كەشەگى سەنات ماقۇلداعان كوشى-قون تۋرالى زاڭ جوباسىنان كەيىن ەندى شەتەلدەگى قازاق ازاماتتارىنا قازاقستان ازاماتتىعى بىردەن بەرىلمەۋى مۇمكىن. ەگەر زاڭ كۇشىنە ەنەر بولسا، كوشىپ كەلۋشى قازاق ازاماتتارىنا كۆوتا بەرىلمەۋىنەن بولەك، ازاماتتىق الۋ ءۇشىن دە باسقا شەتەلدىك كەلىمسەكتەر سەكىلدى  5 جىل كۇتۋىنە تۋرا كەلەدى.  

شەتەلدەگى قانداستاردى وتانعا ورالتۋ ماسەلەسى ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العاننان بەرى ەلباسىمىزدىڭ باسىم باعىتتاعى ساياساتى رەتىندە جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى. 1990-1991 جىلدارى «ەڭبەك شارتىمەن» موڭعوليادان 10 مىڭداي قانداستارىمىز ەلگە ورالىپ، كوشتىڭ العاشقى لەگىن باستاسا، 2013 جىلعا دەيىنگى  ارالىقتا 1 ميلليوننان استام باۋىرلارىمىز قازاقستان ازاماتى اتاندى. «ەلگە ەل قوسىلسا قۇت» دەگەندەي بۇگىندە قانداستارىمىز ەلىمىزدىڭ ءار سالاسىندا جەمىستى ەڭبەك ەتۋدە. قىتاي، موڭعوليا قازاقتارىندا ءتىلىمىز، سالت-ءداستۇرىمىز جاقسى ساقتالعاندىقتان ولاردىڭ ەلگە ورالۋىمەن بىرگە ۇمىت بولعان سالت-داستۇرلەرىمىز قايتا جاڭعىرىپ، شۇرايلى تىلىمىزگە قايتادان قان جۇگىرگەندەي بولدى. جاڭا تاۋەلسىزدىك العان بىزگە قانداستارىمىز اۋاداي قاجەت. ۇلتقا قاتىستى ءارتۇرلى سالادا ۇلتتىق سانانى وياتىپ، قوزعاۋ سالىپ جاتىر دەسەك ارتىق ايتپاسپىز.

مەملەكەتتىڭ نىعايۋى مەن ۇلت ساياساتىنىڭ ۇستەمدىگىن ارقاشان نەگىز ەتكەن ەلباسىمىز ن.نازارباەۆ دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ IV قۇرىلتايىندا سويلەگەن سوزىندە:

كەشەگى سەنات ماقۇلداعان كوشى-قون تۋرالى زاڭ جوباسىنان كەيىن ەندى شەتەلدەگى قازاق ازاماتتارىنا قازاقستان ازاماتتىعى بىردەن بەرىلمەۋى مۇمكىن. ەگەر زاڭ كۇشىنە ەنەر بولسا، كوشىپ كەلۋشى قازاق ازاماتتارىنا كۆوتا بەرىلمەۋىنەن بولەك، ازاماتتىق الۋ ءۇشىن دە باسقا شەتەلدىك كەلىمسەكتەر سەكىلدى  5 جىل كۇتۋىنە تۋرا كەلەدى.  

شەتەلدەگى قانداستاردى وتانعا ورالتۋ ماسەلەسى ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العاننان بەرى ەلباسىمىزدىڭ باسىم باعىتتاعى ساياساتى رەتىندە جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى. 1990-1991 جىلدارى «ەڭبەك شارتىمەن» موڭعوليادان 10 مىڭداي قانداستارىمىز ەلگە ورالىپ، كوشتىڭ العاشقى لەگىن باستاسا، 2013 جىلعا دەيىنگى  ارالىقتا 1 ميلليوننان استام باۋىرلارىمىز قازاقستان ازاماتى اتاندى. «ەلگە ەل قوسىلسا قۇت» دەگەندەي بۇگىندە قانداستارىمىز ەلىمىزدىڭ ءار سالاسىندا جەمىستى ەڭبەك ەتۋدە. قىتاي، موڭعوليا قازاقتارىندا ءتىلىمىز، سالت-ءداستۇرىمىز جاقسى ساقتالعاندىقتان ولاردىڭ ەلگە ورالۋىمەن بىرگە ۇمىت بولعان سالت-داستۇرلەرىمىز قايتا جاڭعىرىپ، شۇرايلى تىلىمىزگە قايتادان قان جۇگىرگەندەي بولدى. جاڭا تاۋەلسىزدىك العان بىزگە قانداستارىمىز اۋاداي قاجەت. ۇلتقا قاتىستى ءارتۇرلى سالادا ۇلتتىق سانانى وياتىپ، قوزعاۋ سالىپ جاتىر دەسەك ارتىق ايتپاسپىز.

مەملەكەتتىڭ نىعايۋى مەن ۇلت ساياساتىنىڭ ۇستەمدىگىن ارقاشان نەگىز ەتكەن ەلباسىمىز ن.نازارباەۆ دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ IV قۇرىلتايىندا سويلەگەن سوزىندە:

«بۇگىنگى القالى جيىندا قانداستارىمىزعا قولداۋ كورسەتىپ، قامقورلىق جاساۋدىڭ ناقتى جولدارىن ايقىنداپ الۋىمىز كەرەك. سوندىقتان، الداعى ماقسات-مىندەتتەردى بىرلەسىپ بەلگىلەپ العانىمىز ءجون.

... كەڭىنەن تالقىلانىپ، قابىلداناتىن جاڭا زاڭ قانداستارىمىزدىڭ جاعدايىن جاقسارتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى دەپ ەسەپتەيمىن. ول قانداستارىمىزدىڭ قۇجات تاپسىرۋدا، تىركەۋگە تۇرۋدا، ازاماتتىق الۋدا كەزدەسەتىن ءتۇرلى كەدەرگىلەردى جويۋى ءتيىس»، – دەگەن ەدى. ال، سەنات ماقۇلداعان زاڭ جوباسى ەلباسىنىڭ وسى سەنىمىنە سەلكەۋ تۇسىرگەندەي كورىندى. بۇلايشا و باستا ەلباسىمىزدىڭ ءوزىنىڭ قولداۋىمەن باستالعان ساياساتىنىڭ ىسكە اسۋىن تەجەۋ ەلباسى ۇستانعان ەل ساياساتىنا جاسالعان قيانات دەپ بىلەمىز.

ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءبىر سوزىندە «قازاقتىڭ تاريحتا ۇيالار جەرى جوق» دەگەن ەدى. ول راس. قيىن-قىستاۋ كۇندەردە ارىن اردا ۇستاعان الاش بالاسى ايدىڭ-كۇننىڭ امانىندا ءوز باۋىرىنان الىس قالىپ، وزگە ەلدەگى ءوز ۇلىڭ تامىرىنان ايىرىلىپ، دوسقا كۇلكى دۇشپانعا تابا بولماسا يگى...

ماديار، سارىسۋ اۋدانى

Abai.kz