الماتى - مۇڭلى قالاسىڭ
ءتۇن بولسا عوي
ۇناتپايمىن كۇندى ونشا.
ءتۇن بولسا عوي.
ءتۇن بولسا –
الماتىعا قارايلاپ،
ايعا ىڭكار جۇلدىزدارشا.
ۇياسىنا كۇن قونسا،
الماتىدا ءتۇن بولسا.
وزىڭمەنەن ءبىر بولسا،
اي ساۋلەسى سىنعانشا.
قارا ماقپال ءتۇن بولسا،
قارا كوزدەر نۇرلانسا.
كوكتوبەگە مىڭ بارسا،
شولپان جۇلدىز تۋعانشا.
سۇلىك قارا ءتۇن بولسا،
شىمبۇلاققا مىڭ بارسا،
سۇلىك قارا كولىكتىڭ
قوس وكپەسى تىنعانشا.
ءمولدىر قارا ءتۇن بولسا،
ماحابباتتان ۋلانسا.
بەۋ، وتەدى-اۋ بۇل شاق تا،
كوزدى اشىپ-جۇمعانشا.
...سەن دە ۇناتپاي كۇندى ونشا،
سارعايارسىڭ ءتۇن بولسا –
استاناعا قارايلاپ،
ايعا ىڭكار جۇلدىزدارشا.
قالا جانە ءبىز
ءبىز تانىسقان قالانىڭ
وتى ءوشىپ قالعان با؟
ءبىز تابىسقان جاتاقتىڭ
شامى ءسونىپ قالعان با؟
ءبىزدى قوسقان تاعدىردىڭ،
اداسقان با جولدارى؟
ءبىز تۇسەتىن بۇرىشتا
ايالداما بولمادى.
بىزگە باۋىر كوكتوبە
جات بولۋعا تاياپتى.
سوقپاقتارى بوتەنسىپ،
شالا بەردى اياقتى.
جەل ۇيتقىدى، جاس تالداي
جان-جۇيكەمدى جۇلىپ ءبىر:
ءبىز كىرەتىن كافەنىڭ
ەسىگىندە قۇلىپ تۇر.
بۇلت بۇركىدى كوز جاسىن،
كوزىم جاسقا تۇنىپ تۇر:
ءبىز جۇرەتىن گۇلزاردىڭ
ورىندىقتارى سىنىق كىل.
ءبىز بىلەتىن كوشەنىڭ
اتى دا جوق بۇرىنعى.
ءبىز عوي، كۇتتىك نەشە جىل،
وسى جەرمەن ءجۇرۋدى.
قالىپپىز-اۋ، ەكەۋمىز
ەستەلىكسىز، قالاسىز.
الماتىعا بوتەنبىز،
ال، تاعدىرعا – شاراسىز.
ۇلى قالاداعى بليۋز
ۇلى قالاسىڭ.
الماتى – ۇلى قالاسىڭ.
قايىرىم كۇتكەن قامكوڭىل جانداردىڭ ءبارىن،
جوعالعان تاعدىر، اداسقان جولداردىڭ ءبارىن –
ءبىر سيقىرىڭمەن وزىڭە بۇرىپ الاسىڭ.
كوكتوبەڭ كوككە شانشىلىپ،
كەڭساي مەن كەنتتىڭ –
ءپاني مەن باقي دۇنيەنىڭ ءتىلىپ اراسىن،
ونسىز دا قىسقا عۇمىردى ۇرشىقشا ءۇيىرىپ،
ۋاقىتتىڭ زىمىرانىنا ءمىنىپ اعاسىڭ.
ۇلى قالاسىڭ.
الماتى – ۇلى قالاسىڭ.
ەسىگى ماڭگى جابىلماس ۆوكزالدارىڭدا،
ەسىگىن تارس قىپ پويىزدار قوزعالعانىندا،
كوز بەن كوڭىلدە مولتىلدەپ تۇرىپ الاسىڭ.
زاۋدە ءبىر جانىڭمەن جوق ىزدەپ، كوشەگە شىقساڭ –
اعىلعان كوپ پەن كولىكتىڭ ءبىرى عاناسىڭ.
«جەتىم بۇرىشتا» ابايسىز ۇمىت قالدىرعان
جولاۋشى ءومىردىڭ ارزانقول جۇگى عاناسىڭ.
شۋلى قالاسىڭ.
