"وتانداستار قورىنىڭ" ماقساتى - ءوز سايتىندا، ءبىر اۋىز سوزبەن ايتقاندا، “قوعام قىزمەتىنىڭ ماقساتى – شەتەلدىك جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا ورالعان ەتنيكالىق قازاقتاردى قولداۋ” دەپ كورسەتىلگەن.

قازىر مەندە مىنانداي ءبىر سۇراق تۋىنداپ وتىر. اتالعان قوردىڭ ماقساتى شىن مانىندە شەتتەگى قازاقتاردى قولداۋ ما، جوق الدە بەلگىلى ءبىر ورگانداردىڭ تاپسىرىسى بويىنشا ولاردى باقىلاۋ ما؟

نەگە مۇنداي سۇراق تۋىندادى؟ "وتانداستار قورى" سوڭعى ۋاقىتتاردا الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى ادميندەرى سول ۇيىم قىزمەتكەرلەرىنەن تۇراتىن شەت ەلدەردەگى قازاقتار توپتاسقان توپتار قۇرىپ، باسقارىپ كەلەدى. ونداي توپتاردىڭ ءبىرى “Europa qazaqtary” دەپ اتالادى.

وسى توپقا بۇگىنگى قىزىلجار (پەتروپاۆل) وڭىرىندەگى سەپاراتيستەر تۋرالى „ەگەر ء“يتتىڭ كوتى تىرق ەتسە” ەلىم-جەرىم دەيتىن قازاقتىڭ ۇلتتىق مۇددە ءۇشىن كۇرەسكەن ۇل-قىزدارىن دەرەۋ قاماپ جازالاۋعا دايىن تۇراتىن قازاق بيلىگى، كۇنى كەشە قىزىلجاردا تاۋەلسىزدىك جاريالاپ، زاڭدىق تۇرعىدان تاۋەلسىز قازاقستان مەملەكەتىنە قارسى ەڭ اۋىر قىلمىس پەن قيانات جاساعان ساتقىن كەلىمسەك سەپاراتيستەردى قاماۋعا الىپ، ەڭ جوعارى دەڭگەيدە جازاعا تارتپاي جاي عانا ءبىر جالعان كەشىرىم سۇراۋمەن جىبەرە سالاتىن بولسا، وندا سەن نە بارىپ تۇرعان بيشارا قورقاقسىڭ نەمەسە ورىستىڭ قۇلى - ۇلت ساتقىنىسىڭ!“ دەگەن پوستىمدى سالعان ەدىم، "وتانداستار قورىنىڭ" قىزمەتكەرى - ءبىر باۋىرىمىز مەنى كوپ كۇتتىرمەي توپتان قۋىپ شىعىپتى.

مەندە وسى ءبىر ءسوزىم شەت ەلدەردەگى قازاقتاردى قولداۋ ەمەس، باقىلاپ وتىرۋ ماقساتىمەن قۇرىلعان بولۋى مۇمكىن الەۋمەتتىك جەلىدەگى "وتانداستار قورى" توپتارىنىڭ ارتىندا تۇرعان كۇشتەردىڭ قىتىعىنا قاتتى ءتيىپ كەتكەنى ءۇشىن مەنى اتالعان توپتان قۋىپ شىعۋ تۋرالى تاپسىرما بەرىلدى مە دەگەن كۇدىك پايدا بولدى. ويتكەنى مەن بۇعان باسقا ءبىر سەبەپ كورىپ تۇرعام جوق.
مۇمكىن قاتەلەسكەن شىعارمىن. سوندىقتان „وتانداستار قورى“ قوعامىنىڭ پرەزيدەنتى ابزال ساپاربەكۇلى مىرزادان مەنىڭ اتالعان توپتان ناقتىلى قانداي سەبەپپەن شىعارىلعانىمدى ءتۇسىندىرىپ بەرۋىن وتىنەم. بۇل اڭگىمەنى جەكە ەمەس، جالپى قازاق ەلىنە ورتاق ماسەلە بولعاندىقتان كوتەرىپ وتىرمىن. بۇل ءۇشىن قوردىڭ پرەزيدەنتى ابزال مىرزا ماعان رەنجي قويماس دەگەن ۇمىتتەمىن.

