وتكەن سەيسەنبى كۇنى اق ءۇي مەملەكەت ىستەر حاتشىسى ماركو رۋبيو سايلانعالى بەرى العاش رەت اقش سەناتىنىڭ سىرتقى ىستەر كوميتەتىندە ەسەپ بەردى. كوميتەت مۇشەلەرىنىڭ باسىم كوپشىلىگى دەموكراتيالىق پارتيا وكىلدەرى بولعاندىقتان جينالىس وتە قيانكەسكى جاعدايدا ءوتتى.

دەموكراتيالىق پارتيا وكىلدەرى ترامپتىڭ اق ۇيگە ورالعاننان بەرگى سىرتقى ساياساتىن قاتاڭ سىنعا الدى. «ەجەلگى وداقتاس ەلدەردەن باس تارتتى»، «قىتاي مەن رەسەيگە ايرىقشا جۇمساق پوزيتسيا ۇستاندى»، «سىرتقى ساياسات بيۋدجەتىن قىسقارتتى» دەپ ايىپتادى. رۋبيو بولسا بۇل سىنني پىكىرلەرمەن كەلىسپەي، اقش-تىڭ الەمدىك ساحنادان كەتپەگەنىن، كەرىسىنشە قايتا قۇرىپ جاتقانىن، قىتاي مەن رەسەيدىڭ قازىرگى الەمدىك ءتارتىپتى بۇزۋشى باستى ەلدەر ەكەنىن، امەريكا تاراپتىڭ ەش بوساڭسىمايتىنىن ايتىپ اقتالدى.

ونىڭ تۇسىندىرۋىنشە، قىتاي ادىلەتسىز ساۋدامەن، تەحنيكا ۇرلاۋمەن، حيمييالىق ەسىرتكى دايىنداۋمەن اينالىسىپ امەريكانىڭ مۇددەسىنە تىكەلەي زيان كەلتىرىپ وتىر ەكەن. رۋبيو وزدەرىنىڭ مۇنداي قاتەرلى باسەكەگە توسقاۋىل قويىپ وتىرعانىن باسا ايتتى.

ول سونداي-اق قىتاي بيلىگىنىڭ پارا بەرۋ جولىمەن الەمدىك سيرەك مەتالل قورىنا (اسىرەسە افريكا يەن لاتىن امەريكاسىنداعى) يەلىك ەتىپ وتىرعانىنا دا توقتالدى.

ول «امەريكانىڭ بەرگەن قارجىلاي كومەگى مەملەكەتتەردى ساقتاپ قالعانىمەن، قىتاي ءبارىبىر جىمىسقى جولمەن قازبا بايلىقتارعا يەلىك ەتۋدە. بۇل – ەكونوميكالىق ماسەلە ەمەس، ستراتەگيالىق تۇيتكىل» دەدى. ءتاريفتى كوتەرۋ ارقىلى وزدەرىنىڭ الەمدىك ساۋدا جۇيەسىن قايتا رەتتەپ، ەل ءىشى ەكونوميكاسىن دا كوتەرىپ وتىرعاندارىن العا تارتتى.

دەموكراتيلىق پارتيادان سايلانعان سەناتور ۆان حولەن رۋبيوعا: «باياعىدا سەناتور كەزىڭدە رەسەيگە ءتىس-تىرناعىڭمەن قارسى ەدىڭ. ەندى مىنە ترامپپەن قوسىلىپ ۋكراينانى قۇردىمعا جىبەردىڭدەر. پۋتين سەندەردى ويىنشىق ەتىپ الاقانىندا ويناتىپ وتىر» دەپ ەرەكشە شۇيلىكتى.

رۋبيو بولسا «پۋتينگە جۇمساقتىق تانىتتى» دەگەن كوزقاراستىڭ نەگىزسىز ەكەنىن، رەسەي قارسى سانكتسيالاردىڭ ءالى كۇشىندە ەكەنىن، ەشبىرىن الىپ تاستاماعانىن، بۇل سوعىستىڭ اسكەري كۇشپەن ەمەس، ساياسي كەلىسسوزبەن شەشىلەتىنىن، وزدەرىنىڭ سول ساياسي شەشىمدى قاراستىرىپ جاتقانىن العا تارتتى.

اق ءۇي مەملەكەت دەپارتەمەنتىنىڭ 2026-جىلعا ارنالعان ديپلوماتيا بيۋدجەتى 28.5 ميلليارد دوللارعا جوسپارلانىپ وتىر. بۇل بىلتىرعى 40 ميلليارد دوللاردان الدە قايدا از. ونى رۋبيو «قايتالانعان، ارتىق تولەنگەن، باسى ارتىق يدەالوگيالىق ماقساتتاعى شىعىنداردى» قىسقارتۋدان بولدى دەپ ءتۇسىندىردى.

دەموكرات سەناتورلار ءبارىبىر قاناعاتتانباي ترامپتىڭ USAID ۇيىمىن جاپقانىن قايتا-قايتا تىلگە تيەك ەتىپ، «الەمدىك ساحنانى قىتايعا ءوز ەركىمەن بەرىپ قويدى» دەۋدەن تانبادى.

Abai.kz