الماتى – مۇڭلى قالاسىڭ.
الاڭدارىڭدا توققىزىل تاڭدار اتقاندا،
قۇلقىنسارىدەن قۋ تىرلىك جانعا باتقاندا،
ارپالىستىرعان جانىڭنىڭ ۋلى جاراسىن
سەزدىرتكىڭ كەلمەي ەشكىمگە، بىلدىرتكىڭ كەلمەي،
وزىڭدەي جۇرتپەن ءبىر جىلاپ، ءبىر قۋاناسىڭ.
تۇنگى قالاسىڭ.
الماتى – مەيرام قالاسىڭ.
القارا ءتۇنى جاتقاندا شامسىز كەرىلىپ،
ساياسات، قىزمەت، بارلىعى ءمانسىز كورىنىپ،
تاۋعا دا تاسقا سوعىلار قايران دا باسىڭ.
كەدەي ەڭبەگىن بۇلداعان، بايلار باعاسىن،
ءمايحانا تەكتەس ۇيلەردە مەيمان بولاسىڭ.
عاپىل دۇنيەنى ۇمىتىپ، كافە-بارلاردا
تانىس، بەيتانىس جاندارمەن جايناڭ قاعاسىڭ.
نەتكەن قالاسىڭ؟
الماتى، نەتكەن قالاسىڭ؟
بىرەۋدەن مۇلدە الىستاپ كەتكەن قالاسىڭ،
بىرەۋدىڭ قولى ەندى ارەڭ جەتكەن قالاسىڭ.
ونسىز دا قىسقا عۇمىردى ۇرشىقشا ءۇيىرىپ،
ءاپ-ساتتە اقپان، ءاپ-ساتتە كوكتەم بولاسىڭ.
قايىرىم كۇتكەن قامكوڭىل جانداردىڭ ءبارىن،
جوعالعان تاعدىر، اداسقان جولداردىڭ ءبارىن
كەڭ قۇشاعىنا سىيعىزعان تەك سەن عاناسىڭ!
تابيعاتتىڭ بالالارى
اسپاق ەدىم وڭ قولىمدى
جۇپ-جۇمىر اق توسىڭە،
جانارىڭمەن تاڭ قالۋلى
قارادىڭ دا تەسىلە.
سولق-سولق ەتىپ جىلاي بەردىڭ.
جىلاپ، كۇلىپ، نازا قىپ،
قۇشاعىما قۇلاي بەردىڭ،
ىسىپ، سۋىپ، بوزارىپ.
كوڭىلدەگىڭ، كوزىڭدەگىڭ –
ورەكپىگەن وپكەنىڭ.
ۇزىلگەنىڭ، ەزىلگەنىڭ –
انتەك ءدىر-ءدىر ەتكەنىڭ.
ءالىڭ قۇرىپ، كوز ىلگەنىڭ –
ءبىر راحات كۇي شەككەنىڭ.
گۇلدەپ ءتانىڭ، سەزىمدەرىڭ،
گۇل بوپ نەگە كەتپەدىڭ!
جامالىڭدى بۇركەپ، قىزىق،
كەرىلدىڭ دە كوسىلە.
وڭ قولىڭدى سىلق ەتكىزىپ،
اسا سالدىڭ توسىمە.
وزىڭە تەلەفون سوعاردا
وزىڭە تەلەفون سوعاردا،
وي، اللا،
جانىمدى قويارعا
جەر تاپپاي،
قورقاقتاي
بەرەمىن.
تەرەمىن
ءنومىردى ساۋساعىم دىرىلدەپ.
دىرىلدەپ،
جۇلىپ جەپ
ءوزىمدى.
ايتاتىن ءسوزىمدى
جۇتام دا،
ۇندەمەي ۋاقىت ۇتام دا،
تۇتىعام.
قۇتىلام –
تەلەفوندى وشىرەم.
وسى مەن
جىندانعان شىعارمىن.
ويتكەنى، كۇماندى:
نە بارىن؟
نەسىنە تەلەفون سوعامىن؟
نەسىنە وشىرەم؟
نەسىنە
ايىققان ادامداي كۇنادان،
الماساڭ قۋانام
جانىمدى قويارعا
جەر تاپپاي؟
وي، اللا!..
وزىڭە
قاراشىعى كوزىمنىڭ.
