تۇركياداعى دومبىرا مەرەكەسى
قازاقتىڭ قاسيەتتى قارا دومبىراسىن ۇلىقتاۋعا ارنالعان ۇلتتىق مەرەكە، كەڭ بايتاق قازاق جەرىنەن تىسقارى شەت مەملەكەتتەردە دە كەڭىنەن اتاپ ءوتىلدى.
انادولى ەلىندە، تۇركيا جەرىندە ىستامبۇلداعى اباي ەسكەرتكىشى الاڭىندا مىڭداعان ونەر سۇيەر قاۋىم، وسىندا تۇراتىن قازاق قانداستارىمىز، جەرگىلىكتى تۇرىك باۋىرلارىمىز، وسىنداعى ستۋدەنت جاستارىمىز كوپتەپ جينالدى.
اباي ەسكەرتكىشىنە گۇل شوقتارى قويىلدى. شارانى ىستامبۇلداعى قازاق باس كونسۋلدىعى ۇيىمداستىردى.
قازاق باۋىرلارىمىز كوپتەپ قونىستانعان زەيتىنبۋرني جانە باعجىلار اۋداندارىنىڭ اكىمدىكتەرى قولداۋ كورسەتتى.
دومبىرا – قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق اسپابى، ءتول مادەنيەتىمىزدى جان جاقتى تانىستىراتىن اسىل مۇرامىز.
عالىمدار: «ارحەولوگيالىق ولجالاردىڭ ىشىندە كەم دەگەندە وسىدان ەكى مىڭ جىل بۇرىن تۇتىنىلعان قوس ىشەكتى اسپابتىڭ بەينەسى نازار اۋدارتادى، بۇعان بۇگىنگى كۇننىڭ ەڭ تەكتەس، ەڭ جاقىن اسپابى رەتىندە قازاقتىڭ دومبىراسى مەن قىرعىزدىڭ قومۋزىن جاتقىزۋعا بولادى»، - دەيدى.
دومبىرانىڭ قاعىسى-شەرتىلىمى مەن قازاقتىڭ كەڭ بايتاق ساحاراسى، اسەم تابيعاتى، كولى مەن ءشولى، وزەن تاۋلارى كوز الدىمىزعا كەلەدى.
مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆ: «دومبىرا قازاقتىڭ جانى، ۇلتتىق بولمىسىنىڭ ايناسى.
«ناعىز قازاق قازاق ەمەس، ناعىز قازاق دومبىرا». ءبىز ۇلتتىق بىرەگەيلىگىمىزدى ساقتاعىمىز كەلسە، قاستەرلى اسپابتى قادىر تۇتۋىمىز قاجەت. ول ءبىزدىڭ تەرەڭىنەن تامىر تارتاتىن ءتول تاريحىمىزدىڭ كۋاگەرى. مەرەيلى مەرەكە ونەرىمىزدى ورگە شىعارىپ تۇتاستىعىمىزدى نىعايتا ءتۇسۇ ءۇشىن كەرەك»، - دەپ ايتۋلى كۇننىڭ ماڭىزدىلىعىن ايقىنداپ بەردى.
وتكەن جىلى قاراشا ايىندا ىستامبۇلدا قازاق دياسپوراسى كوپ شوعىرلانعان، جەتى ءجۇز مىڭ ادام تۇراتىن زەيتىنبۋرني اۋدانىنداعى اباي مەكتەپ ليتسەيىندە جانە ءبىر ميلليون حالقى بار باعىجىلار اۋدانىنداعى گۇنەشلى قالاشىعىندا «التاي» قازاق قاۋىمداستىعى قوعامىنىڭ مادەنيەت ۇيىندە دومبىرا ۇيىرمەلەرى اشىلدى. وعان جەتپىسكە جۋىق ونەرگە قابىلەتى بار جاستار قابىلداندى.
تۇرياداعى قازاق ەلشىسى ەركەبۇلان ساپيەۆ، ىستامبۇلداعى باس كونسۋل نۋريدين امانقۇلدىڭ ارنايى ۇيىمداستىرۋىمەن قازاقستانعا سەكسەن دومبىراعا تاپسىرىس بەرىپ، ەكى اۋدانعا قىرىق قىرىق تان تەڭ ءبولىپ بەرگەن ەدى.
مىنە، سول جەتى-سەگىز ايدا ۇيرەنگەن ونەرلى جاستار بۇگىندە دومبىرا ءانسامبىلىن ىلگەرى دامىتىپ وتىر. وعان تۇركياعا ەسىمى بەلگىلى دومبىراشى، تۇركىستانداعى قازاق تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تۇلەگى سەدات شولاقوعلى جانە بەلگىلى قازاق كاسىپكەرى، دومبىراشى، ءداستۇرلى ءانشى حۋسەين ەرتۇعىرىل جەتەكشىلىك ەتەدى.
بۇل دومبىراشىلار قۇرامى تۇركيانىڭ باسقا قالالارىندا دا ونەر كورسەتۋدە.
