«جاس ازامات» گازەتىنىڭ ءتورتىنشى سانى

جاس ازامات

4 - سان

1918 جىلعى 25 اۆگۋست

پەتروپاۆل ق.
الاش قۇربانى

     الاشتىڭ باعلانى وتىنشى ءالجانۇلى قانىشەر بولشەۆيكتىڭ وعىنا ۇشتى. مالىك امانجولۇلى جارالاندى. جەتىسۋ قازاعى قىرعىنعا ۇشىراپ جاتىر...

«جاس ازامات» گازەتىنىڭ ءتورتىنشى سانى

جاس ازامات

4 - سان

1918 جىلعى 25 اۆگۋست

پەتروپاۆل ق.
الاش قۇربانى

     الاشتىڭ باعلانى وتىنشى ءالجانۇلى قانىشەر بولشەۆيكتىڭ وعىنا ۇشتى. مالىك امانجولۇلى جارالاندى. جەتىسۋ قازاعى قىرعىنعا ۇشىراپ جاتىر...

     مىنەكي تەلەگرام حابارى. مۇنان قايعىلى حابار بولار ما! وتىنشى مارقۇم سەمەي وبلىسى زايسان ۋەزى، نارىن بولىسىنا قاراعان نايمان. ۋچيتەلسكي سەميناريانى ءبىتىرىپ، ومبى وكرۋجنوي سوتىندا بىرنەشە جىل پەرەۆودچيك بولعاننان كەيىن، ءوز ەلىنىڭ ورتالىعىندا، كوكپەكتى قالاسىنداعى شكولعا باستىق ۋچيتەل بولىپ سايلاندى.

     سول كەزدە 2-گوسدۋما قۋىلىپ، 3-ءىنشى يۋن زاكونى بويىنشا قازاق حالقى دەپۋتاتتىقتان ماحۇرىم قالاپ، قاھارلى ۇكىمەتتىڭ قايتا كۇشەيىپ تۇرعان شاعى ەدى.

     وتىنشى زايسان قازاقتارىنىڭ اتىنان 2-گوس. دۋماداعى ساياسي پارتيا باستىقتارىنا تەلەگرامما بەرىپ، قازاق حالقىنىڭ وگەيلىگىن شاعىپ، ۇكىمەتتىڭ ادىلەتسىزدىگىنە نارازىلىقپەن ايتقاندىعىن پەتەربۋرگ گازەتتەرىنەن وقىپ ەدىك.

     سول كۇننەن باستاپ، وتىنشى ءبىر جاعىنان ەلدىڭ بالالارىن وقىتىپ، ءبىر جاعىنان قاراڭعى حالقىنا ساياسات جولىندا باسشىلىق ەتە باستادى.

     قىراعى ۇكىمەت ەركىنە جىبەرمەدى، ۇستىنەن شاعىمدار ءجۇرىپ، وتىنشى 1909 جىلى سەمەي ابىقتىسىنا ءتۇستى. بىرنەشە اي اباقتىدا سارعايىپ، اقىرىندا 5 جىلعا جەر اۋدارىلدى. وتىنشى 5 جىلىن جەتىسۋ وبلىسىنداعى قىتايمان شەكتەس لەپسى قالاسىندا وتكىزدى. كەسىمدى كۇنىن بىتىرگەن كەزدە، ەۋروپا سوعىسى، ونان كەيىن [1916 جىلعى] 25 يۋن الەگى باستالدى.

     جەتىسۋ ەلى بۇلىنشىلىككە ۇشىراعانىن كورىپ، وقىعان باسشى ازاماتتىڭ ازدىعىن سەزىپ، وتىنشى ول ەلدى تاستاپ كەتە المادى، جانىن ورتاعا سالىپ قىزمەت ەتتى. وتىنشى جەتىسۋ ەلىنە ءھام بۇكىل الاشقا قانداي ەكەندىگى مىناداي كورىنەدى: جەتىسۋ ەلى ونى ۋچرەديتەلنوە سوبرانيەگە دەپۋتات سايلادى.

