جۇما, 22 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 4283 0 پىكىر 8 ءساۋىر, 2013 ساعات 10:03

زەينەتاقى رەفورماسى: كوشباسشى جۇيەنىڭ كورىمدىگى

زەينەتاقى قورى تۋرالى اڭگىمەنىڭ ءمان-جايىن ء ماجىلىس دەپۋتاتى داريعا نازارباەۆا جاقسى بىلەتىن سياقتى. ول تۋرالى ءسال كەيىنىرەك.

ۇكىمەت تۋرالى ەكى ءتۇرلى تۇسىنىك بار. وتكەن شاقتاعىسى: «ۇكىمەت ولتىرمەيدى». بۇگىنگىسى: «ۇكىمەتكە سەنگەنشە، ءوز كۇشىڭە سەن». ءبىزدىڭ ۇكىمەتتىڭ ءبىر «ەرەكشەلىگى» - حالىقتىڭ وزىنە دەگەن سەنىمىنە پىسقىرمايدى. بۇل از دەسەڭىز، قىستىرمايدى. ونىڭ ۇستىنە ۇكىمەت ەشكىمنەن اقىل سۇرامايدى (حالىقتىڭ پىكىرىمەن ساناسپايدى). ۇكىمەتتىڭ ءوز ءبىلىپ ىستەگەن ءىسىنىڭ ءبىرى - بىرىڭعاي مەملەكەتتىك جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىن قۇرۋ. «قورلاردى بiرiكتiرۋ تۋرالى ساياسي شەشiم قابىلداندى، ەگەر باسەكەلi جۇيەنi قايتا جاساۋ تۋرالى ساياسي شەشiم قابىلداناتىن بولسا، وندا سايكەسiنشە، ءبىز ونى دا ورىندايمىز»، - دەيدى ۇلتتىق بانكتىڭ توراعاسى گ.مارچەنكو. ارينە، مارچەنكوعا ءبارىبىر - بىرىكتىر دەسە، قوسا سالادى، بولشەكتەپ باسەكە قۇر دەسە، ونى دا ىستەي سالادى. ايەلدەردىڭ زەينات جاسىن ءوسىر دەسە، ءتىپتى ورشەلەنىپ شىعا كەلەدى.

زەينەتاقى قورى تۋرالى اڭگىمەنىڭ ءمان-جايىن ء ماجىلىس دەپۋتاتى داريعا نازارباەۆا جاقسى بىلەتىن سياقتى. ول تۋرالى ءسال كەيىنىرەك.

ۇكىمەت تۋرالى ەكى ءتۇرلى تۇسىنىك بار. وتكەن شاقتاعىسى: «ۇكىمەت ولتىرمەيدى». بۇگىنگىسى: «ۇكىمەتكە سەنگەنشە، ءوز كۇشىڭە سەن». ءبىزدىڭ ۇكىمەتتىڭ ءبىر «ەرەكشەلىگى» - حالىقتىڭ وزىنە دەگەن سەنىمىنە پىسقىرمايدى. بۇل از دەسەڭىز، قىستىرمايدى. ونىڭ ۇستىنە ۇكىمەت ەشكىمنەن اقىل سۇرامايدى (حالىقتىڭ پىكىرىمەن ساناسپايدى). ۇكىمەتتىڭ ءوز ءبىلىپ ىستەگەن ءىسىنىڭ ءبىرى - بىرىڭعاي مەملەكەتتىك جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىن قۇرۋ. «قورلاردى بiرiكتiرۋ تۋرالى ساياسي شەشiم قابىلداندى، ەگەر باسەكەلi جۇيەنi قايتا جاساۋ تۋرالى ساياسي شەشiم قابىلداناتىن بولسا، وندا سايكەسiنشە، ءبىز ونى دا ورىندايمىز»، - دەيدى ۇلتتىق بانكتىڭ توراعاسى گ.مارچەنكو. ارينە، مارچەنكوعا ءبارىبىر - بىرىكتىر دەسە، قوسا سالادى، بولشەكتەپ باسەكە قۇر دەسە، ونى دا ىستەي سالادى. ايەلدەردىڭ زەينات جاسىن ءوسىر دەسە، ءتىپتى ورشەلەنىپ شىعا كەلەدى.

مارچەنكو قاتارداعى ورىنداۋشىنىڭ ءبىرى دەلىك. سوندا ۇكىمەت بىرىڭعاي مەملەكەتتىك جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىن قۇرۋ تۋرالى ساياسي شەشىم قابىلداۋعا جانە ايەلدەردىڭ زەينەت جاسىن كوتەرۋگە نەنى نەگىز ەتىپ الىپ وتىر؟ نەلىكتەن زەينەتاقى جۇيەسىن بىرىكتىرۋ قاجەتتىلىگى تۋىندادى؟ ودان قاراپايىم زەينەتكەرگە كەلەر پايدا مەن زيان قانداي بولماق؟ بۇل ساۋالدارعا ەشكىم ناقتى ءارى تولىمدى جاۋاپ بەرگەن جوق. شەنەۋنىك اتاۋلىنىڭ بارىزەينەتاقى قورلارىن بiرiكتiرۋ تۋرالى قابىلدانعان ساياسي شەشiمدى اقتاپ، ونىڭ دۇرىستىعىن ەجىكتەپ ارەڭ ايتىپ ءجۇر. سوعان قاراعاندا، بىرىكتىرۋدىڭ ءتۇبى نەگە اپارىپ سوعاتىنىن، ونىڭ قالاي بولاتىنىن وزدەرى دە بىلمەيدى. ساياسي شەشiم قابىلدانعان. سونىمەن اڭگىمە ءبىتتى.