جاسىراتىنى جوق، قوردىڭ ەۋروپا قازاقتارىنا ارنالعان ءبىر نەشە توپتارىندا جالپى قازاق قوعامى ءۇشىن وزەكتى ساياسي جانە الەۋمەتتىك ماسەلەلەر تۋرالى پىكىر ايتاتىن ءبىر نەشە كىسى بولسا، سونىڭ ءبىرى مەن بولام. ارينە، مەنىڭ قوز قاراسىم جانە ۇستانىمىم بەلگىلى. وزگە اعايىندار بولسا، اتالعان توپتاردا ءبىز سياقتى بىرەۋلەردى اشۋلاندىراتىن ساياسي تاقىرىپتار تۋرالى ەمەس، كۇندەلىكتى ءجاي ماسەلەر ءجايلى ايتىپ، قور ادميندەرىن قىينامايدى. دەمەك سوندا بىزدەردى باقىلاپ وتىرعان "وتانداستار قورى" ادميندەرىنە ەڭ دۇرىسى ولاردىڭ قالاۋىنان اسىپ كەتەتىن قاۋىپتى دەلىنەتىن ساياسي پىكىر ءسوز ايتپايتىن، ايتقاندارى بويىنشا ارەكەت ەتەتىن جۋاس مىنەزدى شەت ەلدىك قازاقتار عانا كەرەك سياقتى.

ءبىر قىزىعى سوۆەت وداعى كەزىندە قازاقستاندا تىكەلەي ماسكەۋدەگى كگب ورتالىعى باسقاراتىن شەت ەلدەردەگى قازاقتاردى باقىلاپ وتىراتىن „وتان“ دەپ اتالاتىن ۇيىم جانە ونىڭ ء“بىزدىڭ وتان” دەگەن گازەتى بار ەدى. سول كەزدىڭ وزىندە سوۆەتتىك قازاقستانعا بارىپ جۇگەندە ىشتەي بولسىن، سىرتتاي ءجۇرىپ بولسىن ورىستىڭ وتارشىل ساياساتى تۋرالى قانشا قاتتى سىندار ايتسام دا اتالعان ۇيىم مەن گازەتتى باسقارعان اعالارىمىز ءبىر رەت بولسىن قاتتى قىسىم كورسەتىپ، اۋزىما قاقپاق بولماعان ەدى. ءالى كۇنگە دەيىن ويلاسام سول اعالارىمىزدىڭ قازاققا دەگەن جاناشىرلىقتارىنا، مادەنيەتتى ۇستانىمدارى تاڭ قالام.

ال ەندى بولسا، وكىنىشكە وراي، تاۋەلسىز قازاقستان مەملەكەتى داۋىرىندە شەت ەلدەردەگى قانداستاردى قولداۋعا ارنالعان “ وتانداستار قورى” اتتى ۇيىم الەۋمەتتىك جەلىدەگى توپتارىندا ءبىزدىڭ اۋزىمىزدى اڭدىپ، ۇلتتىق مۇددە تۋرالى ايتقان سوزدەرىم بىرەۋلەرگە ۇناماي قالعاندىقتان مەنى ءبىر قىزمەتكەرى ارقىلى “Europa qazaqtary” اتتى توپتان الاستاتقانعا ۇقسايدى.
مارقۇم ۇلتشىل شەراعامىزدىڭ «ءبىر كەم دۇنيە !» دەگەن ۇلاعاتتى ءسوزى وسى جاعدايعا ساي كەلىپ تۇرعانداي.

ءومىرحان التىن

Abai.kz