جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 3927 0 پىكىر 5 قىركۇيەك, 2013 ساعات 05:25

جازۋشىلار وداعىنىڭ باسشىسىن سايلاۋ – جازۋشىلاردىڭ ءوز iسi

جازۋشىلار وداعىنىڭ باسشىسىن سايلاۋ – جازۋشىلاردىڭ ءوز iسi

بۇعان ەشكIمنIڭ دە، تIپتI ەل پرەزيدەنتIنIڭ دە ارالاسۋعا قۇقى جوق

“قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ توراعاسى، مەملەكەتتiك سىيلىقتىڭ يەگەرi نۇرلان ورازالين قر پرەزيدەنتiنiڭ جارلىعىمەن سەنات دەپۋتاتى بولىپ تاعايىندالدى. ەلباسىنىڭ ارنايى شەشiمiمەن بۇدان بىلاي نۇرلان مىرقاسىمۇلى سەناتورلىق پەن بۇرىنعى قىزمەتiن (قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ توراعاسى) قاتار اتقاراتىن بولدى.

“قازاق ادەبيەتi” گازەتi ءدال وسىلاي دەپ جازدى (30 تامىز – 5 قىركۇيەك، 2013 جىل). بۇ قالاي سوندا؟ سەناتورلىق – وڭاي-وسپاق قىزمەت ەمەس، كiم-كiمنەن دە ءوزiنiڭ كۇش-جiگەرiن سارقا جۇمساۋدى تالاپ ەتەتiن جاۋاپتى جۇمىس. ال ەندi ن.ورازالين سەناتورلىقتى دا، وعان قوسا قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ توراعاسى قىزمەتiن دە اتقارسا، ونسىز دا تۇرالاپ جاتقان قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ جۇمىسى مۇلدە توقتاپ قالماي ما؟

بiز بiر توپ جازۋشىدان وسى ماسەلە جونiندە پiكiر بiلدiرۋدi سۇرادىق.

 	 http://old.abai.kz/sites/default/files/kabdesh_7.jpgقابدەش جۇمادiلوۆ، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، مەملەكەتتiك سىيلىقتىڭ يەگەرi:

بIزگە جارتىكەش باسشىنىڭ كەرەگI  جوق

جازۋشىلار وداعىنىڭ باسشىسىن سايلاۋ – جازۋشىلاردىڭ ءوز iسi

بۇعان ەشكIمنIڭ دە، تIپتI ەل پرەزيدەنتIنIڭ دە ارالاسۋعا قۇقى جوق

“قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ توراعاسى، مەملەكەتتiك سىيلىقتىڭ يەگەرi نۇرلان ورازالين قر پرەزيدەنتiنiڭ جارلىعىمەن سەنات دەپۋتاتى بولىپ تاعايىندالدى. ەلباسىنىڭ ارنايى شەشiمiمەن بۇدان بىلاي نۇرلان مىرقاسىمۇلى سەناتورلىق پەن بۇرىنعى قىزمەتiن (قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ توراعاسى) قاتار اتقاراتىن بولدى.

“قازاق ادەبيەتi” گازەتi ءدال وسىلاي دەپ جازدى (30 تامىز – 5 قىركۇيەك، 2013 جىل). بۇ قالاي سوندا؟ سەناتورلىق – وڭاي-وسپاق قىزمەت ەمەس، كiم-كiمنەن دە ءوزiنiڭ كۇش-جiگەرiن سارقا جۇمساۋدى تالاپ ەتەتiن جاۋاپتى جۇمىس. ال ەندi ن.ورازالين سەناتورلىقتى دا، وعان قوسا قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ توراعاسى قىزمەتiن دە اتقارسا، ونسىز دا تۇرالاپ جاتقان قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ جۇمىسى مۇلدە توقتاپ قالماي ما؟

بiز بiر توپ جازۋشىدان وسى ماسەلە جونiندە پiكiر بiلدiرۋدi سۇرادىق.

 	 http://old.abai.kz/sites/default/files/kabdesh_7.jpgقابدەش جۇمادiلوۆ، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، مەملەكەتتiك سىيلىقتىڭ يەگەرi:

بIزگە جارتىكەش باسشىنىڭ كەرەگI  جوق

–   نۇرلان ورازاليندi قاي­دا الىپ كەتسiن، مەيلi مينيستر قويسىن، سەناتور ەتiپ قويسىن، ونىمەن ەش شارۋام جوق. “قوي اسىعى دەمەڭiز، قولىڭا جاقسا ساقا تۇت” دەمەكشi, قولايىنا جاققان ەكەن، سەناتور ەتiپ قويىپتى. ەندi بiز، جازۋشىلار، ن.ورازالينمەن دۇرىستاپ قوشتاسىپ، ءوز توراعامىزدى سايلاپ الۋىمىز كەرەك.