     وتكەن يانۆار[ايىنىڭ] ورتاسىندا ورىنبور سەزىنىڭ قاۋلىسىن قالاي ورىنداۋ جايىن كەڭەسۋ ءۇشىن، الماتىدا جەتىسۋ وبلىسىنىڭ سەزى بولدى. وتىنشى مارحۇم سول سەزگە كەلگەن ەدى. سەز تارقاعاننان كەيىن، وتىنشىنىڭ ۋاجىمەن تۇركىستان كوميتەتىنىڭ باستىعى شكاپسكي ارقىلى جەتىسۋدا الاش ميليتسياسىن قۇرۋعا قازىنادان 500 مىڭ سوم اقشا الىنىپ، بولشەۆيكتەن اۋلاق تۇرعان لەپسى كازناچەيستۆوسىنا جىبەرىلدى.

     الاش ميليتسياسىن قۇرۋ قامىن قىلىپ، باسشى سايلاپ، ەندى «الاش ورداعا» جۇرەمىن دەپ تۇرعاندا وتىنشىنى ىبراھيم [جايناقوۆ]، ساتىلعان [ساباتاەۆ]، شكاپسكيلەر اباقتىدا توسىپ الدى. شكاپسكي سابازدى بولشەۆيكتەر اباقتىدا بالاسىمەن ەكەۋىن اتىپ ءولتىردى. وتىنشىلار ءتورت اي سارعايىپ، كورمەگەن بەينەتتى كورىپ، ولىمنەن قالىپ ارەڭ قۇتىلعاندىعى «سارى-ارقادا» جازىلعان.

 بۇلار اباقتىدان شىققانشا، بولشەۆيكتەر كۇشەيىپ، لەپسىدەگى قازاققا تيگەن 500 مىڭدى [اقشانى] الىپ قويدى، جۇرتقا ويران سالا باستادى.

     وتىنشى اباقتىدان شىققان سوڭ، جولداستارىمەن بىرىگىپ، ەلدى قىرعىننان قالاي الىپ قالۋ شاراسىنا كىرىستى. ۇرىجار، لەپسى جاعىنا كەلىپ، ەر ازامات جيناپ، بولشەۆيكپەن سوعىسۋعا بەل بايلادى.

     وتكەن يۋل ايىندا مەن وتىنشىنىڭ ەلىندە بولدىم. سول كەزدە وتىنشى مارقۇمنان ەلىنە حات كەلدى. حاتتا جازعان ەكەن: «مۇنداعى جۇرتتىڭ باسىنا قيامەت-قايىم تۋدى، قاتىن-بالامدى الىپ كەتىڭدەر، بۇل ەل قان جىلاپ، قىرعىنعا ۇشىرىپ جاتقاندا، مەن جان ساقتاپ، بۇلاردى تاستاپ كەتە المايمىن. ولسەم-تىرىلسەم دە بىرگە كورەمىن،» – دەپ. بىرگە كوردى: ۇلتى ءۇشىن ولىمنەن قورىققان جوق، وقتان تايىنعان جوق. ەسىل ەر الاش جولىندا عازەز جانىن قۇربان قىلدى. توپىراعىڭ تورقا، جانىڭ جانناتتا بولسىن، اياۋلى وتىنشى!

     ۇلتىڭ ءۇشىن قان جىلادىڭ، قامىن جەدىڭ، قىزىقتى عۇمىرىڭ اباقتىدا، ايداۋدا ءوتتى. سوندا دا تاۋىڭ شاعىلمادى. قامالعا شاپتىڭ، قانعا بويالدىڭ، قازا تاپتىڭ، بىراق، «ارماندا كەتتىم، الاش كورگەنىن كورە المادىم»، دەمە. سەندەي ۇل تۋعان ەل ەش كىمنەن كەم بولماس. حوش، باۋىرىم!

مىرجاقىپ [دۋلاتۇلى]                                       

جان سۇيىكتى جەزدەم وتىنشى!

 ەل – جۇرتىڭدى تۋىسقانىڭدى تاستاپ ماڭگى ساپارعا جونەلدىڭ. جاڭا گۇلدەنىپ كەلە جاتقان الاشتىڭ كوشباسشى ازاماتتارعا وتە مۇقتاج ۋاقىتىندا قانىشەر، جەندەت بولشەۆيكتەردىڭ قولىنان مەزگىلسىز قازا تاپتىڭ. ەرتەدەن ەل قامىن ويلاپ، الاش تىلەگىن قولىڭا شىراق قىلىپ ۇستاپ ەدىڭ، سول شىراقتان ءومىرىڭنىڭ اقتىق ساعاتىنا شەيىن ايىرىلمادىڭ.

