«ءدىني ەكسترەميزممەن كۇرەس دىنمەن كۇرەسكە اينالماسىن...»  http://old.abai.kz/content/maksat-nyrypbaev-dini-ekstremizmmen-k-res-dinmen-k-reske-ainalmasyn,  «ءدىني ەكسترەميزممەن قالاي كۇرەسىپ جاتىرمىز؟» (جالعاسى) http://old.abai.kz/content/maksat-nyrypbaev-dini-ekstremizmmen-kalai-k-resip-zhatyrmyz-zhalgasy اتتى ماقالا شىققاننان كەيىن تەلەفون شالىپ «ماقسات، سەن ءسالافيتسىڭ بە؟»، «ۆاحابيستەردى قولداپ جاتىرسىڭ با؟» دەگەن سۇراقتار قويىلىپ، Facebookتا «ماقسات سالافيت ەكەن»، «اۆتوردىڭ سالافيزمگە بۇيرەگi بۇراتىنى اڭعارىلىپ قالدى»  دەگەن سياقتى كومەنتتەر جازىلىپ جاتىر. سول باۋىرلارىما ايتارىم مىناۋ. بۇل بىراق مەنىڭ اقتالۋىم ەمەس!

قۇرمەتتى باۋىرلار، ءالحامدۋليللاح، مەن - مۇسىلمانمىن. يسلامدى سالافيت، ۆاحابيت، سۋفيس تاعى باسقا دەپ بولۋگە مۇلدە قارسىمىن. كەز-كەلگەن مۇسىلماننىڭ مىندەتى قۇراندى ۇستانۋ، مۇحاممەد پايعامبار (س.ع.س.) جولىمەن ءجۇرۋ دەپ تۇسىنەمىن. ارينە، كەز كەلگەن ءتىل سول ءتىلدى ۇلتتىڭ مادەنيەتىن، رۋحاني قۇندىلىقتارىن تاسىمالداۋشى قۇرال. سوندىقتان اراب تىلىندە قۇران وقىپ، اراب تىلىندە ءبىلىم العان ازاماتتار اراب مادەنيەتىنىڭ، ۇلتتىق يدەولوگياسىنىڭ ءبىر بولشەگىن الىپ كەلەدى. جالپى قازاق تىلىنە ەنگەن اراب سوزدەرى دە از ەمەس.

«ءدىني ەكسترەميزممەن كۇرەس دىنمەن كۇرەسكە اينالماسىن...»  http://old.abai.kz/content/maksat-nyrypbaev-dini-ekstremizmmen-k-res-dinmen-k-reske-ainalmasyn,  «ءدىني ەكسترەميزممەن قالاي كۇرەسىپ جاتىرمىز؟» (جالعاسى) http://old.abai.kz/content/maksat-nyrypbaev-dini-ekstremizmmen-kalai-k-resip-zhatyrmyz-zhalgasy اتتى ماقالا شىققاننان كەيىن تەلەفون شالىپ «ماقسات، سەن ءسالافيتسىڭ بە؟»، «ۆاحابيستەردى قولداپ جاتىرسىڭ با؟» دەگەن سۇراقتار قويىلىپ، Facebookتا «ماقسات سالافيت ەكەن»، «اۆتوردىڭ سالافيزمگە بۇيرەگi بۇراتىنى اڭعارىلىپ قالدى»  دەگەن سياقتى كومەنتتەر جازىلىپ جاتىر. سول باۋىرلارىما ايتارىم مىناۋ. بۇل بىراق مەنىڭ اقتالۋىم ەمەس!

قۇرمەتتى باۋىرلار، ءالحامدۋليللاح، مەن - مۇسىلمانمىن. يسلامدى سالافيت، ۆاحابيت، سۋفيس تاعى باسقا دەپ بولۋگە مۇلدە قارسىمىن. كەز-كەلگەن مۇسىلماننىڭ مىندەتى قۇراندى ۇستانۋ، مۇحاممەد پايعامبار (س.ع.س.) جولىمەن ءجۇرۋ دەپ تۇسىنەمىن. ارينە، كەز كەلگەن ءتىل سول ءتىلدى ۇلتتىڭ مادەنيەتىن، رۋحاني قۇندىلىقتارىن تاسىمالداۋشى قۇرال. سوندىقتان اراب تىلىندە قۇران وقىپ، اراب تىلىندە ءبىلىم العان ازاماتتار اراب مادەنيەتىنىڭ، ۇلتتىق يدەولوگياسىنىڭ ءبىر بولشەگىن الىپ كەلەدى. جالپى قازاق تىلىنە ەنگەن اراب سوزدەرى دە از ەمەس.