ال، ايەلدەردىڭ زەينەت جاسىنا قاتىستى ماسەلە ماجىلىسكە دەيىن جەتتى. قوعامدا داۋلى دۇنيەگە اينالدى. ءباسپاسوز كۇن قۇرعاتپاي جازىپ جاتىر. ال، مينيستر بولسا، ايەلدەردىڭ زەينەت جاسى بىردەن ەمەس، بىرتە-بىرتە بەلگىلەنگەن مەجەگە جەتەدى دەيدى. بىراق، ونىڭ قالاي جۇزەگە اسىپ، قايتىپ جۇمىس ىستەيتىن مەحانيزمدەرىن جىلىكتەپ تۇسىندىرمەيدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، بىرىڭعاي مەملەكەتتىك جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىن قۇرۋ دا حالىققا اقپاراتتىق تۇسىندىرمە جۇمىسى مۇلدەم جوق. تاپ ءبىر زەينەتاقى جۇيەسى حالىققا قاتىسى جوق دۇنيە سەكىلدى. ءتىپتى مۇنىڭ استارىنان «قانداي زەينەتاقى جۇيەسى بولسا دا، سەندەرگە ءبارىبىر ەمەس پە؟» دەگەنگە ساياتىن ۇكىمەتتىڭ پيعىلى قىلتيا ما قالاي؟!

زەينەتاقى جۇيەسىندە جيناقتالعان قاراجات نە كۇيدە دەگەنگە كەلسەك، ونىڭ جاعدايى ءماز ەمەس كورىنەدى. جالپى ءبىزدىڭ ەلدە زەينەتاقى جۇيەسىنە اۋدارىلعان اقشاسىنىڭ اينالىمى، ونىڭ قانداي سالادا جۇمىس ىستەپ جاتقاندىعىنان قاراپايى سالىمشى ماقۇرىم. ياعني، سالىمشىنىڭ زەينەتاقى جۇيەسىندەگى اقشاسىن باقىلايتىن قۇقى جوق. ايتەۋىر، تابان ەت، ماڭداي تەرىمەن تاپقان تابىسىنىڭ ءبىر بولىگىن اي سايىن اۋدارادى دا، ءبىر قۇدايعا تاپسىرادى.

ال، دەپۋتات داريعا نازارباەۆانىڭ سوزىنە قاراعاندا، بىرىڭعاي مەملەكەتتىك جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىنا تۇسەتىن سالىمشىلاردىڭ اقشاسى شەتەلدەردە وزگەنىڭ كاسىبىنىڭ كورىگىن قىزدىراتىنعا ۇقسايدى.

«بۇل ءبىزدى الاڭداتادى. قاراجاتىمىزدىڭ وزگە ەلدىڭ ەكونوميكاسىنا جۇمىس ىستەۋىنە قارسىمىز»، - دەدى دەپۋتات.  مىنە، ماسەلە قايدا! بىرىڭعاي مەملەكەتتىك جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىن تۋرالى قابىلدانعان ساياسي شەشىمنىڭ استارىنداعى اقيقات وسى بولىپ جۇرمەسە قايتسىن.

ءسويتىپ، تۇسىندىرمەسى جوق ساياسي شەشىم مەن ايەلدەردىڭ زەينەت جاسىنىڭ اراسىندا اڭكى-تاڭكى بولىپ وتىرمىز. ساۋال كوپ، جاۋاپ جوق.

 

ر.S.

وسىدان ءبىر جىل بۇرىن قر پرەزيدەنتى جانىنداعى شەتەلدىك ينۆەستورلار كەڭەسىنىڭ 25-ءنشى پلەنارلىق وتىرىسىندا ەۋروپالىق قايتا قۇرۋ جانە دامۋ بانكىنىڭ پرەزيدەنتى توماس ميروۆ: «قازاقستان تمد بويىنشا زەينەتاقى رەفورماسىندا ونى رەتتەۋ تۇرعىسىنان دا، زەينەتاقى قورلارىنىڭ اكتيۆتەرى بويىنشا دا كوشباسشى مەملەكەت بولىپ تابىلادى»، - دەپ كوپىرتە ماقتاپ كەتكەن ەكەن. شاماسى، ميروۆ مىرزا كارى ادامدا بالا سياقتى بولادى عوي دەپ ويلاپ، «كوشباسشى» زەينەتاقى جۇيەسى تۋرالى اڭگىمەسىنە سۋ قوسىپ جىبەرگەن سەكىلدى. ايتپەسە، «كوشباسشى» جۇيە نەعىپ جىلعا جەتەر-جەتپەس ۋاقىتتى وزگەرىسكە ۇشىرايدى؟ ول «كوشباسشى» ەمەس پە؟ «كوشباسشى» جۇيەنىڭ جايى بۇگىنگىدەي بولعاندا، ونىڭ شاڭىن قاۋىپ قالعان تمد-نىڭ وزگە ەلدەرىنىڭ تاعدىرى نە بولادى دەپ ادام ءوزى الاڭدايدى ەكەن؟..

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1462
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3229
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5299