ءبىزدىڭ ءۇيدى سۇراساڭ، استانادا،

سوعا كەت، كەلىپ مۇندا جاتساڭ، اعا!

دەگەننەن سوڭ اقىرىن كوشىپ كەلگەم.

باس اقىندار تۇرادى باس قالادا.

 

ارتىپ، مىنە، كەلەدى جىر سالماعى،

بىلسەڭ، مەنمىن ولەڭنىڭ ءبىر ساڭلاعى.

بۇل قالادان كەتپەيمىن ەندى ەش قايدا،

باقان الىپ قولىڭا قۋساڭداعى.

 

بولعاننان سوڭ ارقانىڭ جەرى كوركەم،

سالادى ويناق وزىنە سەنىپ ەركەڭ.

ءابىش اعا سەكىلدى، تولەن اعا،

وقيدى جۇرت تالاسىپ مەنى دە ەرتەڭ.

 

اقىن جانى ماڭگى جاز، ماڭگى كوكتەم،

تابادى ورىن ءار كوڭىل، ءار جۇرەكتەن!

الدىمەنەن ىزدەيدى الاسۇرىپ،

كەلگەن قازاق بەل اسىپ ارعى بەتتەن.

 

تۇرۋ دەگەن ارقادا زور، شىن باقىت،

جاتىر ەسىل جاعاعا تولقىندى اتىپ.

ءوتىپ بارا جاتامىن سول ەسىلدەن،

كوپىرلەرىن استانا سولقىلداتىپ.

 

جانىم مەنىڭ جارالعان گۇلگە ەتەنە،

جان-جاعىمدا جايقالىپ تۇر بەتەگە.

كەتىپ بارا جاتامىن بالپاڭ باسىپ.

ارەڭ سىيىپ ءبىر ءوزىم ءبىر كوشەگە.

 

بولماي كەتتى ماعىنا كۇلكىمدە تۇك،

كەلسە دەۋمەن كەلەمىن جۇرتىم كوشىپ.

ولەڭ جازىپ وتىرام ءتۇنى بويى،

ءبىر ءبۇيىرىن قالانىڭ بۇلكىلدەتىپ.

 

ءبىر ۇندەسپەي زامانمەن، ءبىر ۇندەسىپ،

ايتادى كەپ ەل مۇڭىن جىرىم كەسىپ.

تۇرادى جۇرت، كورەسىڭ، انادايدان،

اۋىت كەلە جاتىر دەپ كۇبىرلەسىپ.

 

اقورداعا جاقىن كەپ ىرگە ءتيدى،

زامان ءوزى ارقاما مىندەت ءۇيدى.

يمەكەڭنىڭ، بىلەمىن، شولاسى جوق،

جازعانىمدى جۇنىسبەك كۇندە وقيدى.

 

ءبارىن كوردىم قايعى مەن قاسىرەتتىڭ،

سويتە ءجۇرىپ، جىرىمدى جاسىن ەتتىم.

شاقىرىپ ونشا كەتپەيدى جيىن-تويلار،

جۇمىسقا دا المايدى باتىپ ەشكىم.

 

سەزگەننەن سوڭ قاۋىپتى ىرگەدەگى،

اششى-تۇششى كوڭىلگە جىر كەلەدى.

قانداستاردى شاقىرام، نۇرەكەڭە،

بوپ قالار دەپ، ايتەۋىر، ءبىر كەرەگى.

 

كورگەن ەلمىز مىڭ ازاپ، مىڭ تەكپىنى،

باسىلىپ قالدى كەلەتىن جۇرت ەكپىنى.

قانداستاردى شاقىرام، يمەكەڭە،

ءتيىپ ەرتەڭ قالار دەپ ءبىر سەپتىگى.

 

ارتا تۇسكەن عاسىر بۇل جۇرت ايلاسى،

سانى مولدىڭ بايگەدە شىرقايدى اتى.

ايتەۋ قازاق كوبەيسە ەكەن دەيمىن،

ءتيسىن ماعان، تيمەسىن ءبىر پايداسى!

 

تۇلپاردايىن شىدەرىن ءۇزىپ شابار،

جاقسىلىقتى وتىرام قىزىقتاپ ءار.

«قازاق كەلسىن شەتتەگى!» دەۋدەن وزگە،

بوتەن نيەت جوق مەندە بۇزىپ-شاعار.

 

ءبىز باراتىن كومبەلەر راس الىس،

اسۋ ايقىن جولداعى، جىرا تانىس...

جوققا قاشان باس ءيىپ كورىپ ەدىم،

توقتاماسام، جەتكىزەر مىنا شابىس!

 

اسىعادى بيىككە جاننىڭ ءبارى،

دەمە مەنىڭ زارىمدى مالدىڭ زارى.

ارتىم قۋىپ جەتكەنشە، مەن دە اقىرىن،

ىعىستىرىپ ۇلگىرەم الدىمدى ارى.

 

باسادى دەپ دالامدى نەگە تۇمان،

سويلەپ كەلەم شەتتەگى كوپ اتىنان.