بiر قولىممەن – سەناتورلىقتى، ەكiنشi قولىممەن – قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ توراعالىعىن الىپ جۇر­ەم دەسە، وندا كiم-كiمگە دە ايتارىمىز مىناۋ: بiزگە ونداي جارتىكەش باسشىنىڭ كەرەگi جوق!

كەڭەس وكiمەتiنiڭ كەزiن­دە ادەبيەتتi دامىتۋ ءۇشiن مەملەكەت ارنايى قارجى بولەتiن. وسى قارجى مادەنيەت مي­نيستر­لiگiندە پايدالانباي قالعان، ۇنەمدەلگەن قارجىدان قۇرالىپ، سودان كەيiن عانا ادەبيەتكە بولiنەدi ەكەن. وسى­نىڭ جاي-جاپسارىن بiلiپ العان وڭكەي iرi جازۋشىلار “بۇل – ادەبيەتتi قورلاۋ!” دەپ، ورتالىق كوميتەتتiڭ الدىنا ماسەلە قويعانى ەسiمدە قالىپتى. سول ايتقانداي، قازiرگi كۇنi ادەبيەتتiڭ قۇلدىراپ، قادiرi دە كەتiپ، بەدەلi دە قالماعانى ايتىلۋداي-اق ايتىلىپ ءجۇر ەمەس پە؟! ەندi كەلiپ قازاقستان جازۋشىلار وداعىن ءبۇتiن باسشى دا ەمەس، جارتىكەش باسشى، ياكي ەكi قىز­مەت­تiڭ تiزگiنiن ۇستاعان باسشى باسقاراتىن بولسا، ادە­بيەت­تi قورلاۋ دەگەنi­مiز دە وسى عوي. دەمەك، ادە­بيەت – نەگiزگi ەمەس، قوسالقى، جاناما شارۋاشىلىق ەسەبiندە باسقارىلادى دا سوندا.

بۇعان جول بەرۋگە بولمايدى! جەدەل پلەنۋم شاقىرامىز با، جوق توتەنشە قۇرىلتاي شاقىرامىز با، مۇنىڭ الدىن الۋ كەرەك!

 	 http://old.abai.kz/sites/default/files/isabekov_4.jpgدۋلات يسابەكوۆ، جازۋشى، دراماتۋرگ، مەملەكەتتiك سىيلىقتىڭ يەگەرi:

جازۋشىلاردىڭ ارى مەن ۇجدانىن اياققا تاپتاتۋعا بولمايدى!

– ەگەر، شىنىمەن-اق، “ارنايى شەشiم” بار بولاتىن بولسا، بۇل – بiرiنشiدەن، ەڭبەك زاڭىنا قايشى. ەكiنشiدەن، بۇل – شەشiم جازۋشىلاردىڭ ازاماتتىق قۇقىعىن ەسكەرمەۋدەن تۋعان.

وسىنىڭ ءبارi ماعان جازۋشىلاردىڭ ارى مەن ۇجدانىن اياققا تاپتاعاندىق بولىپ سەزiلەدi. بiزدەر، جازۋشىلار، ءوزiمiزدiڭ ارىمىز بەن ۇجدانىمىزدى ەشكiمگە قورلاتپاۋعا تيiسپiز. باسقا توراعا سايلاپ الۋعا تيiسپiز. شۇعىل ۇيىمداستىرۋ پلەنۋمىن شاقىرعان ءجون.

مەن ن.ورازاليننiڭ سەناتورلىق پەن قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسشىلىعىن قاتار اتقارۋ جوعارى جاقتىڭ ىقپالىمەن بولدى دەگەنگە سەنبەيمiن. مۇنىڭ ءبارi – قولدان ۇيىمداستىرىلعان جانە تومەننەن ۇيىمداستىرىل­عان تiرلiك.

