ماڭگىلىك ەل – جايدان-جاي ايتىلا سالعان ءسوز ەمەس
ەلباسىنىڭ قازاقستان حالقىنا ارنالعان جىل سايىنعى ءداستۇرلى جولداۋىن جىلدا مۇقيات تىڭداپ كەلە جاتىرمىز. بيىلعى جىلى دا قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ ەل بولاشاعىن جارقىن قىلۋعا، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان جولداۋىن تىڭداي وتىرىپ، ونىڭ رەسپۋبليكامىزداعى وزەكتى ماسەلەلەرگە بايلانىستى ايتقاندارى كوڭىلىمىزدەن شىقتى. حالىقتى ءبىر ماقساتقا، ءبىر مۇددەگە، ءبىر بولاشاققا ۇندەگەن پرەزيدەنتتىڭ وسى جولداۋدا قويعان مىندەتتەرىنىڭ قازاق ەلى ءۇشىن زور جاۋاپكەرشىلىك جۇگىن جۇكتەيتىنىن بايقادىق. ويتكەنى، اتا-بابامىزدىڭ سان مىڭ جىلدان بەرگى ارمانى ماڭگىلىك ەل بولۋ يدەياسىن قازاقستان حالقىنىڭ ىنتىماعىن ارتتىراتىن، ۇلى ماقساتتارعا جەتەلەيتىن تەمىرقازىق بولماق. ەكونوميكانىڭ ءوسىمى، ەلدىڭ دامۋى مەن حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ارتۋى ۇكىمەتتىڭ وسى قويىلعان مىندەتتەردى شەشۋ ءۇشىن قاجەتتى باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ناقتى مىندەتتەرى مەن شەشىمدەرىن 1 شىلدەگە دەيىن ساپالى جاساۋىنا تاپسىرما بەردى.
پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستاننىڭ دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنان كورىنۋىنە بايلانىستى ويى الەمدە ماڭگى جاسايتىن قازاق ەلىنىڭ بولاشاعىنىڭ كەپىلى رەتىندە تۇسىنەمىز. بۇل ماسەلەگە بايلانىستى ەلباسى بىرقاتار ماسەلەلەردىڭ باسىم باعىتتارىن: يننوۆاتسيالىق يندۋستريالاندىرۋ ترەندىن تۇزەۋ، قازاقستاننىڭ اگروونەركاسىپ كەشەنىن يننوۆاتسيالىق باعىتقا ءتۇسىرۋ، عىلىمي ەكونوميكا قۇرۋ جانە ينفراقۇرىلىمدىق ۇشتاعان سياقتى كەلەلى ماسەلەلەردى اتاپ ءوتتى. بيىلعى جولداۋداعى تاعى ءبىر ەرەكشەلىك دەپ كاسىپكەرلىككە جول اشۋ، ورتا جانە شاعىن بيزنەستى دامىتۋ ماسەلەسىن ايتۋعا بولادى. سونىڭ ىشىندە، ءجيى ايتىلىپ جۇرگەن، بىراق، ءالى ناقتى ءبىر شەشىمى تابىلماعان ازاماتتاردىڭ ءوزىن-ءوزى ەڭبەكپەن قامتۋ ماسەلەسى ەرەكشە نازارعا الىنىپ، شاعىن بيزنەستىڭ كەلەشەكتە ورتا دەڭگەيگە كوشىرىلۋى تۋرالى ۇكىمەتكە «بيزنەس 2020» يندۋستريالاندىرۋدىڭ ارنايى جول كارتاسى جوسپارىن جاساۋ تاپسىرىلدى.