يگىلىكتى ءىستىڭ ۇيىتقىسى بولىپ وتىرعان باس كونسۋل مىرزاعا باسقا ايماقتاردا دا دومبىرا كلاسىن اشۋعا وتىنىشتەر كوپتەپ تۇسۋدە. ويتكەنى، باس كونسۋل جەتى ايدىڭ كولەمىندە ىستامبۇلداعى ەلۋدەن استام ۋنيۆەرسيتەتتەردە كەزدەسۋلەر وتكىزىپ، قازاقستان مەن تۇرىك اراسىنداعى ەكونوميكالىق بايلانىستار، عىلىم مەن ءبىلىم، مادەنيەتتى دامىتۋدى كەڭىنەن ءسوز ەتۋدە.
دومبىرا كۇنىندە ۇستازدارمەن جاس دومبىراشىلار: سەدات، حۋسەين، ءمارزيا قارابازار، اكيف بالشى، ەركان قارادۋمان، تىلەسحان الپامىس، يلانا سارپەكوۆا، ارىسلان ازىمبەك، ءبيبى رابيا، مەرۋەرت مۋحاممادان، ارىسلان جولشى، سايىت ەفە، «ءدۇرداراز» ءانىن ورىنداعان مايرا ساعاتوۆا تاعى باسقالار دومبىرادا كۇي تارتىپ، قازاقتىڭ اسەم اندەرىن شىرقادى.
قازاقستاننان ارنايى كەلگەن «ءالديداي» توبىنىڭ ءانشىسى ايدانا قادىلوۆا جەكە ورىنداۋدا تاماشا ونەر كورسەتتى. دومبىرادا وركەستردىڭ سۇيمەلدەۋى مەن القيسسا، بالبىراۋىن، اتا تولعاۋى، ەركە سىلقىم، اقساق قۇلان كۇيلەرى تۇركيا تورىندە كۇمبىرلەپ جاتتى.
اباي الاڭى مەرەكەلىك بەزەندىرىلگەن. قازاق-تۇرىك ەلدەرىنىڭ تۋلارى ىلىنگەن. شارادا زەيتىنبۋرني اۋدانى اكىمى ادەم ۋسلۋ، قازاقستان باس كونسۋلى نۋريدين امانقۇل قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەدى جانە ونەر يەلەرى دومبىراشىلارعا العىس حاتتاردى، ەستەلىك سىيلىقتاردى تابىس ەتتى.
دومبىرا كۇنى مەرەكەسىنە تۇركيانىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرى، فرانتسيا - پاريجدەگى قازاق قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى، ءدىن عۇلاماسى حاليفا التايدىڭ ۇلى ابدۋساميت التاي، ەۆروپادا - ۆەنا قالاسىنداعى قازاق قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى اكبار قىران، دۇنيە قازاقتارى قاۋىمداستىعىنىڭ وكىلى، ىستامبۇلداعى قازاقستان مادەنيەت جانە ساۋدا ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى، حالىق ارالىق «تۇركسوي» ۇيىمىنىڭ باس كەڭەسشىسى ەرجان ءۋايىس، ىستامبۇلدا تۋىپ وسكەن قازاق پروفەسسورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ابدۋاقاپ قارا، يزمير ايماعى ساليحلىداعى قازاق قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى التاي قاراقول، «KAZAKDERİ» باسشىسى ەركان يىلدىز، ىستامبۇلداعى قازاق ءانشىسى بەشىر كوسە، ۇلكەن كوشتى تۇركياعا باستاپ كەلگەندەردىڭ ءبىرى حۋسەين ءتايجىنىڭ نەمەرەسى ومار ءتايجى، كاسىپكەر مۇرات تەمىز، شۆەيتساريادان زەحرا اپاي، قازاق كونسۋلى المات مىرزا، ديپلوماتتار تاعى باسقالار قاتىستى.
«شاڭىراق» ورتالىعىنىڭ باسشىسى ءدانيار يمانباحتىڭ جەتەكشىلىگىندەگى ۇجىم قازاقتىڭ ۇلتتىق داستارحانىن جايدى، ىستىق باۋىرساق، قۇرت-ىرىمشىك، ءسۇت قوسىلعان قىزىل كۇرەڭ ءشايىن ازىرلەدى.
شارادا ىستامبۇلداعى قارت انالار، توقسان جاستاعى قاپيحان مەن بۇلبۇلحان اجەلەر اق باتاسىن بەردى. «قازاقستان» ۇلتتىق تەلەارناسىنىڭ تۇركياداعى ءتىلشىسى ايدوس ءاشىم بەينە تاسپاعا ءتۇسىردى.
باعىم دا، باقىتىم دا، كيەم دە، قاسيەتىم دە قازاقتىڭ دومبىراسىنىڭ كۇنى قۇتتى بولسىن!
ەرجان ءۋايىس،
قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى
Abai.kz
