رەداكتسيادان: وقىرمان قاۋىمنىڭ تاراپىنان قىزۋ تالقىلانىپ، سان قيلى پىكىرگە ارقاۋ بولعان "قايشىلىققا تولى تۇلعا. قوناەۆتى ۇلتىن وزگەرتۋگە نە نارسە ماجبۇرلەدى؟" دەگەن مارقۇم مادات اقكوزيننىڭ  ماقالاسىنا قارسى "تۇركىستان" اپتالىعىندا جۋرناليست كولباي ادىربەكتىڭ ماتەريالى جارىق كورىپ جاتىر. ءبىز Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىندا جاريالانعان ماقالانىڭ العىسوزىندە  (http://abai.kz/post/view?id=6715)  "...قانداي دا بولماسىن ءىرى ساياسي تۇلعالاردى تولىق تانۋ ءۇشىن ونىڭ قالتارىس-بۇلتارىسى كوپ، كۇنگەيى مەن كولەڭكەسى قاتار جۇرگەن ءومىرى مەن ساياسي قىزمەتىن جان-جاقتى ءبىلۋ – تاريح ءۇشىن دە، قوعام ءۇشىن دە ماڭىزدى" دەگەن ەدىك. سول سەبەپتەن دە، ادىربەكۇلىنىڭ قوناەۆ حاقىندا جازعان دۇنيەسىن (قاراڭىز: http://turkystan.kz/tulqa/9871) قاز-قالپىندا جاريالاعاندى ءجون كوردىك. 

--------------------------------------------------------------------------------

اقپان ايىنىڭ 15-ءسى كۇنى «Abai.kz» سايتىندا «قايشىلىققا تولى تۇلعا» ايدارىمەن «قوناەۆتىڭ ۇلتىن وزگەرتۋگە نە نارسە ماجبۇرلەدى؟» دەگەن تاقىرىپتا ماتەريال جاريالاندى. سايتتى جۇرگىزۋشىلەر ماقالانىڭ سوڭىنا تامان: «ال، سوڭعى كەزدەرى قوناەۆتى قايتادان ماداقتاي باستادى، ونىڭ اتىنا ءارتۇرلى جەتىستىكتەردى تاڭۋدا. ءتىپتى، «جاس الاش» گازەتى ونىڭ بويىندا «12 اۋليەلىك قاسيەت» بار دەپ شىقتى»، − دەپ جازىپتى. نەگىزىندە سايتتاعى ماقالا وسىدان تۋىنداسا كەرەك. سايت جۋرناليستەرىنىڭ اتالمىش ماقالانى گازەتكە تاڭا سالماي اۆتورىنىڭ وراز قاۋعاباي ەكەنىن كورسەتپەگەنى تۇسىنىكسىز. ويتكەنى ونداعى ويدىڭ ءبارى گازەتتىكى ەمەس، اۆتوردىكى. جالپى «جاس الاش» قوناەۆ تۋرالى  پىكىرلەرگە ءبىر جاقتى عانا قاراماي اششىن دا، تۇششىنى دا جاريالاپ جۇرگەن باسىلىم. سايت گازەتتەگى سول ماقالاعا وراي «…قوناەۆ كوزى تىرىسىندە اڭىزعا اينالعان ادام بولسا دا، ساياساتكەرلىك، تۇلعالىق بولمىسىندا ءبىز بىلمەيتىن سىر كوپ» دەي كەلىپ، جۋرناليست مادات اقكوزيننىڭ 2009 جىلى «ازاتتىق» سايتىندا جارىق كورگەن ماقالاسىن ەش وزگەرىسسىز جاريالاپ وتىرعاندارىن ەسكەرتەدى. شىندىعىنا كەلسەك، اقكوزيننىڭ جازباسىندا اقيقاتتان گورى تىرناق استىنان كىر ىزدەۋى باسىم. جانە ونىڭ مىسالعا الىپ  جازعاندارى جۇرتقا جاڭالىق ەمەس. سوعان دەيىن دە ايتىلا-ايتىلا جاۋىر بولعان جايلار. «كوپ شاينالعان قارتانىڭ ءدامى كەتەردىڭ» كەرى.+

