گۇلنار سالىقباي. مۇزتاۋ

(باس جۇلدە)

 

مۇزدى تاۋعا بارار ما ەم،

مۇزداي ءسۇتىن ىشەر مە ەم.

مۇزداي انگە سالار ما ەم،

مۇزداي ەرىپ تۇسەر مە ەم.

 

كوزىمدى اشىپ كورگەنىم –

كوكتىڭ كۇمىس تىرەۋى.

ايقاي سالىپ الىستان،

تۇمانىتقان رەڭى.

 

ويلارىمدى وت قىلماي،

نەگە مۇز بوپ جارالدىڭ؟..

ەر-ازامات بوپ تۋماي،

نەگە قىز بوپ جارالدىم؟..

 

سەن قۇدايدىڭ ەلىسىڭ،

اقشا بۇلتتار – قاناتىڭ.

مەن – گۇلدەردىڭ ءسولىمىن

جاپىراققا تاماتىن.

 

سەن – تاۋلاردىڭ داناسى

كوك اسپانمەن جالعانعان.

مەن – ادامنىڭ بالاسى

جىلتىراققا الدانعان.

 

تۇمانداتىپ بارشانى،

كۇلدىرلەگەن كۇيمە مە ەڭ؟

بالا كەزدىڭ اڭسارى

كوزدەرىمدى سۇيرەگەن.

 

جانارىندا الىپتىڭ

قاتىپ قالعان جاس پا ەدىڭ؟!

جۇرەگىندەي عارىپتىڭ

مۇزعا اينالعان تاس پا ەدىڭ؟!

 

سەن التايدىڭ بيىگى

كۇننەن عانا قورقاتىن.

مەن ادامنىڭ كيىگى

كۇنىن كورىپ جورتاتىن...

 

سەنەن بيىك تاۋ جوق شىعار دەۋشى ەدىم،

ادامداردا جاۋ جوق شىعار دەۋشى ەدىم...

گۇلنار سالىقباي. مۇزتاۋ

(باس جۇلدە)

 

مۇزدى تاۋعا بارار ما ەم،

مۇزداي ءسۇتىن ىشەر مە ەم.

مۇزداي انگە سالار ما ەم،

مۇزداي ەرىپ تۇسەر مە ەم.

 

كوزىمدى اشىپ كورگەنىم –

كوكتىڭ كۇمىس تىرەۋى.

ايقاي سالىپ الىستان،

تۇمانىتقان رەڭى.

 

ويلارىمدى وت قىلماي،

نەگە مۇز بوپ جارالدىڭ؟..

ەر-ازامات بوپ تۋماي،

نەگە قىز بوپ جارالدىم؟..

 

سەن قۇدايدىڭ ەلىسىڭ،

اقشا بۇلتتار – قاناتىڭ.

مەن – گۇلدەردىڭ ءسولىمىن

جاپىراققا تاماتىن.

 

سەن – تاۋلاردىڭ داناسى

كوك اسپانمەن جالعانعان.

مەن – ادامنىڭ بالاسى

جىلتىراققا الدانعان.

 

تۇمانداتىپ بارشانى،

كۇلدىرلەگەن كۇيمە مە ەڭ؟

بالا كەزدىڭ اڭسارى

كوزدەرىمدى سۇيرەگەن.

 

جانارىندا الىپتىڭ

قاتىپ قالعان جاس پا ەدىڭ؟!

جۇرەگىندەي عارىپتىڭ

مۇزعا اينالعان تاس پا ەدىڭ؟!

 

سەن التايدىڭ بيىگى

كۇننەن عانا قورقاتىن.

مەن ادامنىڭ كيىگى

كۇنىن كورىپ جورتاتىن...

 

سەنەن بيىك تاۋ جوق شىعار دەۋشى ەدىم،

ادامداردا جاۋ جوق شىعار دەۋشى ەدىم...

مۇزتاۋ...