دەسەك تە يسلامنىڭ ءوزىن قازاق ۇلتىنىڭ مۇددەسىنە، ۇلتتىق ەرەكشەلىگىنە، مەنتاليتەتىنە، تاريحىنا، تىلىنە، ءومىر ءسۇرۋ داستۇرىنە ساي قابىلداۋ كەرەك دەگەن ويدامىن. سەبەبى اللانىڭ ءوزى ادامداردى ۇلتتتارعا، رۋلارعا ءبولىپ جاراتتىم دەگەن. ءال-حۋجۋرات سۇرەسى (اراب.: سورة الحجرات‎ ) (بولمەلەر) قاسيەتتى قۇران كارىمنىڭ 49-ءشى سۇرەسى، 18 اياتتان تۇرادى.

ء"اي ادام بالاسى! ءشۇباسىز، سەندەردى ءبىر ەر، ءبىر ايەلدەن (ادام، حاۋادان) جاراتتىق. سونداي-اق ءبىر-ءبىرىڭدى تانۋلارىڭ ءۇشىن سەندەردى ۇلتتار، رۋلار قىلدىق. شىنىندا اللانىڭ قاسىندا ەڭ ارداقتىلارىڭ تاقۋالارىڭ. شاكسىز اللا تولىق ءبىلۋشى، ءار نارسەدەن حابار الۋشى. (49:13)"

ماقالانى وقي وتىرىپ ەڭ الدىمەن بۇگىنگى الەمدىك گەوساياساتتىڭ باعىت-باعدارى مەن ونىڭ ءبىزدىڭ ەلگە، قازاق بالاسىنا تيگىزەر اسەرىنە ءمان بەرسەڭىزدەر دەگىم كەلەدى. ويتكەنى بۇگىن ەلەۋسىز سياقتى كورىنگەن نارسەلەر ەرتەڭ ۇلكەن جاعدايلارعا اكەلىپ سوقتىرۋى مۇمكىن.

قازىر ءدىني، يسلامي  ءبىلىم الۋشىلار اراب مادەنيەتىن، اقش-تا، باتىستا ءبىلىم الىپ كەلگەندەر باتىستىق  مادەنيەتتى، ولاردىڭ يدەولوگياسىن، كوزقاراسىن، مەنتاليتەتىن اكەلۋدە. مەملەكەت اعىلشىن ءتىلى مەن ورىس ءتىلىنىڭ ۇستەمدىگىن قولداپ، الپاۋىت ەلدەرمەن ينتەگراتسيا جاسايمىز دەپ ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى  تارك ەتىپ جاتىر. ورىس تىلىنەن قاشىپ، لاتىن ارىپىنە كوشەمىز دەدىك. سولاي-اق بولسىن... ء(بىر دەرجاۆانىڭ تىلدىك بوداۋىنان شىعىپ، ەكىنشىسىنە كىرگەندە نە ۇتارىمىزدى بىلمەيمىن) ال اعىلشىن ءتىلىن بالا باقشادان، ءبىرىنشى سىنىپتان باستاپ وقىتايىق دەپ جاتىرمىز. بۇل بارىپ تۇرعان مەملەكەتتىك تىلگە، قازاق ۇلتىنىڭ مۇددەسىنە، بولاشاعىنا جاسالعان قيانات. ءتىلى ورىسشا نەمەسە اعىلشىنشا شىققان بالادان ۇلتشىل، مەملەكەتشىل، ءوز وتانىن سۇيەتىن ازامات شىعادى دەگەنگە سەنە المايمىن... مەن بۇعان دا ءۇزىلدى كەسىلدى قارسىمىن.