     ءبىلىم دارياسىنان سۋسىنداۋىما، ساياسي كوزىمنىڭ اشىلۋىنا سەبەپكەر بولىپ، ۇلتشىلدىقتىڭ ورىنە سۇيرەپ ەدىڭ. الىستا جاتساڭ دا، اقىل-ساباعىڭدى حاتپەن بەرىپ اسقار بولىپ ەدىڭ.

     جۇمساق ءسوزدى، ءمۇلايىم ءجۇزدى، كوركەم مىنەزدى قىمبات جەزدەم، ديدارىڭدى كورە المادىم-اۋ!

     وپاسىز تاعدىر، بايانسىز دۇنيە! مەيىرىمسىز ءولىم! امال جوق... يمانىڭ جولداس بولسىن!!!

قوشمۇحامەت [كەمەڭگەرۇلى].

وبادان ساقتانىڭدار!

     جۇقپالى اۋىرۋلاردىڭ ەڭ قورقىنىشتىسى - وبا. بۇل جۇرگەن جەرىندە ەلدى اپاتقا ۇشىراتادى. سونىڭ ءۇشىن، وبادان اۋلاق بولۋعا ەل ءوزىن-ءوزى تازا ۇستاۋ كەرەك. ايتپەسە، ءبىر كىرىپ العان سوڭ، قاشسا دا قۇتىلمايدى. از ۋاقىتتا جايىلىپ جۇرە بەرەدى.

     وبا اۋىرۋىندا ءوز الدىنا قۇرتى بار. سول قۇرت باسقا جاندى ماقۇلىق سەكىلدى تىرشىلىك قىلۋىنا جاقسى تاماق، جايلى ورىن كەرەك. ونداي ورىندى ءتۇرلى جۇقپالى اۋىرۋدىڭ قۇرتى بوقتىق، ولىمتىك، ساسىق، ساز ھام باسقا ناجىستەردەن تابادى. وسىلارعا وبانىڭ قۇرتى دا يەلەيدى.

     وبا اۋىرۋى اۋىرعان ادامنان، ونىڭ كيمىنەن، سۋ ءھام تاماق ارقىلى جۇعادى. وبانىڭ جۇرەتىن ەڭ قولايلى ۋاقىتى شىلدە مەن كۇز. تازالىعى ارتىق جۇرتتاردا وبا اۋىرۋى سيرەك. اۋىرۋ بىلىنگەن كۇندە دە، جايىلىپ كەتپەيدى. قارسى داۋا جاسالىپ، تەز سوندىرىلەدى. وبا، اسىرەسە، تاماعى اشتى، اراق-سىرا ىشكەن، قاربىز-قاۋىن جەگەن ادامدى ساعالايدى.

     ءۇيى، قوراسى، قوتانى، سۋ الاتىن جەرى، مال سۋاراتىن جەرى تازا بولماعان ەلدەر وبانىڭ ۇياسى بولادى. جوعارىدا ايتىلعان ناجىستەردەن وبانىڭ قۇرتىن ءبىر جەردەن ءبىر جەرگە اپارىپ، وربىتەتىن جاۋدىڭ ءبىرى - قارا شىبىن. قارا شىبىننىڭ ارالامايتىن جەرى جوق. اۋىرۋ ادامنىڭ قاقىرىعىنا قونىپ، ىدىسقا ياكي تاماققا قونسا، اياعىنا جابىسقان وبانىڭ قۇرتىن قالدىرادى.

