مۇحتار شەرىم. كرەسلونىڭ كيەسى...
- مىرزالار! قۇرمەتتى سەناتورلار، دەپۋتاتتار!-دەدى پارلامەنت سەناتىنىڭ توراعاسى ماقۇلبەك ماقۇلباەۆ كوز جاسىمەن كوزىلدىرىگىن ءسۋرتىپ جاتىپ،- ءيا، ءيا، سەناتور سۇلىكباەۆ وتىرعان ۇشاق سيريانىڭ ۇستىنەن ۇشىپ بارا جاتقاندا، وپپوزيتسيانىڭ قارۋلانعان توبى اتقىلاپ، ۇشاق ەكىگە ءبولىنىپتى دە... سەناتور اسپاننان جەرگە تۇسپەي قالىپتى... تۇركيادا دەمالىپ، استاناعا ۇشىپ كەلە جاتقان بەتى ەكەن.
- سۇلىكباەۆ ءالى اسپاندا ۇشىپ ءجۇر مە؟ اسپانداپ، تاناۋىن اسپانعا قاراتىپ ءجۇرۋشى ەدى...-دەپ سۇرادى دەپۋتاتتاردىڭ ءبىرى ەسىنەپ.
- جوعا. ءبىر شىمشىق ارقاسىنا قونعان ەكەن، سودان قۇلديلاپ، ابىروي بولعاندا شومەلەنىڭ ۇستىنە ءتۇسىپتى!
- قۇداي قاعىپتى!
- كرەسلوسىنىڭ كيەسى قاققان!
- بىراق سۇلىكباەۆ اۋىر جاراقاتتانىپ، كوپ قان كەتكەن. سوعان دەپۋتاتتار بولىپ، سەناتورلار بولىپ، قان بەرەيىك. دونور بولايىق. قانە، داۋىس بەرەيىك، قارسى قالىس بار ما؟—دەپ سۇرادى سەنات توراعاسى قابىرعاسىن قاسىپ، بۇنىسى: «قابىرعامىز قايىسىپ وتىر» دەگەن بەلگىسى ەدى.
- ءوزى ءتىرى مە؟—دەپ قالدى مەملەكەتتىك حاتشى قاسىن كەرىپ.
- كەشە سكايپ ارقىلى سويلەسكەنىمدە، قولتىعىن قاسىپ جاتقان...
- بايعۇس-اي، ءبىلىمى تاياز، ويى اياز بولسا دا، سەناتورلىققا سەكىرىپ كەلىپ ەدى...—دەپ ايانىش ءبىلدىردى سەناتور ۇيقىباسوۆ.
- بيلىك نە ايتسا، «ماقۇل، ماقۇل!» دەپ باسىن يزەي بەرۋشى ەدى...
- كەرەمەت عالىم بولاتىن... سەناتورلىققا بەكەر كەلدى...
- ەندى ونىڭ ورنىنا كىم كەلەر ەكەن؟
- مىرزالار! قۇرمەتتى سەناتورلار، دەپۋتاتتار!-دەدى پارلامەنت سەناتىنىڭ توراعاسى ماقۇلبەك ماقۇلباەۆ كوز جاسىمەن كوزىلدىرىگىن ءسۋرتىپ جاتىپ،- ءيا، ءيا، سەناتور سۇلىكباەۆ وتىرعان ۇشاق سيريانىڭ ۇستىنەن ۇشىپ بارا جاتقاندا، وپپوزيتسيانىڭ قارۋلانعان توبى اتقىلاپ، ۇشاق ەكىگە ءبولىنىپتى دە... سەناتور اسپاننان جەرگە تۇسپەي قالىپتى... تۇركيادا دەمالىپ، استاناعا ۇشىپ كەلە جاتقان بەتى ەكەن.
- سۇلىكباەۆ ءالى اسپاندا ۇشىپ ءجۇر مە؟ اسپانداپ، تاناۋىن اسپانعا قاراتىپ ءجۇرۋشى ەدى...-دەپ سۇرادى دەپۋتاتتاردىڭ ءبىرى ەسىنەپ.
- جوعا. ءبىر شىمشىق ارقاسىنا قونعان ەكەن، سودان قۇلديلاپ، ابىروي بولعاندا شومەلەنىڭ ۇستىنە ءتۇسىپتى!
- قۇداي قاعىپتى!
- كرەسلوسىنىڭ كيەسى قاققان!
- بىراق سۇلىكباەۆ اۋىر جاراقاتتانىپ، كوپ قان كەتكەن. سوعان دەپۋتاتتار بولىپ، سەناتورلار بولىپ، قان بەرەيىك. دونور بولايىق. قانە، داۋىس بەرەيىك، قارسى قالىس بار ما؟—دەپ سۇرادى سەنات توراعاسى قابىرعاسىن قاسىپ، بۇنىسى: «قابىرعامىز قايىسىپ وتىر» دەگەن بەلگىسى ەدى.
- ءوزى ءتىرى مە؟—دەپ قالدى مەملەكەتتىك حاتشى قاسىن كەرىپ.
- كەشە سكايپ ارقىلى سويلەسكەنىمدە، قولتىعىن قاسىپ جاتقان...
- بايعۇس-اي، ءبىلىمى تاياز، ويى اياز بولسا دا، سەناتورلىققا سەكىرىپ كەلىپ ەدى...—دەپ ايانىش ءبىلدىردى سەناتور ۇيقىباسوۆ.
