تۇرماعانبەت كەنجەباەۆ. ءمىناجات
«...اداسقانداردى اللا عانا اق
جولعا جەتەلەيدى...»
ءجۇنىس سۇرەسى، 35 ايات.
* * *
جاراتقان يەم، كۇناھار قۇلمىن
ساناسىن تۇرمىس بيلەگەن!
ايتاعىنا ەرىپ سايتان مەن جىننىڭ –
قۇلقىننىڭ قامىن كۇيلەگەن!..
جاراتقان يەم، جاڭىلسام كەشىر
اداسقان سوقىر پەندەڭمىن!..
وكىنىشپەنەن وتكىزگەن ەسىل
كەلەر مە قايتىپ ولگەن كۇن؟!
جاراتقان يەم! ايىبىم شەكسىز
امال نە، ءبارىن كەش ۇقتىم!..
سوندا دا مىناۋ ومىرگە ەسسىز –
ولەردەي بىراق عاشىقپىن!..
«...بۇل دۇنيە تىرشىلىگى تەك – ويىن-ەرمەك،
وتكىنشى نارسە...»
انكابۋت سۇرەسى، 64 ايات
* * *
...وتكىنشى ءبارى، ءبارى دە
وتكىنشى باقىت، باق دەگەن.
الدامشى مىناۋ ومىردە
ولىمنەن شىندىق جوق بوتەن!..
وڭمەندەپ، وكتەپ، وزەۋرەپ
جارقىنىم، بوسقا اپتىقپا!..
داۋرىعىپ سونشا نە كەرەك –
ءبىر كۇندىك اشتىق-توقتىققا؟!
جانىقپا، جانىم، جەلىگىپ
الدىڭ – جار، ارتىڭ – قارا ءتۇن...
دەگبىرىڭ قاشىپ، دەمىگىپ
قۇداي-اۋ، قايدا باراسىڭ؟!
جانارىڭ جاۋداي ارباسىپ،
جاعاعا قولىڭ جارماسىپ،
جۇرگەندە كوزدى شەل باسىپ
ءومىرىڭ وتەر سورلاتىپ!..
...جوعالتقان جارىق، جىلۋىن
جۇرەگىم – جاماۋ، وي – قۇراۋ...
ونسىز دا قىسقا عۇمىردىڭ
قادىرىن بىلمەي قويدىق-اۋ!..
«...ودان سوڭ ول قۋراپ توگىلدى، جەل
ۇشىرىپ جوق بولدى...»
قاھف سۇرەسى، 45 ايات.
ءفاني – جالعان
بىرەۋ ايعا ىنتىق بوپ، بىرەۋ كۇنگە قۇمارتقان،
ءبىردى بارعا ءماز ەتىپ، ءبىردى جوق قىپ جىلاتقان...
ءبىردى شىڭعا شىعارىپ، ءبىردى ورعا قۇلاتقان –
جاراتقاننىڭ ىسىنە امال بار ما بىراقتان؟!.
تىنباي پەندە شىركىننىڭ تاۋسىلعان با ارمانى؟
ويىندا جوق ەشكىمنىڭ كۇننەن كۇننىڭ وزباعى...
كوشكەن، وشكەن عۇمىردىڭ بار ما قايتا جانعانى؟
كەلدىڭ ەكەن – كەتەسىڭ، ءتاڭىردىڭ سول جازعانى!..
الدامشى ءۇمىت جەتەلەر سەزدىرمەگەن سالماعىن،
اركىم ءوزى كوتەرەر تاعدىر باسقا سالعانىن...
قارعادايىن بوق تەرگەن بىلمەيتۇعىن تويعانىن
تىرلىكتە كىم ەسكەرگەن بۇل ءفانيدىڭ جالعانىن!..
«... اللا شەكتەن شىققانداردى ۇناتپايدى...»
باقارا سۇرەسى، 190 ايات.
* * *
...كوز جاسىنا قاراماي توككەن جاس پەن كارىنىڭ،
جانتالاسقان، قۇداي-اي، بۇل نە تىرلىك ءتاڭىرىم؟!.
