ايەلدەردىڭ زەينەت جاسىن كوتەرۋ ماسەلەسىن حالىققا دۇرىس تۇسىندىرە الماعان ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى سەرىك ابدەنوۆ ءوز ورنىمەن قوش ايتىستى. الاي­دا ەكس-مينيستر پرەزي­دەنت­­­تىڭ سوڭعى تاپسىرماسى – جۇ­مىسپەن قامتۋدىڭ جاڭا باع­دار­لاماسىن دايارلاپ كەت­­كەن كورىنەدى. كەشە اتالعان قۇ­­جاتتى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋ­­مەتتىك قورعاۋ ءمينيسترىنىڭ مىن­­دەتىن اتقارۋشى تامارا دۇي­­سەنو­ۆا مينيسترلەر كا­بي­­نەتى الدىندا «قورعادى». سۇ­­راق بولعان جوق. ۇكىمەت مۇ­شە­­لەرى «جۇمىسپەن قامتۋ - 2020» باعدارلاماسىنىڭ جا­ڭا نۇس­قاسىن ءبىراۋىزدان ما­قۇ­ل­­دادى. دەمەك، ت.دۇي­سەنو­ۆا العاشقى «سىناقتان» ءوتتى.

ايەلدەردىڭ زەينەت جاسىن كوتەرۋ ماسەلەسىن حالىققا دۇرىس تۇسىندىرە الماعان ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى سەرىك ابدەنوۆ ءوز ورنىمەن قوش ايتىستى. الاي­دا ەكس-مينيستر پرەزي­دەنت­­­تىڭ سوڭعى تاپسىرماسى – جۇ­مىسپەن قامتۋدىڭ جاڭا باع­دار­لاماسىن دايارلاپ كەت­­كەن كورىنەدى. كەشە اتالعان قۇ­­جاتتى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋ­­مەتتىك قورعاۋ ءمينيسترىنىڭ مىن­­دەتىن اتقارۋشى تامارا دۇي­­سەنو­ۆا مينيسترلەر كا­بي­­نەتى الدىندا «قورعادى». سۇ­­راق بولعان جوق. ۇكىمەت مۇ­شە­­لەرى «جۇمىسپەن قامتۋ - 2020» باعدارلاماسىنىڭ جا­ڭا نۇس­قاسىن ءبىراۋىزدان ما­قۇ­ل­­دادى. دەمەك، ت.دۇي­سەنو­ۆا العاشقى «سىناقتان» ءوتتى.

شىنى كەرەك، ايەلدەردىڭ زەينەت جاسىن كوتەرۋ ماسەلەسى ءدال وسى قۇجاتتان باستال­عان­دا، بۇگىندە زەينەتاقى جۇيەسىن جاڭ­عىرتۋ شارالارىنىڭ «لوگيكاسى» كورىنەتىن ەدى. ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ەكس-ءمينيسترى سەرىك ابدەنوۆ تە ءوز ورنىندا قا­لىپ، ۇلتتىق بانك توراعاسى گريگوري مار­­چەنكو ءۇشىن مەرزىمسىز دەمالىسقا شىعۋ­دىڭ قاجەتى بولماس. سەبەبى «جۇ­مىسپەن قامتۋ – 2020» باعدارلاماسىنىڭ جاڭا نۇسقاسىنا ۇڭىلسەك، بۇل قۇجات، ەڭ الدىمەن، قازاقستانداعى ەڭبەك نارىعىن كۇشەيتىپ، اۋىل حالقىن جۇمىسپەن بارىنشا قامتاماسىز ەتۋدى كوزدەيدى. بىرىنشىدەن، ۋا­قىتشا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ باستا­ماسى جال­عاسا بەرەدى. ونىڭ اياسىندا دەنساۋلىق ساق­تاۋ، ءبىلىم بەرۋ تاعى باسقا الەۋ­مەتتىك ماڭىزى بار نىسانداردى كۇردەلى جون­دەپ، ەلدى مەكەندەردى اباتتاندىرۋ جۇمىستارىنا نەگىزگى باسىمدىق بەرىلمەك. سونىڭ ارقا­سىندا ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىنان شىعىپ قالعان، ياعني بەلگىلى ءبىر وندىرىستىك نىساننىڭ قۇرىلىسىن اياقتاعان ماماندار قايتا جۇمىسپەن قامتىلادى. وسىلايشا ەلدەگى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى رەت­تەلىپ وتىرادى. ەكىنشىدەن، اۋىلداعى كا­سىپ­كەرلىكتى جان-جاقتى دامىتۋ جوسپار­لان­عان. وسى باعىتتا اۋىل ازاماتتارىنىڭ جەكە كاسىبىنە 3 ملن تەڭگەگە دەيىن شاعىن نەسيە بەرىلەدى. ال «تىرەك – اۋىلدار» باع­دار­لامانىڭ بارلىق جەڭىلدىكتەرىن پاي­دا­لانا الادى. ونداي اۋىلداردىڭ تۇرعىن­دا­رى 5 ملن تەڭگەگە دەيىن نەسيە السا دا بو­لادى. «بۇل باستامانى ىسكە اسىرۋعا 25,7 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان. سونىڭ ارقا­سىن­دا 11,4 مىڭ جۇمىس ورنى اشىلادى. قا­زىرگى كەزدە شىعىس قازاقستان، قىزىلور­دا، اقمولا، اتىراۋ، الماتى جانە قا­را­عاندى وبلىستارىندا 11 «تىرەك – اۋىل» قا­نات­قاقتى جوبا رەتىندە انىقتالىپ وتىر»، – دەيدى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋ­مەتتىك قورعاۋ ءمينيسترىنىڭ مىندەتىن اتقارۋ­شى تامارا دۇيسەنوۆا.