سۇراعان راحمەتۇلى، موڭعوليا، بايان-ولگي ايماعى
ء(ى ورىن)
پاڭ شىعىس – رۋح

سامالا سالقار، سان قيلى شىراق سايىن قار،
پاڭ شىعىس!
پاھ، پاھ! كەربۇعىلاردىڭ ۇيىعى.
جاقۇتۇيادا جالقىن شاشتارى جەلكىل قايىڭدار،
كەكجيگەن يەك، كەرەناۋ شىڭنىڭ يىعى.
اسقاقتىق، ۋايىم –
قۇدايدىڭ ەرەن سىيى بۇل.
ارشاتى، اقسۋ باتىسقا قاراي قارسى اعىپ...
ارشانىڭ ءيىسى ولەڭدەي – اسپانتاستاردىڭ قيىعى –
ءار شاعىل شاعادى ءوزىن پارشا عىپ.
سوناۋ ءبىر شىڭدا ماڭگىرگەن ماڭگى
وي – اعام...
كەبى دە ۇرەيلى – كەكىرەيىپ تۇنعان مۇسىندەي.
كەڭ شىعىس سولاي ساقالىن تاڭعا بوياعان،
شاعاننىڭ شامى – شاعيريدىڭ
تەربەلىسىندەي.
شىڭعىستاي كوگىن كوكتەيدى شىرداي تىرناق اي،
وتپەلى كۇندەر-اي، وتكەندەي تاعى كىسىنەپ.
بوزدايدى الدە بوتاسىن ەرتكەن
سىرلى اباي،
قارعا ادىم كوكتە قاپ-قارا نوسەر ىشىنەن...
پاڭ شىعىس!
پاھ-پاھ ۇيىعىم، لاعىل تۇل ءۇنىم،
بەلگىسىز ىمدار، بەدەرلى مۇڭ بار ماڭدايدا.
التايدا تۋعان – «قايداسىڭ قاسقا قۇلىنىم...»
شالدىعىپ جەتتىم، قارلىعىپ جەتتىم شالعايدان.

ءامىرحان بالقىبەك، الماتى قالاسى
ء(ىى ورىن)
قارا ءسوزدىڭ قاعانى
كۇن نۇرىنداي جىلۋىنا جانىنىڭ
بۇكىل قازاق ىڭكار بولعان دارىنىم!
مۇزتاۋ سىندى ماڭعاز ەدى مىنەزىڭ،
كەندى التايداي قازىنا ەدى قالىبىڭ.

مارقاكولدەي ءمولدىر ەدى كوزىڭ دە
زەرگەرگە ۇلگى زەر جاتۋشى ەد سوزىڭدە.
بي-اعاڭدى جاتقا وقىعان بەكزاتىم،
ەندى بۇگىن ۇلى اتاندىڭ ءوزىڭ دە.

ءبىر عاسىردا ءبىر تۋاتىن اسىلىم،
شابىت قىسسا، بۇقتىرما بوپ تاسىدىڭ.
جايتارتقىشتاي تارتتىڭ قاعاز بەتىنە
تۋعان جەردىڭ كوكتە ويناعان جاسىنىن.

داۋىل بولدىڭ، جاۋىن بولدىڭ، جىر بولدىڭ،
ۇلكەن-كىشى ىزدەپ وقىر سىر بولدىڭ.
وي جايلاۋعا، ەرەن ەڭبەك تورىنە
قويشىمەن دە، كەنشىمەن دە ءبىر قوندىڭ.

جىلدامدىقپەن ساۋلەسىندەي جارىقتىڭ،
جان دۇنيەڭنىڭ سۇلۋلىعىن تانىتتىڭ.
ءوزىڭ سۇيگەن ەلىڭ امان تۇرعاندا،
سەن دە بارسىڭ جۇرەگىندە حالىقتىڭ.

سول كەزدەردە سەن وياتقان ماحاببات،
بۇگىن ساعان جەتكەنى انىق «اتالاپ».
شىعارماڭنان باستاۋ العان سان سەزىم
ءشولىن ءالى باسا الماي ءجۇر قاتالاپ.

كۇي سەكىلدى اعىتىلعان تيەگى،
بابا ءتىلدىڭ ءبارى ارقاسى كيەلى –
ساعان ءالى بويجەتكەندەر عاشىق بوپ،
ساعان ءالى ءور ۇل باسىن يەدى.

شىڭعىستايدىڭ بۇيرا شاشتى بالاسى،
قارا سوزدە قاعان بولدى، قاراشى!
ون عاسىر دەپ ايتا الادى كىم قازىر
شىڭعىسحان مەن ورالحاننىڭ اراسى!!!

