عابباس قابىشۇلى. ارانداتۋشىلار اتقا ءمىندى-اۋ!
حالىقتىڭ مۇددەسىن ويلاماعان، ءوزىن، بالا-شاعاسىن، جاعىمپازدانا شاشباۋلاۋشى اينالاسىن جارىلقاۋدى بىلگەن ق. باقيەۆتى تاقتان تايدىرعان ۇلى ماناس ۇرپاعىنا ريزا بولعان قازاقتاردىڭ ءبىرى مەن ەدىم. قىرعىز باۋىرلارىما وسى سايت ارقىلى «بارەكەلدى!» دەپ ىستىق لەبىز جولداپ ەدىم. ال بۇگىن وكىنىپ وتىرمىن. وكىنىشىمنىڭ سەبەبى ماناس ۇرپاعىنىڭ ءىرى قيمىلىن قۇپتاعانىمدا ەمەس، جوق، ول ەمەس! سەبەپ - ولاردى ارانداتۋشى سويقانداردىڭ اتقا مىنگەنى. وكىمەت حالىق وكىلدەرىنىڭ قولىنا وتكەنىنە اشىق قارسىلىق كورسەتە الماعان ارامزالار دەرەۋ استىرتىن اۋەيىلىككە كىرىسىپ، مىنەز-قۇلقى قالىپتاسپاعان جاستاردى جاڭا باسشىلىققا قارسى ايداپ سالدى. تاعىدا: قيراتۋ، توناۋ، ورتەۋ، ۇرىپ-سوعۋ، ءولىم... ۇلتارالىق شيەلەنىس تۋدىرۋ. مۇنداي سۇمدىقتى قازاق كۇنى كەشە، 1986-جىلعى جەلتوقساندا، باسىنان كەشكەن. سول كۇندەرى الاڭدا اۆتوكولىكتەردى اۋدارىپ ورتەگەندەر، باسالقى ءسوز ايتقانداردى تىڭداماي ايقايلاعاندار، ولارعا تاس، مۇز لاقتىرعاندار، ميليتسياعا، جاساقشىلارعا ءتىل تيگىزىپ، قول جۇمساپ جاعدايدى ۋشىقتىرعاندار - ادەيى ارانداتۋشىلاردىڭ قولشوقپارلارى، قۇلدارى بولعانى ءسوزسىز. ارانداتۋشى «بەلگىسىزدەردىڭ» الاڭعا اراق اپارىپ تاراتقانى دا بەلگىلى بولدى. سول جاۋىزدىقتىڭ بىشكەكتە قايتالانعانى، ءالى دە جالعاسىپ جاتقانى انەكي. وتە وكىنىشتى! ونى اۋەلگى بەيبىت ەرەۋىلشىلەرگە تاياق جۇمساتقان، وق اتقىزعان باقيەۆشىلدار، ولاردىڭ ارانداتۋىنا جەم بولعان جالدامالىلار ىستەپ جاتقانى كۇمانسىز دەي الامىن. ءيا، سولار! ولار ماناستىڭ ۇرپاعى ەمەس!
حالىقتىڭ مۇددەسىن ويلاماعان، ءوزىن، بالا-شاعاسىن، جاعىمپازدانا شاشباۋلاۋشى اينالاسىن جارىلقاۋدى بىلگەن ق. باقيەۆتى تاقتان تايدىرعان ۇلى ماناس ۇرپاعىنا ريزا بولعان قازاقتاردىڭ ءبىرى مەن ەدىم. قىرعىز باۋىرلارىما وسى سايت ارقىلى «بارەكەلدى!» دەپ ىستىق لەبىز جولداپ ەدىم. ال بۇگىن وكىنىپ وتىرمىن. وكىنىشىمنىڭ سەبەبى ماناس ۇرپاعىنىڭ ءىرى قيمىلىن قۇپتاعانىمدا ەمەس، جوق، ول ەمەس! سەبەپ - ولاردى ارانداتۋشى سويقانداردىڭ اتقا مىنگەنى. وكىمەت حالىق وكىلدەرىنىڭ قولىنا وتكەنىنە اشىق قارسىلىق كورسەتە الماعان ارامزالار دەرەۋ استىرتىن اۋەيىلىككە كىرىسىپ، مىنەز-قۇلقى قالىپتاسپاعان جاستاردى جاڭا باسشىلىققا قارسى ايداپ سالدى. تاعىدا: قيراتۋ، توناۋ، ورتەۋ، ۇرىپ-سوعۋ، ءولىم... ۇلتارالىق شيەلەنىس تۋدىرۋ. مۇنداي سۇمدىقتى قازاق كۇنى كەشە، 1986-جىلعى جەلتوقساندا، باسىنان كەشكەن. سول كۇندەرى الاڭدا اۆتوكولىكتەردى اۋدارىپ ورتەگەندەر، باسالقى ءسوز ايتقانداردى تىڭداماي ايقايلاعاندار، ولارعا تاس، مۇز لاقتىرعاندار، ميليتسياعا، جاساقشىلارعا ءتىل تيگىزىپ، قول جۇمساپ جاعدايدى ۋشىقتىرعاندار - ادەيى ارانداتۋشىلاردىڭ قولشوقپارلارى، قۇلدارى بولعانى ءسوزسىز. ارانداتۋشى «بەلگىسىزدەردىڭ» الاڭعا اراق اپارىپ تاراتقانى دا بەلگىلى بولدى. سول جاۋىزدىقتىڭ بىشكەكتە قايتالانعانى، ءالى دە جالعاسىپ جاتقانى انەكي. وتە وكىنىشتى! ونى اۋەلگى بەيبىت ەرەۋىلشىلەرگە تاياق جۇمساتقان، وق اتقىزعان باقيەۆشىلدار، ولاردىڭ ارانداتۋىنا جەم بولعان جالدامالىلار ىستەپ جاتقانى كۇمانسىز دەي الامىن. ءيا، سولار! ولار ماناستىڭ ۇرپاعى ەمەس!
