قارۋلى كۇشتەر. بۇندا دا باسپانا باستى ماسەلە
استانادا قر پارلامەنتى ماجىلىسىندە «نۇر وتان» حالىقتىق دەموكراتيالىق پارتياسى فراكتسياسىنىڭ جانىنداعى الەۋمەتتىك كەڭەستىڭ اسكەري قىزمەتشىلەردى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرىن تالقىلاۋ بويىنشا كوشپەلى وتىرىسى بولىپ ءوتتى. دەلەگاتسياعا كەڭەستىڭ ءتورايىمى ايتكۇل ساماقوۆا باسشىلىق جاساعان.
الەۋمەتتىك كەڭەس مۇشەلەرى اسكەري قىزمەتشىلەردى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ شەڭبەرىندە ەلورداداعى شاكارىم قۇدايبەردىۇلى كوشەسىنىڭ بويىندا سالىنىپ جاتقان جاتاقحانادا بولدى. قۇرىلىس جۇمىسىمەن تانىسۋ كەزىندە قر قارۋلى كۇشتەرى اسكەرلەردى پاتەرلەرگە ورنالاستىرۋ باس باسقارماسىنىڭ باستىعى پولكوۆنيك يلدار گينياتۋلين قوناقتاردى اتالعان نىساننىڭ قۇرىلىسىمەن عانا ەمەس، جالپى اسكەري قىزمەتشىلەردى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى جونىندە حاباردار ەتتى. قازىرگى تاڭدا قر قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ تۇرعىن ءۇي قورى تۇرعىن ۇيلەردەگى پاتەرلەر مەن جاتاقحانالارداعى بولمەلەردى قوسقاندا، 20 مىڭعا جۋىقتايدى. اسكەري قىزمەتشىلەردى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ قۇرىلىس، تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋ جانە تۇرعىن ۇيلەردى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزۋ ارقىلى جۇرگىزىلەدى. جىل سايىن بارلىعى 800-دەن 2000-عا دەيىن اسكەري قىزمەتشى باسپانامەن قامتاماسىز ەتىلەدى ەكەن.
استانادا قر پارلامەنتى ماجىلىسىندە «نۇر وتان» حالىقتىق دەموكراتيالىق پارتياسى فراكتسياسىنىڭ جانىنداعى الەۋمەتتىك كەڭەستىڭ اسكەري قىزمەتشىلەردى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرىن تالقىلاۋ بويىنشا كوشپەلى وتىرىسى بولىپ ءوتتى. دەلەگاتسياعا كەڭەستىڭ ءتورايىمى ايتكۇل ساماقوۆا باسشىلىق جاساعان.
الەۋمەتتىك كەڭەس مۇشەلەرى اسكەري قىزمەتشىلەردى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ شەڭبەرىندە ەلورداداعى شاكارىم قۇدايبەردىۇلى كوشەسىنىڭ بويىندا سالىنىپ جاتقان جاتاقحانادا بولدى. قۇرىلىس جۇمىسىمەن تانىسۋ كەزىندە قر قارۋلى كۇشتەرى اسكەرلەردى پاتەرلەرگە ورنالاستىرۋ باس باسقارماسىنىڭ باستىعى پولكوۆنيك يلدار گينياتۋلين قوناقتاردى اتالعان نىساننىڭ قۇرىلىسىمەن عانا ەمەس، جالپى اسكەري قىزمەتشىلەردى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى جونىندە حاباردار ەتتى. قازىرگى تاڭدا قر قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ تۇرعىن ءۇي قورى تۇرعىن ۇيلەردەگى پاتەرلەر مەن جاتاقحانالارداعى بولمەلەردى قوسقاندا، 20 مىڭعا جۋىقتايدى. اسكەري قىزمەتشىلەردى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ قۇرىلىس، تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋ جانە تۇرعىن ۇيلەردى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزۋ ارقىلى جۇرگىزىلەدى. جىل سايىن بارلىعى 800-دەن 2000-عا دەيىن اسكەري قىزمەتشى باسپانامەن قامتاماسىز ەتىلەدى ەكەن.
اسكەريلەردى پاتەرمەن قامتاماسىز ەتۋ جولدارى «قر اسكەري قىزمەت جانە اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭى قابىلدانعان سوڭ تۇبەگەيلى وزگەرگەنىن ي. گينياتۋلين ءمالىم ەتتى. اتالعان زاڭ تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ جانە باسپانانى جەكەشەلەندىرۋ ءتارتىبىن وزگەرتتى. ەندى 2013 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان اسكەري ءوتىلى 10 جىلدان كەم اسكەري قىزمەتشىلەر ءۇشىن تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتىلگەن ساتكە دەيىن پاتەردى جالعا العانى ءۇشىن وتەماقى تولەنەدى. قازىرگى تاڭدا پاتەردى جالعا العانى ءۇشىن بەرىلەتىن وتەماقىنى الۋ ءتارتىبى جەڭىلدەتىلگەن. ول ءۇشىن بار-جوعى ءۇش قۇجات. ال بيىل 7 مىڭنان استام اسكەري قىزمەتشىنى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلانۋدا. الداعى 2014 جىلى بۇل كورسەتكىش ءوسىپ، 10 مىڭعا جۋىق اسكەري قىزمەتشى قونىستويىن تويلايدى دەگەن بولجام بار. قورعانىس مينيسترلىگى اسكەري قىزمەتشىلەر مەن ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرىن تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ تۇجىرىمداماسىن ازىرلەدى. بۇل قۇجات بويىنشا اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ بارلىق ساناتىن ساتىپ الۋ، سالۋ جانە جالعا العانى ءۇشىن وتەماقى تولەۋ ارقىلى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلانعان. اتالعان تۇجىرىمدامانى جۇزەگە اسىرۋ 2013-2017 جىلدار ارالىعىندا قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ اسكەري قىزمەتشىلەرىن تولىقتاي باسپانامەن قامتاماسىز ەتە الارلىق 8-9 مىڭ پاتەردى پايدالانۋعا بەرۋگە مۇمكىندىك تۋعىزادى. بۇدان كەيىن «نۇر وتان» حدپ فراكتسياسىنىڭ جانىنداعى الەۋمەتتىك كەڭەستىڭ كوشپەلى وتىرىسى قورعانىس مينيسترلىگىندە جالعاستى. ءماجىلىس دەپۋتاتتارى اسكەري قىزمەتشىلەردى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسىنە بارىنشا كوڭىل ءبولىنىپ وتىرعانىن، تاياۋ جىلدارى اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ باسپانا ماسەلەسى تولىقتاي شەشىلەتىنىن اتاپ ءوتتى.
Abai.kz