باقىتگۇل باباش، اتىراۋ قالاسى
ء(ىى ورىن)
قار قىزىنىڭ حاتى
(پوەتيكالىق تريپتيح)
I.
اپپاق... الەم...
اپپاق مارجان اينالام.
جانىم - كوكتە،
جەردە جۇرگەن قۇر سۇلدەم.
نەگە وسى مەن،
قايىرىمسىز دۇنيەدەن قايعى الام؟
نەگە وسى مەن،
ءسىز جايلى ويلاپ، كۇرسىنەم؟

اپپاق الەم،
ادىرا!
تۇنگە عانا قۇمارتادى جاس جانىم.
(قارالىعى ءۇشىن بە؟)
الما-قىز ەم، قاپيادا قارعا اينالا باستادىم،
قارا نيەت قوڭقاي شالدىڭ ىسىنەن...

اپپاق... الەم...
ءمولدىر مۇڭنىڭ مونشاقتارىن تەرەمىن.
ۋىسىمدا - تولى باق.
اق قار كەشىپ، مەن ءسىزدى ىزدەپ كەلەمىن.
ىستىق،
مۇ-ۇ-ۇ-ۇزداي
جۇرەگىمدى قولىما اپ...

ءىى.

ايىرتاۋدا...
تاعى دا ءتۇن. قارا ءتۇن.
مەن وتىرمىن سىزداپ سىڭار قاناتىم.
كىم بىلەدى پەرىشتەلەر مەكەنىن؟
كىم بىلەدى جولدى سىزگە باراتىن؟

ايىرتاۋدا...
قورعالادى بۇگىن اي.
اق جۇزىمنەن سورعالادى جاس تاعى.
ءورىمتالداي ءومىرىمدى، ءتۇبى لاي،
سۋى دا سور تەڭىز ەتىپ تاستادى...

ايىرتاۋدا...
كوڭىلىمنەن كۇي كەتىپ،
بولمىسىمدى بەلگىسىزگە بيلەتىپ.
كىم بىلەدى، ءالى قا-ا-انشا جۇرەمىن،
بوز دالادا بوس شانامدى سۇيرەتىپ؟

شىعىس ۇلى!
مەنىڭ حۇسني-ءحالىمدى،
شىڭعىستايدا بىلە مە ەكەن بۇعىلار؟
تاۋ جاڭعىرتىپ تۇندە سالعان ءانىمدى،
سىزدەن باسقا، سىزدەن باسقا كىم ۇعار؟

ءىىى

اعاتاي!
جەتتىڭ بە ايعا، الىستاپ ارمانىمنان،
بەيۋاقتا كەتتىڭ قايدا، «بەيعۇمىر جالعانىمنان»؟

باقىتقا شولدەدىم مەن. (ەلگە نە بەرەم ۇلگى؟)
ايتار ما اۋليەكول، سۇراسام دەرەگىڭدى؟

جاي تۇسكەن جانىم - جارا، جاھاننىڭ سىزى قونىپ.
ۇلبىگە شاقىرسام با، ءۇندىنىڭ قىزى بولىپ؟

اعاتاي!
جوعالتپادىم ءسىز بەرگەن ار جۇزىگىن.
جانى - ءورت، ءتانى - دەرتتى باياعى قار قىزىمىن.

الىستا - قۋانىشىم، قاسىمدا نالا قالىپ،
ءسىزدى اڭساپ اق تولقىنى، بۇقتىرما بارادى اعىپ...

اقشوقى باۋرايىندا اداسقان كەربۇعى كىم؟
داۋاسىن تابا الار ما ەم مەن ونىڭ شەر-مۇڭىنىڭ؟

ءمىناجات ەتتىم تاعى، تاڭىرگە تىزە بۇگىپ.
كەزىگىپ قالام با دەپ كوزىمدە جۇزەدى ءۇمىت...

ءار ءتۇنى الاڭدايمىن. ءار كۇنى تاپپاق بولام.
ءبارىبىر... بارا المايمىن... اينالام - اپپاق تۇمان.

اعاتاي!
جەردە ءالى جالعاسۋدا، قوڭقايدان قالعان لاڭ.
بەيمەزگىل كوشتىڭ قايدا، «بەيعۇمىر جالعانىمنان»؟..