- بيلىك نە ايتسا، «ماقۇل، ماقۇل!» دەپ باسىن يزەي بەرۋشى ەدى...
- كەرەمەت عالىم بولاتىن... سەناتورلىققا بەكەر كەلدى...
- ەندى ونىڭ ورنىنا كىم كەلەر ەكەن؟
- شۋلاماڭىزدار!—دەدى سەناتور توراعاسى كۇرسىنىپ،--ول ءالى ءتىرى عوي. قينالىپ جاتىر. قان بەرەيىك، قان! سەناتور رۋبەك جەرشىلباەۆ، ءسىز قان بەرەسىز بە؟
- كەشىرىڭىز... بەرۋىن بەرەمىن-اۋ، بىراق...
- نەمەنە بىراق؟
- مەنىڭ قانىم قىشقىل...
- ول ساۋساعىن باتىرىپ، ءدامىن كورمەيتىن شىعار؟
- ونىڭ ۇستىنە قانىم ارام...
- قالاي ارام؟
- ءوزىڭىز بىردە: «ارام سەناتورسىز! كاسىپكەر ءىنىڭىزدى تروسپەن سۇيرەپ كەلەسىز!» دەگەنسىز... ارام قاننىڭ قاجەتى بولماس...
سەنات توراعاسى جىندانىپ كەتە جازدادى. وعان جىندانۋعا بولمايدى، ەرتەڭ «كلاندار مەن جىلاندار» زاڭى قابىلدانباق... ول اشتىق پەن توقتىق ءمينيسترى اشەيىنگۇل كەلگەنوۆاعا بۇرىلدى:
- ءسىز شە، مينيستر حانىم؟
- كەشىرىڭىز...
- ءيا؟
- مەنىڭ قانىم جەنسكي عوي...
- وندا تۇرعان نە بار؟
- كەيىن ايەلى قىزعانىپ جۇرمەيدى مە؟
- بەرەسىز بە، بەرمەيسىز بە؟
- ۇيدە ۋىلدىرىق بار ەدى... سونى بەرەيىن...
- قان كەرەك، قان! تۇسىنەسىز بە، قان!
سەناترورلار مەن دەپۋتاتتار، ءبىردى-ەكىلى مينيسترلەر دە، مەملەكەتتىك حاتشى دا جىم-جىرت.
- مەنەن قان شىقپايدى-اۋ...-دەپ قالدى وسىمەن ءتورتىنشى رەت سايلانعان دەپۋتات تايراڭباەۆ.
- نەگە ولاي دەيسىز؟
- باياعىدا مەكتەپتە وقىپ جۇرگەنىمدە مەكتەپ ديرەكتورى: «تايراڭباەۆتىڭ بەتىنەن بەس كيلو ەت شىعار، بىراق قان شىقپايدى...» دەۋشى ەدى...
- دەپۋتاتتار! قۇرمەتتى سەناتور مىرزالار! ءوزىمىز سياقتى قولدان جاسالعان قوعام قايراتكەرى، بيلىكتىڭ ءبيتى، سىركەسى، سولعانباي سۇلىكباەۆ اۋىر حالدە جاتقاندا، ادامگەرشىلىك تانىتپاعانىمىز ەلدىگىمىزگە سىن. قاراپايىم حالىق نە ويلايدى؟ قان بەرۋگە ساراڭ بولساڭدار، بيۋدجەتتەن قارجى بولەيىك! –دەدى پرەزيدەنت كەڭەسشىسى كۇڭكىلدەپ.
- دۇرىس ايتاسىز! بىزدە ارتىق قان جوق!
- كەرەك دەسەڭىز، بىزدە جان جوق!
- قوي-ەي، كوپكە توپىراق شاشپا!
- سەناتور سۇلىكباەۆقا قان بەرۋ ءۇشىن مەملەكەتتەن ءجۇز ميلليون تەڭگە ءبولىنسىن!
دەپۋتاتتار قولداپ، سەناتورلار ماقۇلداپ، سۇلىكباەۆقا قان تاپسىرۋ ءۇشىن قاراپايىم حالىق قان بەرەتىن بولدى. «بيلىكتى دونورمەن قامتۋ ماسەلەلەرى» زاڭى قابىلداندى... ونى ۇيىمداستىرۋ، جارنامالاۋ ءۇشىن ءبۇيىرى شۇرق تەسىك بيۋدجەتتەن ءجۇز ميلليون تەڭگە بولىنەتىن بولدى... كەنەت سەنات توراعاسى ۇيالى تەلەفونىن كوتەرىپ:
- نەمەنە؟ كاك قايتىس بولدى؟ «حوش بول، قايران كرەسلو!»دەپ قولىن بۇلعادى دەيمىسىز؟ وبال بولعان ەكەن..-دەپ ءبىر كوزىن ۋقالادى. ونىڭ ءبىر كوزىنەن عانا جاس شىعاتىن...سەناتورلار مەن دەپۋتاتتار ءبىر ءمينوت ءۇنسىز تۇرىپ، ەكى ءمينوت كۇرسىنگەن بولىپ، ارتىنشا اشىق-جارقىن ارقالارىننان قاعىسىپ، «جايلى ءومىر» جايلى اڭگىمەلەسىپ بارا جاتتى...
Abai.kz