جالپى، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ تاريحىندا مۇنداي بولعان ەمەس، جازۋشىلار وداعىن ەشكiم جاناما تۇردە باسقارعان جوق. ن.ورازالين جازۋشىلار وداعىن 18 جىل باسقاردى. ەشكiم قولىنان قاققان جوق. قونىشىنان باسىپ، قولىنان كەلگەنiن iستەدi. ەندi وسى تويعانىمەن كەتۋi كەرەك قوي...

 

 

 	 http://old.abai.kz/sites/default/files/medetbek_3.jpgتەمiرحان مەدەتبەك، اقىن، مەملەكەتتiك سىيلىقتىڭ يەگەرi:

بۇل — قالامگەرلەر قاۋىمىن قورلاۋ

مەن، ءوز باسىم، نۇرلان ورازا­لين­نiڭ پرەزيدەنت جارلىعىمەن سەناتور بولىپ تاعايىندالعانىنا تۇك تە تاڭعالعان جوقپىن. قازiرگi تاڭدا كوبiنە كوپ ەلدiڭ ءسوزiن ەمەس، بيلiك­تiڭ ءسوزiن سويلەپ جۇرگەن وسىنداي ادامدار عانا لاۋازىمدى ورىندارعا يە بولا الادى. بۇل — ۇردiسكە اينالعالى قاشان! ارينە، جانىڭ كۇيiنەدi, قانىڭ قاينايدى، قولدان كەلەر باس­قا شارا جوق. سوندىقتان دا نۇرلان ورازاليننiڭ سەناتور بولعانىنا تاڭعالعام جوق.

مەنi تاڭعالدىرعانى – پرەزيدەنت مىرزانىڭ نۇرلان ورا­زاليننiڭ بۇرىنعى قىز­مەتiندە، ياعني قازاقستان جازۋشىلار وداعىن ودان ءارi باسقارا بەرە­دi دەگەن ءسوزi بولدى. اپىر-اۋ، بۇل قالاي؟ قوس پالاتالى پارلامەنتكە سايلانعانى بولسىن، تاعايىندالعانى بولسىن، بiر­دە-بiر دەپۋتات بۇرىنعى قىز­مەتiن اتقارىپ وتىرعان جوق قوي. تiپتi مۇنداي ءۇردiس دۇنيە­جۇزiندە جوق. سوندا نۇر­لان ورازالين دۇنيەجۇزiن­دەگi اي­قۇلاقتانىپ تۋعان ەرەكشە تۇلعا بولعانى ما؟ جوق الدە، ول جازۋشىلار وداعىنىڭ باسشىلىعىنان كەتە قالسا، جازۋشىلار وداعىنىڭ شاڭىراعى وپىرىلىپ ورتاسىنا تۇسە مە؟ وعان نەگە وسىنشالىقتى ايرىقشا قامقورلىق جاسالىنىپ وتىر؟ تۇسiنiكسiز... ايتپەسە، جازۋشىلار وداعىنىڭ جۇمىسىن شىرق ۇيiرەتiن جiگiتتەر، قۇدايعا شۇكiر، جەتەرلiك.

ونىڭ ۇستiنە، پرەزيدەنتتiڭ بۇل شەشiمi زاڭعا قايشى عوي. جازۋشىلار وداعىنىڭ باسشىسىن سايلاۋ – جازۋشىلاردىڭ ءوز iسi. وعان ەشكiمنiڭ دە، تiپتi پرەزيدەنتتiڭ دە ارالاسۋعا قۇقى جوق. ويتكەنi جازۋشىلار وداعى – قوعامدىق ۇيىم. ەگەر ارالاستى ما، وندا ونداي ارەكەت — جازۋشىلاردى جۇرت دەپ ساناماۋ، ياعني ولاردىڭ قۇقىن اياقاستى ەتۋ، ولاردى قورلاۋ بوپ شىعادى. سوندىقتان كونس­تيتۋتسيا كەپiلi بولىپ سانالاتىن پرەزيدەنت مۇنداي اسىعىس شەشiمi­نەن باس تارتار دەگەن ويدامىز.

