ۇلتتىق اسحانا مەن نۋتريتسيولوگيا: قازاقشا دۇرىس تاماقتانۋ مۇمكىن بە؟

ساراپشى: نازيرا ەركەباەۆا — دارىگەر-نەۆروپاتولوگ، Coral Club كومپانياسىنىڭ wellness-مامانى
بۇگىندە ادامدار دۇرىس تاماقتانۋ قاعيداتتارىنا كوبىرەك ءمان بەرە باستاعان كەزدە ءجيى قويىلاتىن سۇراقتاردىڭ ءبىرى: قازاق اسحاناسى «دۇرىس تاماقتانۋ» ۇعىمىمەن ۇيلەسەدى مە؟ سەبەبى ءداستۇرلى تاعامدار كوبىنە تىم مايلى، اۋىر جانە كالورياسى جوعارى بولىپ كورىنەدى. الايدا بۇل — تەك ءبىزدىڭ كورەتىنىمىزدىڭ ءبىر بولىگى عانا. نازيرا ەركەباەۆانىڭ ايتۋىنشا، تاعامدى تەك باعالاپ قويۋ جەتكىلىكسىز، ونى مادەني، فيزيولوگيالىق جانە نۋتريتسيولوگيالىق تۇرعىدان ءتۇسىنۋ ماڭىزدى.
قازاق اسحاناسى — جاۋ ما، الدە رەسۋرس پا؟
نۋتريتسيولوگيا تۇرعىسىنان العاندا، ءداستۇرلى قازاق تاعامدارى — مۇلدە زيان ەمەس. ەت، ايران، ءداندى داقىلدار، قىمىز — بۇل قۇنارلىلىعى جوعارى ونىمدەر، ولاردى دۇرىس قولدانعان جاعدايدا دەنساۋلىقتىڭ سەنىمدى سەرىگىنە اينالدىرۋعا بولادى. ماسەلە تاعامنىڭ وزىندە ەمەس، ونى قانداي مولشەردە، قانشالىقتى ءجيى دايىندالاتىنى مەن ونىڭ ادىسىندە جاتىر.
مىسالى، بەشبارماقتى دا بەيىمدەۋگە بولادى — قامىر مولشەرىن ازايتىپ، ەت پەن كوكونىستى كوبەيتۋ ارقىلى. ال قازى — ەگەر ونى مولشەرمەن تۇتىنسا جانە ساپالى شيكىزات تاڭدالسا، اقۋىز بەن مايلاردىڭ قۇندى كوزى بولىپ قالا بەرەدى.
قازىرگى زەرتتەۋلەر ءداستۇرلى تاماقتانۋ ەلەمەنتتەرىن ساقتاۋ — ەگەر ول فيزيكالىق بەلسەندىلىكپەن قاتار ءجۇرىپ، قازىرگى ءومىر سالتىنا بەيىمدەلسە — مەتابوليزمگە اعىمدى اسەر ەتەتىنىن كورسەتەدى.
قازاق داستارقانىنىڭ كۇشى مەن ءالسىز تۇستارى نەدە؟
ارتىق بولعاندا:
- اقۋىز، تەمىر، قانىققان مايلار (اسىرەسە ەتكە نەگىزدەلگەن راتسيوندا);
- فەرمەنتتەلگەن سۋسىندار تۇرىندەگى پروبيوتيكتەر - ايران، شۇبات، قىمىز;
- تۇتاس ءداندى ەنەرگيا كوزدەرى (ۇن، بوتقا، باۋىرساقتار).
جەتىسپەگەندە:
- كوكونىستەر، جاسۋنىقتار، ومەگا-3, D دارۋمەنى، يود
راتسيوندى تەڭگەرىمدەۋ ءۇشىن ادەتتەگى تاعامدارعا كوكونىس، ماۋسىمدىق كوكونىستەر، بالىق جانە پايدالى مايلار بار ونىمدەردى قوسۋ جەتكىلىكتى. سوندىقتان Coral Club Coral-Mine ءونىمىن اۋىز سۋدىڭ مينەرالدىق قۇرامىن جاقسارتۋ ءۇشىن پايدالانۋدى ۇسىنادى — اسىرەسە سۋى قاتتى ءارى ميكروەلەمەنتتەرگە كەدەي ايماقتاردا.
باۋىرساقتار جانە ءسوس - ۇيلەسپەيدى ما؟
كوبىنە بۇل — تەحنولوگيا ماسەلەسى عانا. مىسالى:
- باۋىرساق قامىرىن تۇتاس ءداندى ۇننان انە اشىتقىسىز دايىنداۋ
- قۋىرداقتى كوكونىستەرمەن جانە دۋحوۆكادا دايىنداۋ
- مانتىنى تۇتاس ءداندى ۇننان ، ىشىنە كوكونىستەر مەن كوك شوپتەردى، مىسالى، جۋساي، قوسىپ، مايسىز ەتپەن جاساۋ.
«تامىردان باس تارتۋ ەمەس، رەتسەپتتەردى بەيىمدەۋ ماڭىزدى. «بۇل ءداستۇردى جويۋ ەمەس، ونى دامىتۋ»، — دەپ اتاپ كورسەتەدى ساراپشى.
ال كوشپەندىلەر شە؟
قىزىعى سول — كوشپەندى حالىقتاردىڭ تاماقتانۋ ءتارتىبى تاريحي تۇرعىدا قازىرگى wellness-پراكتيكالارعا وتە ۇقساس:
- اس قابىلداۋدىڭ اراسىنداعى ۇزاق ينتەرۆالدار،
- ماۋسىم بويىنشا تاماقتانۋ،
- قاراپايىم تابيعي ونىمدەردى تۇتىنۋ.
بۇل ءينتۋيتيۆتى تاماقتانۋ جانە ينتەرۆالدى اشىعۋ كونتسەپتسيالارىمەن ۇندەسەدى.
نۋتريتسولوگ قانداي كەڭەس بەرەدى:
- اپتاسىنا 2–3 ءداستۇرلى تاعام — جەتكىلىكتى. قالعان ۋاقىتتا - بالىق، كوكونىس، بۇرشاق تارىزدىلەر.
- ايران جانە قىمىز - گازدى سۋسىنداردان جاقسى. بۇل — تەك سەرگىتۋ ەمەس، بۇل ىشەك ميكروفلوراسىنا دەگەن قامقورلىق.
- وعان فەرمەنتتەلگەن ونىمدەر مەن ومەگا-3 كوزىن قوسىڭىز).
- قوزعالىس — اتا-بابامىزداعىداي، ءومىر سالتىنىڭ بولىگىنە اينالۋى كەرەك.
قورىتىندى:
قازاقشا ءسوس - بۇل مۇمكىن.
ەڭ باستىسى — داستۇردەن سوقىر تۇردە باس تارتۋ ەمەس، ونى قايتا ءتۇسىنۋ: رۋحىن ساقتاۋ، فورماسىن بەيىمدەۋ. قازاق اسحاناسى تەك ءدامدى ءارى تويىمدى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار پايدالى دا بولا الادى — ەگەر وعان سانالى كوزقاراس، مادەنيەتكە قۇرمەت جانە ازداعان نۋتريتسيولوگيا قوسساڭىز.
Abai.kz