بارار جەرى بىرەۋ-اق اسىققانمەن ءبارىنىڭ،
جەتە الماستى قۋالاپ قاجەتى نە، جارىعىم؟!.
سۇرىنگەندى قۇلاتىپ، قۇلاعاندى ۇراتىن،
جازىقسىزدى جىلاتىپ تاپقان كىم بار مۇراتىن؟..
جەلىككەننىڭ ءبارىنىڭ شىڭى بىرەۋ شىعاتىن –
جىن قۋعانداي جانىعىپ كەرەگى نە، قۋاتىم؟!.
قۇتىرعان اش قاسقىرداي تالاعان ءوز بالاسىن.
تويىمسىزدىڭ تۇبىندە بەرەر قۇداي جازاسىن!..
جۇمىر باستى پەندەنىڭ تۇراعى ءبىر باراتىن
وعان سونشا قۇمارتىپ نە قىلاسىڭ، قاراعىم؟!.
«... اداسقان قالپىندا ساندالتىپ قويا بەرەمىز...»
ءجۇنىس سۇرەسى، 10 ايات.
* * *
...مەن نە ىستەمەدىم؟..
ەرتە كەتىپ ايتەۋىر، كەش كەلەمىن...
تاۋعا دا ۇرىپ باسىمدى، تاسقا دا ۇرىپ
قۋ تىرلىكتى قانشا جىل وكشەلەدىم!
سوندا دا بوس كەلەمىن!..
مەن نە ىستەمەدىم!..
قاراماستان بەتىنە ەشتەڭەنىڭ،
ءومىر بويى شارق ۇرىپ شابىلساڭ دا
جەتكىزبەسە قايتەسىڭ كوكسەگەنىڭ؟..
...قۇداي-اۋ، نە ىستەگەنىڭ؟!.
...مەن نە قىلمادىم؟..
جاس تا بولىپ جالىنداپ، ارىندادىم!..
ماس تا بولىپ تىرلىكتىڭ تارىلعانىن
كوردىم تالاي!..
جانىمنىڭ، جارىعىم-اي،
كوزىم جەتىپ بەكەرگە سابىلعانىن –
اقىرى دامىلدادىم!..
...مەن نە ىزدەدىم؟
جەر تاعىندا تۇرعاندا، كوگىندە – كۇن!..
نەگە سونشا جانىعىپ، جانتالاستىق؟
ەندى مىنە، كوزدە – جاس، كوڭىلدە – مۇڭ!..
...نە ىزدەدىم؟!.
«... عاسىر اتىمەن انت ەتەمىن!..»
عاسىر سۇرەسى، 1 ايات.
* * *
...وكىنىشتى!
مىناۋ دۇلەي عاسىردىڭ بەتى كۇشتى.
ادىلدىكتىڭ كىسەندەپ اياق-قولىن
توبەسىنە كوتەرگەن وتىرىكتى!..
وكىنىشتى!..
جەركەنىشتى...
تانىمايتىن توپاستار وڭ-تەرىستى،
تالاپايعا ءتۇسىرىپ، توز-توز ەتىپ
تۇگەسۋگە اينالدى جەر – كەنىشتى،
...جەركەنىشتى!
جاراتقان-اي!..
جالماۋىزعا كۇنىمدى قاراتقان-اي!..
بارىڭدى العان، بويداعى ءنارىڭدى العان
باسقا شىقتى قانسورعىش بالاقتاعى-اي!..
...جاراتقان-اي!
كىم كىنالى؟!.
...ءتۇن وتكەن سوڭ كۇمانسىز كۇن شىعارى!
سەرگەلدەڭگە سالعاندار سەندەردىڭ دە –
باستارىڭا تۋادى بۇل كۇن ءالى!..
...كىم كىنالى؟!
«... كىمدە-كىم ازسا اللا ولاردىڭ
ء ماۋلىتىن ۇزارتا بەرەدى... »
ءماريام سۇرەسى، 75 ايات.
20 – 50
قۇداي بىزگە بەرگەن ەكەن،
بەرگەن ەكەن مول قىلىپ
جەرىمىزدىڭ استى-ءۇستىن قازىناعا تولتىرىپ!..
