قايراڭدا قالعان بالىقتار قىرىلىپ جاتىر
«كاسپي تەڭىزىنىڭ سولتۇستىك جاعالاۋلارىنا جايىلعان سۋمەن شىعىپ، قايراڭدا قالعان بالىقتار قىرىلىپ جاتىر» دەپ حابارلايدى اتىراۋ وبلىسى يساتاي اۋداندىق بالىق ينسپەكتسياسىنىڭ باستىعى ەسەنجان سارسەنباەۆ.
قالىڭ بالىق قىرىلىپ جاتقان جەر جاعالاۋدىڭ ساياز جانە تەڭىز سۋىنىڭ ايدىڭ تارتىلىس اسەرىنەن تولىسۋى مەن ارناسىنا قايتۋ امپليتۋداسى ەڭ ۇزاققا قۇلاشتايتىن تۇسى ەكەن. اتىراۋ وبلىستىق توتەنشە جاعدايلار جونىندەگى دەپارتامەنت ماماندارىنىڭ ايتۋىنشا، بالىقتارعا كەلگەن كەسەل الدەقانداي اۋرۋدان ەمەس، وسى سۋ جايىلۋىنان كەلگەن.
كاسپي تەڭىزىندە سۋدىڭ كوتەرىلۋى مەن كەرى قايتۋى كەزدەرىندە اتىراۋ تۇسىنداعى جاعالاۋلارى ونداعان شاقىرىمعا ءارلى-بەرلى جىلجىپ وتىرادى. كەزەكتى تسيكل كەزىندە قۇرلىققا قاراي 7-8 شاقىرىمعا دەيىن جايىلعان تەڭىز سۋىن، باعىتىن كۇرت وزگەرتكەن قاتتى جەل كەرى قاراي ايداعان. سونىڭ سالدارىنان شۇڭقىرلار مەن ويپات جەرلەردەگى سۋلاردا وتە كوپ بالىق قالىپ قويعان. ارتىنشا تەڭىزدەن كەسىلىپ قالعان الگى سۋلار تارتىلىپ، شالشىقتىڭ ۇستىندە شورشىعان بالىقتارعا قىرىلۋ قاۋپى تۋعان.
«كاسپي تەڭىزىنىڭ سولتۇستىك جاعالاۋلارىنا جايىلعان سۋمەن شىعىپ، قايراڭدا قالعان بالىقتار قىرىلىپ جاتىر» دەپ حابارلايدى اتىراۋ وبلىسى يساتاي اۋداندىق بالىق ينسپەكتسياسىنىڭ باستىعى ەسەنجان سارسەنباەۆ.
قالىڭ بالىق قىرىلىپ جاتقان جەر جاعالاۋدىڭ ساياز جانە تەڭىز سۋىنىڭ ايدىڭ تارتىلىس اسەرىنەن تولىسۋى مەن ارناسىنا قايتۋ امپليتۋداسى ەڭ ۇزاققا قۇلاشتايتىن تۇسى ەكەن. اتىراۋ وبلىستىق توتەنشە جاعدايلار جونىندەگى دەپارتامەنت ماماندارىنىڭ ايتۋىنشا، بالىقتارعا كەلگەن كەسەل الدەقانداي اۋرۋدان ەمەس، وسى سۋ جايىلۋىنان كەلگەن.
كاسپي تەڭىزىندە سۋدىڭ كوتەرىلۋى مەن كەرى قايتۋى كەزدەرىندە اتىراۋ تۇسىنداعى جاعالاۋلارى ونداعان شاقىرىمعا ءارلى-بەرلى جىلجىپ وتىرادى. كەزەكتى تسيكل كەزىندە قۇرلىققا قاراي 7-8 شاقىرىمعا دەيىن جايىلعان تەڭىز سۋىن، باعىتىن كۇرت وزگەرتكەن قاتتى جەل كەرى قاراي ايداعان. سونىڭ سالدارىنان شۇڭقىرلار مەن ويپات جەرلەردەگى سۋلاردا وتە كوپ بالىق قالىپ قويعان. ارتىنشا تەڭىزدەن كەسىلىپ قالعان الگى سۋلار تارتىلىپ، شالشىقتىڭ ۇستىندە شورشىعان بالىقتارعا قىرىلۋ قاۋپى تۋعان.
بالىق ينسپەكتسياسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى توننالاعان بالىقتىڭ قايراڭدا جاتقاندىعى تۋرالى جەرگىلىكتى بيلىككە، وبلىستىق قورشاعان ورتانى قورعاۋ قىزمەتىنە حابارلاعان. يساتاي اۋدانىنداعى زينەدەن اۋىلىنىڭ تۇسىنداعى شۇڭقىردا قالعان قالىڭ بالىقتى شىعارىپ الۋ ءۇشىن بالىق اۋلاۋعا رۇقساتتارى بار بارلىق كووپەراتيۆتەر جۇمىلدىرىلعان. تەڭىز سۋىنان ءبولىنىپ قالعان قازاندارداعى سازان، تابان بالىق، قارا بالىقتاردىڭ ءبارىن الىپ شىعۋ مۇمكىن ەمەس، ىشىندەگى ۇساقتارى ءبارىبىر باتپاقتا قالادى. ويتكەنى ولار وتە كوپ. توتەنشە جاعدايلار جونىندەگى دەپارتامەنت قىزمەتكەرلەرىنىڭ ايتۋىنشا، شۇڭقىرلارداعى تۇرىپ قالعان سۋ كۇننىڭ كوزىنە قىزىپ، بالىقتار قىرىلىپ قالسا، كاسپيدىڭ وسى جاعالاۋىنداعى فاۋنا مەن فلوراعا سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق قاۋىپ تونبەك.
Ђتكەن جىلدارى سولتۇستىك بوزاشىداعى قالامقاس بوگەتى تۇسىندا تولقىنمەن جاعاعا شىعىپ قالعان مىڭنان استام بەكىرە بالىعى مەن جۇزدەگەن يتبالىقتىڭ شىرۋگە اينالعان ولەكسەلەرى تابىلعان بولاتىن. كاسپيدە العاش مۇناي وندىرىلە باستاعان جىلدارى يتبالىقتار مىڭداپ قىرىلۋشى ەدى. ماڭعىستاۋ مەن اتىراۋ جاعالاۋلارىنداعى ولەكسەلەردى جويۋ ءۇشىن ارنايى پەشتەر جاسالىنىپ، ولاردى وتقا ورتەۋگە ءبىراز ۋاقىت جۇمسالاتىن بولعان. يتبالىقتار ءوز الدىنا، تەڭىز جاعالاۋلارىن ەندى شىرىگەن بالىق ساسىتپاسىن دەڭىز.
قايىرجان تورەجان
“ايقىن” گازەتى 27 مامىر 2009 جىل