بيىلعى جولداۋدا ءبىلىم-عىلىم سالاسىنا دا ەرەكشە كوڭىل ءبولىندى. ەلباسى الداعى ۋاقىتتا وسى سالاعا ايرىقشا نازار اۋدارۋدى تاپسىردى. اسىرەسە، وقۋ-اعارتۋ سالاسىن زاماناۋي ادىستەمەلىك جاعىنان جاراقتاندىرىپ، تولىق قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان ءسوزى تۇشىمدى بولدى. سونىڭ ىشىندە، بىلىكتىلىك پەن ساپا جاعىنا ەرەكشە ءمان بەرىلدى. تاياۋداعى 2-3 جىلدىڭ ىشىندە دۋالدىك، تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇلتتىق جۇيەسىنىڭ نەگىزىن قالىپتاستىرۋ كەرەك دەگەن يدەياسى جاقسى اسەر قالدىردى. بۇل ماسەلە بويىنشا ۇكىمەتكە 2014 جىلدىڭ 1 ماۋسىمىنا دەيىن ناقتى ۇسىنىستار ەنگىزۋدى تاپسىردى. دەمەك، ەلىمىزدەگى ۋنيۆەرسيتەتتەر اراسىندا ءبىلىم ساپاسىن جاقسارتۋعا دەگەن باسەكەلەستىكتى جانداندىرا تۇسەدى دەگەن ءسوز. ال، مەملەكەتتىك تىلگە كەلەر بولساق، ونى ەلباسىنىڭ ءاربىر جولداۋىندا ءاربىر سوزىنەن بايقاپ ءجۇرمىز. ونىڭ ءتىپتى «ايۋعا دا ءتىلدى ۇيرەتەتىن ۋاقىت بولدى عوي» دەپ كۇيىنگەنى دە ەسىمىزدە.
پرەزيدەنت مەملەكەتتىك تىلگە بايلانىستى الدىڭعى جولداۋلارىندا ايتىلعان 2020 جىلعا قاراي حالىقتىڭ 95 پايىزى قازاق ءتىلىن مەڭگەرۋى ءتيىس دەگەن تالابىنىڭ ورىندالاتىنىن تاعى دا ناقتىلادى. ناقتىلاپ قانا قويعان جوق، سونىمەن قاتار، قازاق ءتىلىنىڭ بۇگىندە عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ، ينتەرنەتتىڭ تىلىنە اينالعانىنا ەرەكشە ءمان بەردى. بۇل دەگەنىمىز – مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەلى تۇعىرىنا قونۋى ەشكىم وزگەرتە المايتىن اقيقات دەگەن ءسوز. سوعان ساي بۇكىل قازاقستان حالقى وسى ءىستىڭ ورىندالۋ بارىسىنا ناقتى تۇردە ۇلەس قوسۋعا ءتيىس جانە انا ءتىلىمىزدىڭ ماڭگىلىك قازاق ەلىنىڭ ماڭگىلىك ءتىلى بولارى ءسوزسىز. پرەزيدەنتىمىز نە تۋرالى ايتسا دا، سول ايتقانىن ورىنداتاتىنىنا ەشكىمنىڭ دە كۇمانى بولماس. سوندىقتان دا، قازاقستان – ماڭگى ەل. جولداۋدا ايتىلعان قازاق ەلىنىڭ ماڭگىلىك ەل اتتى ۇلتتىق يدەياسى جايدان-جاي ايتىلا سالعان ءسوز ەمەس ەكەنىنە سەنىمىمىز زور.
حالىقتىڭ ءومىرىن ۇزارتۋ، تۇرمىس دەڭگەيىن جاقسارتۋعا اسا ءمان بەرىلىپ وتىرعان بۇل جولداۋدى ىشتەي زەردەلەگەن ادامعا ونىڭ جىل سايىن بىرىنەن ءبىرى اسىپ تۇسەتىندىگى بىردەن بايقالادى. قوعامداعى بارلىق سالانى تۇگەل قامتىپ سويلەگەن ەلباسىنىڭ العىرلىعىنا، قىراعىلىعىنا، تاپقىرلىعىنا تاڭ قالاسىز. بۇل جولداۋدىڭ وزگە جولداۋدان وزگەرەك ەكەنى انىق. ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جارقىن بولسىن.
مۇحيت بەكمىرزاۇلى،
قازاق ۇۋ-ءى شىعىستانۋ فاكۋلتەتىنىڭ ارابتانۋ جانە يرانتانۋ كافەدراسىنىڭ دوتسەنتى
"اقيقات" جۋرنالى