اتام قازاق: «سابيدەن باسقانىڭ ءبارى پەندە»، − دەگەن.  عاسىرلار سۇزگىسىنەن وتكەن راس ءسوز. ال پەندەلىك كىمدە جوق؟ كىم قاتەلەسپەيدى؟ راس، تەك جاراتۋشى اللا عانا قاتەلەسپەگەن. ءتۇپ پايعامبارلارىمىز ادام اتا مەن حاۋا انا دا قاتەلەسكەن. اباي: «بۇل قازاقتىڭ ولگەنىنىڭ ءبارى جاقسى، ءتىرىسىنىڭ جاماننان امانى جوق»، − دەپ نەگە ايتتى ەكەن؟ قانداي پيعىلداعى جانداردى مەڭزەپ وتىر؟+

اقىن مۇحتار شاحانوۆ كسرو جوعارى كەڭەسىنە دەپۋتات كەزىندە مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ مۇراعاتىنا كىرمەكشى بولعاندا مەكەمنىڭ باسشىسى: «مۇحا، مۇراعات قۇجاتتارىمەن تانىسارسىز-اۋ. بىراق سودان شىققان كەزدە سىزدەر ءپىر تۇتىپ جۇرگەن ۇلتتىق تۇلعالاردىڭ بارىنەن كوڭىلىڭىز قالادى. ەندى سول قۇجاتتارمەن تانىسپاس بۇرىن ويلانىڭىز»، − دەگەندە اقىن كىرۋدەن باس تارتقان. دەمەك، بارىندە پەندەشىلىكتىڭ بولعانى عوي.+

راس، قوناەۆتى پەندەلىكتەن ادا دەپ كەسىپ ايتۋ قيىن. ءيا، ونى ءوزى دە «بىرلەسۋ» گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا: ء«وزىمدى ءوزىم اقتايىن دەپ وتىرعان جوقپىن، دۇرىس تا، بۇرىس تا شەشىمدەر قابىلدادىم: قاتەلىك تە بولدى، جەتىستىك تە بولدى…»، − دەپ ايتقان. قوناەۆ رەسپۋبليكانى باسقاردى دەمەسەڭىز اۋداندى، قالانى، وبلىستى باسقارعان ۇلت وكىلدەرى از بولدى ما؟ سولاردىڭ قايسىسى قوناەۆتاي پەندەشىلىكتەرىن مويىنداعان ەكەن؟ ءوز پەندەشىلىگىن مويىنداۋ حالىقتان كەشىرىم سۇراعانمەن بىردەي. بۇل يماندى ادامنىڭ ارىنا جۇگىنگەندە ايتاتىن ادامي قاسيەتى. ال: «مەن پەندەشىلىكتەن تازامىن» دەپ بەتتەرى بۇلك ەتپەي، جەر باسىپ جۇرگەن ارسىزدار قانشاما. ء يا، سايتتا ايتىلعانداي قوناەۆتىڭ  شاپاعاتىن كورگەندەر بولدى، تەك جەكەلەگەن ادامدار عانا ەمەس، قازاقستان حالقى كوردى. قوناەۆقا دەيىن رەسپۋبليكادا ۇلكەندى- كىشىلى باسشىلىقتا جۇرگەن ۇلتتىق كادرلار ساناۋلى عانا ەدى. قالاي ايتساق تا ماسكەۋدىڭ قاداعالاعان قىسىمىنا قاراماي سولاردىڭ قاتارىن بارىنشا كوبەيتتى. سول كادر تاڭداۋدان كەيدە قاتەلەسسە دە، بار ءومىرىن حالقىنا ارناعان جان. ال حالىق ەلگە ادال ەڭبەگى سىڭگەندەردى عانا قۇرمەتتەيدى، اڭىزعا اينالدىرادى.+