اقبەرەن ەلگەزەك، استانا قالاسى
ء(ىىى ورىن)
ورالحاننىڭ سوڭعى ويى

«ەرتەڭ ءولىپ قالساڭ، مىناۋ دۇنيەنىڭ قىلشىعى دا قيسايمايدى!»
ورالحان بوكەي

جۇمىر باستى پەندەنىڭ الدى تۇيىق،
ۇشامىز دا كەتەمىز، ءتاندى قيىپ.
بۇلدىراعان دۇنيەگە كوز شىركىننەن،
بۇيىرماي دا ەكەن عوي سوڭعى قيىق.

مەن ولگەنمەن، جالعاسار ەسىل ءومىر،
قادىرىڭدى بىلمەسەم، كەشىر ءومىر.
جازعانىمشا جازدىم دا، ءۇنسىز ءجۇردىم،
ايتا الماستان سىرىمدى شەشىلە ءبىر!

شاشقانداي بوپ تۇرسا دا ءتۇرىم ىزعار،
ىشىمىزدە شۋاقتى نۇرىمىز بار.
ادامزاتتىڭ بارىنە ەلجىرەدىم،
سۋعا اينالار، ەرىسە ءسىرى مۇزدار.

ءومىر، ءومىر!
ءالى دە سۇراعىم كوپ:
نەگە التاي بۇيىردى تۇراعىم بوپ؟
مەن التايدى تانىدىم جۇماعىم دەپ،
سۇلۋلىققا شىداماي، جىلاعىم كەپ!

التاي سىندى جۇمباقتاۋ سىرىم مەنىڭ،
ەرتە ءۇزىلدى، قايتەيىن، گۇلىم مەنىڭ.
ءور التايدان اينىماي جارالىپتى،
ەشتەڭەگە سەلت ەتپەس ءتۇرىم مەنىڭ.

كەربۇعىداي اسقاق ەم، ەركىن ەدىم،
التاي سەنىڭ تۇتاتقان ءورتىڭ ەدىم،
«ەندى الاشتا تۋمايدى ىنجىق ۇلدار» –
دەگەن سەنىڭ ەڭ سوڭعى سەرتىڭ ەدىم.

ەندى ماعان جارىق جوق، اۋىرلادىم،
قيىن بولدى جات جەردە اۋىرعانىم.
قوش بولىڭدار، بۇعىلار، وزەن-كولىم،
سامىرسىن مەن قاراعاي – باۋىرلارىم!

قوش بولىندار، كونەكوز القاپتارىم،
توسكەيىندە ەركەلەپ، شالقاقتادىم.
قوش بول، تۋعان اۋىلىم، قايران دوستار،
قوش بولىڭدار، جاقىن مەن الشاقتارىم!

قوش بولىڭدار تاۋ مەن تاس، قارا ورمانىم،
قوش بول تۋعان توپىراق – ءنار العانىم!
قوش بول، التاي!
مەن كەتتىم تاڭىرىمە،
ورالحان ەم، ءجون بولار ورالعانىم...

ەرلان ءجۇنىس، الماتى قالاسى
ء(ىىى ورىن)
التىن كەربۇعى
التايدان اۋعان كەربۇعى،
الاتاۋ جايلاپ، القالاپ،
اقباس تاۋلاردىڭ ورلىگىن،
اماناتىنداي ارقالاپ،

كەربۇعى كىردى قالاعا،
كەرعاسىر تۇردى توسىرقاپ،
كەرەناۋ مىناۋ ساناعا،
كەلگەندە قارسى جاس ۇرپاق،

كەڭىستىكپەنەن استاسىپ،
ۋاقىتتى ايتىپ ەندىگى،
كەربۇعى ءجۇردى كوش باسى،
ءسوز باسى ءجۇردى «كەربۇعى».

كەربۇعى كىردى قالاعا،
كەس-كەستەپ ءجۇردى كەرعاسىر،
كەسكەكتى وي كىردى ساناعا،
قايعىسى دا اسىل، شەر دە – اسىل.

«نەگە ءبىز وسى؟!.» دەپ كەلدى،
ميمىرتقا سالعان مىسىنداي،
تاكاپپار، ماڭعاز، وكتەم-ءدى،
كەرينەي كەربۇعىسىنداي.

كەرينەي كەربۇعىسىنداي،
كەز بولعان ءىسى – التىننان،
جەبەنىڭ التىن ۇشىنداي،
اينىماس اسىل قالپىنان.

سوم التىن تەكتى، سويلى جۇرت،
سوقتالى بولمىس حالقىنان.
التايدى التىن دەيدى جۇرت،
كەربۇعىسى دا التىننان!