وسىنداي قىسىلتاياڭ كەزدە ەل ازاماتتارىنىڭ قول ۇستاسا قالماعانى تۇسىنىكسىز. مىسالى، كەزىندە ادىلەتسىز بيلىككە قاسقيىپ قارسى تۇرىپ، قايىسپاي كۇرەسىپ، ءيسى قىرعىزعا بەك تانىمال بولعان فەليكستىڭ - بۇگىندە ايگىلى «ار-نامىس» پارتياسىنىڭ باسشىسى فەليكس كۋلوۆتىڭ سىن ساعاتتا جاڭا باسشى روزا وتىنباەۆانىڭ جانىنان تابىلماي، ات ارىتىپ الماتىعا كەلىپ، «ايتپاركتە» كلۋبىنا، ماسكەۋگە بارىپ، «ەحو موسكۆى» راديوسىنا جۇگىنگەنى قالاي؟ قىرعىز ماسەلەسىن ءسويتىپ شەشۋ كەرەك پە ەدى؟ «وتىنباەۆا شاقىرماعان سوڭ» با؟ شاقىرتۋ تىلەۋ كەرەك پە ەدى؟ شاقىرتۋ تىلەۋ فەليكسكە جاراستى ما؟ روزا وتىنباەۆانىڭ، ونىڭ جانىنداعى باسقا اعايىنداردىڭ شاقىرعان-شاقىرماعانىن كىم بىلەدى؟ فەليكس ءوزى بارىپ، ونداعىلار كەۋدەسىنەن كەرى يتەرىپ پە؟ ال سىرتتاعى جۇگىنگەندەرىنەن قىرعىز حالقىنا تيگەن پايدا كانى؟ بۇگىنگى بۇلىنشىلىكتە قايسىسى قابىرعاسى قايىسا باسۋ ايتتى، نەندەي بىتىمدىك ۇسىنىس جاسادى؟ قىرعىز حالقىنا قانداي جاردەم بەردى؟ قايتا بيلىكشىلدەردىڭ ادىلەتسىزدىگىنە، باقيەۆشى «ءبولىپ ال دا، تالاي بەر!» تارتىپكە قارسى ءاپ دەپ باس كوتەرگەن جاستاردى - ماناس ۇرپاقتارىن «تەنتەكتەر، بۇزىقتار» دەپ تىلدەگەنىن ەستىدىڭىزدەر عوي؟ بەلورۋسسياعا بارىپ بۇعىپ جاتقان باقيەۆ: «دجالال-ابادتاعى، وشتاعى سويقاندىققا قاتىسىم جوق» دەپتى، ونىسى كولگىرسۋ ەكەنىن ەكىنىڭ ءبىرى ءبىلىپ وتىر ەمەس پە؟
...ۇلى ماناستىڭ ۇرپاقتارى، ارالارىڭداعى ارانداتۋشىلاردى اشكەرە ەتىپ، اۋلاققا قۋىپ تاستاڭدار! بۇلىنشىلىكتى تيىڭدار! ماناس ەلىنىڭ - قىرعىزستاننىڭ ەرتەڭى تىنىش، تۇرمىسى تۇزەلۋىن ويلاڭدار! ءالى دە كەش ەمەس، ويلانىڭدار، اينالايىندار!
الماتىدان اعالىق تىلەگىن جولداۋشى - قاراپايىم قارت جازۋشى عابباس قابىشۇلى.
12. 06. 2010 ج.
.................................
قۇرمەتتى «Abai.kz»، ءارى اعايىن، ءارى ىرگەلەس قىرعىز ەلىندە كوكەك ايىنىڭ العاشقى اپتاسىندا توڭكەرىس بولعانىنا، باۋىرلارىمىزدىڭ ق. باقيەۆ توبىنىڭ تەپكىسى مەن ەزگىسىنە قارسى ەرلىك جاساعاندارىنا قۋانىپ، ءوزىڭ ارقىلى ويىمدى ايتتىم عوي. ول توڭكەرىستىڭ اقىرى بۇگىنگىدەي زور بۇلىنشىلىككە ۇلاستى، ونى ۇيىمداستىرۋشىلار ەسەسى كەتكەن باقيەۆشىلار ەكەنى داۋسىز. ال وزىمىزدەگى كەيبىر فالسافاشىلدەر سول ماقالام ءۇشىن بۇگىن ماعان «قىرعىزدىڭ بۇلىكشىل جاستارىن جاقتاۋشى» دەپ عايبات ءسوز تاراتىپ ءجۇر. وزىنەن وزگە ءمىن تاعا تەرىسسويلەگىش سولارعا جاۋاپ بولسىن دەگەن ويمەن وسىنى جازدىم، ەگەر ءجون دەسەڭ، جاريالاساڭ ەكەن! اۆتور.