قانشا شاشسا سارقىلمايتىن بۇل نە دەگەن كەڭشىلىك –
قانشا السا دا تاۋسىلمايتىن بۇل نە دەگەن مولشىلىق!
قۇداي ءوزى بەرگەن ەكەن، بەرگەن ەكەن اياماي!..
جابىلا كەپ تالاسا دا بالعا قونعان اراداي،
جابىلا كەپ توناسا دا جان-جاعىنا قاراماي –
ءتاڭىرى ءوزى نەسىبەسىن ارتىق ەتكەن قازاق-اي!..
قۇداي ءوزى جاراتقان سوڭ ەتەك-جەڭىن كەڭ قىلىپ،
وڭىن سولعا، جوعىن بارعا، بارىن نارعا تەڭ قىلىپ!..
كەڭدىگى مەن تەڭدىگىنىڭ تاعى رەتىن كەلتىرىپ –
ارتىن اسىل شەجىرە قىپ، الدىن داڭعىل جول قىلىپ!
قۇداي ءوزى بەرگەن شىعار كەڭ پەيىلدى حالقىما،
ەلىنە ساي ەرلەرىم بار كۇن كورىكتى، تاۋ تۇلعا!..
بۇكىل الەم تاڭ قالۋدا بايلىعىڭا، داڭقىڭا –
قازاق بولىپ كەتكەن جوق پا ۇيعىرىڭ دا، سارتىڭ دا!..
قۇداي ءوزى قۋات بەرىپ،
ء تاڭىر جولدى وڭعارسىن!
قولتىعىڭنان قىزىر دەمەپ، پەرىشتەلەر قولداسىن!
كۇنشىلدەردىڭ كوزى شىعىپ، ساعى سىنىپ سورلاسىن –
جەتسەك جەتتىك، جەتە الماساق – ارتىمىزدا ءسوز قالسىن!..
«...بىراق ولار تىڭدامادى!..»
اعراف سۇرەسى، 100 ايات.
* * *
...ادام نەدەن اداسىپ، نەدەن جازىپ جاڭىلدى؟
جۇماعىنان قۋاتىن سونشا قانداي جازىعى؟!
تابا الماي-اق شارشادىم، قايسى جازا اۋىرى:
نە سايتاننىڭ شاتاعى، نە ءتاڭىردىڭ ءامىرى؟!
سونبەي تۇرىپ، جارقىنىم، جانعان ءومىر شىراعى،
سەمبەي تۇرىپ سارقىلىپ تىرشىلىكتىڭ بۇلاعى،
ءار ادامنىڭ اسىلى ءوزى ىزدەپ بۇل جاۋابىن –
ءار پەندەنىڭ شەشىمىن ءوزى شەشەر سۇراعى!..
قانشا عۇمىر وتپەدى ارمانى اسقاق، جانى ىزگى،
قانشا ءومىر وشپەدى اققان جۇلدىز ءتارىزدى!..
ايىرىلساڭ بارىڭنان – اللانىڭ سول جازۋى:
ءوزىن-ءوزى تانىعان – تابادى تەك ءتاڭىردى!..
«...جاقسىلىق جاساعانداردى ءتاڭىرى دوس تۇتادى...»
مايدا سۇرەسى، 13 ايات
* * *
...قولىڭنان كەلسە كومەك بەر،
كەتتى-اۋ دەپ بوسقا وكىنبە.
دۇنيە – كەزەك، سونى ەسكەر
ءبارى دە ءتاڭىر ەسىندە!..
جاعدايىڭ بولسا جاردەم ەت،
جارقىنىم، جوققا تارىلما!..
تاعدىرعا نالىپ نە كەرەك؟ –
ءبارى دە ءتاڭىر قولىندا!..
جاقسىلىق جاسا، جارىعىم،
ويلاندىڭ ونىڭ نەسىنە؟..
پەندەدە كەتكەن قارىزىم
تاڭىردەن قايتسىن دەپ تىلە!..
جەرىگەن جانداي بارىنەن،
تۇڭىلمە، قالقام، ومىردەن...
جاقسىلىق كورسەڭ – تاڭىردەن،
جاماندىق كورسەڭ – وزىڭنەن!..
Abai.kz