ءۇندىستان التىن مەكەن بە،
ۇركەردەي سوعان اۋعاندا،
ۇندەمەي عانا كەتەردە،
ۇزدىگىپ قاراپ تاۋلارعا.

اقىرعى قادام اتتاعان،
مەكەنگە سول ءبىر اتتانىپ،
كولۋمب تا بۇرىن تاپپاعان...
ول تاپتى...
ونى تاپپادىق!

تولىباي ابىلاەۆ، قىزىلودا وبلىسى، ارال اۋدانى
(ىنتالاندىرۋ سىيلىعى)
اي ءمۇيىزدى ارقارىم

...جەنتەك قار جوڭكىپ سايعا، جەر ءجىبىدى.
كەپ جەتتى التى اي قىستىڭ سوڭعى كۇنى.
...التايدىڭ ارقارى تۇر اي ءمۇيىزدى.
اسقاردا،
ارلان قاسقىر كوردى مۇنى.

...ۋ-ۋ-ۋ!
كوكجال قايتىپ ۇلىماسىن؟!
كوكتەمنىڭ جىلان جىلعى سىنى باسىم.
...اسۋدا الاي-دۇلەي اق قار كەشكەن،
ارقاردىڭ ارقارلىعىن ۇعىناسىڭ.

ۇليدى كوكجال ەلدىڭ ەسىن الىپ،
ارقارعا تىگىپ كوزىن تەسىلە انىق.
التايدىڭ اق بوراندى اڭعارىنان،
تومەنگە كوشكىن جاتتى كوشىپ... اعىپ...

ءاردايىم بيىكتە ءجون بولعان اباي!
وتپەيدى ارقارعا ءبىر جان قاراماي.
...تاسقىن مەن توپان سەلگە جولىنداعى تاس تۇگىل،
بۇيىم ەمەس ءنان قاراعاي...

جاندىنى اللا بوسقا جاراتقان با؟!
جاڭعىرىپ سەل كوشەدى الاپتا اندا.
تارعىل ءتوس تاۋلارىندا تاكاپپار اڭ،
قاسقايىپ تۇرادى ىلعي قاراپ ماڭعا.

التايداي اسقاقتاعان تەكتىلىگى،
الماسىن اتىپ قۋدىڭ ەپتى ءبىرى.
ماڭقيعان ماڭعاز قالپى جاي ويناتقان،
ول ءۇشىن ۇيرەنشىكتى كوكتىڭ ءۇنى...

اتتاعان ۇشقان قۇستاي ساي... جارىقتان،
ارقارىم بيىك تۇر-اۋ، مايدالىقتان.
جالعاندا جانى زاڭعار ەكەندىگىن،
وت تۇياق جانۋارىم قايدان ۇققان؟!

تامسانىپ، تاعات تاپپاي ەل جەلىككەن،
تاعىسىن التاي تاۋدىڭ سەن كورىپ پە ەڭ؟!
اي اپتاپ، كۇنمەن كۇپتەپ اي ءمۇيىزىن،
ارقارىم تۇرادى اسقاق پەندەلىكتەن.

سايات قامشىگەر، الماتى قالاسى
(ىنتالاندىرۋ سىيلىعى)
مايتالمان

سەنىڭ ءسوزىڭ كوركەم سۋرەت، جاراسىم،
قاتارىڭنان وقتاي وزىق، داراسىڭ.
اسىل ءسوزىڭ ارالاپ ءجۇر قىدىر بوپ،
التاي مەنەن اتىراۋدىڭ اراسىن.

سەن ءتىلىمنىڭ ەڭ ءبىر بيىك شىڭىسىڭ،
ال مۇراڭ شە؟
– باعا جەتپەس ىرىسىم.
ولمەگەنسىڭ، رۋحىڭمەنەن ءتىرىسىڭ،
كوركەم ءسوزدىڭ ساۋلەسىسىڭ، نۇرىسىڭ.

قىران بولىپ قالىقتايسىڭ كوگىمنەن،
جانارىڭنان تازالىعىڭ كورىنگەن.
قالامىڭنان جۇپار ءيىس اڭقىعان،
ال جۇزىڭنەن يمان نۇرى توگىلگەن.