     وبانىڭ بەلگىسى. وبا اۋرۋى بىرەۋدە اۋىر، بىرەۋدە جەڭىل بولادى. جەڭىل اۋىرعان ادامنىڭ ءىشى وتەدى. بىراق ءىشى اسا اۋىرمايدى، اۋىرماسا دا، قارسى داۋا قىلۋ كەرەك. جەڭىل وبا بولىپ اۋىرعان ادام، ءىشى وتسە دە، جۇمىسىنان، جۇرىسىنەن قالمايتىنى بولادى. بىراق، ونداي اۋىرعانىمەن قويماي، باسقالارعا دا جايادى. قاتتى اۋىرعان ادامنىڭ ءىشى وتەدى، بەزگەك سەكىلدى دەنەسى دىرىلدەيدى. بۇل قالىپپەن بىرنەشە ساعات، كوپ بولسا ءبىر سوتكەگە بارىپ، سونان ءبىلاي ءتاۋىر بولا باستايدى، نە ناۋقاس مەڭدەي باستايدى. بۇل - انىق وبا. كەي ادام باستاپقىدا قاتتى جىعىلادى. ول ۋاقتىندا، العاشقى كۇنى تۇندە، ياكي تاڭەرتەڭ ىشكەن قويۋ اس باتپايدى. دامىلسىز ءىش جۇرەدى ءھام قۇسقىسى كەلە بەرەدى. ادامنىڭ قيى، قۇسىعى سۇيىقتانىپ اعا باستايدى. ءيىسى بولمايدى. ىشىندە ءتۇيىر نارسەلەر بولادى. اياقتىڭ تامىرى تارتىپ، قاقساتىپ، دىرىلدەتەدى. تەز ۋاقىتتا ادام كوزى ۇڭىرەيىپ، مۇرنى سورايىپ، جۇدەيدى، دەنەسى سۋىپ، تەرىسى كوگەرىڭكى تارتادى. نەسەبى توقتايدى. اۋرۋ جامان شولدەيدى. بىراق، نە ىشسە دە سۋسىنى قانبايدى، ىشكەنىن قۇسىپ تاستايدى. بۇلايشا اۋىرعاننىڭ ۇشتەن ءبىرى-اق ولمەيدى. ساۋىعاتىن جاننىڭ ءىشى دە، قۇسىعى دا تيىلىپ، دەنەسى جىلىنىپ، تەرىسىنىڭ كوگەرگەنى قايتا باستايدى. ەگەر، اۋىرعان ادامنىڭ دەنەسى قىزىپ، باسى اۋىرىپ، بەتى قىزارىپ، ساندىراق پايدا بولسا، ساۋىعادى دەپ سەنۋگە بولمايدى.

     وبادان ساقتانۋ شارالارى. ءۇيدىڭ ءىشىن، قورانى، باسقا نارسەلەردى تازا ۇستاۋ، اس قىلاتىن سۋدىڭ جاقسى-جامانىن ايىرىپ الۋ - وتە قاجەت. اۋىز سۋ الاتىن جەرلەردى اينالا شارباقتاپ قويۋ كەرەك. اۋىز سۋ الاتىن جەردە كيىم، ءجۇن، جاباعى ءھام باسقالاردى جۇماسقا ءتيىس جانە مال سۋارۋ كەرەك ەمەس. ءۇي ءىشىن اسا تازا ۇستاپ، ءالسىن-ءالسىن سىپىرىپ، قاندالا، بۇرگە، بيت، تاراقان، قارا شىبىننىڭ بولماسىنا امال ىستەۋ كەرەك. وبانىڭ قۇرتىن جاياتىن وسىلار، ناجىستەردىڭ كوزىن جوعالتۋ ءتيىس. قالاي بولسا، سولاي تۇكىرۋ، قاقىرۋ، ءسىڭبىرۋ كەرەك ەمەس. ادام ءوزىنىڭ دەنەسىن، كيمىن تازا ۇستاپ، مونشا بولماسا، ءمولدىر سۋعا ءتۇسىپ جۋىنىپ تۇرۋى كەرەك. وسى جوعارداعى شارتتاردى ورنىنا كەلتىرسە، بار جۇقپالى اۋىرۋلار اۋلاق جۇرەدى.

ء بىر اۋىلدا، نە ءبىر ادامدا وبا اۋىرۋى بىلىنسە، ول ماڭايعا ساۋ حالىق قاتىناس ءجۇرىس-تۇرىستى توقتاتۋى ءتيىس. جۇمىستى كوپ قىلىپ قۋاتتى ازايتپاي، ۇيقىنى ۋاقىتىمەن ۇيىقتاۋى ءتيىس. اراق، سىراداي ماس قىلاتىن نارسەلەردەن، قايناماعان سۋدى ىشۋدەن تىيىلۋ كەرەك، سۋدى قايناتىپ ءىشۋ ءتيىس. جانە ساقتاناتىن نارسەلەر: كۆاس، شيكى ءسۇت، قاربىز، قاۋىن، جيدەك، بۇلدىرگەن ءھام باسقا جەمىستەر. اسىرەسە، تولىق پىسىڭكىرەمەگەندەرى قاتەرلى بولادى.