اماندىعىن بەرسە اللام، استانادا،

مەن دە ءبىر كۇن باس اقىن بوپ وتىرام!

 

***

بىزدە دەيدى شىلقىعان مۇناي بىتكەن،

راحمەت ايتاسىڭ قۇدايعا ىشتەن.

كۇن كەشىرىپ كەلەمىز جىل باسىنان،

ايەلىمىز ەكەۋمىز ءبىر ايلىقپەن.

 

قوينى-قونشىن قومپيتىپ تەڭگەلەرى،

ارعى بەتتەن قىدىرىپ ەل كەلەدى.

اعالارعا ءيىلىپ سالەم سالىپ،

ىنىلەرگە بەرەدى اس جەڭگەلەرى.

 

شىلدە بويى...، بىتكەنشە سارى تامىز،

بايتەرەككە بارلىعىن الا ۇشامىز.

حان شاتىردى كورسەتىپ، اقوردانى،

تانىس ەمەتەرمەن دە تانىسامىز.

 

ساقال شىقتى، جۇرگەندە مۇرتقا اسىعىپ،

ءجون سۇرايدى سول كەلگەن جۇرت باس ۇرىپ.

قوناقتاردان پاتەردىڭ قوس ءبۇيىرى،

كەرىلگەندە، كەتەدى سىرتقا شىعىپ.

 

مەنمىن بۇگىن ولاردىڭ بي، تورەسى،

ۇمىتىلعان وتكەننىڭ كۇيكى ەلەسى.

سول قازاقتار گۋىلدەپ سويلەگەندە،

اشىلىپ كەتە جازدايدى ءۇي توبەسى.

 

جارالعاننان، قازاعىم، ورەلى ەلسىڭ،

بولسىن دەيتىن بالا ەركىن، نەمەرە ەركىن.

مەن شاقىرعان قانداستار وسى، مىنە،

كەلەم دەسە، تاعى دا كەلە بەرسىن!

 

استىندا اناۋ كوك تۋدىڭ تۇنىق ءتۇسى،

كەلەدى ەلدىڭ ۇيىسىپ، بىرىككىسى!

قايتا كەتىپ قالعانى جان قينايدى،

«تىركەۋ» دەگەن بالەدەن سىنىپ ءتىسى!

 

قالۋ قاتە قوناقتان بۇرىن جاتىپ،

تۇرعان جۇلدىز سونگەن بە جىمىڭداسىپ؟

كەتەرىندە ماقتايدى ايەلىمدى،

ەسىگىنە ەل پويىزدىڭ شىعىپ جاتىپ.

 

قىسىلادى ەكەن مۇندايدا ءبىر ءتۇرلى ادام،

ءۇيىر بولىپ كورمەگەن جىلتىرعا جان.

سىرىپ تاستاپ ايەلدى، ال مەن بايعۇس،

پاتشام دا جاقسى دەپ شىر-پىر قاعام.

 

 

اقوردادا «اقبوز ءۇي»

 

اقورداداعى قابىلداۋدا

قر پرەزيدەنتى كەڭسەسىنىڭ باسشىسى

ماحمۇت قاسىمبەكوۆ اعاعا

«ULAS»-تىڭ «ەلەكتروندى قازاق ءۇيىن»

سىيلادىم.

اۆتور

 بىردە تورى مىنگەنى، بىردە جيرەن،

قابىلان مەن قۇندىزدى كۇندە كيگەن،

قازاق قۇرى كىرمەيدى بارعان ۇيگە،

تاعى قۇرى شىقپايدى كىرگەن ۇيدەن!

 

ازاماتپىن سول جولدى كورە قالعان،

شىن تىلەسەڭ ءبارىن دە بەرەدى اللام.

جەڭگە قولعا قارايدى، قايىن كەلسە،

جۇگىرىپ شىعۋ مۇمكىن عوي نەمەرە الدان...

 

كىپ-كىشكەتاي «قازاق ءۇي», ماحا، مىناۋ،

ءىنىڭىزدىڭ ساۋعاسى اتاعى ءداۋ!

اقوردا مەن حالىقتىڭ اراسىندا،

اۋىق-اۋىق ايتىلىپ جاتادى داۋ.

 

بىلەسىز عوي، كوشى-قون – مەنىڭ داۋىم،

قاپ بارادى جات جۇرتتا قالىڭ قاۋىم.

اقوردادا كەلەدى ءومىرىڭ ءوتىپ،

مۇمكىن ەمەس، ءان-كۇيدى ساعىنباۋىڭ؟!

 

سەنى ىزدەيدى، بىلەمىن، قانشا قاۋىم،

بارشا ءوتىنىش، ايتادى بارشا داۋىن.

ءومىرىڭ ءوتىپ بارادى اقوردادا،

اق بوز ءۇيدى مۇمكىن بە اڭساماۋىڭ؟!.

 

قانشا جەردەن بولسا دا بەتى جارقىن،

مۇنداي باققا جاتپايدى جەتىپ اركىم.