سايتتا «الدىڭعى قاتارلى» جازۋشىلاردىڭ ءبىرى دەپ ءالجاپپار ابىشەۆتىڭ قوناەۆقا جازعان حاتىن بەرگەن. «نەلىكتەن حالىقتار دوستىعىنىڭ زەرتحاناسى بوپ سانالاتىن قازاقستاندا ءوز جۇزدەرىمىز بەن رۋلارىمىزدىڭ اراسىندا دوستىق جوق؟ رۋعا ءبولىنۋدى ويلاپ جۇرگەندە باسىمىز بوگدە بىرەۋدىڭ اياعىنىڭ استىندا قالىپ جۇرمەسىن!». ءبىرىنشى باسشىمەن سويلەسكەننەن دە، ارىزدانعاننان دا ەش ناتيجە شىقپادى».  ابىشەۆتىڭ دوستىق جوق دەگەنى اسىلىق ءسوز. ەگەر دوستىعىمىز بولماسا، ەل دە بولا الماس ەدىك. قارا بويايۋدى ءجون-جوسىقسىز جاعا بەرگەننەن شىققان ءمۇيىز قانە؟ ال رۋ ماسەلەسىنە كەلسەك قوناەۆ رەسپۋبليكالاردىڭ بارلىق وبلىستارىنا ءوز رۋىنىڭ ادامدارىن ءبىرىنشى باسشى ەتىپ قويعان جوق قوي.  جەلتوقسان كوتەرىلىسىندە ۇلتتىڭ ۇل-قىزدارىن قورلاپ، حالىقتىڭ قابىرعاسىن قايىستىرىپ قان جۇتقىزعىن  كولبينگە: ء«بىز ءسىزدى 25 جىل كۇتتىك»، − دەگەن ءالجاپپار ابىشەۆتىڭ ءسوزىن قالاي تۇسىنەر ەدىڭىز؟ ءيسى قازاقتىڭ ەتتىنەن ءوتىپ، سۇيەگىنە جەتكەن وسى ۋدان دا اششى ءسوزىن تەك الماتى عانا ەمەس، قاراعاندى جۇرتشىلىعى دا جاقسى بىلەدى. بۇدان سايتتى جۇرگىزىپ وتىرعان داۋرەن قۋات باۋىرىم دا حاباردار. وسىنداي جاننان ءوزى ايتقانداي قانداي دوستىقتى، قانداي ادىلدىكتى كۇتەسىز؟ قوناەۆ رۋشىل بولسا، ءماسىمحان بەيسەباەۆتى ورنىنان الىپ، رەسپۋبليكانىڭ مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى ەتىپ بايكەن ءاشىموۆتى تاعايىندار ما ەدى؟! نەمەسە ءبىر اۋداننان توعىز بىردەي اكادەميكتى شىعارعان عۇلاما ساتباەۆتى رۋشىل دەيمىز بە؟ جوق اعايىن، بۇل رۋشىلدىققا جاتپايدى. كەزىندە وسى ماسەلە جونىندە بۇرىن قازاقستان كومپارتياسى وك-دە ۇزاق جىلدار قىزمەت ەتكەن جازۋشى-اۋدارماشى ءابىلماجىن جۇمابايمەن پىكىر الىسقان ەدىم. ول مەنىڭ ساۋالىما: «قوناەۆ تا، ساتباەۆ تا ءىرى ۇلتتىق تۇلعالار. ءبىز الدىمىزدى عانا كورەمىز. ولار الىستى كورىپ، تەرەڭنەن ويلاعان جاندار. ەكەۋى دە حالىقتىڭ قۇرمەتىنە بولەنگەن. سوندىقتان مەن ولار تۋرالى پالەن دەپ ءبىر جاقتى ۇشقارى پىكىر ايتا المايمىن»، − دەگەن ەدى. اقساقالدىكى ەستى ادامعا ءجون ءسوز.+

