بەيجىڭدەگى قازاقستاننىڭ مادەني ورتالىعى: قىتاي اۋديتورياسىنا قانداي جاڭالىقتار ۇسىنىلادى؟

بەيجىڭدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ العاشقى مادەني ورتالىعى اشىلدى. بۇل – ازىرگە شەتەلدەگى جالعىز قازاقستاندىق ورتالىق. سالتاناتتى راسىمگە قر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ، قر مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى ايدا بالاەۆا، قحر مادەنيەت جانە تۋريزم ءمينيسترى سۋن يلي، ەكى ەلدىڭ ديپلوماتتارى مەن شىعارماشىلىق زيالى قاۋىم وكىلدەرى قاتىستى.
ورتالىقتىڭ اشىلۋى – ۇزاقمەرزىمدى ديپلوماتيالىق كەلىسسوزدىڭ جانە جوعارى دەڭگەيدە قول جەتكىزىلگەن ۋاعدالاستىقتىڭ ناتيجەسى. 2022 جىلى قحر توراعاسىنىڭ استاناعا مەملەكەتتىك ساپارى بارىسىندا قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن سي تسزينپين قىتاي مەن قازاقستاندا تەڭ نەگىزدە مادەني ورتالىقتار قۇرۋ جونىندە كەلىسىمگە كەلگەن بولاتىن.
جوبانىڭ جۇزەگە اسۋى ەكى ەل اراسىنداعى مادەني الماسۋدىڭ ماڭىزدى كەزەڭىنە اينالىپ، قازاقستاندىق مادەنيەتتى حالىقارالىق ارەنادا تانىتۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوسادى. سونداي-اق بۇل باستاما قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى مادەني بايلانىستار مەن ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتىڭ نىعايۋىنا سەپ بولادى.
ورتالىق بەيجىڭنىڭ بەدەلدى اۋدانىندا، قىتايدىڭ حالىقارالىق جاستار الماسۋ ورتالىعىنىڭ ءبىر بولىگى سانالاتىن «21 عاسىر» بيزنەس-ورتالىعىندا ورنالاسقان. ورتالىقتىڭ اۋماعى –620 شارشى مەتر. قازاقستان مادەني ورتالىعى قىتاي اۋديتورياسىنا قازاقتىڭ ءداستۇرىن، ونەرن، ءتىلى مەن تاريحىن جانە ۇلتتىق تاعامدارىن تانىستىراتىن ءىس-شارالار وتەتىن الاڭعا اينالادى.
كەڭىستىك بىرنەشە ايماققا بولىنگەن، ولاردىڭ ينتەراكتيۆتى جابدىقتارى قازاقستان مادەنيەتىنە بارىنشا تەرەڭ بويلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
مادەني ورتالىقتىڭ ماڭىزدى بولىگى – ەكسپوزيتسيالىق ايماق. مۇندا جۇزدەن استام تاريحي جادىگەر قويىلعان. ولاردىڭ قاتارىندا ساق ءداۋىرى جادىگەرلەرىنىڭ كوشىرمەلەرى، ەسىك پەن بەرەل قورعاندارىنان تابىلعان زاتتار، سونداي-اق قازاق حالقىنىڭ تۇرمىستىق بۇيىمدارى بار. ورتالىققا كەلگەن كوپشىلىك دومبىرا مەن قوبىز سەكىلدى مۋزىكالىق اسپاپتاردى، ءداستۇرلى ايەل اشەكەيلەرىن، «ساندىق»، «استاۋ»، «سىرماقتى» كورە الادى. بۇل ەكسپوناتتار قىتاي حالقىنا قازاقستاننىڭ باي تاريحي-مادەني مۇراسىن تەرەڭىرەك تۇسىنۋگە كومەكتەسەدى.
سونىمەن قاتار ەكسپوزيتسيادا قازاقستاندىق سۋرەتشىلەردىڭ كارتينالارى، ەل تاريحى مەن مادەنيەتىنە ارنالعان سيرەك كىتاپتار ۇسىنىلادى. مۋلتيمەديالىق ەكراندار ارقىلى كەلۋشىلەر قازاقستاننىڭ تابيعي جانە مادەني كورىكتى جەرلەرى جايلى دەرەكتى فيلمدەر مەن بەينەماتەريالداردى ينتەراكتيۆتى تۇردە تاماشالاي الادى.
