكى ادامنىڭ پىكىرىن الدىق. ءبىرى - اقىن مۇحتار شاحانوۆ، ەكىنشىسى - ەكونوميست قانات بەرەنتاەۆ.

مۇحتار شاحانوۆ:

-         قازاقستاندا اەس سالۋعا تۇبەگەيلى قارسىمىن. ونىڭ زارداپتارى وراسان بولادى. كەزىندەگى چەرنوبىل اپاتىنىڭ سالدارىن تالاي ازامات ءالى كۇنگە تارتىپ كەلەدى. بۇل از دەسەڭىز، قاي جاعىنان الساڭىزدا دامىعان، الەمدىك تەحنولوگيانىڭ تىزگىنىن ۇستاپ وتىرعان جاپونداردىڭ ءوزى تابيعات اپاتىنىڭ كەسىرىنەن بولعان اەس-ءتىڭ جارىلىسىنا اراشا بولا المادى.

قوعامدا ۇلكەن تالقىنىڭ بىرىنە اينالعان تاقىرىپ - قازاقستاندا اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن سالۋ.

وتكەن ايداعى ۇكىمەت وتىرىسىندا پرەزيدەنت نازارباەۆ: «قازاقستاندا اتوم ەلەكتر ستانتسياسى بولۋى كەرەك. ونىڭ ءارتۇرلى سەبەپتەرى بار. ءدال قازىر سەبەپتەرىن تالقىلاپ جاتپايىق. ءبىز مۇنى (اەس) قازىردىڭ وزىندە جاساي الامىز. ەندەشە، كىرىسەيىك. سالىناتىن جەردى انىقتاڭدار. جانە بىرلەسىپ جۇمىس ىستەيتىن تاراپتارمەن سويلەسۋدى باستايىق»، دەگەن ەدى.

ال، ناۋىز ايىنىڭ باسىندا «قازاتومپروم» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ يننوۆاتسيالىق جوبالار جونىندەگى باسقارۋشى ديرەكتورى ۆالەري شەۆەلوۆ: «اەس سالۋعا بايلانىستى ساياسي شەشىم قابىلداندى. ءبىرىنشى ستانتسيا ماڭعىستاۋ وبلىسىندا بولۋى مۇمكىن", دەپ مالىمدەگەن بولاتىن.

ءسويتىپ، جۋىقتا قازاقستاندا اەس سالۋعا حالىقارالىق تەندەر جاريالانباقشى.

بۇل ماسەلەگە وراي ەكى ادامنىڭ پىكىرىن الدىق. ءبىرى - اقىن مۇحتار شاحانوۆ، ەكىنشىسى - ەكونوميست قانات بەرەنتاەۆ.

مۇحتار شاحانوۆ:

-         قازاقستاندا اەس سالۋعا تۇبەگەيلى قارسىمىن. ونىڭ زارداپتارى وراسان بولادى. كەزىندەگى چەرنوبىل اپاتىنىڭ سالدارىن تالاي ازامات ءالى كۇنگە تارتىپ كەلەدى. بۇل از دەسەڭىز، قاي جاعىنان الساڭىزدا دامىعان، الەمدىك تەحنولوگيانىڭ تىزگىنىن ۇستاپ وتىرعان جاپونداردىڭ ءوزى تابيعات اپاتىنىڭ كەسىرىنەن بولعان اەس-ءتىڭ جارىلىسىنا اراشا بولا المادى.

«سەمەي پوليگونىن جاپتىق» دەپ الەمگە جار سالىپ جۇرگەن بيلىكتىڭ اەس سالامىز، يادرولىق وتىن بانكىن قۇرامىز دەگەنى قاي ساسقانى. اەس سالۋدىڭ ءتۇبى جاقسىلىققا اپارمايدى.

قانات بەرەنتاەۆ:

-         اەس سالۋ ماسەلەسىنە قاتىستى كوزقاراسىم وڭ. سەبەبى، اەس - ەنەرگەتيكالىق تاپشىلىقتى ازايتادى ءارى ەنەرگيا وندىرۋگە كەتەتىن شىعىندى ۇنەمدەۋگە جول اشادى. جالپى، باستاپقىدا اەس سالۋعا كوپ قاراجات جۇمسالعانىمەن، ۋاقىت وتە كەلە وعان ءتىپتى اسا كوپ شىعىندالمايتىن بولامىز. بۇل جاعىندا ەسكەرۋ كەرەك. ءارى ەلىمىزدىڭ باتىس وڭىرىندە مۇناي-گاز ءوندىرۋى نىسانداردى كوپ بولعاندىقتان سايكەسىنشە، وعان جۇمسالاتىن ەنەرگيا دا كولەمىدە ۇلكەن بولادى. اەس بۇل ءوڭىردى ارزان ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسىن شەشكەن بولار ەدى.

ال، حالىقارالىق دارەجەدەگى اەس سالۋعا قارسى جاسالىپ جاتقان شارالار، پىكىرلەر - مۇنىڭ ءبارى پوپۋليستىك دۇنيە.

جاڭا تەحنولوگيانى يگەرۋ، ۇيرەنۋ، وندىرىسكە قوسۋ، پايدالانۋ قاجەتتىلىگى قازىرگى زامان تالابى. سوندىقتاندا اەس سالىنۋى دۇرىس دەپ ويلايمىن.

دايىنداعان - ءومىرجان ابدىحالىقۇلى

Abai.kz