سەن، ور-اعا!
قازاعىمنىڭ سەرتىسىڭ،
ءسوز-الەمنىڭ شاھارىسىڭ، كەنتىسىڭ.
سەنى وقىسام كوڭىلىمە كوكتەم كەپ،
بۇقتىرمامەن تولىققانداي ەرتىسىم.

سەنى وقىسام «مۇزتاۋداعى» اقتانىڭ،
جەڭەر، بالكىم التاي جاقتىڭ اقپانىن.
«قار قىزى» مەن «مىناۋ اپپاق دۇنيە»،
«قۇم مىنەزى» مامىعىنداي ماقتانىڭ.

ور-اعامىز!
سەنى ءولدى دەپ ايتا المان،
مۇراڭ گۇلدەي جادىراعان، جايقالعان.
جانىڭ كوكتەم،
كوڭىلىڭ جاز،
تۇلعاڭ تاۋ،
ءسوزىڭ جىبەك،
ەل ءۇشىن سەن مايتالمان!

مىڭباي ءراش، الماتى قالاسى
(ارناۋلى جۇلدە)
ۇلكەن جۇرەك...
و، قۇدىرەت، سايرانداپ،
قايتپاق ەدىك جىر ەلىن.
ءۇمىتىڭدى ويرانداپ،
كەتتى اۋ سىزداپ جۇرەگىڭ،
و، قۇدىرەت كەلىپ ەك،
ءفاتاليدىڭ ەلىنە،
نە عاجاپتى كورىپ ەك،
ءنيزاميدىڭ جەرىندە
– «سورلى جۇرەك، - سىزدايدى!»
دەدى بىردە ورالحان.
لاپ ەتكەندەي مۇز قايعى،
شوشىنۋمەن مەن اڭ-تاڭ.
كوزىن جۇمعان ماڭگىگە،
ەسكەرتكىشتىڭ قاسىنا.
جەتكەن ەدىك الگىندە،
گۇلشوق قويدىق تاسىنا.
... قوناق ۇيدە تاعى اڭ-تاڭ،
جۇرەك تاعى شانىشتى.
ءدارى جۇتىپ ورالحان
اجالمەنەن الىستى.
بولعان ەدىم ساپارلاس،
مەن دارىندى ىنىممەن.
جاتقان ەدىم قاتارلاس،
كوز ىلمەدىم تۇنىمەن.
تامىلجىپ كۇي، ءان كۇندە،
تاۋسىلدى توي قىزىعى...
...ءۇندىستاندا ماڭگىگە
ۇلكەن جۇرەك ءۇزىلدى.

عالىم قاليبەكۇلى، الماتى قالاسى
(ارناۋلى جۇلدە)
مۇزتاۋدىڭ مۇزبالاعى ورالمادى
التايدىڭ تاۋى دا التىن، تاسى دا التىن،
كەرمارال كۇرەڭ بەلدە قاسىناتىن.
كۇرەڭ كۇن كۇز باسىنا اسىلاتىن،
بۇقتىرما قارا ەرتىسكە اسىعاتىن،
قارا ەرتىس بۇرق-سارق قايناپ باسىلاتىن.

قارا ءسوز قارا ولەڭشە ورىلمەدى،
جۇرتى تۇر شىڭعىستايدىڭ ورىندەگى.
مۇزتاۋدىڭ مۇزبالاعى ورالمادى،
التايدىڭ كەربۇعىسى كورىنبەدى.

قايدا ءجۇر قۇلدىراڭداپ «قاسقا قۇلىن»،
جەمىنە اينالدى ما اش تاعىنىڭ.
«جەسىرلەر» كوز جاستارىن اعىزادى،
قۇشاقتاپ بوزداقتاردىڭ جاس قابىرىن.

شىڭعىستاي - جەر بيىگى، سايران مەكەن،
بۇقتىرما - ساۋمال ما ەكەن، ايران با ەكەن؟
بەس كۇندىك بايانى جوق دۇنيەگە،
شەكەدەن قارايتۇعىن قايران كوكەم.

سىمباتى سىمعا تارتقان بولەك ەدى،
جول قالسىن قىز جىبەكتىڭ تولەگەنى.
جارتاسقا جالعىز بىتكەن قاراعايداي،
قاسقايىپ تۇرعانى دا ەرەك ەدى.