دەگەن ويمەن اكەلدىم بۇل ساۋعانى،

«اعام تۋعان اۋىلىن ەسىنە السىن!».

 

باستالادى ۇلى اندەر ۇلى ابايدان،

مۇسا دا ولەڭ شىعارعان قۇراپ ويدان.

قۇلاگەرىن سەرى اقان جوقتاعاندا،

قايتىپ قانا شىداسىن جىلاماي جان!

 

كەس-كەستەگەن توبىرلار الدىن ماڭگى،

ۇلى ءمادي, تىڭدايسىڭ سال ءبىرجاندى.

«عالياسىن» شالقىتىپ بالۋان شولاق,

ۇكىلى ىبىراي شىرقايدى «قالدىرعاندى».

 

وسەك وتىن جۇرگەندەر ماڭگى كوسەپ،

جىعادى ەكەن شۇڭقىرعا ناردى دا اكەپ.

اسەت ءانى بۇل «ۇيدەن» اسقاقتايدى،

ءوزىمىزدىڭ كادىمگى ارعىن اسەت!

 

«جانبوتانى» تىڭدايسىڭ، «شاشۋبايدى»,

ءاشىمدى دە تىڭدايسىڭ، كاسىمبايدى.

تاڭجارىقتى تىڭدايسىڭ، جەتى جىلداي،

شەر بايلانىپ، بۇركەگەن باسىن قايعى.

 

تەرمەنى دە تىڭدايسىڭ، ەرتەگىنى،

وسى قازاق شەتىنەن، سەنسەڭ، ءىرى!

قورقىت اتا قوبىزىن بوزداتادى،

«سارجايلاۋىن» تاتتىمبەت شەرتەدى ۇلى...

 

جان داۋىسىن وڭشەڭ ءبىر وكتەم ەردىڭ،

كورىنگەنگە كەلمەيدى تەككە بەرگىم.

عاسىرلاردىڭ ءۇنى بۇل بىزگە جەتكەن،

بىزگە جەتكەن زارى بۇل شەتتەگى ەلدىڭ.

 

كۇيىن شەرتىپ قازاقتىڭ، ءانىن شىرقاپ،

كەلسەم-اۋ دەپ شەتتە ءجۇر جالىندى ۇرپاق.

تىڭداسىن دەپ اكەلدىم ادەي سىزگە،

اق بوز ءۇيدىڭ اقوردا زارىن ءبىر ءسات!

 

اسپان ەلتىپ، سازىنا دالا بيلەر،

تۋادى ءالى جاڭا اندەر، جاڭا كۇيلەر.

وشكەن جانىپ، ولگەندەر تىرىلمەي مە،

قونسا كەلىپ ارقاعا سول اق ۇيلەر.

 

ءىنىڭىزدىڭ وسى، اعا، باس ارمانى،

اقىن بولعىم كەلمەيدى قاتارداعى.

ءالى تالاي وزىڭمەن كەزدەسەدى،

اقوردادان، بولسا ەگەر، تاتار ءدامى!

 

جانشىپ ابدەن تاستاپتى-اۋ سانانى ەزگى،

مولدىرەتىپ قويدىق قوي قارا كوزدى.

قوسىلىپ اققان وزەننىڭ ەكپىنى قاتتى،

قوسىلىپ ايتقان بولماي ما ءان اۋەزدى؟!

 

ارقاما وسى كوش دەگەن مۇڭ باتپاسا،

قۇمار اقىن ەمەسپىن ءسىز جاققا اسا!

سارىارقانىڭ ءتىپتى دە ءسانى ارتپاي ما،

اق ۇيلەردەن اق ءتۇتىن بۋداقتاسا؟!

 

بەرمەدىم ءبىر زبانداپ تىنىم سىزگە،

شەتتەگى ەلدىڭ جەتكىزدىم مۇڭىن سىزگە.

كوشتىڭ جولى اشىلسا، كوك اسپاننىڭ،

ايىن وعان سىيلار ەم، كۇنىن سىزگە!

 

ەكى اراعا، جان اعا، دانەكەرسىڭ،

دانەكەرسىڭ، قول جەتپەس جانە ءتورسىڭ.

ءسىز بەن ءبىزدى قۋانتىپ سول ۇلى كوش،

دالامىزعا بوس جاتقان ءسان اكەلسىن!

 

كۇتىپ وتىر قانشا اۋىل، قانشاما ادام،

ساندالىستان پەندە جوق شارشاماعان.

اقورداعا «كىشكەنە ءۇي» كىردى، مىنە،

«ۇلكەن ءۇيدىڭ» ءۇمىتىن ارقالاعان.

 

كەلسە ەكەن ەل ەسىلدى كەشىپ، شىركىن،

ىزدەي بەرسەك تابامىز ەسىك كىلتىن!

سىزگە جەتسەك، ار جاعى الىس ەمەس،

پاتشاعا دا قالارمىز جەتىپ ءبىر كۇن!

 

24.08.2014

استانا.

 

Abai.kz