اۆتور ماقالاسىنىڭ كەلەسى ءبىر بولىگىنە «قوناەۆ كەزىندەگى ورىستاندىرۋ» دەپ تاقىرىپشا قويىپتى. اۆتور اننان-مۇننان جەكەلەگەن مىسالدار كەلتىرىپ، بار كىنانى قوناەۆقا جاپقان. قوناەۆ ءداۋىرىنىڭ ءبىر بولىگى حرۋشەۆتىڭ كەزىندە بولدى. «نەعۇرلىم ورىس ءتىلىن تەز ۇيرەنسەك، سوعۇرلىم كوممۋنيزمگە تەز جەتەمىز» دەگەن حرۋشەۆتىڭ شوقپارلى ساياساتى ءجۇرىپ تۇرعان شاق. پارتيا كوميتەتتەرىندە ءبىرىنشى قازاق بولسا، ەكىنشى ورىستان بولدى. نەمەسە كەرىسىنشە. سول «تامىرلار» ءار باسقان قادامىن اڭدىپ، ماسكەۋگە جەتكىزىپ وتىرعانىن سول كەزدە وبلىس، رەسپۋبليكا باسشىلىعىندا قىزمەت ەتكەندەر جاقسى بىلەدى. سوندىقتان اقىرىن ءجۇرىپ، انىق باسپاسا كىمدى بولسا دا قىزمەتتەن الاپ تاستاۋ حرۋششەۆقا تۇككە دە تۇرمايتىن ەدى.+

شىنىمەن-اق، قوناەۆتىڭ كەزىندە ءبارى ورىستانىپ كەتتى مە؟  اۆتوردىڭ وسى ءپالسافاسىندا قانشالىقتى شىندىق بار؟ ونىڭ قىزىل يمپەريا كەزىندە داريانىڭ استىڭعى اعىسىنداي اتقارعان شارۋالارىن نەگە كورىپ تۇرىپ، كورمەگەندەي بولامىز؟ ءبىلىپ تۇرىپ، بىلمەگەندەي سىڭاي تانىتامىز. قاي كەزدە دە ۇلتتىڭ ءتىلىن، ءدىلىن ۇستانعان اقىن-جازۋشىلار ەمەس پە. مۇقتار، عابيت، ءسابيتتىڭ، عابيدەننىڭ، ءابدىجامىلدىڭ، قاليحاننىڭ، ءازىلحاننىڭ جانە تاعى باسقالاردىڭ كىتاپتارى 50-100 مىڭ تيراجبەن شىعىپ، قالىڭ قازاققا تارالىپ جاتتى عوي. مۇنى ءتىل ءۇشىن كۇرەس ەمەس دەپ كىم ايتا الادى؟ تىپتەن تاريحىمىزدى جازدىرماي تۇرعان سول قىزىل يمپەريانىڭ كۇيىپ تۇرعان ساياساتى كەزىندە ءىلياس ەسەنبەرليننىڭ  تاريحي رومانى «قاھاردى» دا جارىققا شىعارۋعا قولداۋ كورسەتكەن قوناەۆ ەكەنىن كىم بىلمەيدى؟ ءبىردى-ەكىلى، جازۋشىنىڭ كىتابى شىقپاي قالدى دەپ ءبارىن جوققا شىعارىپ، كۇيە جاعۋعا بولا ما؟ سول كەزدە اقىن-جازۋشىلارعا دەگەن قۇرمەت قانداي بولدى دەسەڭىزشى. ەلدىڭ ماڭداي الدىسى سولار ەمەس پە ەدى؟ قالا بەردى 1984 جىلى الماتى قالاسىنان قازاق مەكتەپتەرىن اشۋ جونىندە اتويلاپ شىققان اقىن شونا سماقانۇلىنا  قولداۋ بىلدىرگەن قوناەۆ ەكەنىن كىم بىلمەيدى؟+