قازiر نۇرلان ورازاليننiڭ سوڭىنان ەرگەن ءسوز كوپ. كەزiن­دە (ۆ.حراپۋنوۆتىڭ تۇسىن­­دا) قالالىق اكiمشi­لiك تاراپىنان جازۋشىلار وداعىنا بەرiلگەن جەر تەلiمi “Aياگوز” دەپ اتالاتىن كوتەرمە بازارعا اينالىپ، جالعا بەرiلگەن بولاتىن. ول بازار ءوزiنiڭ موينىنا جازۋشىلار وداعىنىڭ الدىندا قارجىلاي بولسىن، باسقالاي بولسىن، كوپتەگەن مiندەتتەمە­لەر العان ەدi. اقىرىندا، سول بازارمەن جاسالىنعان كەلiسiم­شارت تا، سونىمەن بiرگە موينىنا العان مiندەتتە­مەلەر دە زىم-زيا جوق بوپ كەتتi. سونداي-اق تاۋ بەت­كەيiندەگi شىعارماشىلىق ءۇيiنiڭ تاعدىرى دا جازۋشىلارعا بەلگiسiز. ول دا الگi جالعا بەرiلگەن جەر سياقتى قولدى بوپ كەتتi مە؟ بەيحابارمىز. بiراق ءتۇپتiڭ تۇبiندە ولاردىڭ ءبارi سۋ بەتiنە قالقىپ شىعادى عوي. ول كەزدە سەناتور نۇرلان ورازالين سەناتتا وتىرار ما ەكەن، جوق الدە...

 

 	 http://old.abai.kz/sites/default/files/koishybai.jpgبەيبiت قويشىباەۆ، جازۋشى:

ادەبي تورەلەر بۇدان بىلاي بIزدI الداي بەرمەۋگە تيIس

– ن.ورازالين سەناتور بولىپتى، پرەزيدەنت وعان جازۋشىلار وداعىن دا باسقارا بەر دەپ ايتىپتى دەگەن حابار مەنi تاڭىرقاتتى. پارلامەنت سەكiلدi زاڭ شىعارۋشى بيiك وكiلدiك مەكەمەنiڭ دەپۋتاتتار كورپۋسى وتە ساۋاتتى، ادال، زاڭنامانى، اقيقاتتى، شىندىقتى بارiنەن جوعارى قوياتىن ءادiل، شىنشىل ادامداردان جاساقتالادى عوي دەپ ويلاۋشى ەدiم. ال ورازاليننiڭ مۇنداي تالاپتارعا جاۋاپ بەرە المايتىنى بەسەنەدەن بەلگiلi. ويتكەنi ول وداق باسشىلىعىنا ادiلەتسiز جولمەن جەتكەن ەدi, تاپ سول ادiلەتسiز­دiكتiڭ ءتۇرلi تاسiلدەرiن قولدانۋ ارقىلى، زاڭنامانى بەلiنەن باسا وتىرىپ، مiنە، ون سەگi­زiنشi جىل، قالامگەرلەر بiرلەستi­گiنiڭ وزگەرمەس باستىعى بولىپ كەلە جاتىر. 