 ەگەر ءبىر ادامنىڭ ءىشى اۋىرسا، دارىگەرگە تەز كورسەتۋ ءتيىس. وبانىڭ جابىسقانى بىلىنسە، تەزدەن اۋرۋحاناعا، بولماسا دارىگەرگە اپارۋ ءتيىس. ايتپەسە، جالعىز اۋىرعان اداممەن تۇرماي، باسقالارعا دا تەز جايىلىپ كەتۋى انىق. اۋرۋ ۇلعايسا، بوي بەرمەيدى، ورتشە جايىلا بەرمەكشى. اۋىرعان ادامدى بولەك ءبىر جەرگە توسەك سالىپ، ماڭايىنا كۇتۋشىدەن باسقا جان بارماسىن. اۋىرعان ادامنىڭ قۇسىعىن، قاقىرىق-تۇكىرىگىن بەتالدى توكپەسىن. اۋىرۋ جاتقان ءۇي ىشىنە ءالسىن-ءالسىن وت جاعىلىپ تۇرسىن. سوندا ءۇيدىڭ اۋاسى تازارادى.

 اۋرۋدىڭ جانىندا دارىگەر كەلگەنشە مىناداي قىلۋ كەرەك: دورباعا ءسۇلى، بولماسا كۇل سالىپ، ىسىتىپ، اۋرۋدىڭ ىشىنە باسۋ كەرەك. سۋىعان شاي بەرۋ كەرەك، بىراق كوپ ىشۋدەن پايدا جوق. لوقسىعان ۋاقىتتا ءتۇيىر-ءتۇيىر مۇز جۇتقىزۋ كەرەك. دەنەسى سالقىنداپ، قۇرىستىرا باستاسا، ءبىر تازا شۇبەرەكتى سپيرتكە مالىپ، سونىمەن دەنەسىن، اياعىن ىسۋ كەرەك. جىلىندىرۋ ءۇشىن ىستىق سۋدى بوتەلكەلەرگە قۇيىپ، جان-جاعىنا قويۋ كەرەك. نە بولماسا، ءبىر قاپشىققا سۇلى سالىپ، قىزدىرىپ دەنەسىنە كۇيدىرمەستەي باسسا دا، جارايدى. اۋىرعان ادامنىڭ تاماققا كوڭىلى شاپسا، كۇشتى تاماق بەرۋ جارامايدى. پىسكەن ءسۇت پەن شالا پىسىرگەن جۇمىرتقا بەرۋگە بولادى. بىراق، از بەرۋ كەرەك.

وبانىڭ قاشاتىن نارسەلەرى: تەمەكى، اششى سارىمساق، قاراماي، كاربولكا، يزۆەست ءھام الماس. سوندىقتان ءۇيدىڭ ماڭايىنا قاراماي، كاربولكا سەۋىپ، يزۆەست جاعىپ قويۋ كەرەك. اششى سارىمساق جەپ، شىلىم تارتىپ ءجۇرۋ كەرەك. ءبىزدىڭ قازاقتىڭ جۇرت جاڭالاپ كوشە بەرگەنى ارتىق. وتىرعان ورىنعا قاقىرىپ-تۇكىرمەي، تازالىقتى باققان جاقسى، قاشاندا بولسا ساقتىق كەرەك، ساقتانساڭ -ساقتارمىن دەگەن.

وبا اۋىرۋىنا دەپ، ەلدىڭ ءار جەرىنە دوكتور ءھام فەلدشەرلەر شىعارىلماقشى. بۇلاردىڭ قاي ورىندا تۇراتىندارى جاقىن ارادا جاريالانادى.

ناۋقاس بەلگىسىن بەرە باستاعاننان-اق، جوعارعى ەل ىشىندە تۇراتىن دارىگەرلەرگە شاپقىن جىبەرىپ، اۋرۋدىڭ جانىنا الدىرۋ كەرەك.

* * *

ترويتسكىدەن حات

زەينوللا يشاننىڭ ۇلكەن بالاسى عابدىراحمان قارتتىڭ «الاش وردانى» قۇتتىقتاپ ا. جانتالينگە جازعان حاتىن «جاس ازاماتقا» باسىپ، كوپكە ۇسىنىپ وتىرمىز. (حات مىناۋ).

«عازيز احمەت اپەندى ءجانتالى! اسسالاۋماعالەيكۋم، ۋا راحمەتۋللاھي، ۋا باراكاتۋ!