ماقالانىڭ اۆتورى قوناەۆتىڭ ۇلتىن تاتار ەتىپ شىعارعىسى كەلگەن. وعان دالەلى ۇيعىر جازۋشىسى ابدىكەرىم عانيەۆتىڭ «يسمايل يۋسۋپوۆ: «س چيستوتوي پومىسلوۆ» اتتى دەرەكتى پوۆەسىنەن ءۇزىندى كەلتىرىپتى. «رەسپۋبليكاعا باسشىلاق ەتۋگە مەن كەلگەندە «مەنىڭ قاراكوز دوستارىم» قازاقستاننىڭ باسىنا ۇيعىر كەلدى دەدى. ال، قوناەۆ تۋرالى ونداي اڭگىمە ايتىلعان جوق. ونىڭ ۇلتى تاتار ەدى عوي. مۇنى مەن قازاقستاننىڭ بۇرىنعى باسشىسى رەتىندە تولىق جاۋاپتىلىقپەن مالىمدەيمىن. قوناەۆتى جانە ونىڭ اتا-اناسىن مەنەن ارتىق ەشكىم بىلمەيدى. سەبەبى، مەنىڭ اتا-انام ونىڭ اتا-اناسىمەن الماتىدا كورشى تۇرعان. ال، ءبىز د.ا.قوناەۆ ەكەۋمىز بالا كەزدەن بىرگە وستىك، سوسىن سوپى زارۆات اتىنداعى ۇيعىر ورتا مەكتەبىندە بىرگە وقىدىق. قازاقستان باسشىسىن ۇلتتىق كادرلار ساپىنان بەكىتەمىز دەگەن ماسەلە كوتەرىلگەن ۋاقىتتا قوناەۆ ءوز پاسپورتىن ءبىر-اق تۇندە جويىپ جىبەرىپ، ۇلتى قازاق دەپ كورسەتىلگەن جاڭاسىن العان بولاتىن. ونىڭ سول قۋلىعىن مەن جاقسى بىلەتىنمىن. بىراق ول دەرەكتى اشىق ايتاتىن ۋاقىت ول كەزدە ءالى كەلمەگەن ەدى».+

ەسى دۇرىس ادام سۇيەگىن ساتا ما؟ جوق، ارينە. يۋسۋپوۆتىڭ «قازاقستان»، «ارزۋ» باسپاسىنان 1997 جىلى جارىق كورگەن سول كىتابىن مەن دە وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن وقىپ شىققانمىن. ايتقاندارى كوكەيگە مۇلدەم قونبايدى. نەگە؟ ول ءومىرىنىڭ سوڭىنا تامان رەسپۋبليكاداعى بىرنەشە اقپارات قۇرالدارىنا سۇحبات بەرگەن. «نۇر استانا» گازەتىنىڭ ءجۋرناليسى ەرمەك زاڭگىروۆكە، «كازاحستانسكايا پراۆدا» مەن «زاڭ» گازەتىنىڭ تىلشىسىنە جانە باسقا دا اقپارات قۇرالدارى ونىڭ ايتقاندارىن سول كۇيىندە جارىققا شىعاردى. ول سول سۇحباتتارىنىڭ بارىندە: «مەنىڭ قازاقتارعا جاساعان قىلاۋداي قياناتىم بولعان جوق. وڭتۇستىك قازاقستاننىڭ ءۇش اۋدانىن وزبەكستانعا بەرگەن قوناەۆ»، − دەپ ايتقان. ەندى ونىڭ وسى ماسەلە بويىنشا قانشالىقتى شىندىقتى ايتقانىنا كەلەيىك.+

مۇراعات قۇجاتتارى نە دەيدى؟ 1962 جىلعى 21-24 جەلتوقسان كۇندەرىندە بولعان قازاقستان كومپارتياسى وك بيۋروسى ءماجىلىسىنىڭ №30 حاتتاماسىندا ي.يۋسۋپوۆتىڭ كپسس وك ساياسي بيۋروسىنىڭ باس سەكرەتارى ن.س.حرۋششەۆقا ءوز قولىمەن تاپسىرعان مىنا حاتى قوسا تىركەلگەن.+

«07.12.1962گ.