باعدارلامانىڭ ءۇشىنشى ءارى ماڭىزدى باعىتى – حالىققا ءبىلىم بەرىپ، باسقا جەرگە كوشىرۋ ارقىلى جۇمىسپەن قامتۋ. اسىرەسە ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتىپ، الەۋمەتتىك جا­عىنان از قورعالعان جانە جۇمىسسىز جۇر­گەن ازاماتتار (ونداي ادامدار كوبىنەسە اۋىلدا تۇرادى. – اۆت.) ءۇشىن اتالعان شا­رالاردىڭ پايداسى زور. «وسى ورايدا بىر­دەن جۇمىسقا تۇرعىزۋ، دايارلاۋ، قايتا دايار­لاۋ، كاسىبي بىلىكتىلىكتى كوتەرۋ، باسقا جەرگە كو­شىرىپ، جۇمىسقا ورنالاستىرۋ، جاستار پراك­تيكاسى جانە الەۋمەتتىك جۇمىس ورىن­دارىن قۇرۋعا ايرىقشا نازار اۋدارىلادى. جۇ­مىسسىز ازاماتتاردى وقىتۋ ىسىمەن تەك دۋال­دى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى بار مەكەمەلەر عانا اينالىسادى. وندايدا جۇمىس بەرۋشى­نىڭ ءوزى جۇمىسكەردى وقىتۋ ۇدەرىسىنە قاتى­سىپ، وعان ءىس-تاجىريبەدەن وتۋگە جاعداي جاسايدى. ولاردىڭ اراسىندا الەۋمەتتىك كەلىسىمشارت راسىمدەلۋى مىندەت»، – دەپ اتاپ كورسەتتى ت.دۇيسەنوۆا. ال الەۋمەتتىك جۇمىس ورىندارى بويىنشا راسىمدەلەتىن ەڭبەك كەلىسىمشارتتارى ءبىر جىلدان ءبىر جارىم جىلعا ۇزارتىلسا، جاستار پراكتيكاسى التى ايدان ءبىر جىلعا دەيىن كەڭەيىپ وتىر. بۇل جەردە مەملەكەت العاشقى ۋاقىتتا جالا­قى­نى ءوزى تولەيدى. جۇمىس بەرۋشى بولسا، سوڭ­عى التى ايدىڭ جالاقىسىن ءوز موينىنا الۋى ءتيىس. جالپى، اعىمداعى جىلى «جۇ­مىس­پەن قامتۋ – 2020» باعدارلاماسىنىڭ جاڭا نۇسقاسىنا سايكەس، 110,6 ملرد تەڭ­گەنى جۇمساۋ جوسپارلانعان.

