سوڭعى 80 جىلدا ەلىنە باسقىنشىلىق جاسالعان ساتتە الدى-ارتىنا قاراماي قاشقان تالاي باسشىلارىدى بىلەمىز. كوپ جاعدايدا ولار سوعىستىڭ العاشقى كۇنى نەمەسە ەل استاناسى قۇلار كەزدە ۇشىپ كەتىپ وتىرعان.

مۇنى بىرەۋلەر قاۋىپسىزدىك ءۇشىن، بىرەۋلەر شەتتە وتىرىپ ساياسي كۇرەستى جالعاستىرۋ ءۇشىن كەتكەنىن ايتىپ جاتادى.

مىسالعا، اۋعانستان باسشىسى اشراف عاني 2021 جىلى كابۋل قۇلاعان كۇنى ەلدەن كەتىپ قالعانىن بىلەمىز. وسىعان ۇقساس جاعداي ۆەتنامدا دا بولعان. وڭتۇستىك ۆەتنام پرەزيدەنتى نگۋەن ۆان تحيەۋ 1975 جىلى سايگون قۇلاردان ءبىر اپتا بۇرىن ەلدەن كەتتى. استاناعا قارسى شابۋىل كۇشەيگەن كەزدە بيلىكتى فورمالدى تۇردە تاپسىرىپ، ءوزى قاۋىپسىز جەرگە شەگىندى.

ال كامبودجادا لون نول 1975 جىلى ەل استاناسىن "قىزىل كحمەرلەر" باسىپ الاردىڭ الدىندا ون كۇن بۇرىن قاراسىن باتىرعانىن بىلەمىز. كۋۆەيتتىڭ ءامىرى 1990 جىلى يراك اسكەرى ەلگە باسىپ كىرگەن كۇنى شەتەلگە كەتكەن. رەسمي تۇرعىدا بۇل قادام سىرتتان قولداۋ ۇيىمداستىرۋ، حالىقارالىق دەڭگەيدە ەل مۇددەسىن قورعاۋ ءۇشىن جاسالدى دەپ تۇسىندىرىلەدى. مۇنداي مىسالدار الەمدە كوپ.

قالاي دەسەك تە، ەلدە ساياسي داعدارىس، سوعىس، قانتوگىس ءجۇرىپ جاتقاندا، مەملەكەت باسشىسىنىڭ ەلدەن كەتۋى قاراپايىم ازاماتتاردىڭ سەنىمىنە سىزات تۇسىرەتىنى انىق.

وسىلاردىڭ اراسىندا ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيدىڭ شەشىمى الا بوتەن. 2022 جىلى رەسەي اسكەرلەرى كيەۆتى بەتكە العاندا باتىس ەلدەرى زەلەنسكيدى قاۋىپسىز جەرگە ەۆاكۋاتسيالاۋ تۋراسىندا ۇسىنىس ءايتتى. بىراق زەلەنسكي استانادا قالىپ، كۇرەستى جالعاستىرعاندى ءجون سانادى. زەلەنسكي كومانداسىمەن بىرگە قالا كوشەلەرىندە ۆيدەوۇندەۋ جازىپ، ء"بىز وسىندامىز" دەپ حالىقتىڭ رۋحىن كوتەردى.

ونىڭ "كۇرەس وسىندا ءجۇرىپ جاتىر. ماعان كولىك ەمەس، وق-ءدارى كەرەك" دەگەن ءسوزى سول زاماتتا الەمگە تاراپ كەتتى. زەلەنسكيدىڭ رەپليكاسى قاراپايىم ادامدار ءۇشىن سيمۆولدىق مانگە يە بولعانى انىق. وسىلايشا ول جاۋمەن جاعالاسقان حالقىمەن بىرگە بولۋدى تاڭدادى.

وسى تۇرعىدان العاندا زەلەنسكي قانداي قۇرمەتكە بولسا دا لايىقتى تۇلعا. سوعىستىڭ ەڭ اۋىر ساتىندە كوشباسشىنىڭ ءجۇزىن كادردان كورۋ ۋكراين قوعامى ءۇشىن دە، سىرتتان قاراپ وتىرعاندار ءۇشىن دە ماڭىزدى بەلگى بولدى دەسەك ارتىق ايتقاندىق بولماس ەدى.

نۇرلان جۇماقانوۆ

Abai.kz