ورتالىقتىڭ باستى باعىتتارىنىڭ ءبىرى – قازاق ءتىلى كابينەتى. مۇندا بالالار مەن ەرەسەكتەرگە ارنالعان ساباقتار مەن ترەنينگتەر وتەدى.
مۋزىكا جانە شىعارماشىلىق كابينەتتەرى دە ورتالىقتىڭ ماڭىزدى ەلەمەنتى. قىتايلىق قوناقتار ءداستۇرلى قازاق مۋزىكاسى جايىندا ءبىلىپ قانا قويماي، دومبىرا مەن قوبىزدا ويناۋدى ۇيرەتەتىن شەبەرلىك ساباقتارىنا قاتىسا الادى. سونداي-اق بۇل جەردە قازاقستاندىق مۋزىكانتتار مەن ارتىستەر ونەر كورسەتەتىن كونتسەرتتەر ۇيىمداستىرىلادى.
ادەبيەت سۇيەر قاۋىم ءۇشىن ورتالىقتا كىتاپحانا مەن وقۋ زالى قاراستىرىلعان. مۇندا قازاقستاندىق اۆتورلاردىڭ ءتۇرلى جانرداعى شىعارمالارى شەت تىلدەردە، سونىڭ ىشىندە قىتاي تىلىندە دە ۇسىنىلادى. نەگىزگى ەكسپوناتتاردىڭ ءبىرى – قازاقتىڭ ۇلى اقىنى ابايدىڭ ەڭبەكتەرى. كىتاپحانا دارىستەر، تانىستىرىلىمدار جانە ادەبي كەشتەر وتكىزەتىن ورىنعا اينالىپ، قىتايلىق اۋديتوريانىڭ قازاق ادەبيەتى مەن مادەنيەتىنە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەدى.
مادەني ورتالىقتىڭ كوپفۋنكتسيونالدى الاڭدارى كورمەلەر، عىلىمي كونفەرەنتسيالار، دوڭگەلەك ۇستەلدەر مەن سيمپوزيۋمدار وتكىزۋگە پايدالانىلادى. بۇل ءىس-شارالار قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى مادەني جانە ءبىلىم بەرۋ بايلانىستارىن نىعايتادى.
سونداي-اق ورتالىق اۋماعىندا «ساندىق» مەيرامحاناسى جۇمىس ىستەيدى، قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىن دايىنداۋدا شەبەرلىك ساباقتارىن وتكىزەدى.
بۇل ورتالىق قازاقستان مادەنيەتى مەن تاريحىن تانۋعا باعىتتالعان ءبىلىم بەرۋ جانە مادەني جوبالاردى دامىتاتىن بولادى. وندا تەك ءتىل مەن ونەردى ۇيرەتىپ قانا قويماي، سونىمەن بىرگە عىلىمي زەرتتەۋلەر مەن مادەني داستۇرلەردى تانىستىرۋعا ارنالعان كەڭ اۋقىمدى جوبالار دا جاسالادى.
الداعى جارتىجىلدىقتا قازاقستان مەن قىتايدىڭ جاس كاسىپكەرلەرى، عالىمدارى، شىعارماشىلىق وكىلدەرى اراسىنداعى تاجىريبە الماسۋ جوسپارلانعان. بۇل ءىس-شارانى قىتايدىڭ حالىقارالىق جاستار الماسۋ ورتالىعىمەن قازاقستاندىق تاراپ بىرلەسىپ ۇيىمداستىرماق. سونداي-اق بەيجىڭ ءتىل جانە مادەنيەت ۋنيۆەرسيتەتىمەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويۋ، سونىڭ نەگىزىندە قازاقستان مەن قىتاي ستۋدەنتتەرى اراسىندا تۇراقتى تۇردە تاجىريبە الماسۋ جوسپالانعان.
ورتالىق قازاق كينوسىنا، تەاترىنا، مۋزىكاسىنا جانە ونەرىنە ارنالعان ءتۇرلى فەستيۆالدەر وتكىزەتىن الاڭعا اينالادى. وسىلايشا بەيجىڭدەگى مادەني ورتالىق قازاقستاندى الەمدىك ارەنادا تانىستىرۋدىڭ جاڭا كوكجيەگىن اشىپ، حالىقارالىق مادەني ىنتىماقتاستىق ستراتەگياسىنداعى ماڭىزدى بولىگى بولماق.
Abai.kz