تسك كپسس ت-ششۋ حرۋششەۆۋ ن.س.+

تسك كومپارتي كازاحستانا ت-ششۋ كۋناەۆۋ د.ا.+

سوۆەتا مينيستروۆ كاز سسر ت-ششۋ بەيسەباەۆۋ م.ب.+

يسحوديا يز وبشەگوسۋدارستۆەننىح ينتەرەسوۆ دالنەيشەگو ۋگلۋبلەنيا سپەتسياليزاتسي ي پراۆيلنوگو رازمەششەنيا سەلسكوحوزيايستۆەننوگو پرويزۆودستۆا، يۋجنو-كازاحستانسكي كرايكوم پارتي ي كرايسپولكوم، چيمكەنتسكي وبكوم پارتي ي وبليسپولكوم پروسيات تسك كپسس، تسك كپ كازاحستانا ي سوۆەتا مينيستروۆ كاز. سسر راسسموترەت ۆوپروس و پرەداچە ۋزبەكسكوي  سسر  حوزيايستۆ پاحتا-ارالسكوگو، يليچەۆسكوگو ي كيروۆسكوگو رايونوۆ، ا تاكجە ۆسە، زەملي، پودلەجاششيە وسۆوەنيۋ ي نا تسەنترالنوم ماسسيۆە ۆ گولودنوي ستەپي. ەتو پوزۆوليت سوسرەدوچيت ۆ ەدينىح رۋكاح حوزيايستۆەننوە وسۆوەنيە ي رازۆيتيە حلوپكوۆودستۆا ۆ گلودنوي ستەپي ي سوزدات تام كرۋپنۋيۋ سپەتسياليزيروۆەننۋيۋ نا پرويزۆودستۆە حلوپكا نوۆۋيۋ ادمينيستراتيۆنۋيۋ وبلاس لۋچشە يسپولزوۆات يمەيۋششيەسيا ەدينىە كانالى، وروستيتەلنۋيۋ ۆودۋ…+

سەكرەتار يۋجنو-كازاحستانسكوگو كرايكوما تسك كومپارتي كازاحستانا ي.يۋسۋپوۆ».+

اۆتوردىڭ بۇگىندە توبە بيگە ساناپ، «قوناەۆتى تاتار دەپ» تورەلىگىن ايتقىزىپ وتىرعان يۋسۋپوۆىنىڭ ءسوزى وسى. ءسىز ەندى ونىڭ وزىنە دە، سوزىنە دە  سەنەسىز بە؟..+

دىنمۇحامەد قوناەۆتىڭ  «سانات» باسپاسىنان 1994 جىلى شىققان «اقيقاتتان اتتاۋعا بولمايدى» ەستەلىك كىتابى بار. ول بۇل ماسەلەنى بىلاي دەپ ەسكە العان. «…مەن حرۋششەۆكە تەلەفون سوعىپ، كونتسەرتكە شاقىردىم. (قازاقستان ونەر شەبەرلەرىنىڭ ماسكەۋدەگى قويىلىمى). امان-ساۋلىق سۇراسقان سوڭ ن.حرۋششەۆ:+

−بۇگىن وڭتۇستىك قازاقستان ولكەلىك پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى يۋسۋپوۆ كەلىپ كەتتى، − دەدى ماعان كوز قيىعىن ءبىر سەكەم كوڭىلمەن تاستاپ، ءسوزىن ساباقتادى. – ول ماقتا وسىرەتىن اۋدانداردى وزبەكستانعا بەرۋ تۋرالى ماسەلە قويىپ وتىر. مەنىڭشە، وتە قۇندى پىكىر.+

توبەمنەن جاي تۇسكەندەي ءۇنسىز وتىرىپ قالدىم… ايتسەدە ويىمداعىنى ىركىپ قالا المادىم.+