سەن عوي مەنىڭ ءوزىمنىڭ
كوز تامشىمنان جارالعانسىڭ،
ورالعانسىڭ سولاي ماعان ەكىنشى ءبىر عۇمىر بوپ.
بار قىمباتىم سەن عاناسىڭ،
سەنەن باسقا تۇگىم جوق.
ولەڭىنە الدانعان،
ورلىگىنە مالدانعان
تاعدىرىمنىڭ مويىنىنا تۇمارىم بوپ بايلاندىڭ.
مەنىڭ مۇڭسىز كۇندەرىمە جول بولعان،
تۇمارىم سول،
قاز ءۇنىڭنىڭ دىرىلىنەن اينالدىم!
سەن بولماساڭ نارەستەنىڭ ءحالىن كەشەم دەمدە مەن
كوڭىلىمنىڭ بەسىگىن،
ءومىرىمنىڭ بەسىگىن
سەن تەربەدىڭ، سەن جۇباتىپ سالدىڭ ءان.
مەنىڭ جارتى جۇرەگىم سەنىڭ ءازىز كەۋدەڭدە،
سەن توقتاما، سەن ءومىر ءسۇر، سەن قۋان!
ءوزىڭسىز ءبىرتۇرلى
ءوزىڭسىز ءبىرتۇرلى،
بوياۋسىز مىنا ءومىر، اقىلدىم:
قىپ-قىزىل مىڭ كۇندى
سارعايا-سارعايا باتىردىم;
قاپ-قارا مىڭ ءتۇندى
كوكپەڭبەك سياعا ماتىردىم;
قوڭىر مۇڭ كۇلكىمدى
ۇرلادى.
جازۋعا وتىردىم.
اق قاعاز جىرتىلدى،
قۋ تارتىپ بوز تاڭدى اتىردىم.
ءوزىڭسىز ءبىرتۇرلى،
بوياۋسىز مىنا ءومىر، اقىلدىم!
سول ساۋلەم
ءۇپ ەتكەن ەركە جەلىم،
ءمولت ەتكەن لاعىل جاسىم،
جالت ەتكەن جارىق ساۋلەم –
سول سەن عوي!
كوڭىلىم جەلبىرەيدى،
جانارىم مولدىرەيدى،
جۇرەگىم ەلجىرەيدى.
كەلسەڭ عوي!
قىزعالداق گۇلدەگەندە،
شىرعاناق بۇرلەگەندە،
سەن كەلسەڭ بىردە، ەگەر دە –
قۇلدىعىڭ بولسام مەن.
كوڭىلىم جەلبىرەمەيدى،
جانارىم مولدىرەمەيدى،
جۇرەگىم ەلجىرەمەيدى.
كەلمەيدى-اۋ، سول ساۋلەم.
مەن تەرەزەدەن جۇماقتى كوردىم
مەن تەرەزەدەن جۇماقتى كوردىم،
جۇماقتى كوردىم كادىمگى.
جاعاسىندا ەكەن قۇراقتى كولدىڭ،
جان-جاعى التىن ادىرلى.
جازيرا دالا، الما باق، ايدىن،
جەمىسى جۇپار نە ءتۇرلى.
كادىمگى ءبىزدىڭ تارباعاتايدىڭ
كوكوراي بەلى سەكىلدى.
ءسۇتتى جاڭبىرى سەبەلەپ، كونبەي،
گاۋھارداي كوكتەن شاشىلار.
گۇلى قاناتتى كوبەلەكتەردەي –
مىڭ سان بوياۋمەن اشىلار.
اسپانى بۇلتسىز.
شۋاق، شۇعىلا.
توپىراعى – كۇمىس توستاعان.
تەرەزە الدىنا جۇماقتى مىنا،
ءتاڭىرى مە، اكەپ تاستاعان؟
سامالى اكە الاقانىنداي،
سايامدى ەندى تاپتىم مەن.
بالپاڭداپ قازدىڭ بالاپانىنداي،
اناما بارا جاتتىم مەن.
نۇرعا شومىلىپ، گۇلگە كومىلىپ
وتىرعان ءازيز جاندارعا
قوسىلماق ەدىم، ءدۇر كوتەرىلىپ،
ۇشتى دا كەتتى اڭعارعا.
توبەمنەن پەيىش قۇستارىن كوردىم،
كوڭىلدى، كوركەم، ءبىر كەرىم.