كسرو جازۋشىلار وداعىنىڭ جارعىسى بويىنشا، قايتا قۇرۋ كەزەڭiندە شاقىرىلعان قازاقستان جازۋشىلارىنىڭ 1991 جىلعى سەزi قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ بولاشاق جار­عىسىنىڭ بiرiنشi حاتشىنى بالامالى جولمەن سەزدە تiكەلەي داۋىس بەرۋ ارقىلى سايلاۋ، سەزدi بەس جىلدا بiر وتكiزۋ ءتارiزدi نەگiزگi نوبايلارىن بەلگiلەدi دە، تولىق ءماتiنiن قابىلداۋدى سەزدە سايلانعان باسقارماعا تاپسىرىپ، تارادى. تۇڭعىش جارعىنىڭ ءماتiنi تا­ۋەلسiزدiكتەن كەيiن iلە-شالا، 1991 جىلعى جەلتوقساننىڭ ەكiنشi جارتىسىندا وتكەن باسقارما پلەنۋمىندا قابىلداندى. سوندا بەلگi­لەنگەن، جوعارىدا اتالعان ەرەجەنi بەلگiلi بiر ماقساتپەن ۇيىمداسقان توپ 1996 جىلعى سەزدە بۇزدى. جارعىعا تيiستi رەتپەن تۇزەتۋلەر ەنگiزۋ ارقىلى ەمەس، ورەسكەل تۇردە جاڭا جار­عى قابىلداۋ جولىمەن. جاڭا جارعى بو­يىنشا ەندi بiرiنشi حاتشى سەزدە تiكەلەي داۋىس بەرۋ ارقىلى سايلانبايتىن بولدى. ەندi بiرiنشi حاتشى وداقتىڭ باسقارماسىندا سايلانادى دەپ بەلگiلەندi. بiراق مۇندا مىنانداي ايىرماشىلىق ورىن الدى: ەگەر كەڭەستiك داۋiردە باس­قارما مۇشەلiگiنە كانديداتتار سەز ۇستiندە ۇسىنىلىپ، سەز دەلەگاتتارىنىڭ جاسىرىن داۋىس بەرۋiنە جiبەرiلەتiن بولسا، تاۋەلسiز­دiكتiڭ بەسiنشi جىلىن باستان كەشiپ وتىرعان دەموكراتيالىق ءداۋiر جازۋشىلارى باسقارما قۇرامىن سايلاۋدا ءوز ەرiك-جiگەرiن ەركiن بiلدiرۋiنە مۇم­كiندiك بەرەتiن جاسىرىن داۋىس بەرۋ قۇقىنان ايىرىلىپ قالدى. ورازالين سول جاڭا جارعى بويىنشا “سايلاندى”: سەزد تورالقاسى “باسقارما مۇشە­لiگiنە لايىق” دەپ مiنبەدەن وقىپ بەرگەن سەكسەن ادامنان قۇرالعان تiزiمدi دەلەگاتتار اشىق داۋىسپەن بەكiتiپ، تاراپ كەتتi. ال سايلاۋعا جينالعان “ۆىبورششيكتەر” – سول 80-دەي باسقارما مۇشەسiنiڭ قىرىق شاقتىسى باسقارمانىڭ بiرiنشi حاتشىلىعىنا سايلانۋ ءۇشiن جاسىرىن داۋىسقا تۇسكەن ءۇش كانديداتتىڭ iشiنەن ورازا­ليندi تاڭدادى. وسىلاي “تاق­قا” وتىرعان جاڭا باسشى iس جۇزiندە وداقتىڭ 600-دەي مۇشەسiنiڭ 15 پايىزىنىڭ عانا “سەنiمiنە” يە بولعان-دى...

جاڭا جارعىدا جازۋشىلار سەزi ءتورت جىلدا بiر وتەدi دەپ بەلگiلەنگەن. الايدا سول جاڭا جارعىنىڭ تاپ وسى مەرزiمدiك شارتى بiردە-بiر رەت ساقتالعان ەمەس. 2000 جىلى وتۋگە تيiس سەزد مەرزiمi­نەن ەكi جىل اسىرىلىپ، تەك 2002 جىلى ارەڭ بولدى دا، ورازالين “قايتا سايلاندى”. جەڭiسكە ماساتتانعان ورازالين مەن ونىڭ كومانداسى ودان كەيiنگi سەزدەردi دە مەرزiمi­نەن كەشiكتiرiپ، “اسىقپاي” وتكiزۋدi ادەتكە اينالدىردى: 2006 جىلى كۇتiلگەن سەزدi بiر جىل اسىرىپ، 2007 جىلى وتكiزدi, ودان 2011 جىلى وتۋگە تيiس سەزدi تاعى بiر جىلدان استام ۋاقىت وتكەننەن كەيiن – 2012 جىلى شاقىردى.