مارقۇم ارداقتى اتامنان قالعان ىزگى جول بويىنشا، قاشاننان قازاق قانداستارىمنىڭ ءوز الدىنا جەرلى، اۆتونوميالى ءبىر حالىق بولىپ جاساۋىن تىلەيتىن ەدىم ءھام سول جولعا قىزمەت ەتۋ نيەتىمەن ورنى كەلگەندە سويلەيتىن دە ەدىم. قازىر ءبىر جاعدايعا شۇكىر – حالىقتى قۇر سوزبەن جۇباتۋدان، ۋاتىپ، جۇرت ءۇشىن كورىنە بىلەك سىبانىپ، جۇمىسقا كىرىسە باستايتىن زامانعا كەلىپ جەتتىك.

ەندى ءار جۇرتتىڭ ءوز قامىن وزىنە ويلاتا باستاعان، ۇستىمىزگە مىناداي جىندى ءبىر زامان كەلىپ قالعاندا، «زامانىنا قاراي امال قىلىپ» ايانباي تىرىسىپ قالىڭىز، قانداس قازاق قارىنداسىم!

بۇلايشا جاندانىپ، ءوز الدىنا ەل-جۇرت بولۋ قامىنا كىرىسكەن حالىق، ول جولدان مال-جانىن اياپ قالمايدى. ال، ايانشاق حالىق، جۇرت قاتارىنا كىرە الماي، اقىرىندا بارىپ، جەر جۇزىنەن قۇرۋى انىق. مۇنى وتكەن قاۋىمداردىڭ تاريحى راستايدى. سولاي بولسا، مىنا ۇستىمىزدە تۇرعان پۇرساتتى (مۇمكىندىك دەگەن ماعىنادا – رەد.) وتكىزىپ جىبەرمەي، اسكەر مەن مال قۋاتىن بىرگە قوسىپ الىپ، تەزدەن ىسكە كىرىسۋگە ىجداھات ەتۋلەرىڭىز ءجون.

ءار ىستە ءوز قۋاتىڭىزبەن، ءوز ىجداعاتتارىڭىزعا عانا تايانۋ كەرەك. بوتەن حالىقتان جاقسىلىق كۇتىپ، قاراپ جاتا بەرۋ قاتە. بوتەننىڭ بوتەنسىتكەن جايلارىن كوزدەرىڭ كورگەن سياقتى ەدى عوي. ەڭ بولماسا، اتاسى بولەك نيكولايمەن، مىنا نيەتى جامان بولشەۆيكتەردىڭ قىلىعىنا ءبىر اينالىپ قاراساڭدار، نە كورگەندەرىڭ ەستەرىڭە ساپ ەتە تۇسەر.

ال ەندى كورگەندەرىڭ اناۋ، زاماننىڭ ءتۇرى مىناۋ بولعان سوڭ، قازاق قانداسىمنىڭ ءوز الدىنا ەل-جۇرت بولىپ قالۋى جونىندە ءبىر ىنتىماقتا بولۋلارىن تىلەپ، وزدەرىنە شىن كوڭىلەمنەن سالام وقيمىن.

جاساسىن قىرعىز – قازاقتىڭ بىرلەسكەن جەرلى ءمۇحتارياتى! جاساسىن «الاش ورداسى!»

 عابدراحمان يبن ءال-شەيح زەينوللا راسۋلى.

 ترويتسك. 1918 جىلعى 4 يۋل.

باسقارمادان: مىناۋ «الاش وردانى» قۇتتىقتاپ حات جازىپ وتىرعان بەلگىلى يشان قارتتىڭ بالاسى. حالىققا قاراعان يشان قارتتىڭ قازاققا قىلعان قىزمەتى ھام عابدراحمان قارتتىڭ ءوز قىزمەتىنىڭ اسىل تەگى، ءبىزدىڭ حالىقتىڭ ءوز الدىنا ەل-جۇرت بولۋ قامى ءۇشىن ەكەندىگى اڭعارىلىپ تۇر. ءبىزدىڭ حالىق بۇرىن يشان قارتتىڭ ايتىپ، ۇناتتى دەگەن سوزىنەن شىعىپ كورگەن جوق-تى. مال-جاندى «الاش وردادان» اياماي، ءوز كۇشىمىزگە تايانىپ، تەزدەن ىسكە كىرىسۋدى ءوتىنىپ وتىرعان عابدراحمان قارتتىڭ ءسوزىن ەسى بار قازاق بالاسى ەسكەرەر.