ەربولات دوساەۆ، قر ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ ءمينيسترى:

– ءبىز بۇل باعدارلامانى تاپتىشتەپ قا­راپ شىقتىق. ونىڭ نەگىزىندە داعدارىسقا قار­سى شارالار دا بار. سوندىقتان بۇعان دەيىن اتقارىلعان جۇمىستى، 2013 جىلى قو­سىمشا بولىنگەن 30,1 ملرد تەڭگەنى، سون­داي-اق بار­لىق ۇسىنىستار مەن وزگەرىستەردى ەس­كەرە وتى­رىپ، تۇراقتى جۇمىس ورىندارىن اشۋ­دى كوز­دەيتىن بۇل باعدارلاما ورىن­دالا­دى دەۋگە بولادى. ءبىز اتالعان قۇجاتتى قول­دايمىز.

قايرات كەلىمبەتوۆ، قر پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى:

– ءبىز دە ونى قولدايمىز. دەگەنمەن ءبىر ماسەلەنى ەسكەرگەن ءجون. باعدارلامانىڭ با­سىم بولىگى – شاعىن نەسيە بەرۋ، كاسىپكەر­لىك­تى دامىتۋ، قۇرىلىس جانە ينفراقۇرىلىم سياقتى شارالار وڭىرلىك دامۋ مينيسترلىگى بويىنشا ىسكە اسسا، قالعانى ەڭبەك جانە حا­لىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنە تيە­سىلى. ال وسىنىڭ بارلىعىن جەرگىلىكتى بي­لىك ورگاندارى – اكىمدىكتەر ۇيلەستىرۋى شارت. مىنە، ولار وسىنى جەتە ءتۇسىنۋى كەرەك.

باقىتجان ساعىنتاەۆ، قر ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى – وڭىرلىك دامۋ ءمينيسترى:

– البەتتە، اتالعان قۇجاتتىڭ ءبىراز مىن­دەت­تەرى بىزگە جۇكتەلىپ وتىر. ءبىز ونىڭ بار­لىعىن اكىمدەرمەن بىرلەسە وتىرىپ شە­شۋگە تىرىسامىز. الايدا ءبىر ماسەلە بار. قازىر ءبىز ەلباسىنىڭ ناقتىلانعان بيۋد­جەت­كە قول قويۋىن كۇتىپ وتىرمىز. ودان كەيىن جار­لىق شىعادى. دەمەك، «جۇمىسپەن قامتۋ – 2020» باعدارلاماسى اياسىنداعى اقشا وب­لىستارعا اۋدارىلعانشا، بەلگىلى ءبىر ۋا­قىت كەتەدى. سوندا ءتيىستى قاراجات، شامامەن، شىل­دە ايىندا تۇسەدى. ال كوپتەگەن مەكتەپ­تەر­دى قىركۇيەكتىڭ 1-ىنە دەيىن جوندەپ شىعۋ قاجەت. سوندىقتان اكىمدىكتەر وقۋ جى­لىنا دەيىن بىتەتىن نىسانداردى (كۇردەلى جون­دەۋ جۇمىستارىن وقۋ جىلىنا دەيىن اياق­تاپ ۇلگەرەتىن نىسانداردى تىزىمدە قال­دىرۋ مەڭزەلگەن سياقتى. – اۆت.)  قال­دىرسا ەكەن دەيمىز.

وسىعان وراي، ۇكىمەت باسشىسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە ءتيىستى تاپسىرما بەرىپ، وبلىس اكىمدەرىنە مەكتەپتەردى جون­دەۋ جۇمىسىن ءجىتى باقىلاۋدى ۇستاۋدى جۇك­تەدى. ال «جۇمىسپەن قامتۋ – 2020» باعدار­لا­ماسىنىڭ جاڭا نۇسقاسى مينيسترلەر كا­بينەتى تاراپىنان ءبىراۋىزدان قابىل­دان­دى.

رS. ۇكىمەت وتىرىسىنان كەيىن ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمي­نيسترى­نىڭ مىندەتىن اتقارۋشى تامارا دۇيسەنوۆا جۋرناليستەرگە سۇحبات بەردى. ونىڭ حابارلاۋىنشا، مەملەكەت باسشىسى ن.نازارباەۆتىڭ سىنىنا ۇشىراعان زەي­نەتاقى رەفورماسى تۋرالى زاڭ جوباسى بۇگىن، ماۋسىمنىڭ 12-ءسى كۇنى، پارلا­مەنت­تە قايتا قارالاتىن بولادى.

Abai.kz