زاڭدىلىقتى ساقتاماۋ سول “ۇيىم جارعىسىنا سايكەس” شاقىرىلعان سوڭعى سەزدە دە ۇستەمدiك ەتتi. كۇن تارتiبiنە جارعىنى تالقىلاۋ تۋرالى ماسەلە ەنگiزۋ ۇسىنىسى قويىلعاندا، ورازالين: “جارعى ەكi ءجۇز ادام قاتىسقان كونفەرەنتسيادا قابىلدانعان، ەندi ونى سەزدiڭ كۇن تارتiبiنە قوسۋدىڭ قاجەتi جوق” دەگەن ءۋاج ايتتى. دەلەگاتتار “ەكi ءجۇز ادام قاتىسقان كونفەرەنتسيادا” جاسالعان جارعىلىق وزگەرiس­تەردi سەزدە – 777 دەلەگات قاتىسۋعا تيiس ەڭ جوعارعى ورگاندا – وزدەرi تالقىلاماسا دا، تىم قۇرىعاندا، قاراستىرىپ، داۋىس بەرiپ بەكiتiپ بەرۋگە مiندەتتi ەكەندiكتەرiن ويعا المادى. ايتپاقشى، توراعا اتاۋى دا – ورازا­ليننiڭ جارعىنى ءوز ەركiمەن بۇرمالاۋىنىڭ “جار­قىن” كورiنiسi. 1996 جىلعى جارعى بويىنشا وداق باسقارماسىنىڭ بiرiنشi, ەكiنشi جانە باسقا دا حاتشىلارىن سايلاۋ كوزدەلگەن بولاتىن. كەيiنiرەك، سوڭعى ون شاقتى جىل كولە­مiندە، 1996 جىلعى سەزدە قابىلدانعان جارعىدا كوز­دەل­مەگەن توراعا، توراعانىڭ بiرiنشi ورىنباسارى، ورىنباسارى دەگەن لاۋازىمدار پايدا بولدى. پالەن حاتشىسى بار حاتشىلىق ولارعا قوسا ءجۇرiپ جاتىر. مۇن­داي قۇرىلىمدىق قىم-قۋىت بەي-بەرەكەتسiزدiك سەزدiڭ تالقىلاۋىنسىز، جار­عىدان تىس جاساۋ قانشالىقتى كوڭiلگە قونادى؟ بۇل ءوزi زاڭدى سىيلاماۋشىلىقپەن اعايىنداس تiرلiك ەمەس پە ەكەن؟ الدە مۇنىڭ ءبارi جازۋشى قاۋىمنان قۇپيا تۇردە، ياعني سەزدiڭ قاراۋىنا ۇسىنىلماي-اق، استىرتىن زاڭداستىرىلدى ما ەكەن؟ وسىنداي-وسىنداي ويىنا كەلگەندەرiن iستەي بەرەتiن ادام قالايشا سەنات دەپۋتاتى سىندى اسا مارتەبەلi لاۋزىمعا تاعايىندال­عان؟ ەرiكسiز تاڭعالاسىڭ.

جازۋشىلار وداعىنىڭ كەزەكتi بiر پلەنۋمىندا “وداقتىڭ قۇرمەتتi توراعاسى” لاۋازىمى تاعايىندالعان بولىپ شىقتى. وسىناۋ “قۇرمەتتi توراعالىققا” قۇمارتۋشىلىقتىڭ استارى ۋاقىتىندا كوپ ءسوز ەتiلدi. ونىڭ سەبەبi تەرەڭدە ەكەن. ورازالين مەن ونىڭ كومانداسى جوعارعى سوت سۋديالارىنا جول تاۋىپ، كۇللi زاڭدىلىققا پىسقىرماستان، قازاقستان ادەبي قورىن 1997 جىلدىڭ باسىندا جويعىزىپ جiبەرگەن ەدi. ادەبي قوردى جويعاننان كەيiن، ونىڭ باسقارۋىنداعى شىعارماشىلىق ءۇيدi ورازالين كومانداسىمەن ءوز قاراماعىنا العان، بiراق جۇمىسىن جۇرگiزە المادى. ون شاقتى جىل بويى بوس قاڭى­راتىپ قويدى. ازدىرىپ-توزدىردى. اقىرى ۇكiمەتتiڭ كومەگiمەن جوندەۋدەن وتكiزدi, الايدا جوندەلگەن ءۇيدiڭ جۇمىس iستەۋiن ۇيىمداستىرۋعا جازۋشىلاردى تارتپادى. ودان گورi, عيماراتتى الدەبi­رەۋلەرگە جالعا وتكiزۋدi قولايلى ءھام تيiمدi كوردi. قانداي قۇجات جاسالدى – قۇپيا. بۇگiندە قالامگەرلەر شىعارماشىلىق ماقساتتارىنا وراي وندا بارىپ تۇرا المايدى: ول شەتەلدiكتەردiڭ ءۇش جۇلدىزدى قوناقۇيi, اۋلا سالىپ قورشاپ العان، كۇزەتi بار. جانىنداعى بۇرىن جازۋشىلار سەرۋەندەيتiن باقتىڭ كiمگە قىزمەت ەتiپ جاتقانى دا قۇپيا. وداق عيماراتىنىڭ جالعا بەرiلۋ جاعدايى، قالا اكiمدiگi بەرگەن كوتەرمە بازار، وبلىس اكiمدiگi بولگەن الما باعى، استانادان الىن­عان جەر تەلiمi – بۇلار نە كۇيدە؟ قۇپيا... وسىلار جايىندا نۇرلان ورازالين جازۋشىلار وداعى مۇشەلەرiنە ەشقاشان ەسەپ بەرگەن ەمەس، جالپى، شارۋاشىلىق ماسە­لەسiن بiردە-بiر رەت اشىق تالقىعا سالىپ كورگەن جوق. 