جالپى بىزدەگى قازىرگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى باتىستىق ۇلگىدە بولسا، ونى وقىتاتىن وقۋلىق كەڭەستىك-رەسەيلىك جۇيەدە جاسالعان. ءبىر جاعىنان ءبىلىم بەرۋگە بولون جۇيەسىن ەنگىزىپ جاتساق، ەكىنشى جاعىنان رەسەيلىك وقۋلىقتار مەن ادىستەمەلەردى كوپ پايدالانامىز. ءبىر بىرىنە قايشى وسى ەكى جۇيە ەلىمىزدەگى ءبىلىم بەرۋدىڭ ساپاسىن جويۋمەن قاتار ۇلتتىق بولمىسىمىزدى، ۇلتتىق ويلاۋ جۇيەمىزدى ودان ءارى بۇزۋدا.   قازىر بۇكىل قازاقستاندىق اقپاراتتىق كەڭىستىكتى رەسەيدىڭ ساياساتى جاۋلاپ الدى. ينتەرنەت پەن الەۋمەتتىك جەلىلەر باتىس پەن ورىستىڭ ءتىلىن، ساياساتىن ناسيحاتتاۋدا. بۇل تۇسىنە بىلگەن ادامعا ەڭ قاۋىپتى ەكسپانسيا.

تەگەۋرىندى مەملەكەتتىك ۇلتتىق ساياساتتىڭ، ۇلتتىق يدەولوگيانىڭ جوقتىعى قازاقتىڭ ۇلتتىق مۇددەسىنىڭ السىرەۋىمەن بىرگە قوعامداعى ءتۇرلى قايشىلىقتاردى تۋعىزۋدا. الپاۋىت مەملەكەتتەر قازاقستاننىڭ سىرتقى عانا ەمەس، ىشكى ساياساتىنا، اقپاراتتىق كەڭىستىگىنە، بيلىك جۇيەسىنە، قوعامدىق ينستيتۋتتارىنا مەيلىنشە ىقپال ەتۋگە تىرىسىپ باعۋدا جانە ونىڭ ناتيجەسى وراسان زور.

قازاق تەرەڭ  تاريحى، باي مادەنيەتى، كوركەم ءتىلى، وزىق ونەرى بار ۇلت. مەن ۇلتشىلمىن. ۇلتىمنىڭ، قازاعىمنىڭ مۇددەسى ءۇشىن ەڭبەك ەتەمىن، تەر توگەمىن.

جالپى ءبىز، قازاق بالاسى كىمنىڭ جاۋ، كىمنىڭ دوس ەكەنىن اجىراتا ءبىلۋىمىز كەرەك. قازاققا قازاقتىڭ عانا جانى اشيدى، قازاققا تەك قازاق باۋىر، دوس، جاناشىر دەگەن ويدى مىقتاپ ساناعا سىڭىرگەن ءلازىم. مەنىڭ ماقساتىم - ەلگە وي سالۋ، شامام كەلگەنشە ءتۇسىندىرىپ باعۋ. بۇل مەنىڭ اقىلىم تاسىپ، ەلدەن ارتىق بولىپ كەتتىم دەگەن ءسوز ەمەس.  ايتەۋىر «باقا سيسە كولگە سەپ» دەپ، وزىمشە ۇلتىما قىزمەت ەتكىم كەلگەن ءتۇرىم.    مەنىڭ ءوزىم تۇسىنە بەرمەيتىن ماسەلەلەر دە از ەمەس، اسىرەسە مەملەكەتىمىزدىڭ ۇلت بولاشاعى باعىتىندا جۇرگىزىپ وتىرعان ساياساتى. سوندىقتان كەمشىلىكتەر كەتىپ جاتسا، باۋىرلىق تازا نيەتپەن سىن تەزىنە سالارسىزدار دەپ ويلايمىن.

قالاي دەسەك تە قازاق بالاسى باسىڭدى كوتەر، سەرگەك بول، بۇگىن ءوزىڭ ءۇشىن، ەرتەڭگى ۇرپاعىڭ ءۇشىن ەسەڭدى جىبەرمە. ءوز جەرىڭدە، ءوز مەملەكەتىڭدە قۇل بولما. الەمنىڭ توعىزىنشى كولەمدەگى جەرىن ءناسىپ ەتكەن، ۇشان تەڭىز بايلىعىن بەرگەن اللا ءبىزدى سول توعىزىنشى ورىنداعى ىرگەلى ەل بولسىن دەگەن شىعار. ولاي بولسا ءبىز ۇلت بولىپ ۇيىپ، ءبىرىمىزدى ءبىرىمىز دىنگە، جەرگە، رۋعا ءبولىپ الالاماي، جۇمعان جۇدىرىقتاي بولىپ نەگە بىرىكپەيمىز؟

مەنىڭ شىنىم دا، بارىم دا، بولمىسىم دا وسى، باۋىرلارىم!

ماقسات نۇرىپباەۆ، زاڭگەر، «قۇقىقتىق قازاقستان ءۇشىن» قب مۇشەسى

Abai.kz