شىعىستىڭ توپىراعىنا كۇرىق كوكتەر،
وسى ەلدە قىرىق «حان» مەن قىرىق «بەكتەر».
ۇلىلار سۇرلەۋىمەن كەلە جاتىر،
قاليحان، الىبەك پەن ۇلىقبەكتەر.

«ءور التاي مەن قايتەيىن بيىگىڭدى»،
سۇرمەرگەن اتىپ الدى كيىگىڭدى.
تاعدىردىڭ سالعانىنا شارا بار ما،
شىڭعىستاي كىم باسادى كۇيىگىڭدى؟!

كۇنشىلدەر مۇز جالادى، تۇز جالادى،
وتىز قىز ودان بەتەر قىزعانادى.
جيىرما جىل وتسە-داعى ورالمادى،
التايدىڭ اقيىعى - مۇزبالاعى!

باعدات مۇباراك، قاراعاندى قالاسى
(ارناۋلى جۇلدە)
قۇبىلىس
جاسىراتىن نەسى بار قۇبىلىس ەد،
كەۋدەسىندە دۇرسىلدەپ ءبىر ۋىس ەت.
ءبىز كىمدى جوقتامادىق ايلاپ-جىلداپ،
تىرىلەتىن جان بولسا، ءتىرىلۋشى ەد.

تاسىمىز سودان ورگە دومالاماي،
سۇم تاعدىر – كوزدى جاپقان توماعاداي،
جازعانىن جالپاق جۇرتقا جايىپ تاستاپ،
جاراسىن كورسەتپەگەن وراعام-اي.

جالعاندى و، تاس كەرەڭ، مەڭىرەۋ دە،
مەڭىرەۋگە بولا ما ەڭىرەۋگە.
قايداعىعا قايعىرعان قايران جۇرەك،
قاشانعى كوتەرەدى سەنى كەۋدە؟!

توبەسىنەن جاتسا ەگەر اقشا قۇيىپ،
عازيز باسىن پەندە وتەر پاتشاعا ءيىپ.
شالقايىپ جۇرمەگەنىڭ سودان شىعار،
سەنىڭ ەڭكەيەتىنىڭ – باسقا بيىك!

تاسىن تۇگەندەسەم دە تاسپىعىمنىڭ،
ءتىلىن تابۋ قيىن عوي تاس تۇعىردىڭ.
جۇرەگىم توقتاپ قالدى – دەمەسەڭىز،
ۇنەمى باسىمداسىز جاستىعىمنىڭ.

سۇستانىپ نەگە مىناۋ تۇنەردى اسپان،
سىپىرىلىپ قالارداي جۇگەن باستان.
تارتپاسىن بوساتسا ەگەر قۇراندى ەردىڭ،
قايداسىڭ دەپ، تارتارمىن كۇرەڭ قاسقام!

روزا سەيىلحان، الماتى قالاسى
(ارناۋلى جۇلدە)
ورالحان بوكەي رۋحىمەن سىرلاسۋ
مازانى الا بەردى كۇدىك كەلىپ،
دوس اناۋ ءبىرىن-ءبىرى جىعىپ بەرىپ.
الدىمنان ءبىر توسقاۋىل شىعادى اعا،
جۇرگەندە جاقسىلىقتان ۇمىتتەنىپ.

ولگەن سوڭ ايتىلا ما شىننىڭ ءبارى،
تىرلىكتىڭ تەربەپ جاتىر مۇڭدى ىرعاعى.
ءسىز، اعا، باقيلىقسىز، جانى نۇردان،
مەن بولسام ءبىر بەيباقپىن قۇردىمداعى.

ەسىمە تۇسەدى ىلعي قۇلىن كۇنىم،
مەندەگى ءورت سەزىمگە جىلىندى مۇڭ.
ءسىز جازعان كەيىپكەرگە ۇقساپ قالام،
اتتەڭ-اي، ۇعار بىراق سىرىمدى كىم.

ۇزاق ءتۇن، كەلمەيدى اعا، ۇيقىم مەنىڭ،
جازعانىڭ جانعا جاقىن، سيقىر ما ەدىڭ.
قاتىگەز دۇنيەنىڭ كورۋ ازاپ،
شىرقىراپ، توزاق وتتا ۇيتىلگەنىن.

ءور التاي سىيلاعان عوي سىزگە ءبارىن،
ءوزىڭدى تاۋىپ العان ىزدەپ اعىن.
اعىلىپ، توگىلەسىز نوسەر بولىپ،
جەمىستەي بەرەتۇعىن كۇزدە ءنارىن.