الاشتىڭ ءوز تىزگىنى وزىندە، وردالى حالىق بولۋىنا تىلەكتەس بولىپ، حات جازىپ وتىرعان عابدراحمان ماحدۇمعا ۇزىن عۇمىر تىلەيمىز.

***

ىشكى حابارلار (گازەتتەردەن)

وسى كۇندە تورعاي وبلىسىنىڭ تاشكەنت تەمىر جولى بويىنداعى اقبۇلاق، جايساڭ ستانتسيالارىنىڭ بويىنا تۇركىستان ولكەسىندەگى قازاق باۋىرلارىمىز شۇبىرىپ كەلىپ جاتىر. كيەرگە كيىم، ىشەرگە تاماق، پانالارعا ورىن جوق. اشىق دالادا جاردامسىز قىرىلىپ جاتقان كورىنەدى. «جىعىلعاننىڭ ۇستىنە جۇدىرىق» دەگەندەي، اش-جالاڭاشتىق ۇستىنە، ءار ءتۇرلى جۇقپالى اۋرۋلار تاراپ، اسىرەسە وسىدان قىرىلىپ جاتسا كەرەك.

 باسقارمادان: بىلتىردان تۇركىستان ولكەسىندەگى تۋىسقاندارىمىزدىڭ قوي ورنىنا قىرىلىپ جاتقانىن كورە تۇرساق تا، باسى امان، مالى تۇگەل الاش بالاسى ءالى كۇنگە نىقتاپ جاردەمگە كىرىسكەنىمىز جوق. ەكىنىڭ ءبىرى، ەگىزدىڭ سىڭارى باۋىرىمىزعا ءتيىستى جاردامىمىزدى ايتىپ، ادامشىلىق، جۇرتشىلىق بورىشىمىزدى وتەگەنىمىز دە جوق.

     تيىنداپ جيعان جاردام مەن اشتىقتان قۇتىلۋدان كەتكەن، ەگەر قازاقتىق قانىمىز قايناپ، نامىسقا ۇمتىلىپ، تۋىسقاندارىمىزدى ولىمنەن قۇتقارامىز دەسەك، باسقاشا جاردام ايتۋدىڭ شاراسىنا كىرىسۋ كەرەك. الدىمىزدا قىلىشىن سۇيرەتىپ قىس كەلەدى. سۋىق ءتۇسىپ كەتپەي، الدىن الىپ، قالاي جاردام ايتۋ تۋرالى گازەتتەرگە جازىلسا ەكەن.

     سول كەڭەسىپ قۇرعان جوبا بويىنشا جاردەمگە كىرىسىلسە ەكەن.

***

باسقارمادان

ءار جەرلەردەن «جاس ازاماتتى» قۇتتىقتاعان حاتتار كەلىپ جاتىر. ءبارىن تۇگەل باسۋعا گازەت بەتىنە سيمايدى ءھام ۋاقىت جەتەتىن ەمەس. ىرىكتەپ باسايىق دەسەك، گازەت قۋانىشىنا ورتاقتاسقانداردى ءبىر دارەجەگە قويماعاندىق بولار دەپ، قۇتتىقتاۋلاردى باسۋدى ءبىرىنشى نومىرمەن دوعاردىق. گازەتكە ىقىلاس-كوڭىلدەرىن بىلدىرگەندەرگە جالپى ءتاڭىر العىسىن ايتامىز.

قازاق جەرىندە اشىلعان جاستار ۇيىمدارى وزدەرىنىڭ قىسقاشا تاجريبە-حالدارىن بايانداپ، ادىرىستەرىن جىبەرۋلەرىن وتىنەمىز!

«جاس ازامات» گازەتى مۇسىلمان حارىپتەرى از تيپوگرافيادا باسىلادى. ونىڭ ۇستىنە جاڭا قازاق ەمىلەسىنە قاجەت حارىپتەر جوق. سول سەبەپتى كەيبىر سوزدەر قاتە كەتەدى. وسىنداي كەمشىلىكتەرى ءۇشىن وقۋشىلاردان كەشىرىم سۇرايمىز.

گازەتتىڭ ساندارىن  باسپاعا دايىنداعان، تۇسىنىكتەرىن جازعان

م. قوزىباەۆ اتىنداعى سقمۋ پروفەسسورى

زارقىن تايشىباي.

Abai.kz