−مەن يۋسۋپوۆ ۇسىنىپ وتىرعان ۇسىنىستىڭ پايدالىلىعىن ءوز حالقىما دالەلدەپ بەرە المايمىن…».+

قوناەۆتىڭ وتە سىپايى، مادەنيەتتى جەتكىزگەن نارازىلىعىن حرۋششەۆ كەشىرگەن جوق. ول قوناەۆتى تومەنگى قىزمەتكە ىعىستىرىپ، ورنىنا يۋسۋپوۆتى كازاقستان كومپارتياسى وك ءبىرىنشى حاتشىسى ەتىپ تاعايىندادى. ەگەر اراعا برەجنەۆ تۇسپەگەندە حرۋششەۆ سودان كەيىن قوناەۆتى مۇلدەم بيلىككە جولاتپاۋى دا مۇمكىن ەدى.+

حرۋششەۆ كىم؟ كەزىندە كەڭەستەر وداعى يمپەرياسىن قۇرعان ءستاليننىڭ جانە ونىڭ سەرىكتەستەرىنىڭ تۇبىنە جەتكەن، 1956 جىلى بۋداپەشتەگى، 1968 جىلى پراگاداعى حالىق نارازىلىقتارىن قارۋلى كۇشپەن تالقانداعان، اۋزىن ايعا بىلەگەن بەريا مەن مارشال جۋكوۆتى  قۇرتقان،  «قىرعي-قاباق سوعىس» كەزىندە امەريكا پرەزيدەنتى ەيزەنحاۋەرگە: «مى ۆاس پوحورونيم!» دەپ جۇدىرىعىن كورسەتىپ ايبات شەككەن،  «سسسر-ءدى بىلاي سىيلامايدى ەكەنىڭدەر، وندا ءبىز قارۋلى كۇشپەن سىيلاتامىز»، − دەپ امەريكانىڭ تۇبىندەگى كۋباعا اتوم بومباسىن الىپ بارىپ، ءۇشىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستى باستاۋعا تارتىنباي تۇرعان، ايتقانىنان قايتپايتىنىن اپەرباقاندىعى كەيىنگى اقش پرەزيدەنتى كەنەديدى شەگىنىس جاساتۋعا ءماجبۇر ەتكەن، حالىقارالىق ۇيىمنىڭ ەڭ ۇلكەنى بۇۇ-نىڭ مىنبەرىندە تۇرىپ، «كۋزكينا مات» دەپ اياعىنداعى باتىڭكەسىمەن مىنبەردى توقىلداتا سوققىلاعان، جينالىس-جيىنداردا دەپ اۋزىنا كەلگەنىن اتالاپ تۇرعان حرۋششەۆ كىمنەن تايسالىپ، كىمنەن اياعىن تارتۋشى ەدى. جۋىردا عانا ماسكەۋ تەلەارناسىنان «زاگوۆور» دوكۋمەنتالدى فيلمدە «ماعان بيلىك تاعى ون جىلعا كەرەك» دەپ الدەكىمدەردە ءوشى بارداي كىجىنگەنىن جۇرت كوردى.  سول ون جىل حرۋششەۆقا نە ءۇشىن قاجەت بولدى؟ ول بيلىكتە تاعى ون جىل تۇرعاندا قازاقستاننىڭ بەس وبلىسى تۇگىلى بۇكىل رەسپۋبلكالاردىڭ شەكارالارىن جويىپ، تەك ماسكەۋدىڭ بيلىگىن ورناتار ەدى. ماسكەۋدەگى برەجنەۆ باستاعان ساياسي بيۋرو مۇشەلەرىنىڭ ۇيىمداسقان قارسىلىعى ونىڭ بۇل ارمانىنا جەتكىزبەدى.+

ال ءبىز ءبارىن دە جورتا ەلەمەگەن بولامىز.

دەرەككوزى "تۇركىستان" اپاتالىعى

Abai.kz