مiنە، ەندi ورازالين سەنات دەپۋتاتى بولىپ تاعايىندالدى. پرەزيدەنتتiڭ سەنiمiنە بەكەم كiرگەن ادام ەكەنiن كورسەتتi. ەندi كiم نە دەي الماق؟ بۇدان كەيiن قاي قالامگەر قانداي وي تۇيمەك؟ قالىپتاستىرىلعان جاعدايعا كون­دiگiپ جۇرە بەرەمiز بە؟ الدە شىن تۇتاستىقتىڭ شىنايى پiكiر الماسۋلاردا، ادiلەتتi شەشiمدەر قابىلداي بiلۋدە ەكەنiن ەستە ۇستاپ، ءوزiمiزدi- ءوزiمiز وركەنيەتكە، دەموكراتيا تالاپتارىنا ساي تارتiپكە كەلتiرۋگە بiلەك سىبانا كiرi­سە­مiز بە؟! مەنiڭشە، ادەبي تورەلەر بiزدi بۇدان بىلاي الداي بەرمەۋگە تيiس. ورازالين 17 جىل iشiندە جيعان تاجiريبەسiن سەناتتىڭ يگi­لiگiنە جاراتا بەرەر، ال بiزگە ادiلەتتi شىعارماشىلىق وداق قاجەت. حالىققا رياسىز قىزمەت ەتەتiن جازۋشىلار وداعى كەرەك. ونى ءوزiمiز جاساۋعا مiندەتتiمiز.

بۇل ءۇشiن نە iستەۋگە تيiس­پiز؟ ارينە، الدىمەن ورازالينگە نەگە نارازى ەكەنiمiزدi جان-جاقتى پارىقتاۋ ءلازiم. ونىڭ ءوز كومانداسىمەن بiرگە جىلدان-جىلعا ۇزبەي ايتىپ كەلە جاتقان وتiرiگiنiڭ: “بiر كەزدەرi “ۇستاعاننىڭ قولىندا، تiستەگەننiڭ اۋزىندا” كەتە جازداعان ۇيىم عيماراتتارى قارا شاڭىراق قاراۋىنا قايتارىلدى” دەگەن جالعان “قاھارماندىعىنىڭ”، جاساندى سىلتاۋىنىڭ ارتىنداعى جازۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق مۇددەسiنە قاتىستى iسكە ورالىمسىزدىقتارىن اشىپ تالداپ، الداعى كۇندەرگە دۇرىس باعدار جاساۋ ءجون. بۇل ءۇشiن بiرiنشi كەزەكتە جازۋشىلار وداعىن باسقارۋعا لايىقتى قالامگەرلەردiڭ باعدارلامالارىن تىڭداپ، تالقىعا سالۋ ارقىلى، iشتەرiنەن ەڭ دۇرىسىن تاڭداۋعا تيiسپiز. مۇنداي شارانى جۇزەگە اسىرا الاتىن جيىندى ۇزاققا سوزباي شاقىرعان دۇرىس. ول توتەنشە قۇرىلتاي بولۋعا كەرەك. وعان بارلىق وداق مۇشەلەرiن قاتىستىرۋعا جاعداي جوق بولسا، ايتالىق، ءار بەس جازۋشىدان بiر وكiل كەلەتiندەي ەتiپ، وبلىستاردان، استانا مەن الماتىدان دەلەگاتتار سايلاتۋ قاجەت. سولار – 777 جازۋشى اتىنان شەشۋشi داۋىسپەن كەلەتiن 150–160 قالامگەر – قانشا ۋاقىت قاجەت ەتiلسە، سونشا ۋاقىتىن جۇمساپ، ماسەلەنi يiن قاندىرا تالقىلاسىن دا، ءادiل، سىندارلى شەشiمدەر شىعارسىن. مەنiڭ ۇسىنىسىم – وسى!

«جاس الاش» گازەتى

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1578
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2277
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3594