ارماننىڭ ارعىماعىن تاڭ اسىردىم،
«تاعانداي» كۇيىن كەشتىم شاراسىزدىڭ.
ءوزىمدى-ءوزىم تاپپاي جارىق كۇننەن،
تامشىمەن جۋىپ كوزدى الاسۇردىم.

شىعىستىڭ بالقاراعاي، شىرشالارى،
ءوزىڭسىز ەندى كىمگە مۇڭ شاعادى.
التايدى مەكەن ەتكەن كەر بۇعىداي،
سانانى قايتا-قايتا جىر سوعادى.

قالقامان سارين،(استانا قالاسى
(وبلىس اكىمىنىڭ ارناۋلى جۇلدەسى)
شىڭعىستاي

و، شىڭعىستاي، شىڭعىستاي!
ساۋراعى ەدىڭ ولكەنىڭ.
شىڭ بوپتى عوي ورتەڭىڭ،
نوقتالاسا قايتەمىز؟
كوڭىل الاڭ نە ەتەمىز؟
حوش، امان تۇر، امان تۇر.
شەشسە نوقتا كەتەرمىز،
اداسپاساق، جەتەرمىز.
كورۋگە تاعدىر جازباسا،
كوكىرەكتەگى ارمان سول!
ابدىكەرىم بولىس

«شىڭعىستايعا بارايىق...»
ورالحان بوكەي
قۇدىرەتىڭ بار قانداي، ۋا، شىڭعىستاي؟!
باسقادا جوق باقىت تۇر باسىڭدا ۇشپاي.
تۋدى وزىڭدە بوكەيدىڭ جالعىز ۇلى،
قاعىلەز ءھام قىراعى لاشىن قۇستاي.

سەرىك ەتىپ ارمان مەن ءۇمىتتى اسقاق،
سەندە عازيز عۇمىرىن كۇلىپ باستاپ،
قاس-قاعىمدا عايىپقا ءسىڭىپ كەتتى ول
جالعاندىقتىڭ تۇندىگىن ءتۇرىپ تاستاپ.

كۇمىس نۇرمەن كەلتىرىپ قۇزدىڭ ءسانىن،
جارىپ شىعىپ مۇزتاۋدىڭ مۇز قۇرساعىن،
كۇندەي بولىپ قارايتىن كوكجيەكتەن
ساۋلە شاشىپ «الەمگە» ءبىزدىڭ شاعىن.

تۇلعاسى ۇقساپ تاكاپپار تاۋعا بيىك،
قارا باسىن كورمەگەن حانعا دا ءيىپ.
اسۋ بەرمەس التايدىڭ ءور شىڭىنداي،
ماڭگىلىكتى مەكەندەپ قالدى اقيىق.

التىن بەسىك، اتاجۇرت، كونە قورىم،
جاقىنىنا جاتسىنباي بەرەدى ورىن.
بۇقتىرمانىڭ تۋلاعان تولقىنىنداي،
بۇعىپ قالار مىنەزى جوق ەدى ونىڭ.

ءىنجۋ-مارجان – مارقاكول، ءمولدىر سۋلى،
جاعاسىندا قالدى ءىزى كولدىڭ شۋلى.
ءون-بويىنا سىڭىرگەن تازالىقتى،
كەربەز ەدى ول بىلمەيتىن كولگىرسۋدى.

...مۇزارت شىڭنىڭ مۇزبالاق زور قۇسىنا،
اسپان تەكتەس بەكزادا بولمىسىنا
ءور التايدىڭ ولكەسى، ورمان، تاۋى،
تەكتىلىگى – ۇلى ۇستاز بولدى، ءسىرا!

قىسقا عۇمىر كەشسە دە ول قاسىرەتتى،
كەڭ قۇشاعىن عالامعا اشىپ ءوتتى.
قالامىنىڭ ۇشىمەن قاسيەتتى،
ادامزاتتى التايعا عاشىق ەتتى.

جازدا جايساڭ جەر – وسى، كۇزدە – دارحان،
كەربۇعىسىن تۇرارسىڭ ىزدەپ ءار تاڭ.
«سۋى – كاۋسار، جۇلدىزى – جاۋھار» مەكەن،
شىڭعىستايعا شاقىرعان ءبىزدى ورالحان!

اباي-اقپارات