ادامنىڭ قۇس بوپ ۇشقانىن كوردىم،
قۇستىڭ ادامشا كۇلگەنىن.
ونى دا كوردىم – ساۋىقشىل قاۋىم،
جازباي تانىدىم – اقىندار!
پەرىشتەلەردىڭ قاۋىرسىندارىن
كوكپەڭبەك كولگە ماتىرعان.
جۇرەكتەرىنىڭ التىن ۇشقىنىن
تۇنەككە جاي قىپ اتقاندار.
پانيدە تاپپاي جان تىنىشتىعىن،
باقيدا بايىز تاپقاندار.
نۇرعا شومىلىپ، گۇلگە كومىلىپ
وتىرعان ءازيز جاندارعا
قوسىلماق ەدىم، ءدۇر كوتەرىلىپ،
ولار دا ۇشتى اڭعارعا.
شىركىن-اي، ساتكە جاقىندار بولسا،
جەتە الماي جىلاپ، كۇلدىم مەن.
ول جاقتا انام، اقىندار بولسا،
بۇل جاقتا نە ىستەپ ءجۇرمىن مەن؟
مەن تەرەزەدەن...
«بايتەرەك» ەكەن،
سولقىلداپ جاتىر سامايىم.
جۇمىسقا ءالى ەرتەرەك ەكەن،
قوي، ازداپ مىزعىپ الايىن.
تاعدىر ساپارى
تاعدىرىم كەيدە جات،
ءاي ءبىر،
جەتىم بوتاداي بوزدايدى.
كەيدە ەندى جانعان وت،
ءاي ءبىر،
ورتەنىپ كەتە جازدايدى.
بوزداعانداعى جاسىمەن
ءورت مىنەزىمدى وشىرەم.
تاعدىرىم، ساعان نەسىنە
ەگە بولدى ەكەم وسى مەن؟
ءيىدىڭ، كەيدە قاتايدىڭ،
ساپارىڭ جايسىز، زور قانداي –
اياكوز بەن تارباعاتايدىڭ
اراسىنداعى جولدارداي.
يىسەڭ اندەي ەسىلەم،
قاتساڭ قايىستاي كەسىلەم.
تاعدىرىم، ساعان نەسىنە
ەگە بولدى ەكەم وسى مەن؟
ساپاردىڭ بار ما، تۇراعى؟
ەستەلىكتەرىڭ ءزىل قانداي –
الىستا، الماتىداعى
جاتاقتا قالعان جىلدارداي.
ءار نارسە ءتۇسىپ ەسىمە،
ءار نۇكتەگە ءبىر تەسىلەم.
تاعدىرىم، ساعان نەسىنە
ەگە بولدى ەكەم وسى مەن؟
شىن، كەيدە ءوزى تۇندەي ءبىر،
كۇندەي ءبىر، تاڭدى شات قىلعان.
...بەيمەزگىل شاقتا كىمدەر بۇل،
وت الىپ تاعى كەپ تۇرعان؟
سەنسىڭ بە، تاعدىر؟
دوسىم ەڭ،
قايتەم، ءبارىن دە كەشىرەم.
جالقى عۇمىردى نەسىنە
جەتىمسىرەتەم وسى مەن!
اتكەنشەك اڭگىمە
– ايتشى، قايدا سيادى، اردا باسىڭ؟
– پەندە ءالسىز عوي: جوققا – زار، بارعا – ماسىل.
– باق باسىم با ومىردە، سور ما باسىم؟
– قايىرى جوق، تۇرلاۋى بولماعاسىن.
– بايلىق باقىت ەمەس قوي؟
– جارىماعاسىن،
جۇبانىش قىپ جەل ءسوزدى مالداناسىڭ.
– سىيلاستىق شە؟
مەنىڭشە، بار باعاسى.
– ساتۋلى كوڭىلىڭنىڭ جارناماسى.
– ماحابباتتى ايت.
تەك جوق دەپ قورلاماشى.
– بار دەپ ءجۇرمىز، داۋلى ءجايت ول دا راسى.
– سوندا شىن نە؟
– وتىرىك.
– الداماشى...
– پەندە سول عوي: جوققا – زار، بارعا – ماسىل،
ايتشى، قايدا سيادى اردا باسىڭ؟!
تالعات ەشەنۇلى
"قازاق ادەبيەتى" گازەتى
